Diagnostyka laboratoryjna zaburzeri endokrynologicznych
Materiaty do cvviczeri dia studentow V roku W.L
Opracowalhdr med. L. Kalinowski dr med. M. Jankowski
Gdansk 2003
ZABURZENIA OSI PODWZGORZE - PRZYSADKA MOZGGWA TARCZYCA
I. Funkcjonovvanie osi
TRH
e
TSH
T4,T3
II. Rownovvaga vv osoczu krwi pomiedzy hormonem wolnym a zvvi^zanym z bialkami
wT
T-bialka
III Test z treoliberyn^
Test jest wykonywany rano. Jezeli zachodzi potrzeba jego powtorzenia to ponowny test mozna wykonac nie szybciej niz za 7 dni o tejsamej_g_odzmi£ co pierwszy test.
Wskazania;
• Podejrzenie sublinicznej nadczynnos'ci tarczycy (izolowane objawy kliniczne,migotanie przedsionkow)
• Pierwotna/wtorna niedoczynnosc tarczycy ;•: ;v
Schema! testu:
TRJH
I
Czas
0
20min
60 min
Prawidtowa odpowiedz:
Wzrosi st^zenie TSH w 20 rnmucie powyzej 25mlU/l z nast^pczym spadkiem do wartosci
wyisciowych w 60 nunucie
Interpretacja testu:
1. Nie wystapienie wzrostu TSH przy niskich wartosciach w czasie 0 (,,piaska krzywa")obserwuje si? w pocz^tkowym okresie nadczynnosci tarczycy.
2. Wzmozona^ odpowiedz w 20 minucie przy podwyzszonych wartosciach w czasie 0obserwuje si? w pierwotnej niedoczynnosci tarczycy.
3. W zaburzeniach funkcjiprzysadkj nie obserwuje si? wzrostu TSH
4. W zaburzeniach~^^^[i_p_odwzg6rza odpowiedz jest opozniona - st?zenie TSH w 60minucie jest wyzsze niz w 30 minucie.
5. Wzmozona^ odpowiedz obserwuje si? w ciazy oraz w czasie doustnej antykoncepcjinatomiast ostabiona odpowiedz obserwuje si? w podeszfym wieku.
6. W przewlektej niewydolnosci nerek i w^troby odpowiedz jest opozniona iprzedluzona.
7. Interferencja lekow (np. metoklopramid, L-dopa).
Przypadki chorobowe
Przypadek 1.
25-letni rn?zczyzna zostal skierowany do przychodni endokrynologicznej z powodu
niepokoju odczuwanego od 3 miesi?cy, potliwosci, utraty ci?zaru ciala i drzenia
mi?sniowego.
Wyniki: T4 135 nmol/1, TSH <0,lmU/l
Przypadek 2
50-letnia kobieta zgtosita si? do przychodni z objawami ostrego rzutu reumatoidalnego
zapalenia stawow. W badaniu fizykalnym stwierdzono: akcja serca 110/min, migotanie
przedsionkow, niepokoj, potliwosc.
Wyniki: T4 45 nmol/1, TSH 3,5 mU/1
Przypadek 3
67-letnia kobieta, ktora przed dwoma miesia_cami w poprzednim badaniu zdrowa, zglosita si? z obrz?kiem kostki oraz ze skroconym oddechem. W badaniu klinicznym objawy zastoinowej niewydolnosci kr^zenia (leczona diuretykami), t?tno 120/min, nieregularne. Wyniki: T4 210 nmol/1, TSH O.lmU/1
Przypadek 4
33-letnia kobieta zostala skierowana do przychodni chorob tarczycy przez lekarz domowego.
Od 6-ciu miesi?cy skarzy si? na uczucie l?ku, zm?czenie, nadwrazliwosc na zimno, utrat?
ci?zaru ciala towarzysza^ca^ prawidlowemu laknieniu, kotatanie serca i zwi?kszona_ potliwosc.
W badaniu klinicznym stwierdzono t?tno 130/min, cieple i wilgotne dkmie, drzenie powiek i
konczyn, obrz?k~okolic oczodolow, mi?kkaj powi?kszon^_tarczyc?;
Wyniki: T4 260nmol/l, TSH<0,lmU/l
Pacjentk? leczono karbimazolem i propranololem. Wyniki po wl^czonym leczeniu
Tydzieri leczenia
T4
3
140 _
| <0,I
6
100
<0,1
8
30
Po 12 miesiacach przerwano leczenie. Uzyskano uyniki: T4 202 nmol/1, TSH 2,9mU/L
Dtagnosrvka laboratoryjna laburzen endo/crynologicim-ch Materialy dla stiidenlow I'roku wydzialu 4MC 2003
Przypadek5
43-letnia kobieta podawala w wywiadzie, iz w okresie poprzedzaja^cym 6 miesi?cy odczuwala zm^czenie oraz utrat? apetytu. Wyniki: T4 55 nmol/1, TSH 10,4mUl
Przypadek 6
U 45-letniego m^zczyzny w badaniach okresowych stwierdzono poziom cholesterolu 11,5
mmol/1 (wartosc ). Pacjenta skierowano na konsultacj? do poradni lipidowej. W diagnostyce
wtornej hiperlipidemii uzyskano nast^puja^ce wyniki profilu tarczycowego
T4 40 nmol/1, TSH l.OmU/l.
Test stymulacji z TRH (200ug TRH, i.v)
Czas pobrania krwi (min)
TSH (mU/I)
0,8
20
1,0
60
1,8
Przypadek 7
35-letni kobieta zglosila si? do lekarza rejonowego skarzqc si? na wyciek z sutkow,
zm?czenie, utrat? ci^zaru ciala i zaburzenia koncentracji. W badaniu fizykalnym stwierdzono
male wyczuwalne wole, wydzielanie mleka z sutkow oraz oslabienie odruchow sci^gnistych.
Wyniki:
T4 45 nmol/1, TSH 18.5 mU/1, prolakryna 1800mU/l (norma<400mU/l)
ZABURZENIA OSI PODWZGORZE - PRZYSADKA MOZGOWA -KORA NADNERCZY
I. Funkcjonowanie osi
CRH
ACTH
•© kortyzol
Diagnosfyka laboratory]na zabur:eri endokrvnologicznvch Matenaly dla siudentow V rokn wydzialu lekarxkiega 4MG 2001
II. Test przesievvowy w diagnostyce nadczynnosci kory nadnerczy.
Podejrzenie nadczynnosci kory nadnerczy
Test hamowania mala. dawkq. deksametazonu
Wykonanie testu Probki krwi'. Czas
...
nicpon444