Helena Bławatska - Doktryna tajemna T. 3.doc

Rozdział l
SYMBOLIZM l IDEOGRAFIA

Symbol jest zawsze dla tego, kto ma
oczy ku widzeniu, mniej lub bardziej
jasnym objawieniem tego, co jest Bogu
podobne... We wszystkim przebłyska
coś z Myśli Bożej...

Carlyle

Badanie ukrytego znaczenia każdej religijnej i świeckiej legendy, wszystkich wielkich czy małych narodów, zwłaszcza tradycji Wschodu, zajęło większą część życia autorki. Należy ona do tych, którzy są głęboko przekonani, że żadna opowieść mitologiczna, żadne zdarzenie przekazane w podaniu ludowym nie było nigdy czystym wymysłem lub fikcją i że każde takie opowiadanie ma zawsze swój istotny historyczny odpowiednik. Pod tym względem autorka nie zgadza się z tymi symbologami, choćby najsławniejszymi, którzy w żadnym micie nie widzą nic ponad jeszcze jeden dowód, iż umysł starożytnych ludów był skłonny do przesądu, i uważają, że wszystkie mitologie pochodzą od mitów słonecznych i na nich się opierają. Z takimi powierzchownymi myślicielami rozprawił się wspaniale Gerald Massey, poeta i egiptolog, w odczycie Starożytna i nowoczesna luniolatria. Jego ostra krytyka zasługuje na powtórzenie w tej części książki, gdyż dobrze oddaje nasze własne uczucia, wypowiedziane otwarcie jeszcze w 1875 roku, gdy pisaliśmy Izis odsłoniętą'.

W ciągu ostatnich trzydziestu lat profesor Max Muller nauczał w swych książkach i wykładach, na łamach “Timesa", “Saturday Review" i innych czasopism, z estrady Instytutu Królewskiego, z kazalnicy Westministerskiego Opactwa i ze swej katedry w Oxfordzie, że mitologia jest chorobą języka i że symbolizm starożytny był wynikiem czegoś w rodzaju pierwotnego niedorozwinięcia.

Wiemy, powtarza w ślad za Maxem Mullerem Renouf w swych Hibbertowskich wykładach, że mitologia jest chorobą, powstającą na pewnym stopniu kultury ludzkiej. Takie oto płytkie wyjaśnienie nieewolucjonistów przyjmuje jeszcze publiczność brytyjska, która lubi, by ją wyręczano w myśleniu. Profesor Max Muller, Cox, Gubernatis i inni zwolennicy teorii mitu słonecznego przedstawili nam prymitywnego twórcę mitów jako rodzaj zgermanizowanego Hindusa-metafizyka, który rzuca własny cień na mgławice myśli i rozprawia sprytnie na temat dymu lub przynajmniej chmur; niebo nad jego głową staje się kopułą nad krajem urojeń, pelne upiornych obrazów pierwotnej wyobraźni. Wyobrażają sobie człowieka pierwotnego jako podobnego do nich samych i każą mu być przewrotnie skłonnym do samomistyfikacji lub, jak powiada Fontenelle: “do widzenia rzeczy, których nie ma!" Wypaczali oni obraz pierwotnego lub archaicznego człowieka, przedstawiając go jako poddającego się od samego początku bezmyślnie swej ruchliwej a niesfornej wyobraźni, każącej mu wierzyć w różne urojenia, którym stale przeczyły jego własne bezpośrednie doświadczenia codzienne. Przedstawili go jako głupca – ofiarę wyobraźni w twardej rzeczywistości, żłobiącej w nim ślady doświadczeń, na kształt lodowca pozostawiającego swój ślad na skałach podmorskich.

Wypada stwierdzić, a pewnego dnia zostanie to ogólnie przyjęte, że ci uznani obecnie nauczyciele, nie są bliżsi rozumieniu początków mitologii i języka aniżeli Burns'owski poeta, Wiflie, rozumieniu pegaza. Odpowiedź moja brzmi: Jest tylko urojeniem teoretyka metafizyki twierdzenie, że mitologia była chorobą języka czy czegokolwiek innego poza jego własnym mózgiem. Pochodzenie i znaczenie mitologii zostało zupełnie nie zrozumiane przez tych “słoneczników"! Mitologia była pierwotnym sposobem myślenia, była prymitywną myślą. Opierała się na faktach natury i dziś jeszcze daje się sprawdzić przez zjawiska przyrody. Nie ma w niej nic chorobliwego, nic nierozumnego, jeśli się ją rozważa w świetle ewolucji i jeśli się należycie, dokładnie zrozumie jej język znaków jako sposób wyrażania się. Niedorzeczność tkwi raczej w uznaniu jej za historię człowieka lub za Boskie Objawienie *[Zgadzamy się, jeśli chodzi o Boskie Objawienie lecz nie, jeśli chodzi o ludzką historię. W większości bowiem alegorii i mitów Indii ukrywa się historia, prawdziwe i istotne zdarzenia]. Mitologia jest zasobem prastarej wiedzy ludzkiej i, co głównie nas tu obchodzi, jeśli się ją właściwie wyjaśni, położy koniec tym wszystkim fałszywym teologiom, które mimo woli zrodziła *[Gdy rozwieją się fałszywe teologie, wtedy odnajdzie się prawdziwa przedhistoryczna rzeczywistość, zawarta szczególnie w mitologii Ariów i starożytnych Hindusów, a nawet przedhornerowskich Hellenów].

We współczesnej frazeologii mówi się nieraz o jakimś twierdzeniu, że jest mityczne, gdy uznaje się je za nieprawdziwe; lecz mitologia starożytna nie była wcale systemem fałszywym w tym znaczeniu. Baśnie były jej sposobem przedstawiania faktów; nie były one ani fałszerstwami, ani fikcjami. Na przykład Egipcjanie przedstawiający księżyc jako kota nie byli takimi głupcami, aby przypuszczać, że istotnie jest kotem, ani też ich ruchliwa wyobraźnia nie widziała żadnego podobieństwa księżyca do koła; mit kota nie był też samym tylko rozszerzeniem przenośni słownej; nie mieli również zamiaru stwarzać zagadek i łamigłówek... Po prostu zaobserwowali, że kot widzi w ciemności, że źrenice jego stają się okrągłe i najbardziej świecą w nocy. Księżyc był widzącym w nocy na niebie, a kot jego odpowiednikiem na ziemi; w ten sposób kota domowego poczęto uważać za przedstawiciela, za naturalny znak i jakby żywy obraz księżycowej tarczy... Stąd też i słońce, widzące w nocy w drugim, podziemnym świecie, mogło być także nazwane kotem, skoro również widziało w ciemności. Kotta w języku egipskim to mau, co oznacza widzącego, od mau – widzieć. Pewien autor piszący o mitologii twierdzi, że Egipcjanie “wyobrażali sobie poza słońcem wielkiego kota. a słońce uważali za jego źrenicę". Lecz taka interpretacja jest na wskroś nowoczesna. Pochodzi od Mullerowskiego kramu. Księżyc jako kot był okiem słońca, ponieważ odbijał światło słoneczne, a oko odbija obrazy w swym zwierciadle. W postaci bogini Paszt kot czuwa i trzyma straż przy słońcu, trzymając łapę i raniąc pazurem głowę węża ciemności, zwanego jego odwiecznym wrogiem.

Ten mit księżycowy jest wiernym odzwierciedleniem zjawiska astronomicznego. Selenografia jednakże jest najmniej ezoteryczną częścią symbolizmu księżycowego. Aby opanować całkowicie – jeśli wolno ukuć nowe siowo – seleriognosis, trzeba się znać nie tylko na jej znaczeniu astronomicznym. Księżyc, jak to wykazaliśmy w stancy szóstej, w tomie l, jest ściśle spokrewniony z Ziemią i bardziej bezpośrednio związany ze wszystkimi tajemnicami naszego globu aniżeli nawet Wenus-Lucifer, tajemna siostra i alter ego Ziemi [Zob. rozdział IX, Księżyc, Deus Lunus, Febe].

Niezmordowane badania symbologów zachodnich, zwłaszcza niemieckich, w ciągu ostatniego i obecnego stulecia doprowadziły najbardziej nieuprzedzonych ludzi, i oczywiście każdego okultystę, do przekonania, że bez pomocy syrnbologii, z jej siedmiu działami, o których współcześni nic nie wiedzą, nie można dokładnie zrozumieć żadnego starożytnego pisma świętego. Sym-boiogię trzeba studiować we wszystkich jej aspektach, każdy bowiem naród posiadał własne, sobie właściwe metody wyrażania się przez symbole. Krótko mówiąc, żadnego papirusu egipskiego, żadnej hinduskiej o/a/', asyryjskiej tabliczki czy hebrajskiego pergaminu nie należy czytać ani rozumieć dosłownie.

O tym dziś wie każdy uczeń. Już sarnę znakomite odczyty Geralda Masseya wystarczają, aby przekonać każdego uczciwego, bezstronnego chrześcijanina, że interpretowanie Biblii według martwej litery jest równoznaczne z popadaniem w większe błędy i przesądy, aniżeli wytworzone przez mózgi dzikich z wysp mórz południowych. Jednak faktem, na który zdają się być ślepi nawet najbardziej kochający prawdę i jej szczerze szukający orientaliści – zarówno indolodzy, jak i egiptolodzy – jest to, że każdy symbol papirusów lub liści palmowych to wielościenny diament, przy czym każda jego ścianka nie tylko ma kilka znaczeń, ale odnosi się do kilku nauk. Ilustracją tego jest przytoczona powyżej interpretacja kota jako symbolu księżyca – przykład tworzenia niebiańsko-ziemskich obrazów; u innych narodów księżyc ma jeszcze inne liczne znaczenia.

T Po tamilsku (gtówny język południowych Indu – przyp wyd.) olai przyp. red.].

Jak to wykazał w swej Royal Masonie Cyclopaedia uczony mason i teozof, Kenneth Mackenzie, istnieje wielka różnica pomiędzy słowem – emblemat i symbol". Pierwszy obejmuje większy zakres myśli aniżeli symbol, o którym można powiedzieć, iż przedstawia raczej jakieś jedno pojęcie lub ideę. Stąd w kilku krajach spotykane są symbole, na przykład księżycowe lub słoneczne, z których każdy przedstawia jakieś jedno pojęcie lub ich szereg, tworząc zbiorowo emblemat ezoteryczny. Emblemat jest: konkretnym widzialnym obrazem lub znakiem wyobrażającym zasady lub szereg zasad, a rozpoznawalnym dla tych, którzy otrzymali pewne nauki, tj. wtajemniczonych. Wyrażając to jeszcze jaśniej, emblemat jest zwykle szeregiem obrazów graficznych, rozpatrywanych i objaśnianych jako alegorie, rozwijających pewne pojęcia jedno za drugim, niejako panoramicznie. Takimi emblematami, czyli seriami symbolów, są pisane na przykład “Purany", oba Testamenty, Mojżeszowy i chrześcijański, czyli Biblia, jak i wszystkie egzo-teryczne święte pisma. Jak dowodzi tenże autor:

Wszystkie towarzystwa, ezoteryczne, jak: Związek Pitagorejczyków i Eleuzyjski, Bracia Hermetyczni Egiptu, Różokrzyźowcy i Wolnomularze, posługiwały się emblematami i symbolami. Wielu z tych symboli nie można publicznie wyjawić, a bardzo nieznaczna zmiana może poważnie wpłynąć na znaczenie całego symbolu lub ich serii. Pieczęcie magiczne, oparte na pewnych zasadach liczbowych, mają ten właśnie charakter; i choć w oczach ludzi nie przygotowanych mogą się wydawać dziwne i śmieszne, przekazują całokształt pewnej nauki tym, którzy posiadają wiedzę do ich odczytania.

W języku polskim stówo “emblemat'' znaczy gocfto, nie sądzę, aby można je zastosować do serii powiązanych ze sobą symbolów, jak to określa się powyżej; należałoby raczej omawiać lub używać określenia “symbol zbiorowy" lub “seryiny" [pr^yp. wyd.].

Wszystkie wymienione powyżej zrzeszenia są stosunkowo młode, żadne z nich bowiem nie sięga czasów wcześniejszych niż średniowiecze. O ileż tedy było słuszniejsze, że uczniowie najstarszej ze starożytnych szkól wykazywali ostrożność i strzegli się wyjawiania tajemnic o wiele ważniejszych dla ludzkości (niebezpiecznych bowiem w niepowołanych rękach) aniżeli którekolwiek z tak zwanych tajemnic wolnomularskich, które stały się dziś, jak mówią Francuzi, tajemnicami poliszynela. Lecz zastrzeżenie to może się odnosić tylko do psychologicznej, a raczej psychofizjologicznej i kosmicznej strony znaczenia symbolów, i to tylko częściowo. Chociaż bowiem każdy wtajemniczony musi odmówić podania warunków i środków prowadzących do poznania wzajemnej współzależności elementów – czy to psychicznych, czy fizycznych – co mogłoby być użyte dla wywołania zarówno dobroczynnych, jak i szkodliwych skutków, jednak jest on zawsze gotów przekazać poważnemu uczniowi tajemnice myśli starożytnej we wszystkim, co dotyczy historii ukrytej pod osłoną mitologicznego symbolizmu; tyrn samym gotów jest dostarczyć wiadomości jeszcze o paru ważnych, przełomowych wydarzeniach w dziejach świata, pozwalających spojrzeć wstecz, w odległą przeszłość, która zawiera wiele użytecznych wiadomości o pochodzeniu człowieka, ewolucji ras i ezoterycznej stronie wiedzy o Ziemi. Mimo to słyszy się nieraz głośne narzekania, nie tylko wśród teozofów, ale i nielicznych profanów interesujących się tym przedmiotem: Dlaczego wtajemniczeni nie przekazują tego, co wiedzą? Na to można tylko odpowiedzieć: A dlaczegóż by mieli to czynić, skoro wiadomo z góry, że żaden człowiek nauki nie zechce przyjąć podanych faktów nawet jako hipotez, a tym mniej jako teorii lub aksjomatów. Czyż uznano lub choćby uwierzono w to ABC filozofii okultystycznej, jakie przedstawia się w The Theosophist, w Buddyzmie ezoterycznym Sinnetla i innych książkach i czasopismach? Czyż nawet ta odrobina podanej wiedzy nie została ośmieszona i wyszydzona oraz przeciwstawiona z jednej strony teorii zwierząt Huxleya i Haeckla, a z drugiej żebru Adama i jabłku Ewy? Pomimo tak mało zachęcających perspektyw, podajemy w tej książce wiele faktów rzucających światło na sprawę pochodzenia człowieka, ewolucji naszego globu oraz ras ludzkich i zwierzęcych, a przedstawia się je tak wyczerpująco, jak tylko autorka potrafi. Dowody na potwierdzenie odwiecznych nauk rozrzucone są obficie po księgach starożytnych cywilizacji. Parany, Zend-Awesta i dzieła dawnych klasyków są pełne takich faktów; nikt jednak nie podjął dotąd trudu zebrania ich i porównania, gdyż wszystkie zdarzenia zapisane są tam symbolicznie; a najlepsi uczeni, najtęższe umysły wśród naszych indo- i egiptologów, zbyt często bywały zamroczone przez uprzedzenia, a jeszcze częściej jednostronne poglądy na tajemne znaczenie tych symbolów. A przecież nawet przypowieść jest symbolem, a nie zmyśleniem lub bajką, jak myślą niektórzy; a my powiadamy: jest alegorycznym przedstawieniem rzeczywistości życia, zdarzeń i faktów, l podobnie jak wyciągano zawsze z przypowieści pewien sens moralny, a ten przedstawiał istotną prawdę i fakty życia ludzkiego, tak historyczne konkretne zdarzenia odczytywali z symboli przechowanych w starożytnych archiwach świątyń ci, którzy znali hieratyczne nauki tajemne. Religijna i ezoteryczna historia każdego narodu była odtwarzana w symbolach, nie wyrażano jej nigdy wieloma słowami. Wszystkie myśli i uczucia, cała nauka i wiedza pierwszych ras, objawiona im lub zdobyła, znajdywała swój wyraz w alegorii i przypowieści. Dlaczego? Ponieważ słowo mówione posiada potęgę nie tylko nie znaną, lecz nawet nie podejrzewaną, a nie znajdującą wiary u “mędrców" współczesnych; ponieważ dźwięk i rytm są ściśle związane z czterema żywiołami starożytnych; ponieważ takie lub inne wibracje w powietrzu wywołują niechybnie odpowiadające im moce, a jednoczenie się z nimi może wywołać tak dobre, jak i złe skutki. Nikomu z uczniów nie wolno było nigdy opowiadać głośno i w wyraźnych i niedwuznacznych słowach zdarzeń historycznych, religijnych lub innych, które rzeczywiście miały miejsce, aby moce związane z tymi •zdarzeniami nie zostały jeszcze raz wywołane i przyciągnięte. Wolno było o tym mówić tylko w czasie wtajemniczenia, a każdy uczeń musiał robić notatki i wyrażać to, co usłyszał, w odpowiednich, własną myślą tworzonych symbolach, które były potem badane przez jego Mistrza, zanim je ostatecznie przyjęto. W ten sposób powstał chiński alfabet, podobnie jak jeszcze wcześniej ustalono hieratyczne symbole w starożytnym Egipcie. W języku chińskim, którego pismo czytać można w każdym języku*, a które – jakeśmy powiedzieli – jest tylko trochę mniej starożytne od egipskiego alfabetu Tota, każde słowo ma odpowiadający sobie symbol, wyrażający w obrazie znaczenie danego słowa. W języku tym jest wiele tysięcy takich liter-symboli, czyli logogramów, z których każdy wyraża całe słowo; właściwych bowiem liter, czyli alfabetu, jak my go rozumiemy, w języku chińskim nie ma, jak nie było go w języku egipskim aż do stosunkowo późnej epoki.

' Na przykład Japończyk nie rozumiejący ani słowa po chińsku. spotkawszy się z Chińczykiem, który nigdy nie słyszał jego języka, może

Spróbujemy teraz podać objaśnienie głównych symboli i ich serii, gdyż tomy traktujące o antropogenezie, byłyby niezmiernie trudne do zrozumienia bez przygotowawczego zapoznania się co najmniej z symbolami metafizycznymi.

Nie byłoby też słuszne, gdybyśmy przystąpili do ezoterycznego odczytywania symbolizmu bez wyrażenia wpierw należnego uznania człowiekowi, który w tym stuleciu położył dla tej sprawy największe zasługi, przez odkrycie głównego klucza do starożytnej symboliki hebrajskiej, tak ściśle związanej z metrologią, będącego też jednym z kluczy do powszechnego ongiś języka misteriów. Składamy więc dzięki Ralstonowi Skinnerowi z Cincinnati, autorowi The Key to the Hebrew-Egiptian Mystery and the Source of Measures (Klucz do hebrajsko-egipskiej tajemnicy i pochodzenia miar). Jako urodzony mistyk i kabalista pracował w tym kierunku przez wiele lat, a jego wysiłki uwieńczył niewątpliwie wspaniały rezultat. Według jego własnych słów:

Autor jest pewien, że istniał starożytny język, który został, jak do dziś dnia się zdaje, zagubiony, ale liczne jego ślady istnieją dotąd [...] Autor odkrył, że ten stosunek geometryczny (stosunek integralny średnicy do obwodu koła) był bardzo starożytnym, prawdopodobnie boskiego pochodzenia, początkiem [...] miar liniowych [...] Wydaje się prawie pewnym, że ten sam system geometrii, liczb, stosunków i miar był znany i stosowany w Ameryce Północnej, jeszcze zanim poznali go potomkowie Semitów [...}

Osobliwością tego języka było to, że mógł być ukryty w innym, utajony i niedostrzegalny dla kogoś nie mającego specjalnych wskazówek; litery i zgłoskowe znaki posiadały równocześnie potęgę, czyli znaczenie liczb, figur geometrycznych, obrazów, czyli ideogramów i symboli, których zamierzony cel wzmacniano przypowieściami, w formie pełnych lub ułamkowych opowiadań; można też było podać to znaczenie oddzielnie, niezależnie, i w rozmaity sposób, przez wizerunki kute w kamieniu lub przedstawiane w budowach z gliny. Aby wyjaśnić dwuznaczność wyrazu “język", nadmieńmy, że słowo to określa w pierwszym rzędzie wyrażanie pojęć w mowie ludzkiej, w drugim zaś może oznaczać także wyrażanie ich wszelkim innym sposobem. Ten język starożytny jest tak wstawiony w hebrajski tekst, że przy użyciu liter pisma, które przy czytaniu wyraża to pierwsze oczywiste znaczenie, można świadomie i wyraźnie przekazać zupełnie inny szereg pojęć, odrębny od tych, jakie wyraża odczytywanie znaków dźwiękowych. Ten język wtórny podawał pod pewną osłoną szeregi idei, będących odtworzonymi przez wyobraźnię obrazami rzeczy istniejących dotykalnie, które by można oddać konkretnie, jak i wzorami rzeczy, które można zaliczyć do rzeczywistych, choć nie są namacalne; na przykład liczba 9 może być uważana za realną, mimo że nie jest dotykalna; podobnie krążenie księżyca, odrębne od samego niebieskiego ciała, które wykonuje ten ruch, można uważać za źródło lub przyczynę pewnego realnego pojęcia, choć ten ruch nie ma konkretności uchwytnej zmysłami. Ten język idei może składać się z symboli, ograniczonych do dowolnych terminów i znaków, i posiadać bardzo ciasny krąg pojęć, więc być całkiem bez wartości; a może też być odczytywaniem tajemnic przyrody w pewnych jej przejawieniach, o wartości wprost niezmierzonej dla ludzkiej cywilizacji. Obraz jakiegoś przedmiotu naturalnego może dać początek ideom spokrewnionym, które podobnie jak szprychy koła, rozchodzą się promieniście w różnych, nawet przeciwnych kierunkach i wytwarzają konkretne naturalne pojęcia w dziedzinach mających może mało wspólnego z pozorną treścią, jaka się wyłania przy odczytaniu pierwotnego obrazu. Dane pojęcie może wywołać pojęcia pokrewne, lecz jeśli się to stanie, to wszystkie wynikłe w ten sposób pojęcia, chociażby byty pozornie niezgodne, muszą pochodzić od pierwotnego obrazu i wiązać się lub pozostawać ze sobą w harmonijnym stosunku. [...] A więc z pewnego zobrazowanego pojęcia, o dość podstawowym znaczeniu, może wyniknąć wyobrażenie kosmosu, nawet ze szczegółami jego budowy. Taki sposób używania zwyczajnego języka jest obecnie przestarzały; autorowi narzuciło się jednak pytanie, czy w pewnej epoce, w dalekiej przeszłości nie był on, czy inny podobny, językiem świata i powszechnego użytku, który jednak w miarę, jak coraz bardziej kształtował arkana swych form, przeszedł w posiadanie tylko wybrane] klasy lub kasty. Rozumiem prze? to, że języka potocznego, ludowego używano nawet w jego początkach jako narzędzie do tego szczególnego sposobu przekazywania pojęć. Dowodów na to jest dużo, w istocie mogłoby się wydawać, że w historii rasy ludzkiej miało miejsce – z przyczyn, których w tej chwili przynajmniej nie możemy uchwycić ~ zapomnienie lub zatrata pierwotnego, doskonałego języka i doskonałego systemu wiedzy. Czy dlatego doskonałego, bo był boskiego pochodzenia i nadania?

“Boskie pochodzenie" nie oznacza tu objawienia danego przez antropomorficznego Boga na górze, wśród grzmotów i błyskawic; a jak rozumiemy, był to język i system wiedzy, przekazany pierwotnej ludzkości przez ludzkość o tyle wyższą w ewolucji, że w oczach owej niemowlęcej ludzkości wydawała się boska; inaczej mówiąc, przez “ludzkość" z innych sfer; w pojęciu tym nie ma nic nadnaturalnego, a jego przyjęcie lub odrzucenie zależy od stopnia zarozumiałości i pychy człowieka, który o nim posłyszy. Gdyby bowiem profesorowie współczesnej nauki zechcieli tylko przyznać, że choć nic nie wiedzą o przyszłości człowieka zmarłego – a raczej nic nie chcą przyjąć – to jednak przyszłość ta może być brzemienna dla nich w niespodzianki i nieoczekiwane objawienia, gdy tylko jaźnie ich uwolnią się od swych grubych ciał; wówczas materialistyczna niewiara miałaby mniejsze niż obecnie widoki powodzenia. Któryż z nich wie, lub potrafi powiedzieć, co może się stać, gdy okres życia naszego globu dobiegnie końca i gdy nasza matka Ziemia zapadnie w swój ostatni sen? Któż miałby dość śmiałości, aby twierdzić, że boskie jaźnie naszej ludzkości – przynajmniej najwyższe, wybrane z wielkiej ciżby przechodzących w inne sfery – nie staną się same z kolei “boskimi" nauczycielami nowej ludzkości, stworzonej przez nie na nowym globie, powołanym do życia i działania przez “zlotnione" pierwiastki naszej Ziemi? Wszystko to mogłoby być doświadczeniem przeszłości, a te dziwne zapiski leżą ukryte w tajemnym języku przedhistorycznych wieków, w języku zwanym obecnie symbolizmem.

Rozdział II
JĘZYK TAJEMNY l JEGO KLUCZE

Niedawne odkrycia wielkich matematyków i kabalistów dowodzą, nie pozostawiając cienia wątpliwości, że wszelka teologia, od najwcześniejszej do najpóźniejszej, pochodzi nie tylko ze wspólnego źródła wierzeń abstrakcyjnych, lecz i od jednego powszechnego języka ezoterycznego, czyli języka “tajemnicy". Uczeni ci posiadają klucz do powszechnego języka starożytności i obrócili nim z powodzeniem, choć wprawdzie tylko raz, w dotąd hermetycznie zamkniętych drzwiach, prowadzących do Przybytku Tajemnic. Wielki system archaiczny znany od przedhistorycznych wieków jako święta Nauka Mądrości, system, który zawiera się i daje się odczytać w każdej dawnej i nowej religii, miał, i nadal ma, swój ogólny powszechny język – jak to przypuszczał wolnomularz Ragon – język hierofantów, zawierający siedem dialektów lub odmian, z których każda odnosi się i jest specjalnie dostosowana do jednej z siedmiu tajemnic przyrody. Każdy z nich miał swój własny symbolizm. Można więc było odczytywać za pomocą symbolów prawdy przyrody jako całości albo też rozpatrywać jakąś jedną jej stronę.

Dowodem tego są niezwykłe trudności, jakie do dziś spotykają orientaliści w ogóle, a indolodzy i egiptolodzy szczególnie, przy interpretowaniu pism alegorycznych Ariów i hieratycznych kronik starożytnego Egiptu. Dzieje się tak dlatego, że nie chcą oni nigdy pamiętać, iż wszystkie starożytne kroniki pisane były w języku powszechnym i ogólnie znanym w starożytności, nieobcym wszystkim narodom, który dziś rozumieją tylko nieliczni. Podobnie jak cyfry arabskie, które zrozumiałe są dla człowieka każdej narodowości – lub jak słowo angielskie and, które dla Francuza jest et, dla Niemca und, i tak dalej, można wyrazić prostym znakiem & dla wszystkich cywilizowanych narodów – tak słowa owego tajemnego języka oznaczały to samo dla każdego człowieka bez względu na jego narodowość. Było paru wybitnych ludzi, którzy próbowali stworzyć na nowo taki powszechny i filozoficzny język – Defgarme, Wilkins, Leibnitz; lecz tylko Demaimieux w swej Pasigraphie dowiódł, że jest to możliwe. Schemat Valentiniusa, zwany “Kabałą grecką", a opierający się na kombinacji liter greckich, mógłby służyć za wzór.

Wielorakie i różnorodne oblicza tego tajemnego języka doprowadziły do przyjęcia dużej rozmaitości dogmatów i obrzędów w egzoteryzmie rytuałów kościelnych. One to również są źródłem większości dogmatów Kościoła chrześcijańskiego, takich jak: siedem sakramentów, Trójca święta, zmartwychwstanie, siedem grzechów głównych i siedem cnót. Siedem kluczy do tego tajemnego języka było zawsze przechowywanych przez najwyższych wtajemniczonych hierofantów starożytności, a tylko część z nich przeszła, dzięki nieprawnemu ich wyjawieniu przez niektórych z pierwszych ojców Kościoła – uprzednio wtajemniczonych w misteria wielkich świątyń – w ręce nowej sekty nazareńczyków. Niektórzy z pierwszych papieży byli wtajemniczeni, lecz ostatnie okruchy ich wiedzy dostały się dziś jezuitom, którzy stworzyli z nich zupełnie wypaczony system.

Utrzymuje się twierdzenie, że Indie – nie w obecnym swym obrębie, lecz w starożytnych granicach – są jedynym krajem na świecie, który wśród swych synów ma mistrzów, znających wszystkie siedem działów, jak i posiadających klucz do całego systemu. Od czasu upadku Memfisu, Egipt zaczai tracić jeden klucz po drugim, a Chaidea przechowała tylko trzy do dni Bero-zusa. Co do Hebrajczyków – to we wszystkich swych pismach wykazują tylko dokładną znajomość systemów: astronomicznego, geometrycznego i liczbowego, symbolizujących wszystkie ludzkie, a zwłaszcza fizjologiczne, funkcje. Wyższej wiedzy nie posiadali nigdy.

Gaston Maspero, wielki francuski egiptolog i następca Mariette Beya, pisze:

Ilekroć słyszę ludzi rozprawiających c religii Egiptu, bierze mnie pokusa, by zapytać, o której to spośród religii egipskich mowa? Czy to chodzi o religię egipską czwartej dynastii, czy o religię egipską epoki Ptolemeuszów? Czy chodzi o religię pospólstwa, czy o religię ludzi uczonych? Czy o tę, której uczono w szkołach Heliopolis, czy też o tę drugą, jaka kwitła w umysłach i pojęciach klasy kapłańskiej Teb ? Pomiędzy pierwszym grobowcem Memfisu, zawierającym mumie króla z trzeciej dynastii, a ostatnimi kamieniami rytymi w Esneh za cesarza Filipa Arabskiego jest bowiem przerwa co najmniej pięciu tysięcy lat. Jeśli nawet pominiemy najazd pasterzy Hiksosów, panowanie etiopskie i asyryjskie, podbój perski, kolonizację grecką i tysiąc przewrotów w życiu politycznym, to przecież Egipt przeszedł w ciągu tych pięciu tysięcy lat wiele przemian moralnych i intelektualnych. Rozdział dwunasty “Księgi umarłych", który zdaje się zawierać wykład systemu świata zgodnie z tym, jak go rozumiano w Heliopolis, za czasów pierwszych dynastii, znany nam jest tylko z kilku kopii z czasów jedenastej i dwunastej dynastii. Każdy ze składających się na nie wierszy był już wtedy wykładany na trzy lub cztery różne sposoby, tak dalece różne, że według tej lub innej szkoły Demiurg stawał się albo słonecznym ogniem – Raszu, albo wodą pierwotną. A piętnaście stuleci później liczba wersji znacznie wzrosła. Czas zmienił pojęcia o wszechświecie i siłach nim rządzących. W ciągu krótkich osiemnastu stuleci istnienia chrześcijaństwa wypracowywało ono, rozwijało i przekształcało większość swych dogmatów; ileż więc razy kapłani egipscy mogli zmienić swoje dogmaty, w ciągu tych pięćdziesięciu stuleci, które dzielą Teodozjusza od królów, budowniczych piramid?".

Sądzimy, że znakomity egiptolog posuwa się w tym za daleko. Dogmaty egzoteryczne mogą się zmieniać często, ezoteryczne nigdy. Nie bierze on pod uwagę świętej niezmienności pierwotnych, podstawowych prawd objawianych tylko podczas misteriów wtajemniczenia. Kapłani egipscy wiele zapomnieli, lecz nic nie zmienili. Przyczyną utraty dużej części nauki pierwotnej były nieraz nagłe zgony wielkich hierofantów, którzy odchodzili, zanim mieli czas przekazać je swym następcom; najczęściej z braku godnych dziedziców swej wiedzy. Jednak zachowali oni w swych rytuałach i dogmatach główne zasady nauki tajemnej.

' Guide au Musee de Boulaq, s. 148-149.

l tak we wspomnianym przez Maspero rozdziale Księgi umarłych znajdujemy, że: 1) Ozyrys mówi, iż jest Tum – twórczą siłą przyrody, nadającą kształt wszystkim istotom, duchom i ludziom, samorodną, samoistną i samobytną – wyłonioną z Nun, rzeki niebieskiej zwanej Ojcem-Matką Bogów, prabóstwem które jest chaosem lub głębią (Otchłanią), zapłodnioną przez niewidzialnego Ducha; 2) znalazł on Szu, energię słoneczną, na schodach grodu Ośmiu (dwa sześciany Dobra i Zła} i unicestwił Dzieci Buntu, złe pierwiastki w chaosie; 3) jest on ogniem i wodą, to znaczy Nun, pra-ojcem, i stworzył bogi ze swych członków – czternastu bogów, (dwa razy siedem), siedmiu ciemnych i siedmiu jasnych bogów – siedem duchów obecności u chrześcijan i siedem ciemnych złych duchów; 4) jest on prawem istnienia i bytu, Binnu lub Feniksem, ptakiem zmartwychwstania w wieczności, w którym następuje noc po dniu, a dzień po nocy – aluzja do okresowych cyklów zmartwychwstania kosmicznego i reinkarnacji człowieka. Cóż bowiem innego może to znaczyć? Wędrowiec, który przemierza miliony lat, jest imieniem jednego, a Wielka Zieleń (woda pierwotna lub chaos) imieniem drugiego; jeden rodzi miliony lat po kolei, drugi pochłania je, aby je odtworzyć z powrotem; 5) mówi on o Siedmiu Istotach Świetlistych, które postępują za panem swym, Ozyrysem, wymierzającym sprawiedliwość w Amenti.

Okazuje się obecnie, że wszystko to było źródłem i początkiem chrześcijańskich dogmatów. To, co Żydzi przejęli z Egiptu przez Mojżesza i innych wtajemniczonych, zostało później pomieszane i zniekształcone; a to, co Kościół otrzymał z obu tych źródeł, zostało jeszcze bardziej przekręcone.

Wszelki system pierwszych dogmatów Kościoła, a zwłaszcza jego dział symbolizmu – klucz do tajemnic astronomii związany z tajemnicami poczęcia i płodności – jest, jak się obecnie okazuje, identyczny z pojęciami starożytnych religii, z których rozwinął się także pierwiastek falliczny teologii. Żydowski system świętych wymiarów, stosowany do symboli religijnych, jest ten sam w swych geometrycznych i liczbowych kombinacjach co i systemy Grecji, Chaldei i Egiptu, gdyż został przyjęty przez Izraelitów w ciągu stuleci ich niewoli pod jarzmem tych narodów*. Cóż to był za system? Jest głębokim przekonaniem autora książki The Source of Measures (Pochodzenie miar), że: zamierzeniem Księgi Mojżesza było przedstawianie, za pomocą specjalnie dobranej mowy, geometrycznego i liczbowego systemu nauki ścisłej, który by służył jako początki miar. Piazzi Smyth żywi podobne przekonanie. System ten i wymiary, jak odkryli niektórzy uczeni, jest identyczny z systemem zastosowanym w budowie Wielkiej Piramidy, lecz tylko częściowo. Podstawą tych wymiarów był stosunek Parkera, powiada Ralston Skinner w The Source of Measures.

Autor tej naprawdę niezwykłej książki odkrył to, jak sam powiada, wykorzystując stosunek integralny średnicy do obwodu koła, stosunek odkryty przez Johna A. Parkera z Nowego Jorku. Stosunek ten wynosi 6,561 dla średnicy i 50,612 dla obwodu. Dalej odkrył on, że ten stosunek geometryczny był bardzo starożytnym i prawdopodobnie boskim początkiem tego, co przez egzoteryczne manipulacje i praktyczne zastosowanie stało się obecnie brytyjskimi miarami liniowymi, których podstawowa jednostka, mianowicie cal, była tak samo podstawą jednego z królewskich egipskich łokci i rzymskiej stopy.

' Jak powiedzieliśmy w Izis odsłonięte! (li, s. 438-439): aż do chwili obecne/, pomimo wszystkich sporów i poszukiwań, historia i nauka nie odkryły dotąd pochodzenia Żydów. Mogą oni być równie dobrze wygnanymi ze starożytnych Indii Czanda/ami, owymi “murarzami'', o których wspomina Weda-Wjasa i Manu, jak i Fenicjanami Hemdota, czy Hykso-sami Josefusa lub potomkami pasterzy Pali, lub wreszcie mieszaniną ich wszystkich [...] Biblia nazywa Tyryjczyków ludem pokrewnym i rości prawo do panowania Żydów nad nimi. [...] Kimkolwiek jednak byli, stali się narodem mieszańców niedługo po czasach Mojżesza, gdyż jak to Biblia wskazuje, wchodzili swobodnie w związki małżeńskie nie tylko z Kana-anilami, ale i z każdym innym narodem i rasą, z jaką się zetknęli.

Odkrył on również, że istniała nieco zmieniona postać tego stosunku, mianowicie 113 do 355 (co wyjaśnia w swej książce) i że stosunek ten, który pochodzeniem swym wskazywał dokładną wartość Pi, czyli 6,561 do 20,612, służył także za podstawę obliczeń astronomicznych. Autor odkrył, że pewien system nauki ścisłej, obejmującej geometrię, naukę o liczbach i astronomię, system, który oparł się na tych stosunkach i który został zastosowany w budowie Wielkiej Piramidy egipskiej, stanowił część treści iego języka, zawartego i ukrytego pod wielu słowami hebrajskiego tekstu Biblii. Cal i dwu-stopowa linia o 24 calach, których użycie objaśniano za pomocą elementów koła ...