Marzena Archicińska
Nr albumu: 14955
Grupa FZ II
Mikroekonomia – wykłady
Prof. nadzw. Dr hab. Włodzimierz Rembisz
Rok akademicki 2008/2009
Ekonomia
1. Jest to dziedzina nauki zajmująca się teorią racjonalnego gospodarowania, wyboru w danych warunkach, zachowania się podmiotów tej gospodarki.
Racjonalne gospodarowanie przedstawia jak najlepiej wykorzystać środki dla osiągnięcia danych celów: wyboru i zachowania; w danych warunkach (warunki rynkowe: ceny, dochody, równowaga konkurencyjna; warunku regulacyjne: akty, normy itp.)
2. Teoria racjonalnego gospodarowania, zachowania i wyboru przez podmioty ekonomiczne w określonych warunkach rynkowych i regulacyjnych.
Racjonalne zachowanie dotyczy:
1. konsumenta
rynek + regulacja + warunki
ograniczenia → funkcja celu
2. producenta
Nurty i szkoły ekonomii.
Twórcą myśli ekonomicznej jest Adam Smiths, ponieważ jako pierwszy zadał pytanie: co jest źródłem bogactwa narodów?.
Funkcją ekonomii jest poznanie i objaśnienie rzeczywistości. Dwa najgroźniejsze czynniki dla ekonomii jest:
Inflacja – utrata wartości pieniądza
Bezrobocie – dotyka wszystkich
I. Szkoła klasyczna.
1. Ricardo.
2. Say.
3. Utylitaryzm.
4. Historyczny.
II. Szkoła neoklasyczna.
1. Indywidualizm
2. Instytucjonalizm.
3. Postkeinsowska
4. Monetaryzm.
NURTY KLASYCZNE
Ricardo twierdził, że nie tylko ilość, ale przede wszystkim wartość.
Y – produkt
K – czynnik kapitału
L – czynnik ludzki (pracy)
CY – cena produktu
K+L Y
CY = ——— lub ———
Y K+L
Wartość produktu zmniejsza się tak samo jak zwiększa się jego ilość z danych czynników wytwórczych. Cena dóbr na rynku zależy od wartości nakładów pracy potrzebnej do wyprodukowania danego dobra. Im więcej produkujemy, tym to dobro ma niższą wartość i niższą cenę. Wartość dóbr zależy od wydajności pracy. Na tej teorii bazował również Marks – twórca ekonomii socjalizmu.
Say – wynagrodzenie każdego czynnika wytwórczego (pracy, kapitału, ziemi) wynika z jego wydajności. Czynnik pracy ma różną wydajność, więc różne wynagrodzenie. Czynnik kapitału ma większą wydajność, więc wyższe wynagrodzenie.
Dochód uzyskiwany przez czynnik twórczy tworzy jednocześnie popyt na te produkty, natomiast nie może tworzyć popytu bez produktywności (nie może być większe).
Utylitaryzm – produkujemy tylko to, co jest użyteczne. Weryfikatorem użyteczności, ceny i kosztów jest konsument. W związku z tym gospodarka jest w stanie równowagi.
Historyczne – posiadamy uwarunkowanie gospodarcze historyczne i narodowe.
NURTY NEOKLASYCZNE
Matematyka jest sposobem rozumowania . Konsument i producent maksymalizują swoje funkcje celu (użyteczności i zysku) w ramach regulacji rynkowej, gdzie występuje równowaga konkurencyjna (konsument na wybór, producent nie ma wpływu na cenę). Gospodarka osiąga stan równowagi ogólnej, dąży do stanu paraoptymalnego: poprawa jednej funkcji powoduje pogorszenie drugiej funkcji. Rynek jest regulatorem, a więc państwo jest maksymalnie ograniczone. Występuje egoizm konsumenta i producenta.
Y
———↑ maksymalizacja zysku
K + L
—— ↑ - maksymalizacja produktywności
K
——↑ - efektywność pracy
L
Y • CY CY ↑
——————— przychód ———— idealna sytuacja
CK • K + C • CL CK, CL ↓
CY dla producenta jest stała (nie ma na nią wpływu)
CK rośnie
CL w długim okresie rośnie (w krótkim może maleć)
Producent dąży do zwiększenia produktywności i efektywności, aby obniżyć koszty w celu maksymalizacji swojej funkcji zysku w warunkach równowagi rynkowej (rynek jest regulatorem → cena jest stała).
Jeżeli zwiększa się CL i CK, wtedy podnoszą się CY. Ostatecznym płatnikiem jest konsument.
Instytucjonalizm.
Niezbędny jest czynnik regulacyjny w postaci instytucji , które potrafią oddziaływać na gospodarkę. Występuję tu funkcja poznawcza (poznajemy jak funkcjonuje gospodarka) oraz funkcja aplikacyjna (jakie polityki mogą być zastosowane).
Teoria Postkeinsowska.
Rynek nie jest wystarczający, jest zawodnym regulatorem, ponieważ może prowadzić do nadprodukcji. Nie uwzględnia efektów zewnętrznych producenta i zachowań konsumenta. Państwo musi być uzupełnieniem regulacyjnych funkcji rynku, zwłaszcza w zakresie kreowania popytu, a także w dystrybucji dóbr publicznych (np. armia narodowa).
W przypadku nadprodukcji.
Nie prostej wykładni na rynku Say’a – nie ma zależności CL od Y.
___
I. CL - związki zawodowe generują poziom płac, wynagrodzenie nie jest
elastyczne – raz uzyskane jest stałe.
II. Wynagrodzenie CL rośnie szybciej niż wydajność.
Jeśli jest sytuacja gdzie CL rośnie to wydajność nie rośnie w takim samym tempie (rośnie wolniej). Koszty pracy będą się zwiększały, wtedy obniży się stopa zysku producentów. Producent musi się adoptować, więc jedyne co może zrobić to zmniejszyć zatrudnienie, aby sfinansować wzrost wynagrodzeń. Prowadzi to do bezrobocia, czyli popyt również spadnie. To zmniejsza produkcję, więc zwiększa ceny, aby uzyskać przychód, co również zmniejsza automatycznie popyt (konsumenci są zmuszeni do mniejszej ilości nabywania produktów).
Keins mówił, że potrzebna jest nowa instytucja – czyli państwo – do kreowania nowego, sztucznego popytu, aby doprowadzić do równowagi. Popyt ten musi być taki, aby nie był konkurencyjny i stwarzał szanse na podwyższenie produkcji (np. budowanie autostrad). Na to potrzebny jest budżet na sfinansowanie. Państwo porusza się jedynie w sferze dóbr publicznych, a nie konsumpcyjnych. Kiedy taki popyt istnieje przywracają się mechanizmy równowagi. Oczywiście nie można również przesadzić w drugą stronę, ponieważ może to doprowadzić do inflacji.
· Związki zawodowe są poważnym zagrożeniem chorobowym dla gospodarki.
Monetaryzm.
Kształtowanie stopy podaży. Podaż pieniądza musi być całkowicie niezależna od państwa, czyli czynnika politycznego.
Ekonomia w podziale na mikroekonomię, makroekonomię i mezoekonomię.
Makroekonomia – jest to cała gospodarka, zbiór konsumentów jako jeden agregat. Dotyczy zewnętrznych (endogennych)warunków dla konsumenta i producenta: inflacja, bezrobocie, polityka fiskalna, budżet, polityka monetarna.
Mikroekonomia.
1) Funkcja opisująca konsumenta i producenta, dotyczy ich zachowań, cech modelu w danych warunkach rynkowych. Konsument – każdy z nas lub gospodarstwo. Każdy konsument ma swoją funkcję użyteczności (funkcja celu).
2) Przedmiotem analizy jest konsument, producent i rynek jako regulator. Są różne typy rynku: konkurencyjny lub bezkonkurencyjny. Konsument jest dostawcą pracy fizycznej bądź umysłowej oraz dostawcą kapitału finansowego dla producenta. Przychodami dla niego są: wynagrodzenie za pracę oraz zwrot dla zaangażowania kapitału, czyli zysk. Konsument jest ostatecznym nabywcą wszystkich produktów oraz dóbr. Konsument ma określoną funkcję celu – użyteczność, a jego celem jest jej maksymalizacja w danych warunkach ograniczających bądź minimalizacja zasobów na uzyskanie danej jednostki użyteczności. Konsument jest zawsze na danej krzywej obojętności (każda kombinacja konsumpcji jest obojętna).
a) Każdy konsument ma podobną informację.
b) Każdy konsument zachowuję się racjonalnie.
c) Każdy konsument jest egoistą (maksymalizacja własnej funkcji użyteczności).
***
Funkcja celu producenta = maksymalizacja cen i przychodów.
d) Konsument zamienia potrzeby na popyt w miarę swoich możliwości.
e) Konsument ma tylko funkcję celu, czyli użyteczności U.
Konsument: U = f (x1,x2,…,xn) → max
funkcja użyteczności
Ograniczania: dochody i ceny w warunkach rynkowych.
Dochód Cena Dobra
↓ ↓ ↓
M = x1 • P1 + P2• x2 + xn • Pn
Funkcja warunkowa
m
—— = x1
P1
Producent:
y – produkcja, przychód
y = f(x1, x2, xn,…, P1,P2)
mk – kapitał zakładowy
mk = K • CK + L • CL
majątek
produkcyjny
(itd. maszyny, czynnik
materiały) ludzki
cena
czynnika cena
materialnego czynnika
ludzkiego
(cena pracy, itd.
...
moderator132