Akademia Medyczna we Wrocławiu - Historia medycyny - Pytania egzaminacyjne pr zb red A (2009).pdf - Historia medycyny - morefaya2006

kademiaMedycznaweWrocławiu

HISTORIA

MEDYCYNY

Pytania egzaminacyjne

Praca zbiorowa,

Redakcja A.

[2009]

CZĘŚĆ I – str. 4-62

len.

22. Rola religii chrześcijańskiej i muzułmańskiej w przekazie wiedzy sta-

rożytnej.

23. Salerno jako wzorcowe kształcenie w zakresie medycyny średnio-

wiecznej.

24. Europejski charakter kształcenia medycznego w Średniowieczu (Uni-

wersytety).

25. Odrodzenie. Andreas Vesalius i jego rola w rozwoju wiedzy medycz-

nej.

26. Nauczanie medycyny w języku narodowym – Paracelsus.

27. Odkrycia naukowe i wynalazki techniczne epoki Oświecenia - pozna-

nie przez doświadczenie.

28.Nauczanie przy łóżku chorego - szkoła Hermana Boerhaave (1668-

1738)

29. Reformy Komisji Edukacji Naukowej i jej twórcy.

30. Starsza wiedeńska szkoła kliniczna.

31.Mlodsza wiedeńska szkoła kliniczna - rozwój anatomopatologii.

32.Chirurgia w starożytnym Rzymie, Indiach i Egipcie.

33. Cyrulicy, balwierze i łaziebnicy – chirurgia cechowa.

34. Europejskie szkoły medyko-chirurgiczne.

35. Rozwój aseptyki i antyseptyki.

36. Rozwój wiedzy medycznej na temat środków znieczulających i usypia-

jących:

37. John Brown (1736-88), Franciszek Broussais (1772-1838) i ich kon-

cepcje terapeutyczne.

38. Samuel Fryderyk Hahnemann (1755-1843) – twórca homeopatii.

39. Teoria magnetyzmu zwierzęcego – Franciszek Mesmer (1734-1815).

40. Akupunktura, chiropraktyka - kręgarstwo, irydodiagnostyka.

41. Mechanistyczna teoria zdrowia i choroby

42. Alchemia i jej związki z medycyną i farmacją.

43.Wodolecznictwo w perspektywie historycznej

44. Kartezjańskie źródła nowoczesnej neurologii i psychiatrii.

45. Wynalazki techniczne i ich zastosowanie w diagnostyce medycznej.

46. Rozrodczość – ginekologia i położnictwo.

1. Nauczanie medycyny w Warszawie, Hiacynt Dziadkowski, Franciszek

Dybek

2. Akademia Medyko - Chirurgiczna i Szkoła Główna Warszawska. Tytus

Chałubiński, Wiktor Szokalski, Henryk Hoyer, Ludwik Hirszfeld.

3. Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego, Witold Orłowski.

4. Krakowskie tradycje kształcenia medycznego, Maciej Miechowita,

Wojciech Oczko, Józef Struś i ich dzieła.

5. Reformy Komisji Edukacji Narodowej, Andrzej Badurski, Rafał Czer-

wiakowski, Jędrzej Śniadecki.

6. Krakowski okres działalności Józefa Dietla.

7. Lekarze społecznicy Poznania i Częstochowy.

8. Kształcenie medyczne i farmaceutyczne w Wilnie, Jan Piotr Frank, Jó-

zef Frank, Wacław Pelikan, Jędrzej Śniadecki.

9. Wydział Lekarski Uniwersytetu Stefana Batorego 1918-1940.

10. Kształcenie w zakresie medycyny we Lwowie – Studium Medyko-

chirurgiczne, Wydział Lekarski do 1918r.

11. Wydział lekarski Uniwersytetu Jana Kazimierza, główni przedstawicie-

le.

12. Okoliczności kaźni Profesorów Lwowskich.

13. Przed uniwersyteckie i uniwersyteckie nauczanie medycyny we Wro-

cławiu do 1945.

14. Rok 1945 we Wrocławiu, uczeni i uczniowie - życie codzienne.

15. Związki naukowe i personalne Lwowa i Krakowa.

16.Wykształcenie medyczne w starożytnej Babilonii, Egipcie i Indiach.

17. Prądy filozoficzne starożytnej Grecji i ich wpływ na rozwój wiedzy

medycznej.

18. Hipokrates i jego dzieło, normy postępowania lekarskiego, normy

etyczne.

19. Szkoła aleksandryjska, początki obserwacji anatomicznych.

20. Patologia solidarna kontra patologia humoralna .

21. Encyklopedyści i eklektycy – początki poznania anatomicznego – Ga-

47. Postrzeganie roli krwi w organizmie człowieka – badania naukowe.

48. Epidemie dawniej i dziś i ich wpływ na postęp w zakresie higieny

49. Magia i zabobon dawniej i współcześnie.

50. Wpływ militarnego charakteru władzy na stosunek do człowieka i jego

zdrowia- spartańskie wychowanie- eugenika.

51. Wiwisekcje na ludziach i zwierzętach. Etyczne uwarunkowania ekspe-

rymentów medycznych.

16. „Kozioł ofiarny―: trąd w Starym Testamencie i korzenie wyklucznia.

Leprozoria średniowiecza

17. Katastrofa demograficzna: „Czarna Śmierć―.

18. Zrozumieć chorobę: trzy modele wyjaśniające przyczyny pandemii

(przed narodzinami bakteriologii).

19. Pokonać chorobę: średniowieczne próby powstrzymania ekspansji

zarazy.

20. Społeczno-polityczne konsekwencje dżumy.

21. Konsekwencje kulturowe dżumy: nowe motywy w sztuce.

22. „Woda która się wsącza‖: wpływ dżumy na zmianę norm higienicz-

nych.

23. Broń biologiczna: ospa i upadek kultur prekolumbijskich.

24. Epidemia ospy, wariolizacja i wakcynacja.

25. Ospa we Wrocławiu. Globalna akcja eradykacji ospy prawdziwej.

26. „Syfilis sive morbus galllicus―: kiła u progu epoki wczesnonowoŜyt-

nej.

27. „Noc z Wenus życie z Merkurym―: leczenie kiły XVI-XIX w.

28. Zbawczy arsen: przełom w terapii.

29. Błogosławiona penicylina: odkrycie sulfonamidów i antybiotyków.

30. „Od kiły do AIDS―. Kiła w dwudziestym wieku.

31. „Cholera znaczy upływ żółci―: tryumfalny pochód cholery w Europie.

32. Pułapka dogmatu: zabiegi medyczne i wzrost śmiertelności w czasach

epidemii.

33. „Błogosławieństwo w przebraniu―: pozytywne konsekwencje epidemii

cholery.

34. „Umoralnienie czystości―: od higieny ciała do idei higieny społecznej.

35. Stereotyp brudnego imigranta: mikrobiologia a rasizm.

36. Badania nad gruźlicą w obozach koncentracyjnych.

37. Luis Pasteur i narodziny mikrobiologii.

38. Lekarz z Wolsztyna – wkład Roberta Kocha w rozwój bakteriologii.

39. Badania nad dodatkowymi składnikami pokarmowymi. Kazimierz

Funk.

40. Choroba Żeglarzy: szkorbut

41. Wiek industrializacji i urbanizacji: era krzywicy

CZĘŚĆ II – str. 62-109

1. Pierwsze formy hospitalizacji: asklepiejony, jatrejony, waletudinaria.

2. „Mentalność tajgetajska―: stosunek do nieuleczalnie chorych w staro-

żytności.

3. „Res sacra miser―: domus hospitalis i system opieki szpitalnej w Śre-

dniowieczu.

4. Idea „Wielkiego Zamknięcia―: szpital generalny. Zadania szpitala gene-

ralnego w okresie wczesno nowożytnym.

5. Narodziny psychiatrii i formy terapii psychiatrycznej XVIII-XIX.

6. „Brudne ręce― Ignacy Philipp Semmelweis i walka z gorączką połogo-

wą.

7. W stronę sukcesu: Joseph Lister i zasady antyseptyki.

8. Rygor higieniczny: aseptyka. Wkład J. Mikulicza – Radeckiego w roz-

wój metod aseptyki.

9. Anatomia w Starożytności. Szkoła aleksandryjska

10. Od medycyny sądowej do anatomii. Procedura sekcji w Średniowie-

czu.

11. Narodziny anatomopatologii: od narządowej do komórkowej teorii

choroby.

12. Od sztuki do nauki: diagnostyka pięciu zmysłów i nowe techniki dia-

gnostyczne.

13. Z historii transplantacji: od pierwszych transfuzji do transplantacji

narządów.

14. Nadzieja dla milionów? Regulacje prawne i problemy etyczne współ-

czesnej transplantologii.

15. Powody wycofania trądu z Europy. Związki trądu z gruźlicą.

42. Ratunek dla milionów: odkrycie insuliny

43. „Studnia młodości―: pierwsze badania nad hormonami płciowymi.

44. Tajemnicze wole. Odkrycie hormonów tarczycy.

45. Odkrycie enzymów.

lekarskiego dbały w tym czasie Warszawskie Towarzystwo Lekarskie oraz

Rada Lekarska Królestwa Polskiego.

Hiacynt Dziarkowski (1747-1828), wspomniany wyżej pierwszy dziekan

Wydziału Akademicko-Lekarskiego, wykładał patologię (od 1817 miał

tytuł profesora). Oprócz uczestniczenia w założeniu Wydziału, do jego

największych zasług zalicza się rozpowszechnianie szczepienia przeciw

ospie w Królestwie Polskim. Wcześniej, podczas insurekcji

kościuszkowskiej, był generalnym szatbsmedykiem armii polskiej. Był też

botanikiem. Wydał "Poradnik domowy", "Wybór roślin krajowych" i inne.

Andrzej Franciszek Ksawery Dybek (1783-1826). W latach 1803-1817 był

chirurgiem wojskowym, a od 1817 roku profesorem chirurgii na Wydziale

Lekarskim Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Był dyrektorem

kliniki chirurgicznej, wykładowcą, dziekanem wydziału lekarskiego,

członkiem kilku towarzystw naukowych. Ulepszył wiele narzędzi

operacyjnych. W 1820 roku przyczynił się do stworzenia Warszawskiego

Towarzystwa Lekarskiego. Ogłosił wiele prac, m.in.: 'O klinice

chirugicznej', 'Uwagi nad niektóremi chorobami i operacyami'.

CZĘŚĆ I

1. Nauczanie medycyny w Warszawie, Hiacynt Dziadkowski,

Franciszek Dybek

Pierwszą uczelnię typu akademickiego uruchomiono w Warszawie w 1809

r., kiedy to z inicjatywy lekarzy – Augusta Wolffa, Hiacynta

Dziarkowskiego, Józefa Czekierskiego i Franciszka Brandta – oraz asesora

farmacji, Józefa Celińskiego, powstał Wydział Akademicko-Lekarski.

Hiacynt Dziarkowski został pierwszym dziekanem, Satnisław Staszic

prezesem tegoż wydziału. Pierwsi wykładowcy podjęli się dydaktyki

bezpłatnie. Problemów było ówcześnie wiele, w tym także brak polskich

podręczników. Profesorów czekała pionierska praca przygotowania

wszystkiego od początku, w tym polskiej terminologii lekarskiej. W 1816

roku Wydział Akademicko-Lekarski wszedł w skład powołanego przez

władze zaborcze Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Wydział

kształcił lekarzy na 2 poziomach nauczania. 1) lekarzy „wyższych‖ –

magistrów, przyjmowanych na studia po maturze, których zajęcia trwały 5

lat, a absolwenci mogli ubiegać się o stopień doktorski; 2) lekarzy

„niższych‖ – chirurgów I i II rzędu, akuszerów, okulistów, dentystów i

aptekarzy, przyjmowanych na studia po ukończeniu szkoły wydziałowej,

których kształcenie trwało 3 lata. W 1829 r., zasady te ujednolicono

(wszystkich obowiązywała matura i pięcioletni okres edukacji).

Uniwersytet funkcjonował do października 1831 r., kiedy to po Powstaniu

Listopadowym zlikwidowano wszystkie wyższe uczelnie Królestwa

Polskiego. Akademickie nauczanie medycyny w Warszawie zostało

przerwane na 26 lat, a o rozwój naukowy i zawodowy środowiska

2. Akademia Medyko - Chirurgiczna i Szkoła Główna Warszaw-

ska. Tytus Chałubiński, Wiktor Szokalski, Henryk Hoyer, Lu-

dwik Hirszfeld.

Co się działo przed Akademią Medyko – Chirurgiczną?

W 1816 r. Wydział Akademicko-Lekarski wchodzi w skład powołanego

przez władze zaborcze Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Uni-

wersytet funkcjonuje do października 1831 r., kiedy to po Powstaniu Li-

stopadowym zlikwidowano wszystkie wyższe uczelnie Królestwa Polskie-

go . Nauczanie medycyny w Warszawie zostaje przerwane na 26 lat, a o

rozwój naukowy i zawodowy środowiska lekarskiego dbają w tym czasie

Warszawskie Towarzystwo Lekarskie oraz Rada Lekarska Królestwa Pol-

skiego.

Akademia Medyko – Chirurgiczna

Warszawy przybył Henryk Hoyer i objął katedrę fizjologii. Dwa pierwsze

lata w Akademii były teoretyczne, następnie w większości poświęcone

klinkom. Klinikę terapeutyczna początkowo połączoną z diagnostyczną

zorganizował w Szpitalu Dzieciątka Jezus lekarz praktyk Tadeusz Chału-

biński . Szpital ten liczący prawie 600 łóżek był wtedy największy w kraju.

Otwarcie kliniki terapeutycznej – 1860/1861r., było w niej 20 miejsc. T.

Chałubiński był prekursorem mało znanej metody opukiwania i osłuchi-

wania pacjentów, czym podbił serca i umysły studentów. Zajęcia ze stu-

dentami, dwa razy dziennie obchody na klinice zabierały Chałubińskiemu

mnóstwo czasu, do tego dochodziła praktyka prywatna. Dlatego zlecone

mu prelekcje z patologii ogólnej i szczegółowej wraz z terapią przyjął

Włodzimierz Dybek. Katedrę chirurgii operacyjnej otrzymał Aleksander

Le Brun, jego klinika również liczyła 20 lóżek. Był dobrym wykładowcą,

miał szczęśliwą rękę do operacji, jako jeden z pierwszych zastosował w

czasie operacji znieczulenie eterowe(1847), a później jako pierwszy –

chloroformowe. 10 łóżek miał Władysław Tyrchowski, profesor położnic-

twa, stale walczący z gorączką połogową. W drugim kwartale 1862 roku

powstały w ramach akademii dwie nowe Kliniki: okulistyczna utworzona

przez Wiktora Szokalskiego i psychiatryczna utworzona przez Romualda

Pląskowskiego.

W 1855r. Aleksander II zleca przygotowanie wniosku w sprawie „otwarcia

wyższego lekarskiego zakładu w Warszawie celem zadośćuczynienia miej-

scowej potrzebie w umiejętnych lekarzy‖

1 października 1857r . rozpoczyna się nauka na Akademii Medyko – Chi-

rurgicznej.

Przyczyny jej utworzenia:

 wiele epidemii w Cesarstwie

 brak odpowiedniej liczby lekarzy

 chwilowa liberalizacja w Rosji

 typowo zawodowy zakres szkolenia -> mało niebezpieczny dla za-

borcy

Szybko zostają obsadzone stanowiska wykładowców przedmiotów teore-

tycznych, stanowiska wykładowców przedmiotów klinicznych mogły jesz-

cze pewien czas poczekać, jako że cały kurs trwał 5 lat. Prezydentem Aka-

demii mianowano Fiodora Cycurina, który był bardzo życzliwie nastawio-

ny do społeczeństwa polskiego, pragnął obsadzić stanowiska profesorskie

„elementem miejscowym‖. Pewnie dla tego zwrócił się z prośbą w tym

zakresie do Wiktora Szokalskiego. Akademia była podporządkowana Mi-

nisterstwu Oświaty i kuratorowi okręgu naukowego królestwa, otrzymała

przywileje należne wyższym uczelniom, mogła promować docentów, w

przyszłości profesorów.

26 marca 1961 Aleksaner Wielkopolski został dyrektorem Komisji

Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia. Jeszcze przed objęciem tego

urzędu wysunął postulat o przywrócenie Uniwersytetu Warszawskiego

oraz zażądał usunięcie kuratora źle usposobionego do istniejącego szkol-

nictwa polskiego. Cycurin składa dymisję, a jego funkcję przejmuje cza-

sowo profesor Andrzej Janikowski. W 1862r. na miejsce zlikwidowanej

Akademii Medyko-Chirurgicznej powstaje czterowydziałowa Szkoła

Główna , z Wydziałem Lekarskim. Rektorem został szczery polski patriota

Józef Mianowski, a pierwszym dziekanem wydziału lekarskiego – jednego

z czterech wydziałów na uczelni – Aleksander Le Brun. Zachowany został

podział z AMCh na „część teoretyczną‖, mieszczącą się na placu Staszica,

i kliniczną, która początkowo pozostała w Szpitalu Dzieciątka Jezus. Pro-

wadzone były wzorowo przez Chałubińskiego, który także dofinansowy-

Na pierwszy rok zapisało się 247 osób. Najważniejsza i najtrud-

niejsza była anatomia którą wykładał najpierw Ludwik Neugebauer, a w

wkrótce jego miejsce zajął Ludwik Maurycy Hirszfeld , uzdolniony anatom

ze szkoły francuskiej, „preparator jakich mało na świecie‖. Anatomia była

wykładana w tzw. teatrze anatomicznym przy ulicy Zgody, tuż przy Szpi-

talu Dzieciątka Jezus. Mniej więcej w tym samym czasie co Hirszfeld do

Akademia Medyczna we Wrocławiu - Historia medycyny - Pytania egzaminacyjne pr zb red A (2009).pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: