PATOLOGIE SPOŁECZNE- WYKŁAD 7 marzec 2009r.
1.Pojęcie patologii społecznej jako pojęcia somatycznego?
Patologia społeczna pochodzi od słowa patos „cierpienie” i logos „nauka”. Są to stany chorobowe, cierpienie organizmów społecznych. Ta problematyka stawia pytanie „co jest zdrowiem?”
2.Cechy wiedzy naukowej.
Nauką nazywamy wiedzę systematyczną, logiczną, uporządkowaną, prawdziwą na gruncie danych metod. Kryterium naukowości to pytanie o to, co jest przedmiotem badań, czy ma metodę badawczą, czy buduje teorie?
3. Definicja metody naukowej?
Metodą naukową nazywamy sposób poznawania rzeczywistości nadający się do stałego, powtarzalnego stosowania oraz możliwy do kontroli przez innych badaczy.
4.Definicja teorii naukowej.
Teorie naukowe to systemy twierdzeń logicznie i rzeczowo uporządkowanych takich, w których z pewnych naczelnych zdań zbiorów wynikają wszystkie zdania pozostałe, a dobrze zbudowana teoria nie ma zdań sprzecznych.
5. Różnica między naukami formalnymi a empirycznymi.
Nauki dzielimy na:
-formalne (matematyka, logika, wychodzą od aksjomatów, czyli zdań przyjmowanych bez dowodów, które wyrażamy formułą „załóżmy, że…”)
-empiryczne (podstawą wiedzy jest obserwacja, tok postępowania jest bardziej skomplikowany i powtarzalny):
1. obserwacja- zdania spostrzeżeniowe uogólniamy przez indukcję.
2. indukcja
3. hipoteza- przypuszczenie wynikające z naszej wiedzy, odpowiadające na pytanie „dlaczego jest tak, jak to widzimy?” falsyfikacja- niepotwierdzenie hipotezy.
4. weryfikacja- falsyfikacja, czyli nowa obserwacja, spostrzeżenie, indukcja, hipoteza (którą się weryfikuje lub falsyfikuje) i od początku, cały czas w kółko.
6. Podział nauk empirycznych.
- przyrodnicze, przedmiotem badań jest świat przyrody, nie stworzony przez człowieka ( wiedzę gromadzi się przez eliminację, hipotezy nowe eliminują stare, do których się nie wraca)
- humanistyczne, czyli przedmiot badań to to, co stworzyli ludzie ( wiedzę gromadzi się przez absorbsję, czyli wchłanianie).
7. Płaszczyzny nauk praktycznych.
- płaszczyzna diagnostyczna, stawia sobie pytanie „jak jest?”
-płaszczyzna aksjologiczna , „jak powinno być?”
- płaszczyzna dyrektywy prakseologicznej, „ co zrobić, aby było tak, jak być powinno?”
8. Co to znaczy integracyjny, interwencyjny, aksjologiczny aspekt patologii jako dyscypliny?
Patologia społeczna należy do nauk praktycznych, odpowiedź na pytanie „jak jest?” ma charakter integracyjny, sięgamy do różnych nauk i integrujemy odpowiedzi. „Jak być powinno?” nikt nie wie, więc trzeba szukać odpowiedzi, co być powinno? Patologia społeczna ma charakter interwencyjny, ponieważ odpowiedź na pytanie „co zrobić?” wymaga zajęcia stanowiska przez badacza wg wartości „powinno być tak, aby były chronione wartości cywilizacji łacińskiej”.
9.Filary aksjologii patologii społecznej.
10.Wartości, które do cywilizacji łacińskiej wniosła Grecja.
Kryterium prawdy jest zaczerpnięte d Greków. Prawda ma charakter absolutny, a kryterium to zgodność z rzeczywistością empiryczną. Prawda jest tylko jedna. Każdy ma swój sąd na temat prawdy. W Grecji powstało rozumienie nauki: wiedza ma charakter abstrakcyjny, chcemy wiedzieć z ciekawości. Triada wartości: dobra, prawdy i piękna. Wg Greków prawda jest dobra i piękna. W wychowaniu Grecja łączyła piękno ciała i duszy. KALOKAGATHIA tylko piękny człowiek będzie dobrze myślał. Archetypy zachowań społecznych zawarte są w dziele Homera. Wartości miłości silniejsze od śmierci, wierność małżeńska, mity greckie zawierają ideał męskości.
Prawo jest zaczerpnięte z Rzymu. Na tle wieków wcześniejszych jest rozwiązaniem rewolucyjnym, jest pośrednikiem między człowiekiem a państwem. Pojęcie sprawiedliwości: Rzymianie sprawiedliwość rozumieli jako niezłomną wolę oddawania każdemu tego, co mu się należy. Umowa jako podstawa spraw jest niezwykle uniwersalna na tle swoich czasów. Umowa jest podstawą rozwiązań prawnych, np. w handlu.
PACTA SUNT SERVANDA! Umowa musi być dotrzymana!
DO UT DES! Daję, abyś dał! (umowa sprawiedliwa)
LEX RETRO NON AGIT! Umowa nie obowiązuje wstecz!
NULLUM CRIMEN SINE LEGE! Nie ma przestępstwa bez ustawy!
TESTIS UNUS TESTIS NULLUS! Jeden świadek, żaden świadek!
VOLENTI NON FIT INIURIA! Chcącemu nie dzieje się krzywda.
DURA LEX SED LEX! Twarde prawo, ale prawo!
Na polecenie cesarza Justyniana spisano całe prawo i tak powstał Kodeks Justyniana. Była to zasadnicza część do prawa kanonicznego. W 1818r. stał się trzonem Kodeksu Napoleona.
1. Indywidualna odpowiedzialność obywatela.
2. Rzymskie pojecie sprawiedliwości.
3. Zasady prawa stały się zasadami życia społecznego.
4. Zasada: prawo zostało ujęte w precyzyjnych i znakomicie uporządkowanym Kodeksie Justyniana.
-idea zasadniczej równości ludzi
-rozwój technologiczny średniowiecza
-potępienie okrucieństwa
-niezwykły nacisk na pracę umysłową (1888r. pierwszy uniwersytet w Bolonii)
-docenienie walorów pracy fizycznej
Transcendencja jest chrześcijańska.
TEMAT: Przestępczość. Wykład 7 marzec 2009r
Prawem określamy system norm.
1.Pojęcie normy.
Norma to jest wypowiedź sformułowana w danym języku lub dająca się sformułować, która narzuca pewnym adresatom pewne obowiązki w pewnych okolicznościach albo zawsze i wszędzie. Normy dzielimy na: moralne, obyczajowe i prawne.
2. Charakterystyka normy moralnej, obyczajowe i prawnej.
Normy moralne: mówią człowiekowi, co jest dobre, a co złe. W naszej cywilizacji źródłem norm moralnych jest dekalog (10 Przykazań).
Normy obyczajowe: to normy, dla których obowiązywania nie ma innego uzasadnienia niż tylko, że tak się robi lub tak się nie robi.
Normy prawne: są to normy stanowione przez państwo i dla realizacji tych norm państwo może zastosować zinstytucjonalizowany przymus.
3. Prawo karne na tle innych dyscyplin prawa.
4. Krótka charakterystyka poszczególnych dyscyplin prawa (gałęzie prawa).
a) prawo państwowe- reguluje funkcjonowanie naczelnych organów państwa i relacje między państwem a obywatelem. Koroną tego prawa jest Konstytucja- ustawa zasadnicza.
b) prawo administracyjne- reguluje działalność instytucji państwowych i relacje między państwem (urzędami) a obywatelami.
c)prawo cywilne- normuje własność i inne prawa rzeczowe (3500artykułów).
d) prawo rodzinne- normuje takie zagadnienia jak opieka, alimentacje, zawarcie, rozwiązanie małżeństwa.
e) prawo finansowe- reguluje podatki, które państwu płacą osoby fizyczne i prawne (2000art.).
f) prawo rolne- obrót ziemią i prawo do posiadania ziemi.
g) prawo kosmiczne
h) prawo morskie- np. kto, gdzie może łowić?
i) prawo międzynarodowe publiczne
j) prawo międzynarodowe prywatne ( i i j w sumie 400 000 art.)
k) prawo karne
5. Sankcje przewidziane przez poszczególne dyscypliny prawa.
a) prawo państwowe sankcją jest odpowiedzialność polityczna.
b) prawo administracyjne sankcją jest upomnienie, nagana lub wydalenie ze służby.
c)prawo cywilne sankcją jest naprawienie szkody, nieważność.
d) prawo rodzinne nieważność, sankcja to przywrócenie stanu poprzedniego.
e) prawo finansowe sankcją jest domiar, czyli konieczność zapłaty+ odsetki podatku.
f) prawo rolne sankcją jest przywrócenie stanu poprzedniego.
g) prawo kosmiczne sankcji brak.
h) prawo morskie sankcja to obowiązek naprawienia szkody, zakaz połowów.
i) prawo międzynarodowe publiczne sankcja to obowiązek wykonania prawa.
j) prawo międzynarodowe prywatne -II-
k) prawo karne szkoda na mieniu, wolności, pozbawienie życia, pozbawienie prawa wykonywania zawodu lub prawa jazdy- nawiązka
Sankcją (karą) załamania norm moralnych są wyrzuty sumienia.
Sankcją załamania norm obyczajowych jest ośmieszenie.
Sankcją załamania norm prawnych jest sankcja skupiona, która zależy od tego, jaką gałąź prawa się naruszyło. Ustawodawca na ogół stara się o to, aby normy prawne były zgodne z moralnymi.
6. Pojęcie przestępstwa i jego znamiona.
Przestępstwo jest rdzeniem, sercem prawa karnego. Ktoś kto łamie prawo to czyny bezprawne, a nie przestępstwo. Przestępstwo ma swoje określone cechy, znamiona: czyn człowieka społecznie szkodliwy, zawiniony, zabroniony przez ustawę obowiązującą w chwili jego popełnienia.
Społeczna szkodliwość (furtka, przez którą polityka wchodzi do prawa), zależy od tego, jakie czyny państwo postanawia ścigać. Czyny społecznie szkodliwe zależą od obowiązującej doktryny, żeby czyn był szkodliwy musi być zawiniony.
Przestępstwem musi być czyn zabroniony przez ustawę (nawiązanie do tradycji rzymskiej).
7. Okoliczności wyłączające winę (4).
-nieletność : do 17 lat (wyjątek 15-18)
-niepoczytalność: nie może rozpoznać znaczenia czynu, choroba psychiczna, ani pokierować swojego postępowania
-błąd, pomyłka
-rozkaz: np. żołnierz taki miał rozkaz.
8. Formy winy.
Winą nazywamy psychiczny stosunek sprawcy do czynu. Można definiować: winę umyślną (stosunek do czynu CHCĘ I ROBIĘ), winę kwalifikowaną, która albo ze szczególnym okrucieństwem lub ze szczególnych pobudek, winę nieumyślną ( lekkomyślność i niedbalstwo) .
9. Okoliczności wyłączające bezprawność.
-obrona konieczna: to taka okoliczność, kiedy ktoś odpiera siłą atak, istotne, aby zamach był rzeczywisty i bezpośredni
-stan wyższej konieczności: ratując jedno dobro, poświęcam drugie
-zgoda pokrzywdzonego: jeśli ofiara chciała to nie ma kary
-ryzyko lecznicze: czyli nie odpowiada za to, co robi lekarz, lekarz musi działać zgodnie, nie w ramach eksperymentu i zgodnie z kanonami sztuki lekarskiej lege artis
-jeżeli ciąża zagraża życiu matki
-z kazirodztwa, gwałtu
-uszkodzenie płodu, wada genetyczna
-ryzyko naukowo-techniczne: chronią uczonego, eksperymentatora w sytuacji, gdy coś mu się nie uda
10. Charakterystyka poszczególnych typów okoliczności wyłączających bezprawność.
Wyłączenie bezprawności (wina jest, społeczna szkodliwość jest, sprawca niekarany):
· obrona konieczna (ktoś odpiera siłą atak skierowany na jego dobro lub dobro publiczne; zamach musi być rzeczywisty i bezpośredni)
· stan wyższej konieczności (ratując jedno dobro poświęcam drugie; te dwa dobra muszą być proporcjonalne)
· ryzyko lecznicze (lekarz nie odpowiada za to co robi à dla wyleczenia nie eksperymentu i w ramach sztuki lekarskiej lege artis)
· ryzyko naukowe i czynności naukowo-techniczne (chronią eksperymentatora przed odpowiedzialnością jeśli coś się nie uda)
11. Co to znaczy zbrodnia i występek?
Zbrodnia: to takie czyny, które są zagrożone w Kodeksie Karnym karą pozbawienia wolności nie mniejszą niż 3 lata.
Występek: to takie czyny, które są zagrożone w Kodeksie Karnym karą pozbawienia wolności od miesiąca do 3 lat.
12. Odróżnij czyny ścigane z oskarżenia publicznego od oskarżenia prywatnego.
Przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego to czyny, które ściga prokurator, natomiast czyny z oskarżenia prywatnego wymagają wniosku osoby pokrzywdzonej, np. gwałt.
13. Na czym polega 2-torowość odpowiedzialności karnej nieletnich?
1). Droga: Kodeks Karny 17 lat (szczególny wyjątek 15-18lat)
2). Ustawa o Postępowaniu w sprawach nieletnich nie operuje pojęciem przestępstwa, lecz demoralizacji: alkohol, narkotyki, prostytucja.
14. Cechy charakteryzujące przestępczość nieletnich po 1989r.
Po 1989r. młodzież popełnia czyny sprzeczne z prawem, a nie przestępstwa, zaczynają od kradzieży, czyny ataku na osobę, czyny chuligańskie, grupy zorganizowane. Po 1989r. przybrała cechy ogólne: obniżenie się wieku sprawców cięższych przestępstw, więcej przestępstw na tle seksualnym, znaczący wzrost okrucieństwa czynów nieletnich. Przestępczość odzwierciedlająca pewne formy w mediach. Rozpowszechnianie się na dużą skalę agresywności dziewcząt, stoją na czele gangu, przestępczość komputerowa, przestępczość dla używek, zgwałcenia zbiorowe na dyskotekach, znaczący wzrost przestępczości na prowincji.
PATOLOGIE SPOŁECZNE-wykład 26.04.2009r.
Przemoc
SIŁA: pojęcie pierwotne, może się przejawiać w różny sposób:
1. neutralne użycie siły- obezwładnienie szaleńca, przymus bezpośredni
2. agresja- pozytywna lub negatywna, to dyspozycje do atakowania otoczenia, jednak w pewnych sytuacjach może mieć charakter pozytywny. W kontekście biologicznym jest pozytywna: kiedy bronimy potomstwa, z głodu, walka o terytorium, o partnera seksualnego. Agresja nie powinna być kierowana na przeciwnika, żeby go zabić. Negatywna agresja jest wtedy, gdy używa się ją, aby osiągnąć swoje cele, traktując człowieka instrumentalnie, np. wandalizm.
3. przemoc- ma charakter negatywny, bo to takie użycie siły, gdzie intencją atakującego jest uczynienie drugiemu człowiekowi krzywdy. Krzywda to niesprawiedliwość+ cierpienie.
Definicja ze słownika języka polskiego:
PRZEMOC fizyczna siła przeważająca fizyczną przewagą, wykorzystywana do czynów bezprawnych, dokonywanych na kimś, narzucona bezprawnie, władza, panowanie, używanie siły fizycznej wbrew czyjeś woli.
TEORIE:
Psychologiczna:
Wg Dollarda: przemoc opiera się na agresji- frustracja- niemożliwość osiągnięcia celu, reakcją jest agresja
Wg Berkovitza: przemoc- musi dojść do relacji frustracja- agresja, musi dojść gniew. Agresja może być przeniesiona, np. dziecko swój gniew na matkę przenosi na lalkę.
Wg Grossmanna: przemoc ma charakter naśladowczy, nasila się kiedy kogoś naśladujemy.
Socjologiczne:
Wg Cohena: satysfakcja społeczna, istniejące w społeczeństwie proporcje ludzi bogatych i biednych, z tego punktu widzenia różne proporcje stwarzają dla przemocy, różne warunki (jeden system wartości).
Ameryka Łacińska: u góry jest klasa polityczna, potem warstwa średnia, potem biedota i wydziedziczeni.
Ameryka Północna i Europa Zach. : u góry jest klasa polityczna, potem podstawowa klasa, klasa średnia, i na końcu wąski margines biedy.
Cohen zajął się sposobem myślenia klasy średniej. Mentalność klasy średniej ma szereg cech charakterystycznych dla całego społeczeństwa:
-ambicja
-indywidualna odpowiedzialność
-planowanie związku z racjonalnością
-wysoka ranga wykształcenia
-dbałość o higienę i wygląd zewnętrzny
- unikanie przemocy na rzecz umowy i negocjacji
Mentalność jest zakłócona przez terroryzm.
Miller: twierdził, że w społeczeństwie są dwa systemy wartości. Klasa niższa ma własny system wartości i nie aspiruje do klasy średniej:
-niechęć do policji
...
diabel123