Achilles byl synem Peleusa.doc

                    SPIS TREŚCI

I. "Iliada" Homera - cechy eposu (wygląd)

II.  Opis Tarczy Achillesa

III. Ogólny zarys Achillesa

IV.  Charakterystyka Achillesa

V. Opis zemsty Achillesa za przyjaciela

VI. Podsumowanie

I.

Cechy „Iliady” jako eposu są następujące:
1. Inwokacja - czyli apostrofa umieszczona we wstępie utworu, skierowana do bóstwa z prośbą o pomoc w tworzeniu dzieła. W „Iliadzie” autor zwraca się do Muzy, bogini, która podaje pieśń śpiewakom.
2. Równoległość dwóch płaszczyzn- świata bogów i świata ludzi. W „Iliadzie” fabuła przebiega w świecie bogów (bogowie walczą po obu stronach konfliktu, np. Atena decyduje o zwycięstwie Achillesa nad Hektorem), i w świecie ludzi i ludzkich uczuć (np. miłość Parysa do Heleny).
3. Narrator-eposu ujawnia swoje uczucia tylko w inwokacji, potem jest obiektywny, wszechstronny, zdystansowany wobec wydarzeń.
4. Wydarzenia są opisane stylem podniosłym, patetycznym, dostosowanym do wagi opisywanych wypadków, co widać wyraźnie w sposobie opisu walczących ze sobą w pojedynku Achillesa i Hektora.
5. Szczegółowy, realistyczny opis przedmiotów i sytuacji (realizm szczegółów). Przykładem w „Iliadzie” może być opis tarczy Achillesa. Homer opisuje nie tylko kolejne działania wykonawcy Hefajstosa, lecz obrazy przedstawione w płaskorzeźbie. Są one opisane tak, że można je z łatwością odtworzyć.
6. Opisy scen batalistycznych- sceną taką jest np. pojedynek Hektora z Achillesem, obraz oblężenia grodu, zasadzki i bitwy.
7. Porównanie homeryckie-jest to porównanie, którego drugi człon jest rozbudowany tak, że stanowi odrębną, epizodyczną scenkę. Przykładem może być porównanie walczących (Achillesa i Hektora) do walki orła i gołębicy, umieszczone w pieśni 22 noszącej nazwę „Pojedynek”.
8. Epizodyczność akcji, opisanie wydarzenia mniej istotnego, potocznego, nie związanego z główną fabułą. Przykładem może być drobiazgowy opis tarczy Achillesa.
9. Miarą wierszową eposu homeryckiego jest heksametr. Jest to wers, który składa się z sześciu (heks=6) stóp metrycznych: daktyli lub spondejów.

II.

Tarcza Achillesa również piękna do dnia dzisiejszego wzbudza zachwyt wśród oglądających ją, a w tamtych czasach wzbudzała respekt i odwracała uwagę od walki.

Wygląd tarczy: 1. Niezwykle plastyczny, a jednocześnie bardzo szczegółowy opis tarczy Achillesa, jednego z elementów składowych jego zbroi wykutej przez Hefajstos na prośbę matki Hefajstosa Tetydy (tarcza owa składała się z pięciu warstw wykonanych ze złota, srebra, miedzi oraz cyny, była też kunsztownie ozdobiona różnego rodzaju płaskorzeźbami). 2. Bogactwo obrazów życia przedstawionych na tarczy Achillesa : a) obraz ziemi, nieba i morza, wędrówki słońca i księżyca, b) dwa miasta : w jednym z nich trwały przygotowania do uczty weselnej drugie natomiast było oblegane przez wrogie wojska, a jego mieszkańcy przygotowywali się do odparcia szturmu, c) pole żniwne w dobrach królewskich, na którym ludzie dozorowani przez włodarza żeli i wiązali w snopy zboże, d) winnica, w której pracowali chłopcy i dziewczęta, e) rozległa łąka w uroczej dolinie, po której przesuwał się korowód tańczących dziewcząt i chłopców. 3. Zawarty w ,,Iliadzie" opis tarczy Achillesa jako źródło inspiracji dla poetów wielu następnych pokoleń; korzystał z niego niewątpliwie A. Mickiewicz opisując serwis w ,,Panu Tadeuszu" jak też Ignacy Krasicki przedstawiając opis sławnego pucharu w ,,Monachomachi".

III.

Achilles – porywczy, odważny, silny, potężny, szybki, nieugięty, nieubłagany

Homer jest autorem greckiej epopei „Iliady”. Jest to opowieść o wojnie Greków z Trojanami. W „Iliadzie” narrator przedstawił wiele barwnych postaci ze strony Grecji jak i Troi. Jedną z nich była postać Achillesa walczącego po stronie obozu greckiego.

Był on synem Peleusa i Tetydy. Jako niemowlę Achilles został obmyty przez Tetydę w wodach Styksu, co uczyniło go odpornym na ciosy, lecz przez nieuwagę matki wrażliwa pozostała jednak pięta, w którą trafił go śmiertelny strzał Parysa. Od tego wydarzenia pochodzi wyrażenie "pięta achillesowa" oraz nazwa ścięgno Achillesa.

              Achilles był pierwowzorem herosa antycznego. Możemy się domyślać, że miał postawę muskularnego, przystojnego młodzieńca. Miał blond włosy, od których „bił blask”.
 

Achilles był piękny i lubił się otaczać pięknymi rzeczami. Świadczą o tym słowa:

„Z piękną zbroją, przez władcę Hefajsta kowaną”
 

IV.

Tesalski heros wierzył w siebie i w przyjaźń. Miał jednego, najbardziej zaufanego przyjaciela. Był mu wierny do końca swoich dni. Poprzysiągł zemsty i dotrzymał słowa. Po zadaniu pierwszej rany Hektorowi powiedział:

„Hektorze, przyjaciela mego gdyś obalił,
Jakżeś mógł sobie tuszyć, abyś się ocalił?”

          Wyrok, jaki wydał na Hektora nie był godny wojownika pokroju Achilla. Zdewastował i zbezcześcił ciało. Na szczęście w porę się opanował po rozmowie z Prijamem. Przekonał on Achilla bardzo ludzką perswazją: „Pomnij na ojca swego, boski Achillesie”, aby pozwolił na wykupienie ciała Hektora przez jego rodzinę.
            Nasz bohater wierny był tradycjom swoich przodków pomimo tego, iż jako ostatni je kultywował. Chyba jedną z najgorszych jest tradycja składania ofiar z pokonanych przeciwników Aleksandrowi Wielkiemu. Tradycje przestrzegane przez wojownika był okrutne i przeciwne do etyki ludzkiej.
           Nasz tesalski bohater był słynny wielkiego szacunku do przyjaźni a zarazem wielkiego okrucieństwa. Był porywczy i popędliwy i nie bał się nawet bogów, o czym mogą świadczyć słowa: „Gdy twe bóstwo człowieka zemsty się nie lęka
”Gdybym-ci mógł, poznałbyś, jaka moja ręka”
Pomimo tego ze potrafił wystąpić przeciw bogom oni, a szczególnie Hera-królowa bogów i Atena-bogini mądrości wspierali jego postępowania.
Ten sam bohater był dzielnym wojownikiem. Był porównywany przez Homera do orla.

Styl jego walki nie przekładał się na jego cechy charakteru. W walce był nieustępliwy i okrutny. Gdy w czasie bitwy rzucał się na szeregi wroga oni uciekali w popłochu. W odwagę Achillesa nie można watpic gdyż znany był ze swej wybuchowości. Kiedy ktoś go rozgniewał stawał się niepohamowany w gniewie. Jego okrucieństwo, zarozumiałość i pycha najbardziej ujawniły się podczas walki z Hektorem, kiedy to oddany ideałom przyjaźni zemścił się za zabicie jego przyjaciela. Przekładał krótkie, lecz aktywne i pełne chwały życie nad życie długie aczkolwiek pełne nudy i monotonne. Wolał walczyć i zginąć niż żyć długo i jak Parys być tchórzem, z którego wszyscy się śmieją.

              Wojna trwała 9 lat. Dopiero w 10 roku zastosowano podstęp Odyseusza (Konia Trojańskiego). Laokon przewidujący

Nadchodzące nieszczęście został zabity wraz z synami przez olbrzymie węże. Achilles, heros grecki, najdzielniejszy wojownik spośród Greków, szerzący postrach wśród Trojan, obraził się na Agamemnona, głównodowodzącego wojsk greckich, za odebranie mu branki wojennej, Bryzejdy. Urażony wycofał się z walki, a wówczas Trojanie zaczęli uzyskiwać przewagę i usiłowali zniszczyć greckie okręty, i tym samym zadać Grekom ostateczną klęskę. Nie pomogły prośby serdecznego przyjaciela Patroklesa. Achilles zgodził się jedynie pożyczyć mu swej zbroi, aby zmylić Trojan i przerazić ich.Achilles obrażony przez Agamemnona nie uczestniczył w walkach. Patroklos w zbroi bohatera przedzierał się przez szeregi wrogów, aż wreszcie poległ z ręki Hektora. Achilles, najdzielniejszy wojownik grecki, postrach Trojan, po stracie przyjaciela zachowuje się jak człowiek słaby, przypominający raczej nieumiejące sobie poradzić w życiu dziecko, lub kobietę z natury rzeczy uważaną za mniej odporną od mężczyzny. Tarzał się po ziemi, sypał sobie na głowę popiół, płakał i wyrywał włosy z głowy. Był bliski odebrania sobie życia, które straciło dla niego sens. Po rozmowie z matką zapałał chęcią zemsty na Hektorze. W nieszczęściu jednakowo cierpią ludzie silni i słabi, wielcy i mali, bogaci i biedni, mądrzy i głupi. Cierpienie jest, bowiem naturalnym odczuciem ludzkim.

Wielki żal po utracie najlepszego przyjaciela zamienił się w żądzę straszliwej zemsty. Achilles zapewniony przez Atenę o jej pomocy z jeszcze większym uporem i bezwzględnością ścigał Hektora, ale nie mogło to trwać wiecznie. Doszło do właściwej części pojedynku, a propozycje Trojańczyka tylko wzmagały fale gniewu Achillesa. Ugodzony w szyję Hektor jeszcze raz prosił o oddanie jego ciała rodzinie, lecz nic nie mogło teraz wzruszyć twardego jak kamień achillesowego serca. Zwycięzca z niezwykłą bezwzględnością i samozadowoleniem przywiązał zwłoki do rydwanu i zaciągnął je aż do obozu Greków.

Opis ten dowodzi, że bywają w życiu każdego człowieka momenty, w których żadna siła ani namowy, czy próby nie mogą zmienić jego postanowienia. Najczęściej jednak jest tak w chwilach rozpaczy i wściekłego zapamiętania.

Reasumując rozważania na temat wyglądu zewnętrznego i cech charakteru Achillesa należy stwierdzić, ze był wojownikiem szalenie odważnym. Achilles - jako heros, pewien zwycięstwa w walce był nieczułym, bezlitosnym zabójca. Cechuje go męstwo i waleczność. Troszczył się o swój honor i pragną sławy pośmiertnej. Jest on postacią wyolbrzymiona, mityczna, a losem jego kieruje przeznaczenie, co ukazane jest w scenie, w której na wagę rzucone zostały losy Hektora i Achillesa.

   V.

Kreacje Achillesa, Hektora i Priama w "Iliadzie" Homera
Podczas spotkania Achillesa z Priamem, władca Troi wcale nie przypominał swoim zachowaniem dumnego monarchy, lecz załamanego i zrozpaczonego po śmierci syna ojca. Przekradł się do samego środka obozu Greków nie zwracając uwagi na czyhające nań niebezpieczeństwa, a gdy zjawił się przed obliczem zabójcy własnych synów, padł przed nim na kolana i zalewając się łzami całował Achillesa po rękach i nogach, żebrząc o łaskę i wydanie zwłok Hektora w zamian za przywiezione na wozie kosztowności.

Grek początkowo nie okazywał zainteresowania słowami Priama i odpychał go od siebie, ale kiedy starzec wspomniał o także niemłodym ojcu bohatera, który przez długie lata oczekuje w niecierpliwości powrotu syna, serce Achillesa drgnęło. Nie był już bezwzględnym mścicielem uganiającym się za zabójcą przyjaciela, tylko człowiekiem tęskniącym za domem rodzinnym, który wie, że niedługo zginie. Wszystko to spowodowało, że Achilles zgodził się łaskawie na wydanie Priamowi zwłok syna. Zadbał nawet o to, aby je umyto i namaszczono olejkami, by ich widok nie sprawił bólu starcowi.

Człowiekiem, od którego zależało powodzenie wyprawy na Troję, był Achilles, postać przyjmująca rozmaite oblicza zależnie od okoliczności. Pomimo że matką jego była boginka morska, a więc istota boska, Achilles nie panował nad swoimi uczuciami i jak zwykły śmiertelnik poddawał się emocjom.

Pierwszą chwilą, w której poznajemy część psychiki bohatera, jest rozpacz po śmierci przyjaciela, Patroklosa. Poległ on z ręki księcia Hektora w czasie, kiedy w zbroi Achillesa-pogromcy wojsk trojańskich przebijał się przez szeregi umykających nieprzyjaciół. Była to zbyt wielka strata dla greckiego bohatera. Wcześniej wytrwały i bezwzględny rycerz, teraz przypominał bardziej małe dziecko lub słabą, załamaną kobietę. Tarzał się po ziemi, wyrywał włosy z głowy i łkając posypywał się popiołem. Był bliski całkowitego załamania. Chciał nawet popełnić samobójstwo, ale odwiodła go od tego zamiaru matka. Teraz wielki żal i ból po stracie przyjaciela zamienił się w żądzę straszliwej zemsty na jego zabójcy.

Po pewnym czasie ubrany w nową, piękną zbroję wykonaną przez boskiego mistrza kowalskiego rzemiosła - Hefajstosa, wyruszył, aby wykonać wyrok na znienawidzonym Hektorze. Gonił go kilka razy wzdłuż murów Troi, ale nigdy nie zbliżył się do niego na tyle, żeby trafić go celnym pchnięciem miecza czy włóczni. W pewnej chwili, nieoczekiwanie zjawiła się Atena. Dodawała ona otuchy zmęczonemu długim biegiem Achillesowi, a Hektorowi, przybrawszy postać jego brata, nakazała walkę z Grekiem.

...