Słownik kawaleryjski.pdf

(64 KB) Pobierz
Słownik kawaleryjski
Słownik kawaleryjski
A
Adiutant - oficer przeznaczony do dyspozycji wyższego dowódcy, w kawalerii II RP
adiutant przysługiwał od stanowiska dowódcy pułku.
B
Bateria - oddział artylerii, w tym także artylerii konnej składający się z kilku plutonów.
Bombardier - stopień w artylerii, w tym także artylerii konnej, odpowiednik starszego
szeregowca.
Brygada - związek taktyczny, w kawalerii złożony z kilku pułków jazdy oraz dywizjonu
artylerii konnej, prócz tego w skład brygady zależnie od okresu wchodzić mogły
różne oddziały towarzyszące jak np. pododdział pionierów, łączności, bateria
przeciwlotnicza, batalion strzelców (piechoty).
Buńczuk - chwast z ogona końskiego na drzewcu z ozdobną głowicą, nagroda
przechodnia w kawalerii i artylerii konnej, w czasach Pierwszej Rzeczypospolitej
oznaka władzy hetmańskiej.
C
Chochoł - słomiany manekin służący do ćwiczeń z białą bronią.
Cięcie - rąbanie szablą, "Regulamin kawalerii" z roku 1931 dopuszczał stosowanie
następujących cięć: z góry, w prawo, z dołu, dla kadry zawodowej także w lewo w
dół.
Czaprak - filcowy podkład pod siodło obszyty skórą lub ozdobnym materiałem.
D
Derka - gruby koc zastępujący przy niektórych typach siodeł czaprak.
Dragoni - jazda walcząca pieszo, strzelcy konni, w II RP przez krótki okres czasu
nazwa jazdy dywizyjnej, w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie (po 1939) nazwa
zmotoryzowanych pułków kawaleryjskich wchodzących w skład brygad pancernych.
Dywdyk - ozdobny rodzaj czapraka, znacznie od niego większy, stosowany w
orkiestrach na konie kotlistów.
Dywizja - związek taktyczny w skład którego wchodzą brygady i oddziały
towarzyszące.
Dywizjon - w kawalerii dwa szwadrony, w artylerii konnej kilka baterii.
Działon - najmniejsza jednostka artylerii złożona z działa z jaszczem i przodkami oraz
z obsługi.
E
Etyszkiety - zakończone sznurami ozdobne sznury, pierwotnie służyły
zabezpieczeniu czapki przed zgubieniem.
F
Fartuch - barwne okrycie kotłów w orkiestrach.
Flankier - szperacz konny.
Frencz - rodzaj kurtki oficerskiej z czterema dużymi naszywanymi kieszeniami.
Furażerka - miękkie nakrycie głowy bez daszka.
G
Gomuła - masa gliniana do ćwiczeń w rąbaniu szablą.
H
Harcownik - kawalerzysta w luźnym szyku.
Huzarzy - rodzaj lekkiej jazdy, w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie jeden z
pułków przyjął miano huzarów.
J
Jaszcz - pojazd konny służący do przewożenia amunicji w artylerii.
Juk - siodło juczne służące do przewożenia na koniu ładunków, istniały np. juki pod
ckm, amunicyjne, łączności, sanitarne, pionierskie.
K
Kanonier - stopień w artylerii, odpowiednik szeregowca.
Kantar - patrz uździelnica.
Karabinek - kbk, broń strzelecka o skróconej w stosunku do karabinu lufie i o
mniejszej wadze, typowa dla kawalerii.
Karwasze - skórzane obszycia spodni do jazdy konnej chroniące materiał spodni
przed przetarciem.
Kiełzno - wędzidło, munsztuk lub pelham. Metalowe części uzdy wkładane koniowi
do pyska.
Kitel - typ rosyjskiej oficerskiej kurki polowej.
Koalicyjka - nazwa zwyczajowa paska noszonego przez prawe ramię przez oficerów
jako część pasa głównego.
Kocioł - perkusyjny instrument muzyczny używany w kawalerii zamiast bębnów,
wożony przed siodłem kotlisty, występował w parach.
Kokarda - oznaka w barwach narodowych noszona na czapkach lub mundurach
wojskowych.
Koniowiąz - belka przed stajnią zaopatrzona w metalowe kółka służące do
przywiązywania koni.
Koniowodny - żołnierz trzymający konie spieszonych jeźdźców lub prowadzący konie
juczne.
Kordony - sznury przy nakryciach głowy.
Kotlarz - patrz pauker.
Kotlista - patrz pauker.
Krakus - w II RP członek konnego przysposobienia wojskowego.
Kulbaka - zwyczajowe określenie siodła wojskowego, dawniej typ siodła.
L
Lampas - kolorowy pas sukna naszyty na zewnętrznym szwie spodni lub na
ozdobnym czapraku.
Lanca - broń drzewcowa złożona z grotu, drzewca i tylca, wyposażona w uchwyt,
temblak i pętlę na nogę.
Litaury - patrz kocioł.
Luzak - jeździec prowadzący konie, a nie będący w szeregu, żołnierz opiekujący się
koniem oficerskim.
Ł
Łęk -
Łoza - rózga grubośći około półtora centymetra przeznaczona do ćwiczeń cięć
szablą. Łozy ustawiano w rzędzie w odstępach kilkumetrowych, jeździec jadąc w
galopie miał za zadanie ścięcie ich.
M
Maciejówka - typ miękkiej okrągłej czapki noszonej przez ułanów Legionów Polskich.
Maneż - patrz ujeżdżalnia.
Mantelzak - sukienny pokrowiec w postaci wałka na płaszcz i przedmioty osobiste,
przeważnie ozdobny troczony za tylnym łękiem. W II RP w plutonach trębaczy
element dekoracyjny.
Munsztuk - jeden z rodzajów kiełzna, wzmacnia działanie wędzidła na pysk konia
ułatwiając powodowanie nim.
Muszkieterki - rękawice skórzane z mankietami wprowadzone do umundurowania
oficerów kawalerii w roku 1936.
N
Napierśnik - część siodła, rzemienie nie pozwalające zsunąć się siodłu do tyłu.
O
Zgłoś jeśli naruszono regulamin