Bronisława Ostrowska
Urodzona w listopadzie w 1881 w Warszawie, zmarła 18 V 1928 także w Warszawie, poetka, nowelistka, powieściopisarka, autorka książek dla dzieci, tłumaczka. Od 1901 żona rzeźbiarza Stanisława; dłuższy czas przebywała we Francji, brała udział w pracach organizacyjnych Towarzystwa Artystów Polskich w Paryżu. Od 1913 znowu w Warszawie, została ewakuowana 1915 do Charkowa, gdzie prowadziła ożywioną działalność literacką i społeczną wśród emigracji polskiej. Wróciła do kraju w 1918. Wydała tomiki poet: "Opale" (1902), "Poezje" (1905), "Chusty ofiarne" (1910), "Aniołom dźwięku" (1913), "ABC Polaka pielgrzyma" (1916), "Z raptularza 1910-1917" (1917), "Pierścień życia" (1919), "Tartak słoneczny" (1928), prozą: "Jesienne liście" (1904), "Książka jutra, czyli Tajemnica geniusza drukami" (1922), W starym lustrze (1928), Rozmyślania (1929). We wczesnych wierszach Bronisławy Ostrowskiej, tworzonych zgodnie z założeniami poetyki symbolistycznej, krzyżowały się wpływy M. Konopnickiej, K. Tetmajera, S. Korab Brzozowskiego, P. Verlaine'a z okresu "Fetes galantes". Już jednak w "Poezjach" silniej odzywały się pogłosy twórczości L. Staffa, z którym łączyło ją upodobanie do klasycystycznych form wyrazu. W okresie "Chust ofiarnych" szukała inspiracji myślowych w ideałach romantycznych Krasińskiego i Słowackiego (np. "Litania fal" nawiązująca do filozofii "Genezis z Ducha"), uprawiała para-fabularną balladę liryczną. W refleksyjnej liryce "Pierścienia życia" można dosłuchać się również pogłosów Norwida. Poezja Ostrowskiej odznacza się wysokim kunsztem słowa, szlachetnością tonu, powagą myśli, kontemplacyjny intelektualizm zespala się z estetyzmem i niezwykłą kondensacją nastroju. Poetka reprezentuje klasycyzujący nurt Młodej Polski, umiejętnie zespalając różnorodne wpływy i uzyskując własny styl wypowiedzi. Najciekawsze jednak i najbardziej oryginalne są jej późne liryki z tomu "Tartak słoneczny", surowe, zwarte, o silnym napięciu emocjonalnym, stanowiące jakby swoisty wariant poezji ekspresjonistycznej. Liryka ta, którą dopełniają przekłady poetyckie ("Liryka francuska" 1911, O. Miłosza "Wybór poezji" 1919), przyćmiła prozę Ostrowskiej (skondensowane, sugestywne nowele z tomu "W starym lustrze" czy powieść "Książka jutra", bliska ideowo Żeromskiemu, a zaskakująca awangardowością kształtu artystycznego). Rozmyślania budzą zainteresowanie jako zbiór refleksji filozoficznych świadczących o rozległości horyzontów intelektualnych autorki, ale także jako notatnik artysty zgłębiającego problemy warsztatu pisarskiego. Na uwagę zasługują również książki dla dzieci, wolne od czułostkowej minoderii i sztucznego infantylizmu, pisane z równym nakładem ambicji jak utwory dla dorosłych; "Bohaterskiego Misia" (1919) czy "Baśnie polskie" (1923) można zaliczyć do wybitniej¬szych osiągnięć w dorobku autorki.
dorka_dorkowska