Serwery muzyczne(1).pdf

TECHNIKA

Ser wer pli ków mu zycz nych na ba zie Fre eNAS – dzia ła nie i bu do wa

Doskonały przykład tego, jak dobre brzmienie można

uzyskać z plików FLAC lub WAV. Odtwarzacz

strumieniowy Linn Majik DS jest obiektywnie lepszym

źródłem niż Majik CD. W ślad za Linnem pójdą zapewne

inni producenci. A odtwarzacze strumieniowe plików

wizyjnych już są rzeczywistością (patrz str. 56)

SERWERY MUZYCZNE

Urządzenia NAS – budowa i konfiguracja

Tekst: Michał Smereczyński

Zdjęcia: producenci

Na rynku jest coraz więcej urządzeń zgodnych z technologią UPnP. Są w stanie

odtwarzać muzykę i inne pliki multimedialne z odpowiednich serwerów.

Możliwość tę najpewniej będą coraz częściej wykorzystywać producenci sprzętu

audio. I choćby z tego względu warto przygotować się na nadchodzącą rewolucję

roz wo ju tech no lo gii

mul ti me dial nych

do na szych do mów

wkra cza ją roz wią za -

nia, któ re zda ją się wy pie rać obo wią zu -

ją ce stan dar dy za pi su ob ra zu i dźwię -

ku. Do stan dar dów tych za li cza my

przede wszyst kim od twa rzacz płyt

kom pak to wych – pod sta wo we źró dło

dźwię ku w ze sta wach za rów no ty po -

wych, jak i au dio fil skich.

Jak wiadomo, dźwięk na srebrnych

krąż kach za pi sa ny jest cy fro wo. Ozna -

cza to, że zanim trafi na nośnik, jest ni-

czym innym jak zbiorem danych – ta-

kich jak te, które otrzymujemy po zgra-

niu za war to ści pły ty kom pak to wej

na dysk twar dy kom pu te ra. Tym sa mym

sa ma pły ta kom pak to wa mo że zo stać

uzna na w dzi siej szych cza sach ja ko

zbęd ny ele ment łań cu cha, któ ry łą czy

mu zy ków ze słu cha cza mi. Wie my już,

że sa ma pły ta nie wpły wa w po zy tyw ny

spo sób na ja kość od bio ru, a nie jed no -

krot nie wpły wa nań ne ga tyw nie – kto

z nas nie ma bowiem w swojej kolekcji

choć jed nej za ry so wa nej pły ty, któ ra

po tra fi spra wiać pro ble my pod czas

od słu chu?

Od twa rza nie pli ków mu zycz nych wy -

ma ga jed nak po jem ne go, naj le piej ła -

two za pi sy wal ne go no śni ka. Wa ru nek

ten naj le piej speł nia ją dys ki twar de,

jak rów nież pa mię ci flash. Nie za leż nie

od te go, czy od twa rza czem pli ków mu -

zycz nych jest urzą dze nie sta cjo nar ne

(od twa rzacz stru mie nio wy), czy od twa -

rzacz przenośny, tym, co je łączy, są

wła śnie pli ki. Dla ja ko ści brzmie nia

kry tycz ny mi pa ra me tra mi są for mat

kom pre sji oraz bi tra te.

prze pływ no ścią 1411 ki lo bi tów na se -

kundę (kb/s). Oznacza to, że każda mi-

nu ta na gra nia au dio zaj mu je oko ło

10 MB. Nie jest to mało, choć to i tak

ma ły uła mek ob ję to ści zaj mo wa nej

przez pli ki wi deo o roz dziel czo ści HD.

Chcąc sko rzy stać z bez strat nej kom pre -

sji dźwię ku, po win ni śmy wy brać

przede wszyst kim for mat (for ma ty)

kom pa ty bil ny z urzą dze niem, któ re sta -

nie się źró dłem dźwię ku. Naj po pu lar -

niej szy mi for ma ta mi kom pre sji bez -

stratnej (ang. lossless) są FLAC (Free

Los sless Au dio Co dec) oraz APE (Mon -

key’s Au dio). Oba są w peł ni dar mo we.

FLAC to ko dek bar dziej po pu lar ny w od -

twa rza czach sta cjo nar nych i prze no -

śnych, ale cha rak te ry zu ją cy się nie co

KOMPRESJA KONTRA

POJEMNOŚĆ

Strat ny cha rak ter naj po pu lar niej sze go

for ma tu kom pre sji (MP3) dys kwa li fi ku -

je go do za sto so wań au dio fi skich.

Chcąc prze cho wy wać mu zy kę w po sta ci

bez strat nej, mu si my wy bie rać mię dzy

su ro wy mi pli ka mi WAV a for ma ta mi

kom pre sji bez strat nej.

Stan dar do wy plik WAV po cho dzą cy

ze zgra nia pły ty CD, cha rak te ry zu je się

60 AUDIO VIDEO

W do bie gwał tow ne go

gor szym współ czyn ni kiem kom pre sji ani że li APE.

Współ czyn nik kom pre sji ob li cza się dla po szcze gól -

nych ga tun ków mu zycz nych i przy róż nym po zio mie

kom pre sji. Śred ni współ czyn nik dla FLAC wy no si 0,6,

zaś dla APE – 0,57. Oznacza to, że każda minuta orygi-

nal ne go na gra nia pod po sta cią pli ku FLAC zaj mie

6 MB, zaś jako plik APE – 5,7 MB. Oszczędność jest

więc nie ba gatel na.

one au dio fil skiej ja ko ści brzmie nia. Zważ my jed nak

na to, że nasz ser wer mu zycz ny bę dzie urzą dze -

niem cał ko wi cie prze zro czy stym so nicz nie. Ja -

kość brzmie nia bę dzie za le żeć wy łącz nie od od -

twa rza cza . A w ofer cie urzą dzeń te go ty pu bę dzie za -

cho dzić szyb ka ewo lu cja.

Bar dzo istot nym wa lo rem sys te mu na ba zie ser we ra

jest moż li wość ba nal nie ła twe go two rze nia sys te mów

dzie my mo gli z za so bów mul ti me dial nych, ja kie ofe ru -

je – któż nie chciałby przy śniadaniu oglądać na ekra-

nie lo dów ki fil mu, któ ry znaj du je się na na szym kom -

pu te rze w dru gim po ko ju?

BU DU JE MY SER WER

Go to wy i mar ko wy ser wer, któ ry po zwa la na prze cho -

wy wa nie i stre aming mu zy ki, to koszt nie co po nad

Logitech Transporter – kolejny odtwarzacz plików muzycznych

Netgear EVA8000 – niedrogi odtwarzacz

sieciowy (strumieniowy) plików audio

Wie my za tem, że miej sce od twa rza cza płyt kom pak to -

wych za jąć ma urzą dze nie wy po sa żo ne w pa mię ci ma -

so we na ty le po jem ne, by moż li we by ło zma ga zy no wa -

nie ko lek cji mu zycz nej pod po sta cią pli ków au dio ko -

do wa nych bez strat nie. Prze strzeń da nych po win ni śmy

za tem pla no wać, pa trząc przez pry zmat wcze śniej pro -

po no wa nych for ma tów bez strat nych: od 5,7 do 10 MB

na każ dą mi nu tę na gra nia. Oczy wi ście w przy pad ku

na grań ty pu „Stu dio Ma ster”, o roz dziel czo ści i prób -

ko wa niu wyż szych niż z płyt CD, po trzeb na po jem ność

jest znacznie większa. Dla nagrań 24 bity / 96 kHz jest

to kon kret nie czyn nik 3,26.

ty pu mul ti -ro om. Ser wer mu zycz ny mo że bo wiem do -

star czać mu zy kę nie tyl ko do wspo mnia ne go od twa -

rza cza, ale tak że do wszyst kich kom pu te rów w do mu

oraz do wszyst kich urzą dzeń, któ re zgod ne są z tech -

no lo gią UPnP.

1000 zł (bez dysków twardych), przy czym urządzenie

ta kie da je moż li wość pod łą cze nia je dy nie dwóch dys -

ków twardych. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie,

aby zbu do wać ser wer mul ti me diów na ba zie po sia da -

ne go już kom pu te ra lub no we go, bu dże to we go ze sta -

wu kom pu te ro we go. Urzą dze nie sie cio we, któ re prze -

cho wu je da ne oraz do dat ko wo da je moż li wość uru -

cho mie nia nań usług zwią za nych z prze twa rza niem

tych da nych, na zy wa my mia nem NAS (ang. Ne twork

At ta ched Sto ra ge).

Na po trze by ni niej sze go ar ty ku łu prze pro wa dzi li śmy

sy mu la cję za ku pu ze sta wu kom pu te ro we go, któ ry

jest hy bry dą peł no war to ścio we go ser we ra o wy so -

kiej po jem no ści dys ko wej oraz ty po we go urzą dze nia

NAS, któ re go głów ną ce chą jest ni ska, w po rów na -

niu do ser we ra, ce na. Ba zą dla na sze go ze sta wu jest

ty po wy kom pu ter kla sy PC. Na le ży jed nak przy jąć kil ka

za ło żeń, któ re po zwo lą nam zmi ni ma li zo wać nie po -

trzeb ne wy dat ki. Przede wszyst kim re zy gnu je my z du -

żej mo cy ob li cze nio wej pro ce so ra – nie jest nam po -

trzeb na, a wią że się z pod wyż szo nym zu ży ciem ener -

gii, więk szą ilo ścią wy dzie la ne go cie pła i zwięk szo nym

po zio mem ha ła su, ja ki ze staw powodu je.

UPnP – CO TO JEST?

UPnP to skrót od an giel skiej na zwy pro to ko łu ko mu ni -

ka cji sie cio wej: Uni ver sal Plug and Play. Pro to kół ten

po zwa la na bez po śred nie po łą cze nia i prze sy ła nie da -

nych po mię dzy urzą dze nia mi znaj du ją cy mi się w tej

sa mej sie ci, przy zmi ni ma li zo wa nej ko niecz no ści kon -

fi gu ra cji tych urzą dzeń. Urzą dze nia zgod ne z ar chi tek -

tu rą UPnP au to ma tycz nie kon fi gu ru ją swój in ter fejs

sie cio wy i nie mal od ra zu po zwa la ją na ko rzy sta nie

z usłu gi udo stęp nia nej przez ser wer. Ar chi tek tu ra

UPnP wy ko rzy sty wa na jest naj sze rzej w roz wią za niach

po zwa la ją cych na współ użyt ko wa nie mul ti me diów,

np. po mię dzy do mo wy mi kom pu te ra mi i kon so la mi

gier wi deo, am pli tu ne ra mi, te le wi zo ra mi, a od ja kie -

goś cza su na wet sprzę tem AGD. Wy star czy, że sprzęt

ta ki zo sta nie pod pię ty do do mo wej sie ci, w któ rej

dzia ła ak tyw na usłu ga UPnP, a po chwi li ko rzy stać bę -

SYSTEM NA BAZIE SERWERA

Au dio fil ski ser wer mu zycz ny mu si tak że cha rak te ry -

zo wać się kon struk cją, któ ra w po łą cze niu z po sia da -

nym ze sta wem wzmac nia czy i ko lumn nie bę dzie two -

rzyć sła be go ogni wa. Za ło że nie to mo że oka zać się

nie do prze sko cze nia dla do stęp nych na ryn ku od twa -

rza czy mul ti me dial nych. Jest jed nak wyj ście z tej sy tu -

acji, któ re nie sie ze so bą wie le ko rzy ści. Roz wią za -

niem tym jest za sto so wa nie od dziel ne go urzą dze nia

do od twa rza nia dźwię ku i je go prze cho wy wa nia (kom -

pu tera, dysku sie cio wego). Po łą cze nie mię dzy ty mi

blo ka mi naj pro ściej zre ali zo wać po przez do mo wą

sieć kom pu te ro wą.

Do bry od twa rzacz sie cio wy, któ ry nie bę dzie na pew no

sta no wił sła be go ogni wa ze sta wu od słu cho we go, to

np. opi sy wa ny w po przed nim wy da niu ma ga zy nu Linn

Ma jik DS lub ma ło zna ny na ryn ku de ta licz nym pro -

dukt bar dzo zna nej fir my Lo gi tech – Trans por ter, opi -

sy wa ny w tym wy da niu AV (str. 56).

Ist nie ją na ryn ku tak że tań sze al ter na ty wy, ta kie jak

Net ge ar Digital Entertainer HD EVA 8000, kosz tu ją cy

ok. 1200 zł, lub bar dzo po pu lar ne od twa rza cze sie cio -

we kla sy po pu lar nej, ta kie jak np. Lo gi tech Squee ze -

box™ lub Phi lips NP1100. Oczy wi ście nie za pew nia ją

Do budowy serwera muzycznego nie są

potrzebne najnowsze procesory...

...ani bardzo duże pamięci operacyjne. Wystarczy w zupełności

1 GB RAM-u pod kontrolą odpowiedniego systemu operacyjnego

AUDIO VIDEO 61

TECHNIKA

Ser wer pli ków mu zycz nych na ba zie Fre eNAS – dzia ła nie i bu do wa

Zasilacz Be-Quiet DarkPower o mocy 450 W

stanowi ponad jedną trzecią kosztów

minimalistycznego serwera (500 GB)

ją cej, zde cy do wa li śmy się na za kup za si la cza wy so kiej

kla sy. Za kup ten nie sie ze so bą wię cej ko rzy ści. Jed -

nost ka za si la ją ca ma wyż szą spraw ność (po nad 80%),

j e s t c i c h a i m a o b s z e r n y z e s t a w o d p i n a n y c h k a b l i . W y -

bra li śmy za si lacz Be -Qu iet Dark Po wer o mo cy 450

W. Cena: ok. 370 zł.

Ko lej nym, ko niecz nym do ist nie nia ze sta wu kom pu te -

ro we go ele men tem jest obu do wa. Po wszech nie ele -

ment ten, po dob nie jak za si lacz, uwa ża ny jest za ma ło

zna czą cy i trak to wa ny po ma co sze mu. Do brze do bra -

na obu do wa wią że się jed nak nie tyl ko z wy go dą użyt -

ko wa nia i po zy tyw ny mi do zna nia mi es te tycz ny mi, ale

tak że ze zmniej sze niem po zio mu ha ła su, zwięk sze -

niem ska lo wal no ści po jem no ści dys ko wej (wię cej za -

tok na dys ki twar de) oraz po lep sze niem prze pły wu po -

wie trza w jej wnę trzu, co skut ku je wyż szą sta bil no ścią

i ży wot no ścią ze sta wu. Na po trze by na sze go do mo we -

go ser we ra wy bra li śmy obu do wę łą czą cą w so bie za le -

ty obu dów ser we ro wych i ga ba ry ty ty po wych obu dów

użyt ku do mo we go.

Obu do wa mar ki Chie ftec z se rii Smart, mo del SH -01B,

wy ko na na jest z bla chy sta lo wej o gru bo ści 1 mm, po -

sia da siedem za tok na dys ki 3,5” z mon ta żem bez śru -

bo wym (pro sto pa dłym do bocz nej ścia ny). Obu do wa

waży aż 13 kg przy rozmiarach 53 x 46 x 20 cm. Cena:

ok. 280 zł.

Ostat nim ko niecz nym ele men tem ze sta wu są oczy wi -

ście dys ki twar de. Ich mak sy mal ną licz bę de ter mi nu -

je licz ba złą czy in ter fej sów da nych na pły cie głów nej

oraz licz ba za tok w obu do wie (po mi ja jąc ele ment

fi nan so wy).

Naj po jem niej sze do stęp ne dziś na ryn ku dys ki twar de

ce chu ją się po jem no ścia mi na po zio mie 2 TB, jed nak

są one nie opła cal nie dro gie (ok. 1200 zł). Za nie wie le

mniej po jem ny dysk (1,5 TB) za pła ci my po nad dwa ra -

zy mniej (nie co po nad 500 zł). Dysk o po jem no ści 1 TB

to wy da tek rzę du 400 zł, zaś za 500 GB przyj dzie nam

za pła cić je dy nie 200 zł.

W za leż no ści od ob szer no ści ko lek cji mu zycz nej, któ ra

ma zna leźć się w pa mię ci ser we ra, po trze bo wać bę -

dzie my mniej lub wię cej dys ków twar dych. Po za sa mą

mu zy ką na ser we rze moż na prze cho wy wać tak że in ne

mul ti me dia, któ re wy ma ga ją naj czę ściej du żo więk -

szej prze strze ni dys ko wej. W szcze gól no ści do ty czy to

fil mów.

Wybierając płytę główną, zwróćmy uwagę na markę

(producenta) oraz liczbę złączy SATA i IDE. Ważna

jest też cena. Na zdjęciu: płyta firmy ASUS

ge ne ra cji – nie sko rzy sta my z sze ro kich moż li wo ści ta -

kiej plat for my. To, na co mu si my zwra cać bacz ną uwa -

gę, to przede wszystkim liczba złączy SATA oraz IDE

– im więcej znajdzie się ich na płycie, tym więcej prze-

strze ni dys ko wej zy ska my w przy szło ści.

Pły ty głów ne now szej ge ne ra cji ofe ru ją aż osiem złą czy

SA TA, jed nak ich wy po sa że nie da le ko wy kra cza po za

nasze potrzeby, a co za tym idzie, także rośnie ich ce-

na. Tań sza pły ta, któ ra wy po sa żo na jest w pięć lub

sześć złą czy SA TA oraz jed no dwu ka na ło we złą cze IDE,

to na pew no lep szy wy bór. Bar dzo waż nym ele men tem

pły ty głów nej jest tak że zin te gro wa ny in ter fejs sie cio -

wy. Naj le piej, gdy jest to in ter fejs po zwa la ją cy na ko -

mu ni ka cję z pręd ko ścią 1 Gb/s. Jest to dzi siaj już stan -

dard, jed nak zda rza ją się od stęp stwa.

Na sze po szu ki wa nia pły ty głów nej od po wied niej

do pla no wa ne go za sto so wa nia za koń czy ły się na mar -

ce ASUS . Mo del P5B -VM to nie wiel ka pły ta mi cro -ATX

oparta o nieco już starszy, ale dla nas aż nadto oferu-

jący chipset Intel G965. Ma ona pięć wewnętrznych

oraz jed no ze wnętrz ne złą cze SA TA oraz jed no dwu ka -

na ło we złą cze IDE. Mo że my tym sa mym pod łą czyć sie -

dem we wnętrz nych i je den ze wnętrz ny dysk twar dy.

Pły ta po sia da tak że zin te gro wa ny gi ga bi to wy in ter fejs

sie cio wy. Ce na: ok. 260 zł.

Ko lej ny mi zbęd ny mi ele men ta mi ze sta wu są mo ni tor

oraz napęd optyczny. Oba te elementy potrzebne nam

bę dą tyl ko na kil ka chwil, aby móc za in sta lo wać sys -

tem, pod kon tro lą któ re go ze staw bę dzie pra co wał.

Mo ni tor i na pęd optycz ny mo że my za tem po ży czyć

z in ne go kom pu te ra lub od zna jo mych.

Wie dząc, cze go nie bę dzie my po trze bo wać i czym to

za stą pi li śmy na wła sne po trze by, mo że my przejść

do te go, co nie zbęd ne.

Wie lu czy tel ni ków mo że to zdzi wić, ale jed nym z naj -

waż niej szych ele men tów ze sta wu kom pu te ro -

we go jest za si lacz . Czę sto zda rza się bo wiem, że do -

bra i moc na kon fi gu ra cja za si la na jest wąt pli wej ja ko -

ści za si la czem – po łą cze nie ta kie w naj lep szym przy -

pad ku koń czy się nie sta bil no ścią kom pu te ra, a nie -

rzad ko je go awa rią, i to per ma nent ną. Ze wzglę du

na fakt, iż ze staw nasz do ce lo wo ma ob słu gi wać więk -

szą licz bę dys ków twar dych, któ rych elek tro ni ka jest

bar dzo wraż li wa na nie sta bil ną pra cę jed nost ki za si la -

Cicha obudowa (na zdjęciu: Chieftec Smart SH-01B)

to ważny element serwera

Zde cy do wa li śmy się na pro ce sor In tel Ce le ron 430 .

Jest to jed nor dze nio wy pro ce sor wy ko na ny w pro ce sie

tech no lo gicz nym 65 nm, tak to wa ny z czę sto tli wo ścią

1,8 GHz, a przy tym zu ży wa ją cy je dy nie 35 W ener gii,

a za tem cha rak te ry zu ją cy się ma łą ilo ścią wy dzie la ne -

go cie pła. Ce na: ok. 160 zł.

Ilość pa mię ci ope ra cyj nej tak że nie po win na prze ra -

stać na szych po trzeb, a do dat ko wo po win ni śmy za ku -

pić jed ną kość za miast dwóch, by mi ni ma li zo wać zu -

ży cie ener gii. Naj le piej wy bie rać pa mię ci mar ko we.

Nie róż nią się one znacz nie ce ną od naj tań szych pa -

mię ci, a mo że my mieć pew ność, że zo sta ły sta ran nie

wy pro du ko wa ne i do brze spraw dzo ne.

My wy bie ra my jed ną kość pa mię ci DDR2 1 GB mar ki

King ston Tech no lo gy tak to wa ną z czę sto tli wo ścią

800 MHz. Cena: ok. 60 zł.

Kar ta gra ficz na jest ele men tem zu peł nie zbęd nym

i po win na zna leźć się na pły cie głów nej ja ko zin te gro -

wa ny układ.

Sa ma pły ta to naj waż niej szy ele ment ze sta wu.

Na pew no nie po trze bu je my pły ty głów nej naj now szej

MA CIE RZE RA ID

War to wspo mnieć, że moż li we jest pod no sze nie bez -

pie czeń stwa da nych za pi sa nych na dys kach twar dych

po przez za sto so wa nie tak zwa nych ma cie rzy dys ko -

wych (RA ID). Jest to tech no lo gia po zwa la ją ca

na współ pra cę kil ku dys ków na po zio mie sprzę tu lub

ją dra sys te mu ope ra cyj ne go, w spo sób zu peł nie prze -

zro czy sty dla użyt kow ni ka. Za po mo cą ma cie rzy moż -

na np. tak skonfigurować dwa dyski, aby dane były

na nich za pi sy wa ne rów no le gle (tzw. Mir ro ring) – je że -

li je den z dys ków ule gnie awa rii, da ne po zo sta ją nie -

na ru szo ne na dru gim. Wów czas jed nak efek tyw na po -

jem ność na na szą ko lek cję mu zy ki czy fil mów sta no wi

62 AUDIO VIDEO

TECHNIKA

Ser wer pli ków mu zycz nych na ba zie Fre eNAS – dzia ła nie i bu do wa

do kład nie po ło wę su ma rycz nej po jem -

no ści dys ków.

Na po czą tek war to jed nak za in we sto -

wać w po je dyn czy dysk 500 GB lub

1 TB, a w póź niej szym cza sie po sze rzać

suk ce syw nie prze strzeń dys ko wą.

Przy za ku pie dys ków twar dych po win -

ni śmy zwra cać uwa gę na licz bę ta le rzy

po jem ność do 7,5 TB na sa mych dys -

kach z in ter fej sem SA TA + dwa dys ki

z in ter fej sem IDE.

sfor ma to wa ny w sys te mie pli ków FAT

lub FA T32 z 64-kB jed nost ką alo ka cji.

Opi sy wa ne roz wią za nie nie sie ze so bą

sze reg ko rzy ści, z któ rych naj waż niej -

szą jest to, że wszystkie dyski twarde

bę dzie moż na do wol nie odłą czać

i pod łą czać bez ko niecz no ści wy łą cza -

nia ser we ra. In sta la cja na pa mię ci

prze no śnej mo że zo stać prze pro wa -

dzo na na in nym kom pu te rze, jed nak

jest to dość trud ne i cza so chłon ne. Wy -

god niej i o wie le szyb ciej jest na kil ka

mi nut pod łą czyć do ser we ra mo ni tor

i na pęd optycz ny, w któ rym umiesz cza -

my pły tę z na gra nym ob ra zem sys te mu

(plik .iso wersji LiveCD).

In sta la cja sys te mu od by wa się w try -

bie tek sto wym i w ję zy ku an giel skim,

jednak jest to proces łatwy i przyjem-

ny. Od w peł ni funk cjo nal ne go sys te -

mu dzie li nas za le d wie kil ka punk tów

wy bo ru opcji i kon fi gu ra cji. Po kil ku

chwi lach roz ru chu z pły ty CD -R (pa -

mię taj my o umiesz cze niu pa mię ci

FLASH w gnieździe USB) ukazuje się li-

sta wy bo ru, z któ rej wy bie ra my opcję

in sta la cji (9).

Z ko lej nej li sty wy bie ra my po zy cję #1,

aby za in sta lo wać sys tem w pa mię ci

FLASH.

ny, to na liście będzie tylko jedna pozy-

cja), za twier dza jąc OK, i na ko niec wy -

bie ra my pa mięć do ce lo wą (za pew ne

po zna my ją po roz mia rze).

Chwi lę póź niej sys tem jest już za in sta -

lo wa ny. Za twier dza my za koń cze nie in -

SYS TEM

OPE RA CYJ NY FRE ENAS

Tym, co od róż nia zwy kły kom pu ter

od ser we ra czy urzą dze nia NAS,

jest przede wszyst kim sys tem ope ra cyj -

ny, pod któ re go kon tro lą pra cu je. Ku -

pu jąc mar ko we, de dy ko wa ne urzą dze -

nie NAS, pła ci my tak że za sys tem ope -

ra cyj ny. Naj czę ściej jest to au tor ska,

spe cjal nie przy go to wa na dys try bu cja

Dyski twarde

szybko tanieją,

dlatego warto je

dokupować do

naszego serwera

na miarę potrzeb

sta la cji kla wi szem EN TER i wy bie ra jąc

EXIT, wy cho dzi my do me nu głów ne go.

Wy bie ra jąc opcję (7), uru cha mia my ma -

szy nę po now nie, zmie nia jąc w BIOS-ie

urzą dze nie, z któ re go ma na stą pić roz -

ruch na pa mięć USB, i usu wa jąc z na -

pę du optycz ne go pły tę in sta la cyj ną.

Kon fi gu ra cja ca łe go sys te mu ogra ni cza

się je dy nie do kon fi gu ra cji in ter fej su

sie cio we go. Aby zro bić to szyb ko i au to -

ma tycz nie, wy star czy wy cią gnąć ka bel

z gniaz da kar ty sie cio wej i wy brać z me -

nu opcję (1), a następnie opcję auto.

Przykładowy serwer plików – potrzebne komponenty

Kom po nent

Typ

Ce na

Pro ce sor

In tel Ce le ron 430

160 zł

Pły ta głów na

Asus P5B -VM

260 zł

Pa mięć RAM

1 GB DDR2 King ston Tech no lo gy

60 zł

Za si lacz

Be -Qu iet Dark Po wer 450 W

370 zł

Obu do wa

Chie ftec Smart SH -01B

280 zł

Dysk twar dy (na po czą tek)

Sam sung Spin Po int F1

200 zł

Su ma

1330 zł

wewnątrz dysku. Im mniejsza liczba ta-

le rzy da nych, tym więk sza nie za wod -

ność dysku oraz niższy poziom hałasu

i zu ży cie ener gii. Obec nie dys ki twar de

o po jem no ści 500 GB zbu do wa ne są

w opar ciu o je den ta lerz da nych, zaś

dys ki o po jem no ściach 1 oraz 1,5 TB to

od po wied nio dwa lub trzy ta le rze. Fir -

ma Sam sung Elec tro nics za po wie dzia ła

nie daw no, że do koń ca bie żą ce go ro ku

na ryn ku po win ny po ja wić się dys ki

twar de ich pro duk cji z ta le rza mi o po -

jem no ści 1 TB.

Na po czą tek wy bie ra my dysk twar dy

Sam sung Spin Po int F1 o po jem no -

ści 500 GB. Pomieści on 1200-1400 al-

bu mów CD w for ma cie FLAC. Ce na:

oko ło 200 zł.

Ogól ny koszt na sze go ser we ra, opar te -

go o kom po nen ty wy so kiej ja ko ści i wy -

po sa żo ne go na ra zie w tylko je den

dysk twar dy o po jem no ści 500 GB, wy -

niósł 1300 zł.

Ku pu jąc de dy ko wa ne, mar ko we urzą -

dze nie NAS, za taką sa mą su mę otrzy -

mu je my po dob ną po jem ność, jed nak

ska lo wal ność po jem no ści ogra ni czo na

jest jedynie do dwóch dysków twar-

dych. Dość oznaczałoby to 3 TB dla

urzą dze nia de dy ko wa ne go, gdzie nasz

ser wer był by w sta nie po sze rzyć swo ją

sys te mu Li nux. Ad mi ni stra cja urzą dze -

nia mi ty pu NAS od by wa się z po zio mu

prze glą dar ki in ter ne to wej in ne go kom -

pu te ra znaj du ją ce go się w tej sa mej

sie ci.

Sys tem ope ra cyj ny, któ ry zo sta nie uży -

ty do prze mia ny na sze go ze sta wu

w urzą dze nie NAS, jest w peł ni dar mo -

wy i otwarty.

System FreeNAS oparty jest o jądro

BSD. Wy wo dzi się ono w li nii pro stej

z sys te mów z ro dzi ny UNIX (po dob nie

jak Li nux). Sys te my z ro dzi ny BSD są

dziś używane przede wszystkim w pro-

fe sjo nal nych za sto so wa niach ser we ro -

wych, ale mało kto wie, że pewien sys-

tem z tej sa mej ro dzi ny ma mi lio ny fa -

nów i użyt kow ni ków na ca łym świe cie

– jest to MacOS X.

Dys try bu cja Fre eNAS to sys tem, któ re -

go pły tę in sta la cyj ną o roz mia rze za le d -

wie 70 MB po brać moż na ze stro ny

twór ców pro jek tu: http://fre enas.org/.

Po le ca my po bie ra nie naj now szej wer sji

te sto wej (tzw. La test bu ild) – ce chu je

się ona lep szą kom pa ty bil no ścią i wie -

lo ma po praw ka mi wzglę dem ak tu al nej

wer sji sta bil nej. In sta la cję sys te mu

Fre eNAS za le ca się prze pro wa dzać

na pa mię ci FLASH – wy star czy pen dri ve

o po jem no ści przy naj mniej 128 MB

Te raz wy star czy po now nie pod piąć ka -

bel sie cio wy do gniaz da kar ty sie cio wej

i wci snąć OK.

W na stęp nym kro ku zga dza my się

na utwo rze nie w pa mię ci FLASH jed nej

Po przy pi sa niu in ter fej su wy bie ra my

z li sty po zy cję no ne, aby opu ścić okno

kon fi gu ra cji i za twier dza my ope ra cję

przy pi sa nia (Yes).

par ty cji na sys tem ope ra cyj ny oraz uży -

wa nie tzw. RAM -dys ku w ce lu ogra ni -

cze nia do stę pu do urzą dze nia – tym

sa mym zga dza my się na usu nię cie

wszyst kich da nych z pen dri ve’a.

Na stęp nie wy bie ra my no śnik źró dło wy

sys te mu (je śli jest je den na pęd optycz -

Ostat ni krok to kon fi gu ra cja ad re su IP

ser we ra. Z me nu wy bie ra my opcję (2).

Je że li po sia da my w do mu ro uter z au to -

ma tycz nym przy pi sy wa niem ad re sów

IP, to za twier dza my au to ma tycz ne

64 AUDIO VIDEO

po bra nie ad re su IP z na sze go ro ute ra

(Yes).

piej na stałe przypisać ten adres IP

do ser we ra, aby unik nąć w przy szło ści

pro ble mów z szu ka niem ser we ra we

wła snej sie ci do mo wej (więk szość do -

stęp nych dziś na ryn ku ro ute rów po -

zwa la na ope ra cje przy pi sy wa nia ad re -

sów IP na sta łe do po szcze gól nych

kom pu te rów i urzą dzeń).

Na tym eta pie mo że my wy łą czyć ser wer,

wy bie ra jąc z me nu opcję (8) i po twier -

dza jąc (Yes), aby na stęp nie wy mon to -

wać nie po trzeb ny już na pęd optycz ny

i odłą czyć mo ni tor. Ser wer w ta kiej

po sta ci mo że my ulo ko wać gdzie kol -

wiek w domu, gdyż nie będzie po-

trze by zbli żać się do nie go przez

dłuż szy czas. Raz uru cho mio ny,

dzia łać bę dzie z usta wio ny mi wcze -

śniej pa ra me tra mi. Sys tem opar ty

o ją dro BSD gwa ran tu je, że ser wer bę -

dzie dzia łał sta bil nie przez wie le ty go -

dni, miesięcy, a nawet lat (!), bez ko-

niecz no ści re star to wa nia czy wy łą cza nia

ma szy ny – za kła da jąc, że nie wy stą pią

za ni ki prą du lub że ser wer pod łą czo ny

jest do za si la cza awa ryj ne go (koszt

zasilacza pod trzy mu ją ce go za si la nie

przez kil ka na ście mi nut to ok. 200 zł).

Pa nel ad mi ni stra cyj ny, któ ry do stęp ny

jest pod wcze śniej okre ślo nym ad re -

sem IP, po zwa la na kon fi gu ra cję dys -

ków twar dych, uru cha mia nie i kon fi gu -

ra cję udo stęp nia nia, stre amin gu, a na -

wet po bie ra nia da nych z In ter ne tu (lo -

gin do pa ne lu ad mi ni stra cyj ne go to

„admin”, zaś hasło to „freenas”). Do-

myśl nie pa nel ad mi ni stra cyj ny wy świe -

tla się w ję zy ku an giel skim, jed nak

w opcjach znaj dzie my moż li wość zmia -

ny ję zy ka na pol ski – tłu ma cze nie nie

jest w pełni kompletne, ale wielu użyt-

kow ni kom mo że uła twić pra cę z urzą -

dze niem.

Moż li wo ści kon fi gu ra cji prze strze ni

dys ko wej, włącz nie z moż li wo ścią two -

rze nia ma cie rzy oraz usług i ich opcji

jest tyle, że nie sposób ich wszystkich

opi sać w jed nym ar ty ku le.

Za rów no kon fi gu ra cja prze strze ni dys -

ko wej, jak też uru cho mie nie i kon fi gu -

ra cja usług udo stęp nia nia i stre amin gu

da nych nie po win ny spra wić więk sze go

kło po tu – szcze gól nie gdy zna my choć -

by pod sta wy ję zy ka an giel skie go lub

ko rzy sta my z czę ścio we go tłu ma cze nia

sys te mu.

Gdy by jed nak zda rzy ło się, że któ raś

z opcji lub usług będzie kryła przed

na mi pew ne ta jem ni ce, to na stro nie

twór ców sys te mu znaj dzie my dział

„Wi ki”, w któ rym opi sa ne są wszyst -

kie opcje wraz z opi sem ich kon fi gu ra -

cji. Twór cy utrzy mu ją tak że pręż ne fo -

rum, na któ rym mo że my dzie lić się

swo imi spo strze że nia mi na te mat sys -

temu albo prosić o pomoc lub poradę.

Od rzu ca my pro po zy cję uru cho mie nia

IPv. 6 (No) i po chwili serwer jest goto-

wy do pra cy, co po twier dza my kla wi -

szem ENTER.

Po pro ce du rze kon fi gu ra cji na mo ni to -

rze, po wy żej me nu, wy świe tlo ny zo sta -

nie ad res IP ser we ra. Ad res ten jest

ścież ką do stę pu do pa ne lu ad mi ni -

stra cyj ne go ser wera i na le ży go wpi sać

w pa sku ad re su prze glą dar ki in ter ne -

to wej na in nym kom pu te rze znaj du ją -

cym się w tej samej sieci co nasz ser-

wer. Zwra ca my uwa gę na fakt, iż naj le -

Au tor jest nie za leż nym eks per tem

i au to rem ar ty ku łów z dzie dzi ny sto -

ra ge, współ pra cow ni kiem re dak cji

kil ku pol skich por ta li te ma tycz nych

oraz Pol skie go Ra dia.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: