Wprowadzenie do finansów firmy.pdf

Wprowadzenie do finansów firmy

Cele finansowe firmy

W procesie zarządzania firmą finanse odgrywają podstawową rolę. Każda bowiem

decyzja podejmowana w firmie ma swój wymiar finansowy. Dzięki finansom jest możliwe

zbadanie skutków pieniężnych decyzji gospodarczych, przygotowywanych planów

rozwojowych, programów restrukturyzacyjnych. Finanse dostarczają użytecznych narzędzi

służących optymalizacji wykorzystania ograniczonych zasobów oraz podejmowania

racjonalnych decyzji. Znajdując wspólny pieniężny wymiar dla wielu - mogłoby się wydawać

nieporównywalnych - przedsięwzięć, finanse są pomocne w dokonywaniu właściwych

wyborów.

Problematyka zarządzania finansami nabiera coraz większego znaczenia w procesie

zarządzania firmą ze względu na takie czynniki, jak: nasilenie konkurencji, procesy

koncentracji działalności gospodarczej, występowanie wysokiej i zmiennej inflacji, wzrost

znaczenia rynków kapitałowych, globalizacja działalności gospodarczej. Każda firma

bezpośrednio bądź pośrednio znajduje się w polu oddziaływania tych czynników.

Wszelkie działania podejmowane w firmie powinny służyć osiąganiu jej celów. W

literaturze finansowej podkreśla się, że podstawowym celem jest maksymalizacja majątku

właściciela firmy. Podejmowane decyzje powinny więc uwzględniać przede wszystkim

interes właścicieli. W przypadku spółek akcyjnych, których akcje są obracane na giełdzie,

oznacza to takie działania, które prowadzą do maksymalizacji wartości akcji. Akcjonariusze

osiągają swoje cele przez wzrost ceny akcji oraz otrzymując wypłaty dywidend.

Właściciele oczekują wysokiej stopy zwrotu z zaangażowanego kapitału przy

akceptowanym przez siebie poziomie ryzyka. Od zatrudnionego kierownictwa wymagają

osiągnięcia tak wyrażonego celu, rozpatrywanego w perspektywie krótkiego i długiego

okresu. Niekiedy niższa stopa zwrotu w krótkim okresie prowadzi do zwiększenia możliwości

działania firmy w okresie dłuższym. Odłożenie konsumpcji właściciela w czasie umożliwia

pozostawienie większych środków na inwestycje, pozwalające na poprawę przyszłej pozycji

konkurencyjnej firmy i wzrost jej przyszłych dochodów.

Efektywność przedsięwzięć inwestycyjnych jest poza bezpośrednim zainteresowaniem

właścicieli firmy. Dla nich istotny jest efekt końcowy inwestycji, przejawiający się we

wzroście ceny akcji. Natomiast efektywność inwestycji rzeczowych jest przedmiotem

zainteresowania kierownictwa firmy, które dysponuje ograniczonymi zasobami i

wykorzystuje je w sposób najbardziej efektywny. Właściciel traktuje firmę jak inwestycję. W

bieżącym okresie angażuje swoje kapitały i oczekuje satysfakcjonującej stopy zwrotu, przy

akceptowanym poziomie ryzyka.

Decyzje finansowe w firmie

Maksymalizacja majątku właściciela jest uzależniona od takich czynników, jak:

wielkość korzyści pieniężnych dla właściciela, ich rozkład w czasie oraz ryzyko towarzyszące

tej działalności. W ocenie każdego z tych czynników użyteczne są finanse organizacji

gospodarczych. Ich zadaniem jest planowanie wielkości przepływów pieniężnych i ich

rozkładu w czasie.

Kierownictwo finansowe firmy podejmuje działania, które prowadzą do

maksymalizacji majątku właścicieli, tzn. do wzrostu ceny akcji, a mianowicie:

• Analizuje wyniki ekonomiczne firmy oraz sytuację w jej otoczeniu. Wyniki analiz

stanowią punkt wyjścia w podejmowaniu decyzji.

• Planuje rozkład przepływów pieniężnych w czasie, a także wpływy i wydatki, aby

zapewnić utrzymanie płynności finansowej firmy w krótkim i długim okresie.

• Podejmuje działania mające na celu redukcję ryzyka prowadzonej działalności.

• Określa zapotrzebowanie na środki finansowe niezbędne do realizacji założonych

przedsięwzięć oraz pozyskuje te środki. Stanowi to punkt wyjścia w ustalaniu relacji z

potencjalnymi dostawcami kapitału, takimi jak banki czy rynek kapitałowy.

• Planuje optymalną strukturę finansowania, służącą minimalizacji kosztów kapitału i

maksymalizacji wartości firmy.

• Dokonuje alokacji środków miedzy najbardziej efektywne przedsięwzięcia

inwestycyjne.

• Projektuje zyski na akcję oraz przygotowuje propozycje dotyczące podziału zysków:

na część dywidendową i część pozostawioną w firmie, zwiększającą jej kapitały. Jest

to istotne dla właściwego ułożenia współpracy z właścicielami.

• Kontroluje w wymiarze finansowym realizację zadań podjętych w firmie.

Zaobserwowane odchylenia stanowią sygnały ostrzegawcze. Na ich podstawie można

odpowiednio wcześnie skorygować plan oraz podjąć działania przystosowawcze.

W procesie ogólnego zarządzania finanse pozwalają odpowiedzieć na pytania:

• Jaki poziom wzrostu można w firmie realizować?

• Jakie specyficzne aktywa należy utrzymać, a jakie nowe powinno się pozyskać?

• Jaka jest całkowita wielkość funduszy, które powinny być zaangażowane w firmie?

• Jakie środki firma powinna pozyskać dla osiągnięcia celów?

Przedstawiona sekwencja pytań wskazuje, że finanse są traktowane w sposób instrumentalny.

Mają określić sposób pozyskania kapitału oraz sposób jego alokacji między różne

konkurencyjne przedsięwzięcia. Podejmowane działania powinny służyć osiąganiu celów

firmy i jednocześnie nie powodować wzrostu ryzyka powyżej poziomu określonego przez

właścicieli.

Odpowiedzi na postawione wyżej pytania prowadzą do podjęcia czterech grup decyzji o

skutkach finansowych:

• operacyjnych - o poziomie kosztów i w zakresie bieżącego zarządzania finansami (np.

płynności);

• inwestycyjnych - o alokacji kapitału;

• finansowych - o wyborze źródeł finansowania;

• dywidendowych - o podziale wyniku finansowego.

Do grupy decyzji operacyjnych zalicza się:

• Ustalenie programu sprzedaży, produkcji oraz zakupów materiałów i towarów.

• Zaplanowanie poziomu rentowności sprzedaży.

• Ustalenie sposobu spłaty zobowiązań operacyjnych (wobec dostawców).

• Ustalenie zasad kredytowania odbiorców (podział na sprzedaż gotówkową i

kredytową).

• Określenie przejściowych nadwyżek środków pieniężnych, które są inwestowane w

sposób krótkoterminowy.

Do grupy decyzji inwestycyjnych zalicza się:

• Decyzje o inwestycjach w zakresie zakupów rzeczowego majątku trwałego.

• Decyzje o inwestycjach w zakresie zakupów finansowego majątku trwałego.

• Decyzje o krótkookresowych inwestycjach w papiery wartościowe przeznaczone do

obrotu. Muszą one być poprzedzone analizą, w jakim stopniu nadwyżki pieniężne

mają charakter przejściowy, jak są wysokie i jak długo są do dyspozycji.

Do grupy decyzji finansowych zalicza się:

• Decyzje o pozyskaniu dodatkowych kapitałów własnych na drodze emisji akcji,

udziałów lub dopłat do kapitału.

• Decyzje o zaciągnięciu kredytów, pożyczek, zobowiązań. Kwestią o podstawowym

znaczeniu jest, czy firma będzie w stanie spłacić zobowiązania oraz czy działalność

uruchamiana dzięki pozyskanym środkom finansowym jest odpowiednio efektywna.

Do grupy decyzji dywidendowych zalicza się:

• Decyzje właścicieli o podziale zysku na dywidendy oraz na część zainwestowaną w

firmie (wzrost kapitałów własnych, np. kapitału zapasowego). Decyzja ta powinna

uwzględniać preferencje akcjonariuszy co do korzyści w krótkim lub długim okresie.

W każdym z tych obszarów decyzyjnych finanse dostarczają użytecznych narzędzi służących

zapewnieniu płynności finansowej, wyborowi najkorzystniejszych projektów inwestycyjnych

oraz wyborowi optymalnego źródła finansowania. Wszystkie wymienione decyzje powinny

prowadzić do maksymalizacji majątku właściciela, co oznacza maksymalizację wartości

firmy.

Grupy interesów w firmie

W firmie można wyróżnić wiele grup interesów. Są to m.in.:

• właściciele (akcjonariusze, udziałowcy),

• kierownictwo firmy,

• pożyczkodawcy,

• otoczenie społeczne,

• pracownicy,

• dostawcy,

• odbiorcy.

Rys.1. Otoczenie firmy

W sposób graficzny przedstawiono to na rysunku 1.

W literaturze finansowej podkreśla się, że firma ma wiele celów właściwych dla różnych grup

interesów. Każda z tych grup ma inne oczekiwania. Dlatego też powstają między nimi

konflikty.

Właściciele firmy oczekują satysfakcjonującej stopy zwrotu. W zależności od swoich

indywidualnych preferencji oczekiwania te realizują w długim bądź krótkim okresie. Swoje

dochody osiągają poprzez otrzymywane dywidendy lub wzrost cen akcji.

Wśród właścicieli wyróżnia się dwie grupy: inwestorów strategicznych, którzy mają znaczący

wpływ na podejmowanie decyzji, oraz inwestorów posiadających mniejsze udziały.

Drobniejsi i niejednokrotnie rozproszeni inwestorzy często muszą akceptować decyzje

podjęte przez inwestorów strategicznych. Konflikt między tymi dwiema grupami może

przybrać na sile, gdy jest przeprowadzana emisja akcji, ogłasza się publiczne wezwanie do

sprzedaży akcji, gdy jest planowana fuzja lub przejęcie. Strategiczny właściciel ma większe

możliwości oddziaływania na poziom cen akcji, gdyż w większym stopniu uczestniczy w

zarządzaniu firmą. Te dwie grupy inwestorów oczekują korzyści w różnych okresach.

Kierownictwo firmy jest zatrudniane przez właścicieli. Patrzy na firmę z perspektywy

swojego okresu zatrudnienia czy kontraktu menedżerskiego. Jest to zdecydowanie krótszy

okres niż w przypadku właściciela.

Zgodność interesów kierownictwa firmy z interesami właścicieli próbuje się zapewnić za

pomocą systemów motywacyjnych. Kierownictwu oferuje się udziały w tytułach własności

lub możliwości zakupu akcji po relatywnie niskich cenach (tzw. opcje menedżerskie).

Warunkiem skorzystania z tych możliwości jest wykonanie przez kierownictwo

wyznaczonych zadań. Sprowadzają się one do osiągnięcia określonego poziomu zysku,

wzrostu ceny akcji, osiągnięcia założonego udziału w rynku. Na realizację tych zadań

wyznacza się ściśle określony czas. Osiągnięte wyniki nie mogą być przejściowe, lecz

powinny być stabilne.

Pożyczkodawcy (wierzyciele) domagają się satysfakcjonującej stopy zwrotu z

zaangażowanych (pożyczonych) kapitałów. Dążą również do minimalizacji ryzyka swojej

inwestycji pożyczkowej, ograniczając ryzyko kredytowe. Poziom ryzyka kredytowego

wyznacza koszt kredytu. Wartość aktywów, które mają stanowić zabezpieczenie udzielonych

kredytów, musi być odpowiednio duża. Ogranicza to skalę działania wielu firm. Często

ryzyko kredytowe jest określane przez bank w sposób subiektywny, zgodny z polityką banku.

Otoczenie społeczne oczekuje osiągnięcia celów z zakresu infrastruktury, ochrony

środowiska, zapewnienia utrzymania bądź wzrostu zatrudnienia. Może tu powstać konflikt z

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: