Logistyka – Ćwiczenia 3 (30.03.2008)
Koncepcja transportu w logistyce
Transport to działalność, która polega na odpłatnym świadczeniu usług, których efektem
jest przemieszczenie osób i/lub ładunków z punktu nadania do punktu odbioru oraz
świadczenie usług pomocniczych, bezpośrednio z tymi usługami związanych.
Znajomość systemu transportu ma podstawowe znaczenie dla sprawnych i efektywnych działań logistycznych w firmie, ponieważ jest on fizyczna nicią wiążącą rozproszone geograficznie miejsca tej działalności a ponadto dodaje produktom firmy wartości, tworząc użyteczność czasu i miejsca.
Transport spełnia trzy funkcje w gospodarowaniu :
1. Funkcja konsumpcyjna oznaczająca zaspakajanie potrzeb przewozowych poprzez świadczone usługi transportowe
2. Funkcja produkcyjna oznaczająca zaspokajanie potrzeb produkcyjnych przez świadczenie usług transportowych-wpływa na funkcjonowanie rynku i wymianę towarowa
3. Funkcja integracyjna polegająca na integracji państwa i społeczeństwa poprzez usługi
transportowe.
Zadania i problemy – transport:
- rodzaj środków transportowych,
- użytkowanie własnych lub obcych środków transportowych,
- kupno lub dzierżawa środków transportowych,
- kombinacja srodków transportowych,
- organizacja transportu (optymalne drogi transportu, plany wykorzystania i załadunek
środków transportu, konsolidacja i dekonsolidacja ładunków transportowych itd.).
Ujęcia transportu:
1. Transport w ujęciu czynnościowym ma synonimy – w większości języków, są to odpowiedniki polskich słów komunikacja, przewóz i łączność. Z ujęciem czynnościowym transportu wiaża się pojęcia spedycji i logistyki.
2. Ujecie podmiotowe transportu polega na rozumieniu transportu jako gałęzi gospodarki narodowej, gdzie transport jest zazwyczaj przedmiotem polityki transportowej.
3. W ujęciu rzeczowym transport to wyposażenie materialne służące realizacji czynności transportowych.
Można w różny sposób klasyfikować składniki materialne systemu transportowego. Podstawowy podział dotyczy wyróżnienia:
- infrastruktury, na która składają się drogi transportowe, urządzenia oraz wyposażenie punktów transportowych, w tym miedzy innymi wyposażenie punktów ładunkowych i przesiadkowych, warsztaty, garaże itp.: infrastruktura transportu opisywana jest często jako liniowa i punktowa, a jej najistotniejsza cecha jest zdolnosc: przepustowa i przewozowa,
- suprastruktury, czyli taboru (środków przewozowych) i urzadzen transportowych (środków pracy oraz jednostek ładunkowych, takich jak kontenery)
Klasyfikacja transportu ze względu na rodzaj środowiska, w którym się odbywa:
- lądowy
- naziemny
- nadziemny (np. napowietrzna kolej linowa)
- podziemny (np. metro)
- szynowy (kolej)
- bezszynowy (transport samochodowy)
- wodny
- powietrzny
- przesyłowy (rurociagowy, przewodowy lub przenośnikowy)
- miejski (transport miejski)
- wewnątrzzakładowy
Klasyfikacja transportu ze względu na rodzaj środka transportu:
_ transport daleki
_ kolejowy
_ kołowo-drogowy
_ linowy
_ lotniczy
_ wodny śródlądowy
_ morski
_ mieszany (multimodalny, intermodalny, kombinowany)
_ specjalny (gąsienicowy, poduszkowy, kroczący)
_ transport bliski
_ wózkowy
_ dźwigowy
_ przenośnikowy
Transport intermodalny, multimodalny, kombinowany:
_ Transport intermodalny należy do złożonych procesów transportowych, w których ładunki sa przemieszczane środkami przewozowymi różnych gałezi transportu. W transporcie intermodalnym przewóz ładunków odbywa się w jednej jednostce ładunkowej lub na pojeździe, na całej trasie od nadawcy do odbiorcy, przy użyciu srodków przewozu różnych gałęzi transportu. Pojazdem tym może być pojazd drogowy, pojazd kolejowy lub statek
_ Transport multimodalny to przewóz ładunków przez co najmniej dwie różne gałezie transportu, przy czym towar może zmieniac jednostki ładunkowe, a wiec transport
multimodalny to szczególny rodzaj transportu intermodalnego.
_ Transport kombinowany, to transport intermodalny, w którym główna czesc przewozu realizowana jest koleja, żegluga sródladowa lub morska. Natomiast dowozy i odwozy sa realizowane przez transport drogowy i to na okreslonej możliwie najkrótszej odległosci.
Najważniejsze elementy transportu intermodalnego:
_ koniecznosc użycia co najmniej 2 gałezi srodków transportu,
_ koniecznosc wystapienia tylko jednej umowy o przewóz,
_ koniecznosc wystapienia tylko jednego wykonawcy odpowiedzialnego za przebieg dostawy towaru,
_ koniecznosc zjednostkowania ładunku.
Spedytor zawodowo i za wynagrodzeniem, we własnym imieniu, lecz na rachunek zleceniodawcy, podejmuje się wysyłania lub odbioru przesyłki towarowej oraz innych czynnosci zwiazanych z jej obsługa i przewozem (art. 794§1 Kodeksu Cywilnego).
Spedycja – organizacja procesu przemieszczania towaru i towarzyszacych mu procesów zleconych spedytorowi, w wyniku których towar znajdujacy sie w punkcie A zostaje dostarczony do punktu B zgodnie z oczekiwaniem klienta.
Zakres usługi spedycyjnej:
_ okreslany jest w umowie cywilno prawnej, lub w zleceniu spedycyjnym,
_ można dokonywac zakupu pojedynczych usług lub ich sekwencji, aż po kompleksowa usługe spedycyjna.
Do zadań spedytora można zaliczyc:
_ poradnictwo spedycyjne - udzielanie porad w zakresie transportu,
_ przygotowanie ładunku do przewozu pakowanie, sortowanie, liczenie, znakowanie,
_ konsolidowanie/ dekonsolidowanie ładunku, zbieranie drobnych partii ładunkowych w wieksze jednostki,
_ dostarczanie ładunku do miejsca ich docelowego załadunku na główny srodek transportu,
_ sporzadzanie i kompletowanie dokumentacji,
_ zawieranie umów o przewóz z różnymi pośrednikami,
_ składowanie towaru,
_ załadunek i wyładunek towarów w różnych relacjach przeładunkowych,
_ ubezpieczenie towaru,
_ konwojowanie ładunku,
_ przyjmowanie lub przekazywanie ładunku przewoznikowi,
_ awizowanie – informowanie zleceniodawcy o bieżacym stanie i miejscu pobytu ładunku na trasie,
_ zabezpieczenie interesu zleceniodawcy w przypadku uszkodzenia lub ubytku,
_ zgłaszanie ładunku do kontroli celnej i załatwianie innych czynnosci urzedowych,
_ regulowanie należnosci z tytułu kosztów przewozu oraz innych czynnosci i usług na rzecz ładunku.
Reasumujac zadania spedytora obejmuja 3 grupy czynnosci:
_ tych, które wykonywane sa przez sama firme spedycyjna,
_ tych zwiazanych ze zorganizowaniem samego przemieszczania,
_ dodatkowych czynnosci organizowanych przez spedytora.
Formuły handlowe INCOTERMS:
Zbiór ustalonych formuł handlowych, regulujacych relacje i obowiazki pomiedzy stronami umowy sprzedaży (eksporterem i importerem).
INCOTERMS – grupa E:
Nakłada minimum obowiazków na sprzedajacego:
_ EXW– Ex Works (...named place)
– z zakładu (... okreslone miejsce).
INCOTERMS – grupa F:
Sprzedajacy nie opłaca zasadniczych kosztów przewozu:
_ FCA – Free Carrier (...named place) – franco przewoznik w okreslonym miejscu,
_ FAS – Free Alongside Ship (...named port od shipment) – franco wzdłuż burty statku w okreslonym porcie załadunku – formuła stosowana tylko w transporcie morskim i wodnym sródladowym,
_ FOB – Free on Board (...named port of shipment) – franco statek w okreslonym porcie załadunku – tylko w transporcie wodnym.
INCOTERMS – grupa C:
Umowe przewozu zawiera sprzedajacy. Sa to tzw. Formuły dwupunktowe, gdy_ podział kosztów nie odbywa sie w tym samym miejscu co podział ryzyka. Koszty głównego transportu ponosi eksporter, ale ryzyko zwiazane z przewozem ponosi importer (kupujacy). Sprzedajacy nie zobowiazuje sie co do terminu przybycia towaru do miejsca przeznaczenia. Zobowiazuje
sie on jedynie do terminowego załadunku. Jest to tzw. grupa "na załadunek:
_ CFR – Cost and Freight (...named port of destination) – koszt i fracht do okreslonego portu przeznaczenia – tylko w transporcie wodnym,
_ CIF – Cost, Insurance and Freight (...named port of destination) – koszt, ubezpieczenie i fracht do okreslonego portu przeznaczenia – tylko w transporcie wodnym,
_ CPT – Carriage Paid To (...named place of destination) – przewozne opłacone do okreslonego miejsca przeznaczenia,
_ CIP – Carriage and Insurance Paid To (...named place of destination) – przewozne i ubezpieczenie opłacone do okreslonego miejsca przeznaczenia.
INCOTERMS – grupa D:
Sprzedajacy ponosi koszty i ryzyka dostarczenia towaru do okreslonego miejsca przeznaczenia. Formuły tej grupy okresla się mianem "na dostarczenie" zatem sprzedajacy odpowiada niejako za towar do chwili dostarczenia do miejsca przeznaczenia.
Powinien zostac równie_ okreslony termin dostarczenia:
_ DAF – Delivered At Frontier (... named place) – dostarczone na granice,
_ DES - Delivered ex Ship (... named port of destination) – dostarczone statkiem w okreslonym porcie przeznaczenia,
_ DEQ - Delivered ex Quay (... named port of destination) – dostarczone na nabrzeże w okreslonym porcie przeznaczenia,
_ DDU - Delivered Duty Unpaid (... named port of
destination) – dostarczone w okreslonym miejscu przeznaczenia, cło nieopłacone,
_ DDP - Delivered Duty Paid (... named port of destination) – dostarczone w okreslonym miejscu przeznaczenia, cło opłacone.
Kryteria wyboru przewoznika:
Wybór przewoznika powinien opierac sie na całym szeregu formalnych przesłanek. Najważniejsze z nich przedstawia poni_sze zestawienie:
_ niezawodnosc i regularnosc dostaw,
_ koszty lub stawki transportowe „od drzwi do drzwi”,
_ ogólny czas przewozu „od drzwi do drzwi”,
_ gotowosc przewoznika do negocjowania zmian stawek,
_ stabilnosc finansowa przewoznika,
_ dostepnosc sprzetu,
_ czestotliwosc usług,
_ usługi odbioru i dostawy,
_ utrata ładunku lub uszkodzenia,
_ przesyłki ekspresowe,
_ jakosc personelu operacyjnego,
_ śledzenie przesyłek,
_ gotowosc przewoźnika do negocjowania zmian w usługach,
_ elastycznosc w planowaniu przewozów,
_ usługi rozkładowe (liniowe),
_ załatwianie reklamacji,
_ jakosc umiejętności kupieckich przewoznika,
_ wyposażenie (urządzenia) specjalne.
4
ulia.meow