Nietolerancja wg Pilch, Leparczyk
Zachowanie lub opinia skierowana przeciwko ludziom, zjawiskom lub wartościom, które „nam” nie odpowiadają, są „inne” w celu ich zmiany lub zniszczenia, mimo, że ich istnienie lub posiadanie jest uprawnione przez prawa natury, obyczaju, moralności .
1. Postawa (zachowanie, sąd) wynikające z procesów rozumowych lub pseudorozumowych, umotywowane rożnymi czynnikami o silnym zabarwieniu emocjonalnym
2. Podmiotem takich zachowań lub przeświadczeń są jednostki, grupy, instytucje lub państwo
3. Dotyczy innych ludzi, grup, instytucji, ich właściwości, systemów wartości kulturowych lub religijnych, praw ludzi do posiadania odrębności w myśleniu , zachowaniu i wartościach,
4. Cechy i właściwości przeciw którym jest skierowana, są w świecie zasad powszechnego uznania uprawnione i w rozumieniu powszechnym nie szkodzą innym
5. Wyraża się w różnych postaciach agresji, przymusu, eliminowania, ograniczania lub niszczenia
Źródła nietolerancji
· ignorancja,
· poczucie odmienności (aspekty etniczne),
· lęk, zagrożenie (egocentryzm),
· przesądy, stereotyp,
· dyspozycje psychiczne warunkowane cechami osobowości,
· dyspozycje psychiczne warunkowane czynnikami zewnętrznymi
Stereotyp
funkcjonujący w świadomości społeczeństwa uproszczony, skrótowy i zabarwiony wartościująco obraz rzeczywistości, odnoszący się do grup społecznych, osób, sytuacji, instytucji, utrwalony wielokrotnym powtarzaniem.Pojęcie to wprowadził do socjologii W. Lippmann. wg niego stereotyp to cząstkowy, jednostkowy i przede wszystkim schematyczny obraz, który powstaje w umyśle człowieka, odnoszący się do jakiegoś faktu lub zjawiska społecznego. Stereotypy jako wytwory kulturowe zostają jednostce narzucone i z góry podsuwają mu sposób widzenia określonych faktów i zjawisk społ.
Najczęściej stereotypy budowane są w odniesieniu do grup etnicznych (np. stereotyp pracowitych Niemców, spokojnych Anglików), zawodowych (np. mądrego profesora, zorganizowanego menadżera), klasowego (np. stereotyp ciemnego chłopa, miękkiego inteligenta) lub związanych z określoną płcią (np. stereotyp delikatnej kobiety).Stereotyp powstaje w rezultacie bezrefleksyjnego przyjmowania opinii rozpowszechnionych w danym środowisku; ponieważ przekazywane treści są zawsze zabarwione ocenami i emocjami, powoduje to, że stereotyp jest przekaźnikiem zarówno społ. sympatii i aprobaty, jak i uprzedzeń, dezaprobaty lub antypatii. Stereotyp najczęściej przyswajany jest w dzieciństwie, z tego względu jest bardzo trwały i odporny na zmianę nawet rzeczowej argumentacji oraz sprzecznych z nim doświadczeń.
Fanatyzm
postawa charakteryzująca się ślepą wiarą w słuszność danej idei i realizowanie jej bez względu na reakcję otoczenia; wiąże się z nietolerancją wobec odmiennych postaw oraz bezkompromisowym zwalczaniem ich.
Dogmatyzm
Ksenofobia
· wrogość, niechęć w stosunku do obcych.
· Wiąże się z nacjonalizmem, trudną sytuacją społeczno-gospodarczą lub zamierzoną polityką państwa, które dążąc do zyskania poparcia dla planów agresji, rozbudza takie nastroje.
· Przejawia się we wrogich zachowaniach wobec mniejszości narodowych, cudzoziemców lub narodów sąsiednich.
Dyskryminacja
· Nierówne traktowanie osób, grup, państw.
· Najczęściej ma podłoże rasowe, etniczne, religijne, społeczne. Praktyki dyskryminacyjne są niezgodne z prawami człowieka, porozumieniami międzynarodowymi, zakazane przez prawo wewnętrzne państw demokratycznych.
Tolerancja jako wyzwanie wychowawcze
Swoista w swoich założeniach i odniesieniach postawa ludzka , która będąc szczególną wartością samą dla siebie , jest dla tego w życiu ludzkim tak pożądana , gdyż jeśli nie jedynie, to głównie dzięki niej można żyć zgodnie i szczęśliwie .
INNY jako symbol
relacja człowieka z drugim człowiekiem
jako rozumienie człowieka
Człowiek w wymiarze
- indywidualnym
- historycznym
- kulturowym
- uniwersalnym
mpwjs