Szczegółowa uprawa roślin - sem2_wyk.doc

(388 KB) Pobierz

Wykład II 7

Wykład 1 28.02.2006

PROSO Panicum miliaceum

· Stosunkowo niski plon i małe zastosowanie

· Uprawiane we wschodniej części Pl (kontynentalny klimat)

· Powierzchnia uprawy prosa łącznie z gryką – 55 tys ha

· Proso na świecie zjamuje 3 mln ha

W Polsce z prosa robi się:

· Kasza jaglana (powst. po oplewieniu ziarna)

· Bdb pokarm dla kurcząt (małych ptaków)

· Słoma i na paszę

Zalety:

+ Stosunkowo krótki okres wegetacji

Wady:

- nierównomierność dojrzewania

- długie zasychanie

- łatwo wylega

Proso ma wiechę (nie kłos!!!!)

Rozpierzchła skierowana w jedną stronę

Wymagania glebowe:

· Dobre i słabsze gleby, ale jego miejsce na glebach średnich (na bdb wylega)

· Odczyn obojętny lub zasadowy

Wymagania klimatyczne:

· Klimat bardziej kontynentalny

· Nie znosi przymrozków po siewie

· Najwięcej wody potrzebuje w okresie intensywnego wzrostu (VII) i dojrzewania (VIII), potem pogoda sucha i słoneczna

· Roślina dnia długiego

Cechą charakterystyczną jest niski współczynnik transpiracji 200-250

Stanowisko:

- po różnych roślinach, ale najlepiej po okopowych

Nawożenie:

- tylko mineralne !!!!!

N:P:K 1:1:1 gl. średnie

N:P:K 1:0.7:0,8 gl.słabsze

Azot 40-60 kg przed siewem lub podzielić połowa przed i połowa po siewie.

-Gleba musi być dobrze doprawiona;

-Materiał siewny czysty;

Występuje głownia – należy stosować zaprawianie nasion np. Funabenem

Siew:

· Późno – w maju (ok. 10 maja)

· Ilość wysiewu 15-25 kg/ha

· Rozstawa rzędów – gdy pole czyste – (15)25-30cm, gdy trzeba pięlęgnować mechanicznie to rozstawa poszerzona do 40 cm

· Herbicydy: Chwastox, Pielik, Aminopielik

· Problemem może być omacnica prosowianka – wtedy stosować Dencis, Chwastak

- Okres wegetacji : 80-115 dni

- Odmiany: Jagna, Gierczyckie

GRYKA (tatarka) Tagopyrum

Polygonaceae – rdestowate

· Mało uprawiana

· Roślina 2-liścienna

· Zaliczana do zbóż z powodu użytkowania podobnego do zbóż- obróbka młynarska

· W Pl zajmuje łącznie z prosem 55 tys ha, w świecie ponad 3 mln ha

· Uprawiana w Afryce, we wschodniej Europie, klimat kontynentalny

Użytkowana na:

- kaszę

Gryka:

¾ Ma dużo włókna, ale w łupinie;

¾ Białko ma inny skład- jest bezglutenowe

¾ Kasza gryczana jest bardzo dietetyczna: zawiera dużo minerałów, mikroelementów

¾ W łodygach gryki jest rutyna

¾ Ma zastosowanie jako:

· międzyplon

· poplon dostarczający pokarm dla pszczół

· plon główny na kaszę

Gryka zmienia kwiaty - w pewnym okresie są one białe, w innym różowawe

Wymagania glebowe i klimatyczne:

¾ gl. średnie, ale udaje się też na glebach dobrych, ale wtedy rozrasta się, wylega, przedłuża wegetację

¾ okres wegetacji: 60-90 dni

¾ współczynnik transpiracji: 500-600

¾ odczyn gleby zasadowy, obojętny

¾ to roślina późniejszego siewu

¾ Odmiany: Luba, Kora, Panda

Stanowisko:

Po różnych roślinach, przedplon może być zbożowy. Łatwo zagłusza chwasty, pozostawia czyste, ale wyjałowione stanowisko.

Nawożenie:

Ponad 50 % składników pobiera od wschodów do kwitnienia

N do 120 kg/ha (podzielić)

P2O5 55-80 kg/ha

K2O 80-130 kg/ha

Warto wapnować, gdy gleba kwaśna 1,5 – 3,0 t CaCO3

10 – 15 kg MgO

Wysiew:

- do 20 maja, potem dla pszczół

- Ilość wysiewu: 40-60 kg/ha

2,5 – 3,5 mln/ha

- Głębokość przykrycia: 3-4 cm

- Rozstawa rzędów: wąska 20 cm (tylko herbicydy)

Szersza do 40 cm ( mechanicznie opielanie)

- Herbicydy:

* do gleby : po siewie

bezpośrednio przed siewem

Chwastox – w czasie rozwoju

Zbiór:

- kłopotliwy, bo gryka nierównomiernie dojrzewa i długo utrzymuje wilgoć w łodygach- trzeba wybrać odpowiedni moment

Desykacja – opryskiwanie preparatami zasuszającymi;

- zbiór: kombajnem

- Plon: kilkanaście a w dobrych warunkach do 25 q/ha

SZARŁAT Amaranthus

Amaranthaceae

A.cruentus (krwisty)

A.caudatus

Zalety:

¾ Dużo białka bogatego w lizynę i aminokwasy siarkowe;

¾ Dużo żelaza i wapnia;

¾ Obniża zły cholesterol;

¾ Niska zawartość glutenu;

¾ Obecność skwalenów (poszukiwanych przez przemysł kosmetyczny, komputerowy);

Skład chemiczny:

¾ Dużo białka, ale bez glutenu

¾ Dużo dobrego tłuszczu

Kierunki hodowli:

¾ Skrócić okres wegetacji;

¾ Skrócić łodygi;

¾ Podwyższyć plon;

¾ Zwiększyć ziarno;

Amaranthus ma wyższą wartość biologiczną od pszenicy, mleka, jęczmienia, soi.

Wymagania glebowe:

¾ pH 5,5-7,5

¾ słabsze gleby

¾ przedplon różny, gleba musi być odchwaszczona, ale najlepiej po okopowych;

Nawożenie:

N 80-120 kg/ha

P2O5 50-70 kg/ha

K2O 50-70 kg/ha

Siew:

- ok. 15 maja, siewki wrażliwe na przymrozki

- gleba musi być doprawiona i wyrównana

- ilość wysiewu 0,8 – 1,2 kg/ha (+balast)

- Głębokość przykrycia 0,5 – 1 cm

- Obsada roślin 18-26 roślin / m2

- Rozstawa: szeroka 50-70cm (gdy zachwaszczone)

Do 30 cm, gdy pole czyste

Szkodniki: Mszyce

Zbiór:

-Problemem jest nierównomierne dojrzewanie,

-wymaga desykacji

-zbiór gdy nasiona mają 65% s.m.

-MTZ 0,7-0,9 g

Plon:

ziarna: 1,5-2,5 t/ha

zielonki 100 t/ha

ROŚLINY MOTYLKOWATE

Fabaceae – bobowate

o Kwiat ma budowę typu motylkowatego- korona składa się z 5 płatków=> 2 mniejsze są zrośnięte w tzw. Łódeczkę, 2 następne płatki wyrastające oddzielnie – tworzą tzw. wiosełka (skrzydełka), 5-ty płatek to żagielek.

o Owoc to STRĄK – u wszystkich roślin

o Współżyją w symbiozie z bakteriami brodawkowymi Rhizobium lub Bradyrhizobium

MOTYLKOWATE- dzielą się na 2 grupy użytkowe

GRUBONASIENNE DROBNONASIENNE

(strączkowe)	(pastewne, wieloletnie)
o Duże nasiona	o Drobne nasiona
o Przeważnie 1-roczne	o Przeważnie wieloletnie, wielokośne
o Uprawiane przede wszystkim na na nasiona (pokarn dla ludzi, pasza) i na zielonkę o Nasiona bardzo bogate w białko	o Uprawiane na zielonkę i susz, na nasiona do siewu (do celów reprodukcyjnych)