Ochrona Zabytków 2009 Nr 1.pdf

Ochrona Zabytków Nr 1/2009

Autor Tytuł Strona

MARGERITA

SZULIŃSKA

Nagroda Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej

PIOTR

OSZCZANOWSKI

„Architektura renesansowych dworów na Dolnym śląsku”

Ekspozycja w Muzeum Architektury we Wrocławiu

O. EFREM

OBRUŚNIK OFM

Konserwacja XVII-wiecznych malowideł w celach nowicjackich klasztoru

Ojców Bernardynów w Leżajsku

PAWEŁ

FILIPOWICZ

Próba zastosowania młotka Schmidta do badań architektonicznych

ceglanych murów

ZBIGNIEW

TUCHOLSKI

Paraboliczny wiadukt sklepiony Drogi Żelaznej Warszawsko-Kaliskiej przy

ul. Armatniej w Warszawie – jedna z dwóch najstarszych na terenie

Warszawy budowli inżynieryjnych o konstrukcji betonowej

WALDEMAR J.

AFFELT

Dziedzictwo techniki jako cząstka kultury. Część II. W stronę dziedzictwa

zrównoważonego

PIOTR M.

STĘPIEŃ

Konserwacja Wawelu w świetle doktryn konserwatorskich

ELŻBIETA

JAGIELSKA

Katarzyna Zalasińska, „Ochrona zabytków. Orzecznictwo z komentarzem 101

informacje

NGROD FUNDCJI ROOJU DEMOKRCJI LOKLNEJ

wydarzenia kulturalne, inicja-

tywa obywatelska Otwarte ogro-

dy”, zrzeszajca wiele miast z naj-

bliszych okolic Warszawy oraz

praski festiwal Ssiedzi dla ssia-

dw”, zostały laureatami w konkur-

sie o Nagrod Fundacji Rozwoju

Demokracji Lokalnej 1 . Konkurs,

ktrego trzeci z kolei edycj po-

wicono rozwojowi kultury lokal-

nej, zorganizowany został pod pa-

tronatem Ministra Kultury i Dzie-

dzictwa Narodowego oraz Polskie-

go Komitetu ds. UNESCO. Nagrody

pełni istotn rol w zachowaniu

dziedzictwa. Majc na wzgldzie

te aspekty, Regionalny Orodek

Bada i Dokumentacji Zabytkw

w Warszawie zarekomendował dwa,

spord wielu odbywajcych si na

Mazowszu, wydarzenia kulturalne,

ktre w sposb szczeglny przyczy-

niły si do uwraliwienia społe-

czestwa na potrzeb zachowania

lokalnego dziedzictwa materialne-

go i niematerialnego.

był drugi ze zgłoszonych projektw,

praski festiwal Ssiedzi dla ssia-

dw”.

Uroczystociwrczenianagrd,

zorganizowanejwWarszawiewdniu

17lutego2009r.,towarzyszyłakon-

ferencja Kultura i tradycja lokalna

jako płaszczyzna wspłpracy i roz-

woju aktywnoci lokalnej i budze-

nia patriotyzmu lokalnego”, pod-

czas ktrej miały miejsce wystpie-

nia przedstawicieli jury; wypada

przyznano za szczeglne przed-

siwzicia kulturalne zrealizowane

w latach 2005-2008, ktre w wybit-

ny sposb przyczyniły si do wzmoc-

nienia lokalnych wizi i tradycji

oraz aktywizacji mieszkacw.

Identyfikacja człowieka ze swo-

immiejscemzamieszkaniatozagad-

nienieniezwyklewane,szczeglnie

w dobie cigłego przekształcania

najbliszego otoczenia. Procesom

tym towarzyszy czsto zanikanie ro-

dzimych tradycji, jak rwnie de-

gradacja regionalnego budownic-

twa. Dlatego rnorodne działania

wzmacniajce wrd miejscowej

społecznoci wiadomo jej to-

samoci oraz poczucie wsplnoty

Do konkursu zgłoszono ponad

230 propozycji z całej Polski.

Kapituła Nagrody dyła do

wyłonienia pomysłw najbardziej

nowatorskich, integrujcych lokalne

społecznoci, wzmacniajcych tosa-

mo etniczn, promujcych wielo-

kulturowo jako warto i bogactwo

naszego społeczestwa. Nagrod

przyznano w dwch kategoriach:

kategorii samorzdowych instytucji

kultury oraz kategorii organizacji

pozarzdowych i grup obywateli.

W tej drugiej nagrodzone zostały ex

aequo dwa projekty, w tym inicjaty-

wa obywatelska Otwarte ogrody”.

Przyznano rwnie wyrnienia

i dyplomy, a jednym z wyrnionych

przy tym nadmieni, e jednym

z jego członkw był Wiceminister

Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Piotr uchowski. Najczciej podej-

mowane tematy wystpie dotyczy-

ły powołania rnorodnych mecha-

nizmw wsparcia inicjatyw kultu-

ralnych, moliwoci finansowania,

potrzeby budowy platformy wymia-

ny informacji czy zintensyfikowania

działa w sferze edukacji i pro-

mocji. Dopełnieniem była dyskusja

panelowa, ktrej uczestnicy poszu-

kiwali rozwiza najbardziej przy-

datnych w procesie rozwijania dzia-

łalnoci kulturalnej na szczeblu lo-

kalnym.

InicjatywaobywatelskaOtwar-

te ogrody” zrzesza miejscowoci

nawizujce swym rozplanowa-

niem do idei miasta-ogrodu”.

D wa zwizane z Mazowszem

Wspłtwrc festiwalu oraz koordy-

natorem przedsiwzicia jest pani

Magdalena Prosiska 2 . Zapewnia-

jc uczestnikom projektu wspln

promocj oraz czuwajc nad spj-

noci programw, dy do wypra-

cowania zasad midzynarodowej

wspłpracy dla społecznoci lokal-

nych na rzecz promocji kultury,

dziedzictwa architektoniczno-ogro-

dowegoiprzyrodniczego 3 .Pierwsza

edycja festiwalu Otwarte ogrody”

odbyła si w Podkowie Lenej

w ramach obchodw przypadajcej

w 2005 r. 80. rocznicy powstania

miasta. Pomysłodawcy pani Mag-

dalena Prosiska i pan Łukasz

Wilmann działajc przy wsparciu

organizacyjnym i finansowym

Urzdu Miasta, miejscowych stowa-

rzysze, a take mieszkacw Pod-

kowy Lenej, zorganizowali liczcy

ponad 60 imprez dwudniowy pro-

gram 4 . Entuzjastyczne przyjcie,

z jakim si spotkał, wpłynło bez-

porednio na propagowanie idei

festiwalu w ssiednich miejscowo-

ciach Milanwku i Brwinowie,

nastpnie w Komorowie, Otrbu-

sach, Zalesiu Dolnym, pniej

w tych dalszych, takich jak Kon-

stancin-Jeziorna czy Jzefw, a tak-

e w ogrodowych” dzielnicach

Warszawy: we Włochach i na Sa-

dybie. Otwarte ogrody“ mona

przyrwna do znanych inicjatyw

społecznych francuskich czy nie-

mieckich. Ten mazowiecki festiwal

organizowany jest na bardzo szero-

k skal i w niebywale twrczy spo-

sb, uwiadamiajc mieszkacom

potrzeb zintegrowanych działa

promujcych ich miejscowo,

a take konieczno ochrony zabyt-

kowej przestrzeni, architektury, przy-

rody czy specyficznej atmosfery,

odmiennej od zgiełku i popiechu

duych metropolii.

Festiwal Ssiedzi dla ssia-

dw” odbywał si w latach 2002-

2006. Pomysłodawc i organiza-

torem przedsiwzicia był pan

Roman Woniak, profesor Aka-

demii Sztuk Piknych w Warszawie

i załoyciel Teatru Akademia. Idea

festiwalu pojawiła si w latach 90.

XX w. wraz z przeniesieniem siedzi-

by teatru do zaadaptowanego pod-

dasza przedwojennego budynku

poprzemysłowego przy ul. 11 Lis-

topada 22 na Pradze Płnoc.

Festiwal miał sprosta potrzebie

oswojenia si z now przestrzeni

oraz pomc w pozyskaniu akcep-

tacji mieszkacw dla nowych s-

siadw, a take nada miejscom

uwaanym wczeniej za dysfunkcyj-

ne nowe wartoci. Celem artystw

osiadłych w tej zapomnianej i za-

niedbanej czci Warszawy była

manifestacja działa bezintere-

sownych, pozainstytucjonalnych,

opartych na wsplnej pasji, ktre

skutecznie naruszyłyby powszech-

nie panujcy negatywny stereotyp

Pragi. Pierwsza edycja, zorganizo-

wana w 2002 r. pod hasłem

Koncert z tacami”, adresowana

była do społecznoci lokalnej.

Kolejne projekty zaczto kierowa

rwnie do uczestnikw zewntrz-

nych”, kreujc nowy, artystyczny

wizerunek Pragi. Na szczegln

uwag zasługuj dwie ostatnie

edycje programu: Berlin Wschod-

ni na Pradze Płnoc” (2005 r.)

i Przesiadka na Wschodnim

Bliski/Daleki Wschd na Pradze”

(2006 r.). Odwołujc si do porw-

nania praskiego fenomenu kultu-

ralnego z podobnymi zjawiskami

zachodzcymi w aglomeracji Berli-

na oraz przypominajc historyczn

i obecn wielokulturowo społecz-

noci praskiej, zwrcono uwag na

konieczno ochrony i zachowania

tej w pełni oryginalnej dzielnicy

Warszawy.

Obydwa projekty społeczne

Otwarte ogrody” oraz Ssiedzi

dla ssiadw” odniosły sukces,

zachcajc członkw lokalnej spo-

łecznoci do wzajemnych kontak-

tw,rozbudzajcpoczuciewsplno-

ty, zainteresowanie otoczeniem,

jego walorami i swoistym klimatem

miejsca. Swoje cele osignły w bar-

dzo twrczy i rnorodny sposb.

Podczas gdy inicjatywa Otwarte

ogrody” rozszerza si na inne wo-

jewdztwa, praski festiwal, organi-

zowany w formule midzynarodo-

wej, zakoczył po piciu latach

swoj działalno, zostawiajc jed-

nak po sobie trwały lad dzielnica

zyskała miano miejsca inspiracji

artystycznych, za formuła festiwa-

lu ulicznego została przeniesiona

do innych dzielnic Warszawy.

Wanym wsplnym aspektem oby-

dwu przedsiwzi było signicie

do miejscowej tradycji i kultury,

a take podjcie dialogu społeczne-

go nad walorami lokalnej przestrze-

ni. To włanie zostało docenione

przez Kapituł Nagrody.

argerita Szuliska

Przypisy

1. Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej

została ustanowiona 18 wrzenia 1989 r.

i wpisana do rejestru fundacji 9 stycznia

1990 r. Jest najwiksz działajc w Pol-

sce organizacj pozarzdow.

2. Obecnie jest prezesem Fundacji Dzie-

dzictwo dla Przyszłoci”; prowadzi stron

internetow www.otwarteogrody.pl

3. Midzy innymi rozwijany jest ponadre-

gionalny projekt o nazwie Kraina miast-

-ogrodw”, a na terenach wiejskich od

2009 r. organizowany jest festiwal

Otwarte zagrody”.

4. Program ten był jednym z elementw

Europejskich Dni Dziedzictwa. Pod ha-

słem Pałace, parki i ogrody” umoliwio-

no zwiedzajcym m.in. wstp do prywat-

nych ogrodw, a zacht do uczestnictwa

były wykłady i atrakcje kulturalne.

informacje

1. Festiwal Ssiedzi dla ssiadw” na warszawskiej Pradze, pokaz slajdw na murach zabytkowych budynkw dawnych składw

meblowych przy ul. Inynierskiej 3, 2006 r. Fot. S. Łuczak.

1. The “Neighbours for neighbours” festival in the Warsaw district of Praga, slides shown on the historical walls of old furniture store-

houses in 3 Inynierska Street, 2006. Photo: S. Łuczak.

ThE PRIE OF ThE FOUNDTION FOR ThE DEELOPMENT OF LOCL DEMOCRC

with Mazovia: the “Open gar-

dens” civic initiative, involving a

number of towns from the environs

of Warsaw, and the “Neighbours

for neighbours” festival held in the

Praga district of Warsaw were

the winners of the Prize of the

Foundation for the Development of

Local Democracy. Both took part

in a competition for the Prize of

the Foundation, organised under

the patronage of the Minister of

Culture and National Heritage and

the Polish UNESCO Committee.

The awards were granted for par-

ticular cultural accomplishments in

2005-2008, which in an outstand-

ing way contributed to the rein-

forcement of local bonds and tradi-

tions and the activisation of resi-

dents. The prize was presented in

two categories: self-government

cultural institutions and non-

-government organisations and civic

groups. In the latter category two

projects were awarded ex aequo, i.a

to the “Open gardens” civic initia-

tive. The contestants also received

disictinctions and diplomas, and

one the distinguished participants

was the “Neighbours for neigh-

bours” festival. The ceremony of

presenting the prizes, held in

Warsaw on 17 February 2009, was

accompanied by a conference on

“Culture and local tradition as the

basis of cooperation, the develop-

ment of local activity and inspira-

tion for local patriotism”.

The “Open gardens” civic

initiative gathers localities whose

plans refer to the “town-garden”

idea. The festival makes the

residents aware of the need for

promoting their locality as well as

the protection of historical space,

architecture, Nature and specific

atmosphere, different from bustle

of the large metropolis.

The ”Neighbours for neigh-

bours festival took place in 2202-

2206 in the district of Praga North.

Not only did it create a new artistic

image of the district, but also it

drew attention to the need for the

protection and preservation of

this original part of the capital.

A significant and joint aspect of

both undertakings was resorting to

local tradition and culture as well

asaspecialdialogueonthevalueof

local space factors duly appreciat-

ed by the Prize Chapter.

T wo cultural events connected

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: