Thomas Berger - Wariat w Berlinie.pdf - Thomas Berger - uzavrano

Thomas Berger, ur. w 1924 r., jest jednym z najsłynniejszych

amerykańskich pisarzy. Jego najbardziej znane powieści to: Mały Wielki

Człowiek, Powrót Małego Wielkiego Człowieka, Wielka draka, Czyli

nigdzie, Robert Crews, Podejrzani, Historia Ornego, Arthur Rex.

Wszystkie zdobyły uznanie i potwierdziły opinię o Bergerze jako

„najzabawniejszym i najbardziej eleganckim" pisarzu.

Wariat w Berlinie rozpoczyna tetra-logię, której bohaterem jest Carlo

Rein-hart — antybohater stojący w obliczu zła i agresywności

współczesnego świata. Książka ta została uznana za jedną z najlepszych

powieści wojennych.

Thomas Berger

WARIAT W BERLINIE

Tłumaczy! Tomasz Bieroń

ZYSK I S-KA

WYDAWNICTWO

Tytuł oryginału CRAZY IN BERLIN

Ali rights reserved

s.j., Poznań

Opracowanie graficzne serii i projekt okładki Lucyna Talejko-

Kwiatkowska

Fotografia na okładce Piotr Chojnacki

Redaktor serii Tadeusz Zysk

Redaktor Magdalena Wójcik

Wydanie I ISBN 83-7298-175-2

Zysk i S-ka Wydawnictwo

ul. Wielka 10, 61-774 Poznań

tel. (0-61) 853 27 51, 853 27 67, fax 852 63 26

Dział handlowy, tel./fax (0-61) 855 06 90

sklep@zysk.com.pl

www.zysk.com.pl

Druk i oprawa: Zakłady Graficzne im. KEN S.A., Bydgoszcz

Du bist verruckt, mein Kind; Du musst nach Berlin... Wariat z ciebie, moje

dziecko; Trzeba ci do Berlina...

Stara piosenka

Dla Jeanne

ROZDZIAŁ 1

O zmierzchu popiersie wyglądało jak podobizna jakiegoś niższej rangi

bohatera wojny rewolucyjnej w graniastym kapeluszu, to jest nie G.

Washingtona, lecz może jednego z tych znamienitych Europejczyków,

którym historia i mitologia przypisuje wzmocnienie naszych szeregów,

jakiegoś Lafayette'a czy von Steubena. Wymawiało się to „fon Sztojben",

o czym Reinhart wiedział, natomiast Marsala jego zdaniem na pewno nie.

Marsala był jego nierozgarniętym, lecz sympatycznym kumplem, teraz

hałaśliwie dopijał to, co zostało w butelce, i zapowiadało się, że niebawem

nią rzuci, może robiąc komuś krzywdę, bo dokoła nich w parku siedziało

trochę Niemców. Należało go przestrzec. Za późno jednak, rozległ się

brzęk szkła, butelka o włos chybiła Szkopa, który uśmiechnął się tylko

nerwowo i zmienił miejsce pobytu, nieco inaczej niż nazista z filmu, który,

w monoklu i rozjuszony, splunąłby ci w twarz, a oni już odlewali się na

Lafayet-te'a czy ktokolwiek to był — nie, „Friedrich der Grosse", brzmiał

napis na cokole, Reinhart miał bowiem zapalniczkę, którą można było

obsługiwać jedną ręką.

To chamstwo, uznał w przypływie wyrzutów sumienia, które często

nawiedzają pijanego człowieka — był bowiem na tyle wykształcony, aby

przypomnieć sobie mętnie starego Fryderyka w Sans-Souci z Wolterem,

piszącego po francusku, reprezentującego to, co najlepsze, a może

najgorsze, w jednej i drugiej tradycji. Jego postępek stanowił wyraz

chuligaństwa, z którym właśnie tego dnia oficjalnie zerwał, lecz w istocie

składał mu obecnie hołd.

Zapiawszy rozporek, wszystkie sto guzików — w wojsku

nie było zamków przy spodniach, żeby nie odbijały światła w nocy —

powiedział, z wylewności wpadając w równie głęboki smutek:

— Ależ sposób na spędzenie dwudziestych pierwszych urodzin!

— No — odparł Marsala, lat dwadzieścia cztery, wyglądający na

czterdzieści i zawsze w formie, niezależnie od stanu zdrowia, pryskał

śliną, bo nie wyjął z ust papierosa, i był wner-wiony. — Mogliśmy ci

zrobić przyjęcie w kantynie: wszyscy kucharze to moi koledzy. Co ty,

narzekał będziesz?

Kiedy się odwrócili, żeby wyjść z parku, jakiś Niemiec schylił się i

podniósł niedopałek. Pod drzewem stała kobieta.

— Kochanie! — krzyknął Marsala. — Schlafen ze mną, och, nie chcesz

schlafen ze mną?

Przyjemność sprawiało mu samo muzykowanie, bo kiedy już zanucił

swoją tęskną piosenkę, obojętnie poszedł dalej.

Na ulicy spotkali rosyjskiego żołnierza, zabłąkanego daleko od domu,

oczywiście niechlujnego i steranego, cel tej pieszej wyprawy był nie znany

przede wszystkim jemu samemu. Posyłając im przyjazne spojrzenie psa

myśliwskiego, zasalutował i Reinhart zrobił to samo. Rosjanin ruszył dalej

pozbawionym nadziei, być może słowiańskim krokiem. Dwuwagonowy

tramwaj zwolnił prawie do zera i wskoczyli do środka. Nie płacili za

przejazd, bo byli okupantami. I dobrze, że nie musieli płacić, bo za chwilę

drań się zatrzymał, wszyscy wysiedli i dookoła leja bombowego przeszli

do innego tramwaju, który czekał po drugiej stronie. Marsala cały czas

rozglądał się groźnie na wszystkie strony: był przyjazny tylko wobec

przyjaciół.

Jazda drugim tramwajem wyparowała Reinhartowi z głowy już w trakcie,

bo osiągnął teraz tę drugą fazę upojenia, kiedy to świadomość jest jedną

wielką połacią błękitnego nieba i latawiec może się wznieść na

nieograniczoną wysokość. Znajdując się w tym stanie, można naprawiać

skomplikowane mechanizmy, które normalnie zdają nam się tajemnicze,

rozwiązywać równania, tworzyć epigramy, podbijać serca nieosiągalnych

w innych

okolicznościach kobiet i wymanewrować potężnych przeciwników. Ludzie

mówią wtedy: „No nie, Reinhart!", a rywale dyszą zawiścią. Oto był w

Berlinie — sama nazwa otwierała magiczne okna wychodzące na pianę

mórz zaledwie dwa miesiące wcześniej niebezpiecznych: chodziły słuchy,

że Hitler, naczelny dowódca, wciąż jest na wolności, po krótkim

internowaniu przez Rosjan, Art Flanders natomiast, „włażący w każdą

dziurę korespondent zagraniczny, którego siedziba jest w siodle" i

publikujący w 529 dziennikach od Maine do Alamo, zgłosił się już z

reportażami o tematyce społecznej.

Aż do tego dnia Reinhart, nieuleczalny marzyciel, był pod wielkim

wrażeniem swego położenia geograficznego. Marsala od tygodnia

kopulował i spekulował na czarnym rynku, już dorobiwszy się wszy

łonowych i grubego pliku okupacyjnych marek, a jednocześnie bez

przerwy narzekał, że będą tam tkwić bez końca — ponadpartyjny w swoim

braku zainteresowania jakimkolwiek krajem oprócz Ojczyzny. Nie, wcale

nie wolałby siedzieć w Kalabrii, osaczony przez swoich tubylczych

krewnych i nurzający się w brudzie i zacofaniu, z którego Włochy wcale

nie słynęły, lecz jemu nie miał kto tego powiedzieć, mimo że stamtąd

pochodził jego ojciec.

— Tutaj mam te twoje rzymskie ruiny i tę twoją sztukę — mawiał

czasami, łapiąc się za ubranie w okolicy krocza (nie gdzie indziej mieli je

zresztą sami Rzymianie). — Ty sobie weź to gówno, a mnie daj Stany

Zjednoczone Ameryki.

Teraz, w tramwaju, Marsala znowu był rzecznikiem nie upiększonego

naturalizmu. Jego ostry głos, ten przeznaczony dla wrogów, kłuł ramię

Reinharta, bo o tyle był od niego niższy, niby zardzewiały nóż:

— Twój wybór. Skopię ci dupę, gdzie tylko będziesz chciał.

Jego ofiara gniotła się razem z nimi w tłumie na tylnej platformie:

amerykański żołnierz, oddzielony od Marsali obywatelką, która kołysała

się do rytmu narzucanego przez roztelepany tramwaj. Widać było głównie

jej blond włosy, po porządnym umyciu przypuszczalnie tak jasne jak

Reinhartowe, lecz obecnie

mocno stęsknione za mydłem i grzebieniem i pozlepiane w strąki niby

Thomas Berger - Wariat w Berlinie.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: