Analiza możliwości globalizacyjnych sektora czyli szanse i zagrożenia dla branży w wymiarze międzynarodowym cz.1
Ważne trzy zagadnienia:
1) W dobie globalizacji wielu inwestorów zastanawia się które sektory a przez to firmy będą rozwijały się najszybciej i jak na ten proces może wpłynąć szybki rozwój państw azjatyckich, np. Chin.
2) W ciągu ostatnich paru lat coraz więcej firm wychodzi poza granice Polski. Związane jest to z rozwojem, który napotyka bariery na terenie naszego kraju jak i z nowymi możliwościami, np. rozszerzeniem Unii Europejskiej. W przypadku spółek giełdowych dodatkowo przyczyniają się do tego oczekiwania inwestorów, którzy zadają pytanie o kontynuację wzrostu zysków.
3) Ze względu na globalizację ostatnie parę lat to okres bardzo niskiej inflacji. Tanie produkty z azji oraz słabnący dolar uważany jest za jedną z przyczyn tego stanu rzeczy. O inflacji pisałem w artykule: Czynniki wpływające na inflację. Powstaje oczywiście pytanie czy trend ten będzie kontynuowany i w jakich branżach.
W świetle tych pytań warto zastanowić się nad potencjałem globalizacyjnym danej branży. Jeżeli ten potencjał jest mały to firma prawdopodobnie wybierze strategię ekspansji na kilka najbardziej obiecujących rynków w danym regionie. Jeżeli z kolei potencjał globalizacyjny jest duży, to firma może się zdecydować na ekspansję w skali całego świata aby korzystać ze światowej skali działania oraz różnych kosztów produkcji w poszczególnych regionach.
Zgodnie z definicją przytoczoną we wspomnianej książce, sektor globalny to sektor, w którym sytuacja firm na rynkach regionalnych lub krajowych zależy w dużym stopniu od walki konkurencyjnej w skali światowej.
Np. M.E. Porter uważa, że można wydzielić czynniki sprzyjające oraz nie sprzyjające globalizaji.
1) Czynniki sprzyjające to:
-występowanie korzyści ze względu na koszty lub korzyści komparatywne
-ekonomia skali produkcji
-doświadczenie w skali ogólnoświatowej
-logistyczne ekonomie skali
-marketingowe ekonomie skali
-ekonomie skali w zaopatrzeniu
-zróżnicowanie wyrobów jeżeli chodzi o korzyści dla kraju pochodzenia
-wyłączność technologii w rozumieniu wysokich nakładów oraz trudności w ich kopiowaniu
-specjalizacji produkcji, czyli możliwości rozmieszczania etapów produkcji w różnych krajach
2) Czynniki nie sprzyjające globalizacji:
a) Przeszkody ekonomiczne
-duże koszty transportu i składowania
-różne potrzeby klientów
-brak dostępu do kanałów dystrybucji
-przymus zaangażowania sprzedawców krajowych
-kwestia napraw i serwisów
-czułość rynku na opóźnienia
-złożona segmentacja rynków geograficznych
-brak odpowiedniego popytu w wymiarze globalnym
b) Przeszkody związane z zarządzaniem:
-różne zadania marketingowe
-zintensyfikowane usługi lokalne
-szybkie zmiany technologiczne
c) Przeszkody instytucjonalne:
-przeszkody od strony państwa
-przeszkody zwiazane z postrzeganiem
-przeszkody związane z zasobami
Według K. Lewina potencjał globalizacyjny branży jest tym większy im silniejszy jest wpływ czynników sprzyjających i słabszy hamujących oraz jeżeli przedstawiciele sektora mogą wpływać na te czynniki.
przedstawiam w nim model G.S. Yipa oraz model kryteriów oceny możliwości globalizacyjnych sektora opracowany prze autorki “Analizy strategicznej przedsiębiorstwa”.
Model G.S. Yipa
Kolejnym przykładem analizy możliwości globalizacyjnych sektora jest model G.S. Yipa, który opiera się na definicji Portera ale dzieli dodatkowo czynniki globalizacyjne na:
1) Czynniki rynkowe:
-Podobieństwo potrzeb klientów
-Narodowi klienci globalni
-Wielonarodowi klienci globalni
-Globalne kanały dystrybucji
-Transferowalny marketing
-Kraje wiodące
2) Czynniki kosztowe:
-Globalne korzyści skali
-Stroma krzywa doświadczeń i uczenia się
-Efektywność zaopatrzenia
-Usprawnienia logistyczne
-Kosztowe zróżnicowanie krajów
-Wysokie koszty rozwoju produktu
-Szybko zmieniające się technologie
3) Czynniki rządowe:
-Taryfy celne
-Subwencje
-Bariery pozataryfowe
-Porównywalne standardy techniczne
-Jednolite regulacje marketingowe
-Konkurenci państwowi
-Klienci państwowi
4) Czynniki konkurencyjne:
-Eksport
-Import
-Konkurenci z różnych kontynentów i krajów
-Współzależność krajów
-Globalni konkurenci
Dzięki takiemu podziałowi można oceniać każdą branżę jak i porównywać je między sobą.
Kryteria powyżej są spełniane między innymi prze takie sektory jak: przemysł motoryzacyjny, komputerowy, produkcji samolotów cywyilnych oraz elektorniki użytkowej.
Ocena punktowa potencjału globalizacyjnego sektora:
Autorki proponują również własny model kryteriów oceny punktowej potencjału globalizacyjnego sektora, czynniki te przedstawiłem w załączniku:
ocena-punktowa-potencjalu-globalizacyjnego-sektora.xls
Na podstawie:
“Analiza strategiczna przedsiębiorstwa”; Grażyna Gierszewska, Maria Romanowska; PWE Warszawa 2003; str. 149-160.
emikola