Małgorzata Stańczak
Edukacja wczesnoszkolna z wychowaniem przedszkolnym
Grupa P5
„PRZEZ ZABAWĘ DO WIEDZY.
WYKORZYSTANIE KOMPUTERA
W ZINTEGROWANYM NAUCZANIU WCZESNOSZKOLNYM.”
Płock 2008
SPIS TREŚCI
WPROWADZENIE 2
ROZDZIAŁ I 4
1.1 Rola zabawy i kształtowanie się zainteresowań dziecka w młodszym wieku szkolnym. 4
1.2 Wykorzystanie komputera we współczesnym świecie. 8
1.3 Wykorzystanie komputera w edukacji wczesnoszkolnej 12
ROZDZIAŁ II 15
2.1 Cele kształcenia 15
2.2 Treści nauczania 16
2.3 Plan pracy- czynności uczniów 17
2.3.1 Klasa I 17
2.3.2 Klasa II 18
2.3.3 Klasa III 19
2.4 Osiągnięcia ucznia i metody ich pomiaru. 21
2.4.1 Klasa I 21
2.4.2 Klasa II 22
2.4.3 Klasa III 23
2.5 Propozycje scenariuszy zajęć wspomaganych komputerem 25
2.5.1 Klasa I 25
2.5.2. Klasa II 27
2.5.3.Klasa III 29
2.6 Środki dydaktyczne. 31
ZAKOŃCZENIE 32
BIBLIOGRAFIA 33
ZAŁĄCZNIKI 35
Jesteśmy nauczycielkami nauczania początkowego, ukończyłyśmy studia wyższe na Uniwersytecie Łódzkim i od kilkunastu lat pracujemy w nauczaniu zintegrowanym w różnych szkołach podstawowych na terenie Łodzi. W kształceniu zintegrowanym (kl. I – III) tematykę i treści nauczania ujmuje się w bloki tzw. ośrodki tematyczne, do których wiedzę czerpie się z problematyki rzeczywistości społecznej, przyrodniczej, geograficznej i historycznej. Nie ma podziału na przedmioty, a każdy dzień pracy ucznia jest podporządkowany innemu tematowi w obrębie danego bloku. Zagadnienia środowiskowe wyznaczają tematykę ośrodków pracy, a na ich tle realizowane są zadania programowe z zakresu edukacji polonistycznej, matematycznej, środowiskowej i artystycznej. Celem naszej pracy jest stworzenie uczniom takich warunków rozwoju, który zapewniłby im przygotowanie do różnorodnego poznawania otaczającego świata oraz uczestniczenia w nim w sposób aktywny i twórczy. Dokonuje się tego przez właściwy dobór treści dostosowanych do możliwości uczniów oraz przez stosowanie metod pobudzających wyobraźnię i zainteresowania. Uczniowie stają się poszukiwaczami wiedzy, którą zdobywają w wyniku własnych doświadczeń, podczas zabawy, różnorodnych zajęć, wycieczek i z innych źródeł informacji W czasie realizacji tego programu kierujemy działaniami uczniów, wspieramy ich swą pomocą wykazując przy tym własną inwencję twórczą i pomysłowość. Jesteśmy przekonane o konieczności wprowadzania nowych metod pracy z uczniami, stąd decyzja o ukończeniu studiów podyplomowych – „Komputer - praktyczne narzędzie edukacji w szkole podstawowej i gimnazjum” na Politechnice Łódzkiej, w Katedrze Mikroelektroniki i Technik Informatycznych. Podnosząc nasze kwalifikacje mamy możliwość prowadzenia zajęć informatycznych z dziećmi z naszych klas. Edukacja informatyczna nie jest obowiązkowa na tym etapie kształcenia, miałyśmy więc problem ze znalezieniem odpowiedniego programu do nauczania tego przedmiotu i dlatego postanowiłyśmy wspólnie stworzyć taki plan pracy, który według nas będzie najlepiej dostosowany do możliwości percepcyjnych dzieci z klas I – III, a jednocześnie zaspokoi nasze wymagania Praca dyplomowa, którą przedstawiamy, stanowi podstawową pomoc w realizacji wyznaczonych celów. Wspólnie ustaliłyśmy, co zamierzamy realizować w kolejnych latach nauki na zajęciach z komputerem, podzieliłyśmy się zagadnieniami, które każda z nas samodzielnie opracowała. W pracy dyplomowej zawarłyśmy cele kształcenia, treści nauczania, działania podejmowane przez uczniów i nauczyciela jak również osiągnięcia, które powinno nabyć każde zainteresowane dziecko oraz propozycję ich pomiaru. Przedstawiamy również przykładowe scenariusze zajęć do każdej klasy oraz wykaz programów edukacyjnych wykorzystywanych w cyklu spotkań z komputerem. Wprowadzając elementy informatyki w nauczaniu wczesnoszkolnym chciałybyśmy zapoznać dzieci z tak powszechnym narzędziem pracy, jakim jest komputer.
Celem takich zajęć jest zapoznanie wszystkich uczniów z podstawami technologii informacyjnej czyli nabycie umiejętności poszukiwania, porządkowania, selekcjonowania i korzystania z informacji. Uczniowie uczęszczać będą na spotkania z komputerem w ramach wydzielonych zajęć do pracowni komputerowych, które znajdują się na terenie naszych szkół. Przewidziałyśmy zagadnienia, które będą realizowane w grupach i z całą klasą. W grupach powinny być prowadzone zajęcia zapoznające uczniów z nowymi pojęciami informatycznymi i umiejętnościami pracy na komputerze. Zajęcia grupowe w kolejnych latach nauki są przewidziane w następującym wymiarze :
· kl. I – 1 godz. tygodniowo – 35 godzin rocznie
· kl. II – 1 godz. tygodniowo – 35 godzin rocznie
· kl. III – 1 godz. tygodniowo – 35 godzin rocznie
Podczas zajęć z całą klasą połączenie pracy na komputerze z aktualnie realizowaną tematyką ośrodkową czy dzienną z jednej strony pozwoli na utrwalenie tych umiejętności, a z drugiej na uatrakcyjnienie i poszerzenie realizowanych treści zintegrowanych.
Uczniowie poznają zasady prawidłowego i bezpiecznego korzystania z komputera. Będą obserwować zastosowanie technologii informacyjnej w życiu codziennym, a także poznają możliwość wykorzystania komputera w zabawie, nauce i pracy oraz jako narzędzia do komunikowania się. Zdobędą umiejętność posługiwania się oprogramowaniem edukacyjnym i encyklopediami multimedialnymi. Będą tworzyć dokumenty graficzne, korzystać z edytora tekstu i tworzyć prezentacje multimedialne. Realizacja treści powinna przebiegać spiralnie, co oznacza, iż na kolejnych etapach nauczania wraca się do tego, co zostało nauczone wcześniej, a jednocześnie pogłębia się i rozszerza znane już treści. Zawsze trzeba pamiętać o dostosowaniu treści informatycznych do aktualnie realizowanej tematyki kształcenia zintegrowanego.
opracowała Beata Luzak
Sztuka nauczania na tym m. in. polega, (...)
aby zajęcia szkolne miały – gdy to możliwe –
postać zabawy, a wartość pracy.
A. Kamiński
Zabawę zwykle traktujemy jako formę działalności przynależną głównie dzieciństwu, najczęściej niepoważną, ulotną, stanowiącą jakąś wyodrębnioną część dziecięcego świata, pełniącą, co prawda istotne funkcje w rozwoju dziecka, stanowiącą ważny obszar jego aktywności, ale nie ten „prawdziwy”, ani tak owocny jak uczenie się czy praca. Wynikać to może z przypisywanego zabawie braku powagi i zauważalnego dla otoczenia doznawania przez dziecko przyjemności czerpanej z samego faktu bawienia się, robienia czegoś „na niby”, (choć owo „na niby” jest poważne i dzieje się naprawdę). W zabawie dziecko może dotrzeć do czegoś, czego nie byłoby w stanie uchwycić i pojąć, gdyby miało to miejsce w naszym świecie podczas codziennych działań. Dzięki zabawie dziecko w swoim tempie i idąc swoją ścieżką, przekracza granice tego, co jeszcze dziecięce, i tego, co już dorosłe.
Zabawa jest jedną z głównych form wyrażania się zainteresowań dzieci i ludzi dorosłych, ,,(...) Jest swoistym, podświadomym ćwiczeniem wprowadzającym w życie biologiczne, społeczne i kulturalne. Dzięki oddziaływaniu na wyobraźnię kompensuje braki życia jednostki. Towarzyszy człowiekowi od kolebki do śmierci, przybierając w biegu jego życia coraz to inne formy, zawsze nacechowane uciechą. Można także powiedzieć, że zabawa jest elementarną potrzebą zdrowia psychofizycznego. A ponadto „różne formy wysiłku zyskują na wydajności, jeśli wywodzą się z tego samego źródła, co zabawa – z zainteresowań – oraz jeśli prześwietlone są atmosferą szeroko pojętej zabawy”.[1]
Zabawa w szkole może być wykorzystywana na dwa sposoby jako:
a) metoda wspierająca inne formy organizacyjne w nauczaniu przedmiotów szkolnych,
b) metoda kształtowania osobowości wychowanka, praktykowana głównie na zajęciach pozalekcyjnych.
Mówiąc o włączeniu zabawy w proces kształcenia należy przypomnieć wskazówki metodyczne opracowane przez A. Kamieńskiego:
A. Kamiński zaleca także, by w szkole najpierw miała miejsce zabawa dla zabawy, potem zabawa jako ćwiczenie gruntujące umiejętności szkolne i dająca sposobność wykorzystania wiedzy dla własnych zabawowych celów dzieci, a w końcu zabawa kształtująca osobowość człowieka.·
Ogólnie można powiedzieć, że zabawa:
· Zaspokaja szereg potrzeb psychofizycznych,
· Wyzwala wiarę we własne siły,
· Daje możliwość wyrażania uczuć i emocji oraz komunikowania tych stanów otoczeniu,
· Wyzwala w wychowanku możliwości twórcze,
· Pomaga w wyzbyciu się kompleksów, nieśmiałości, lęków,
· Przyzwyczaja do wytrwałości,
· Zapewnia odprężenie i dobre samopoczucie[2]
Głównym celem kształcenia wczesnoszkolnego jest zapewnienie optymalnych warunków dla wszechstronnego i harmonijnego rozwoju osobowości dziecka oraz przygotowanie go do systematycznej nauki na wyższych szczeblach kształcenia. Powinno ono być ukierunkowane przede wszystkim na aktywizowanie i rozwijanie postaw twórczych uczniów. I tu można wykorzystać zabawę rozumianą (w sensie schillerowskim) jako istotną aktywność człowieka. Aktywne działanie daje dzieciom możliwość samodzielnego myślenia i tworzenia. Każdy, kto choć raz przyjrzał się dzieciom podczas organizowanej zabawy wie, ile kreatywności i żywotności, ile zręczności i gotowości do współpracy tkwi w dzieciach, ten będzie wciąż odwoływał się do tego potencjału przy różnych okazjach.
Naturalnie, nie zawsze dzieci są w dobrym nastroju, przyjazne i gotowe do współpracy, ponadto należy się liczyć z kłótniami i przepychankami, – ale nie ma takiego sporu, którego nie można by było polubownie rozwiązać. W czasie zabawy ważne jest, by oderwać nasze pociechy od życia codziennego, zaprosić je do innych krain. Dociera się do takich światów dziecka, w których rozwija się ich fantazja, kreatywność, zręczność, rośnie napięcie, gdzie ulegają one ogólnemu czarowi, wspólnie przeżywanemu przez wszystkich. A przy tym silnie zależne od wieku dziecka jest to, w jaki sposób świat ten odróżnia się od naszego. Młodsi chętnie dają się przenieść w krainę bajek i opowieści. Starsze dzieci w wieku szkolnym chcą doświadczać tego, że są w stanie rozwiązywać zadania i pokonywać trudne sytuacje, a ich działania zaczynają o wiele bardziej odnosić się do rzeczywistości. Ale wiek dzieci nie jest jedynym kryterium, wpływającym na wybór danego tematu zabawy. Mniej więcej tak samo ważne są aktualne zainteresowania dzieci. Czym zaprzątają sobie swoje myśli? Dokąd wędrują ich marzenia i fantazje?
„Zainteresowanie jest to tendencja albo skłonność człowieka polegająca na skierowaniu lub skupieniu zamiarów na jakimś przedmiocie. Przez „zamiar” – złożone, a równocześnie nie dające się rozłożyć zjawisko – rozumiemy myśl idącą w pewnym kierunku, troskę o coś, przejęcie się czymś, zaangażowanie się w coś, myśl zawierającą w sobie także specyficzny kierunek uczuć”. [3]
Jako kierunek myśli, zainteresowanie różni się zasadniczo od kierunku pragnień, które są pierwotnym przejawem potrzeb. Zainteresowanie przejawia się w kierunku uwagi, myśli, zamiarów, potrzeba zaś przejawia się w popędach, pragnieniach i woli. Im wyższy jest poziom świadomości tym większą rolę odgrywa w zainteresowaniu uświadomienie sobie obiektywnego znaczenia zadań, w których człowiek bierze udział. Jednakże, jeśli brak jest bezpośredniej atrakcyjności uczuciowej przedmiotu zainteresowania, może występować świadomość ważności, poczucie obowiązku, ale nie zainteresowania.
Kształcenie zainteresowań wymaga w pierwszej fazie tworzenia licznych kontaktów ucznia z sytuacjami problemowymi. Powinny one być ze sobą treściowo związane, co ma zapewnić ukierunkowanie zaciekawień wywołanych tymi sytuacjami na przedmiot przyszłych zainteresowań. Zetknięcie ucznia z problemami wywoła w konsekwencji formułowanie pytań. Nauczyciel powinien być na nie przygotowany, potem przekształcić je w problem lub zadanie do rozwiązania przez ucznia. Kierowanie aktywnością uczniów poprzez np. zabawę w pytania, ma prowadzić do ich własnych poszukiwań i odkryć. Dążeniu do rozwiązania problemów musi towarzyszyć przeświadczenie, że rozwiązanie ich jest możliwe i wówczas będzie ono frapującym, pozytywnym przeżyciem oraz zaspokoi ciekawość.
W ciągu nauki szkolnej uwaga dzieci skupia się częstokroć na przedmiocie nauczanym szczególnie dobrze, w którym robią one wyjątkowo duże i dla nich samych widoczne postępy.
Zainteresowania nie są wytworem jakiejś zamkniętej w sobie natury dziecka. Powstają one wskutek jego kontaktu ze światem. Szczególny wpływ na ich rozwój wywierają otaczający dziecko ludzie. Oddziaływanie to nie powinno odbywać się żywiołowo, samorzutnie. Jest rzeczą konieczną, aby proces pedagogiczny świadomie kierował kształtowaniem się zainteresowań. Podkreślenie ich znaczenia w procesie nauczania nie może oznaczać bynajmniej, że nauczanie należy przystosowywać do zainteresowań uczniów. Nauczanie, dobór treści nauczania itp. opiera się na celach, jakie stawiamy przed sobą planując proces dydaktyczno-wychowawczy. Dlatego zainteresowania powinny być kształtowane zgodnie z obiektywnie uzasadnionymi celami.
Rozwój zainteresowań odbywa się częściowo poprzez ich przenoszenie się. Na podstawie jednych, już istniejących rozwijają się te, które są aktualnie potrzebne dziecku w danym wieku. Często dzieje się tak, że istniejące zainteresowania zamierają, a na ich miejsce przychodzą nowe, w miarę tego jak w ciągu życia człowiek włącza się do nowych zadań i w nowy sposób uświadamia sobie ich wagę. Kształcenie się zainteresowań u dzieci i młodzieży zależy od całego, skomplikowanego systemu warunków. Szczególne znaczenie odgrywa tu umiejętny wpływ pedagogiczny – proces kształcenia i postawa nauczyciela, który powinien w sposób ciekawy i twórczy przedstawiać dzieciom otaczający świat.
opracowała Monika Pruszyńska
Wiek XX nazywany jest wiekiem rewolucji naukowo-technicznej. Szybki rozwój nauki i techniki doprowadził do powstania ogromnej liczby nowych rozwiązań i wynalazków, które nie pozostały bez wpływu na życie społeczne we wszystkich jego aspektach.
Jednym z największych osiągnięć tego stulecia było skonstruowanie komputera. Początkowo pomyślany był on jedynie jako maszyna licząca, a pierwsze próby konstruowania i opracowywania teorii takich maszyn miały miejsce już w wieku XIX. Do ich powstania przyczyniły się również: opracowanie logiki binarnej, rozwój elektroniki i telekomunikacji. Pierwsze komputery o dużej mocy obliczeniowej stosowano przede wszystkim w wojskowości ( łamanie szyfrów, obliczenia balistyczne ) oraz w niektórych dziedzinach życia społecznego ( spisy ludności, programy do obliczeń finansowych ). Rozmiary i koszty produkcji tych maszyn były jednak ogromne. Obsługą zajmowały się jedynie osoby z bardzo wąskiego kręgu specjalistów. Niemożliwe było szybkie dokonywanie zmian w programach. Jednak raz napisany program działał w zasadzie bezbłędnie. „ Tak więc wówczas – prawie do połowy lat 70 – komputery były nieprzyjazne i denerwujące dla osób spoza kręgu kapłanów i ministrantów sztuki komputerowej. Były jednak coraz szerzej stosowane pomimo niewygód i ceny, bowiem nie chodziły na urlop, nie piły kawy a przede wszystkim – finanse!- myliły się zdecydowanie rzadziej niż ludzie (…)”[4]Rozwijająca się technika komputerowa umożliwiła ludziom realizację programu lotów kosmicznych. Kolejne wersje urządzeń były coraz mniejsze gabarytowo, wyposażone w coraz bardziej zaawansowane technicznie komponenty (lampy, tranzystory, układy scalone) i coraz doskonalsze programy pisane w nowopowstających językach programowania. Równolegle tworzone były też urządzenia do łatwiejszej komunikacji z komputerem, przenośne nośniki danych i urządzenia peryferyjne. Złożony z wielu elementów zestaw komputerowy potrafił coraz więcej: już nie tylko liczył, ale odtwarzał dźwięki, generował obrazy. Powstawały pierwsze programy do edycji tekstów, a nawet gry komputerowe. Powoli komputer stawał się tańszy w produkcji i bardziej przyjazny dla użytkownika. W połowie lat 70-tych zaczęto produkować mikrokomputery na skalę masową. Od początku lat 80-tych pojawiły się komputery osobiste PC. Wielkim krokiem naprzód stwarzającym olbrzymie możliwości było łączenie komputerów w sieci. Pierwszą taką sieć utworzono na zlecenie Departamentu Obrony USA. ARPANet łączył w 1969 roku jedynie 4 komputery w ...
Gosiaczekst