Leki przeciwpsychotyczne, leki przeciwdepresyjne (2).pdf

Leki przeciwpsychotyczneleki przeciwdepresyjne

Schizofrenia

1% populacji jest dotknięty problemem schizofrenii

początek: zwykle pomiędzy:

–17-25 mężczyźni i

–20-30 kobiety rokiem życia

Przebieg choroby:

Schizofrenia – objawy

Objawy pozytywne

Objawy negatywne:

urojenia

bladość afektywna

omamy

wycofanie emocjonalne

zniekształcenie funkcji językowych

wycofanie socjalne

zniekształcenie funkcji komunikacyjnych

pasywność, apatia

zdezorganizowana mowa

zaburzenia myślenia abstrakcyjnego

zdezorganizowane zachowanie

brak spontaniczności

zachowania katatoniczne

myślenie stereotypowe

pobudzenie

alogia

awolicja

anhedonia

upośledzenie uwagi

Schizofrenia a uszkodzenia mózgu

Przyczyna czy skutek ?

–Waga mózgów osób chorych na Schizofrenię stanowi około 95% wagi mózgu osób

zdrowych

–Osoby chore na Schizofrenię często mają poszerzone komory mózgu

–Obserwuje się ubytki komórek w korze, ciele migdałowatym, wzgórzu, jądrze półleżącym i

hipokampie

–Rozległość uszkodzeń koreluje jedynie z objawami negatywnymi

Szlaki dopaminergiczne:

1. nigrostratalny; 2. mezolimbiczny; 3. mezokortykalny; 4.

guzkowo-lejkowy

(tegmentum=nakrywka; substantia nigra=istota czarna;

hypothalamus=podwzgórze; nucleus accumbens=jądro półleżące

1 Z 11

przegrody; basal ganglia=jądra podstawy)

Dopamina- Receptory

• 5 typów : D1, D2, D3, D4, D5

• Wszystkie metabotropowe

• Receptory D1 i D5

• –pobudzające (cAMP)

• D2, D3 D4

• -hamujące (cAMP)

Zachwianie równowagi pomiędzy korowym i podkorowym układem DA

Objawy negatywne związane są z hipofunkcją układu DA w korze przedczołowej

(mniejsze stężenie zewnątrzkomórkowej DA)

Objawy wytwórcze są wynikiem zwiększonej aktywności w układzie limbicznym

(zwiększone stężenie zewnątrzkomórkowej DA)

ETIOLOGIA

uszkodzenia DNA, ekspresja genów, wirusy, toksyny, sposób odżywiania, uszkodzenia

okołoporodowe, czynniki psychiczne

PATOFIZJOLOGIA

– zaburzenia procesów zachodzących w czasie rozwoju mózgu od poczęcia do

wczesnego okresu młodości

– tworzenie połączeń neuronalnych, migracja neuronów, synaptogeneza, apoptoza

ZMIANY ANATOMICZNE I FUNKCJONALNE W KOMUNIKACJI NEURONALNEJ

rezultat: brak kontroli kory mózgu nad obszarami podkorowymi (osłabienie procesów

hamowania, obserwuje się zmniejszony metabolizm w korze), wystąpienie sensytyzacji

DŁUGOTRWAŁA SENSYTYZACJA :

pogorszenie procesów poznawczych (pamięć, uwaga, emocje)

SYMPTOMY SCHIZOFRENII :

halucynacje, przywidzenia, symptomy negatywne, zaburzenia mowy

Jak dzielą się leki przeciwpsychotyczne?

– leki typowe (klasyczne)

– leki atypowe

Neuroleptykami nazywa się tradycyjnie leki, które wpływają swoiście na objawy

psychotyczne, usuwając zespoły przebiegające z omamami i urojeniami (działanie

przeciwwytwórcze, syndromologiczne).

Nazwę neuroleptyki wprowadzili w 1955 roku Delay i Deniker dla środków

charakteryzujących się tym, że:

1. Działają zobojętniająco bez skutku narkotycznego;

2. Wpływają na sferę napędu psychoruchowego, najczęściej uspokajająco w stanach

podniecenia, ale także i aktywizująco w stanach zahamowania;

3. Powodują cofanie się wielu ostrych i przewlekłych stanów psychotycznych

przebiegających z omamami i urojeniami (np. w psychozach paranoidalnych);

2 Z 11

4. Mają zdolność neutralizowania objawów psychopatologicznych, wywołanych przez

środki psychozotwórcze (psychodysleptyczne);

5. Oddziałują na układ pozapiramidowy (objaw neuroplegii) i wywołują wiele objawów

wegetatywnych ośrodkowych i obwodowych.

Mechanizm receptorowego działania typowych leków

przeciwpsychotycznych

Wpływ synaptyczny i

receptorowy

wywoływany przez

neuroleptyki

Interpretacja farmakologiczna Znaczenie kliniczne

Blokowanie receptora

D2 postsynaptyczny Zahamowanie głównych

działań DA w oun

Efekt przeciwpsychotyczny oraz objawy

niepożądane (objawy pozapiramidowe, wzrost

poziomu prolaktyny, przyrost masy ciała,

dyskinezy) działanie przeciwwymiotne (?)

D2 presynaptyczny Nasilenie uwalniania DA

Osłabienie efektów pozapiramidowych

Zahamowanie głównych

działań DA w oun

Wspomaganie działania przez mechanizm

blokady D2 (?)

1 adrenergiczny

Zahamowanie ośrodkowych

wpływów NA

Efekt sedatywny, wpływ na pamięć (?),

wspomaganie efektu neuroleptycznego (?),

hipotonia ortostatyczna, zaburzenia ejakulacji,

wzrost apetytu

5-HT2

Zahamowanie niektórych

wpływów 5-HT, interakcje z

układem DA

Wpływ na objawy negatywne, osłabienie

wpływów pozapiramidowych, działanie

anksjolityczne i przeciwdepresyjne

5-HT3

Interakcje z układem DA

(hamowanie uwalniania DA)

Wspomaganie efektu przeciwpsychotycznego,

działanie przeciwwymiotne

Muskarynowy

(cholinergiczny M)

Interakcje cholinergiczno-

dopaminergiczne

Działanie chroniące przed parkinsonizmem,

ostrymi dyskinezami, i akatyzją, nasilające

natomiast późne dyskinezy, działanie

niepożądane (objawy atropinowe: suchość w

ustach, zamazane widzenie, zaparcia, retencja

moczu, zaburzenia świadomości), wpływ na

pamięć

Aktywacja receptora lub układu

5-HT1A

Interakcje z układem DA

Wspomaganie efektu przeciwpsychotycznego

Układ GABA

Interakcje z układem DA

Wspomaganie efektu przeciwpsychotycznego,

osłabienie hiperkinez, efekt sedatywny,

wspomaganie działania neuroleptycznego

Układ opioidowy

Interakcje z układem DA

leki antypsychotyczne-EPS

– rozwój tzw. zespołów pozapiramidowych (EPS).

– Pojawiają się najczęściej przy przewlekłyma przyjmowaniu tych leków lub przy

wzroście dawki

3 Z 11

zespół pozapiramidowy

jego objawy

Zespół Parkinsona

Drżenie (zwykle rąk, głowy), sztywność mięśniowa, bradykineza

Dystonia

Nagłe skurcze mięśni, np. wyginanie szyi, gwałtowne zwracanie oczu

do góry, a nawet skurcze utrudniające przełykanie

Akatyzja

Niemożność usiedzenia czy ustania w miejscu, tzw. Zespół

„niespokojnych nóg”

Dyskinezy późne

Dziwne, rytmiczne niekontrolowane ruchy, najczęściej w obrębie

twarzy, ciągłe ruchy warg (tzw. zespół królika), rytmiczne ruchy

językiem

Kliniczne przejawy aktywności dopaminergicznej

Dopamina:

–kontrola układu krążenia

–patogeneza depresji

–EPS

–funkcje poznawcze i wykonawcze

Neurologiczne działania niepożądane

Wtórne objawy negatywne

• Parkinsonizm

• Dystonia

• Akatyzja

• Złośliwy zespół neuroleptyczny (NMS- Neuroleptic Malignant Syndrome)

• Dyskinezy późne (TD- Tardive Dyskinesia)

Wtórne objawy negatywne

-bladość afektywna

-wycofanie emocjonalne

-pasywność, apatia

-alogia

-awolicja

-itd.

Zespół parkinsonowski

–wzmożenie napięcia mięśniowego

–bradykineza,

–drżenie

Dystonia

głównie u przewlekle leczonych, po nagłym odstawieniu lub nagłym zmniejszeniu dawki

-zaburzenie ruchowe:

-napadowe skurcze toniczne mięśni posturalnych ciała

Akatyzja

–przymusowy niepokój ruchowy

4 Z 11

Złośliwy zespół neuroleptyczny

–Stan zagrożenia życia,

–zahamowanie ruchowe, stan osłupienia ze zwiększeniem napięcia mięśni szkieletowych

(katalepsja),

–pojedyncze ruchy mimowolne,

–drżenia,

–hipertermia,

–częstoskurcz, tachypnoë ,

–wahania ciśnienia krwi,

–zaburzenia ze strony układu autonomicznego:(zaczerwienienie twarzy, poty, ślinotok)

–zaburzenia świadomości włącznie ze śpiączką,

–zwiększenie liczby leukocytów,

–zaburzenia elektrolitowe

Dyskinezy późne

–Dziwne, rytmiczne niekontrolowane ruchy, najczęściej w obrębie twarzy, ciągłe ruchy warg

(tzw. zespół królika), rytmiczne ruchy językiem

–Najczęściej nieodwracalne

–Lepiej zapobiegać ich wystąpieniu

Zespół parkinsonowski

–wzmożenie napięcia mięśniowego

–bradykineza,

–drżenie

Nieneurologiczne działania niepożądane

–kardiotoksyczność (wpływ na kanały wapniowe)

–Ortostatyczne spadki ciśnienia (Alfa 1)

–Zmiany barwnikowe siatkówki- chlorpromazyna, tioridazyna

–fotowrażliwość

–Wzrost wagi ciała (Histamina)

–sedacja (Histamin, Ach)

Objawy cholinolityczne

–Hiperprolaktynemia/ dysfunkcje seksualne (DA blokada)

–Obniżenie progu drgawkowego

–Polidypsja/ Hiponatremia

Leki antypsychotyczne

typowe (klasyczne)

Leki antypsychotyczne atypowe (Nowsze)

Wpływają głównie na redukcję objawów

wytwórczych

Wpływają w większym stopniu, niż leki typowe, na redukcję

objawów ubytkowych i objawów dezorganizacji

Ich skuteczność jest związana głównie z

ich wpływem na receptory dopaminowe

Ich szeroki profil działania (a więc wpływ na ustępowanie

różnych typów objawów) wiąże się z tym, że wpływają one

również na inne neuroprzekaźniki, np. serotoninę

Powodują typowe objawy uboczne – tzw.

objawy pozapiramidowe

Powodują objawy pozapiramidowe o niewielkim nasileniu, lub

nie powodują ich w ogóle

5 Z 11

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: