Instrukcja usługi inkasa.pdf

Wojciech Stawski i1

Instrukcja áinkasaÑ.

Polska gospodarka, mimo dynamicznego rozwoju bankowości, zbliżającego nasz kraj

do standardw zachodnioeuropejskich, w znacznej mierze oparta jest na obrocie gotwkowym.

Wielu przedsiębiorcw, zwłaszcza ze sfery handlu i usług, w planowaniu swojej działalności

gospodarczej musi uwzględnić bezpieczne przekazanie gotwki z miejsca prowadzonej działalności

do banku. Ryzyko przedsiębiorcy związane z osobistym (lub przez wyznaczonych pracownikw)

transportem pieniędzy do banku stworzyło rynek usług konwojowych wykonywanych przez

koncesjonowane podmioty świadczące usługi w zakresie ochrony osb i mienia. Dla usługi

polegającej na odebraniu przez konwojentw gotwki od przedsiębiorcy i przekazaniu jej do banku

przyjęła się nazwa áinkasaÑ. Pomimo, że inkaso należy do szeroko rozumianych usług

konwojowych, od áklasycznegoÑ konwoju, wyrżnia ją rozkład odpowiedzialności za utracone

mienie. Z chwilą pokwitowania odbioru pakietu z pieniędzmi od zleceniodawcy przez pracownikw

koncesjonowanego podmiotu, na tym podmiocie spoczywa odpowiedzialność materialna (bez

względu na okoliczności zdarzenia) za jego utratę.

Obecnie inkaso należy do najczęściej wykonywanych usług konwojowych. Oprcz odbioru

wartości pieniężnych od klienta celem zasilenia jego rachunku bankowego stosowane są rwnież w

ramach tej usługi inne jej formy, np. zasilanie w bilon dużych sklepw , transport dokumentw

pomiędzy bankami a Bankową Regionalną Izbą Rozliczeniową. Warunki stawiane przez centra

gotwkowe oraz tocząca się walka o klienta spowodowały znaczne obniżenie stawek, co niestety

drastycznie wpłynęło na jakość wykonywanych usług. Do nierzadkich przypadkw należy usługa

wykonywana przez jedną osobę, jednoczenie spełniającą trzy funkcje, tzn. konwojenta, inkasenta i

kierowcy. Czasami miano ákonwojentaÑ nie ma nic wsplnego z warunkami określonymi w

przepisach prawa (brak uzbrojenia, wyposażenia ochronnego). Koncesjonowane podmioty

świadczące usługi na takim poziomie w znacznej mierze opierają strategię firmy na szczęściu.

Szczęście jest jednak czynnikiem tak nieprzewidywalnym, zatem nie może być ono głwnym

determinantem racjonalnie prowadzonej działalności gospodarczej.

Każde nowocześnie zarządzane przedsiębiorstwo wymaga precyzyjnie określonych

procesw produkcyjnych, czy też usługowych. Wiele koncesjonowanych podmiotw świadczących

usługi w zakresie ochrony osb i mienia posiada certyfikaty zarządzania jakością ISO. Jednym z

wymogw uzyskania takiego certyfikatu jest posiadanie pisemnych procedur dotyczących

prowadzonej działalności. Taką procedurą powinna być instrukcja konwojowa. Złożoność

problemw związanych ze świadczeniem usług inkasa wymaga, aby tę usługę opisywała odrębna

instrukcja.

Instrukcja świadczenia usług inkasa, jako wewnętrzny przepis w firmie powinna określać

zasady wykonywania transportu wartości pieniężnych w tej formie oraz zadania osb

wykonujących tą czynność. Instrukcja nie może być jedynie powtrzeniem oglnie obowiązujących

w tej kwestii przepisw prawa, ale winna ściśle określać zadania z uwzględnieniem specyfiki firmy

w kontekście przewidywalnych zagrożeń. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i

Administracji z dnia 14 października 1998 r. w sprawie szczegłowych zasad i wymagań, jakim

powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych przez

przedsiębiorcw i inne jednostki organizacyjne (Dz.U. Nr 129, poz. 858 z pźn. zm.) jako

podstawowy akt prawny regulujący to zagadnienie określa oglne, minimalne zasady i warunki

transportu wartości pieniężnych. Szczegłowe rozwiązania wynikające z instrukcji nie mogą być

sprzeczne z prawnymi normami.

Instrukcja powinna regulować następujące zagadnienia:

1 . Postanowienia oglne

1.1 Podstawa prawna

Podstawą realizacji inkasa są:

koncesja na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług

ochrony osb i mienia,

przepisy rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z

dnia 14 października 1998 r. w sprawie szczegłowych zasad i wymagań,

jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych

i transportowanych przez przedsiębiorcw i inne jednostki organizacyjne

(Dz.U. Nr 129, poz. 858 z pźn. zm.)

umowy zawarte ze zleceniodawcami w przedmiocie inkasa

1.2 Przedmiot transportu

Przedmiotem inkasa są najczęściej wartości pieniężne opakowane w stosowne

pakiety:

z przeznaczeniem umieszczenia we wrzutni wskazanego w umowie banku Î

inkasent nie zna wartości transportowanej gotwki,

z przeznaczeniem wpłaty w kasie wskazanego w umowie banku Î inkasent

zna wartość transportowanej gotwki.

W praktyce wartości mogą być przekazywane z dużych obiektw handlowych

stosujących wewnętrzny pneumatyczny transport gotwki, do bankw w

plombowanych tubach.

Przedmiotem usługi może być rwnież zasilanie obiektw handlowych w bilon lub

transport dokumentw bankowych.

1.3 Skład osobowy konwoju inkasa

Skład osobowy konwoju uzależniony jest od:

wartości transportowanej gotwki,

charakteru i gabarytw wartości pieniężnych,

rodzaju transportu,

ograniczeń taktycznych.

W zasadzie obowiązujące przepisy nie wykluczają wykonywania innych zadań przez

konwojenta niż obowiązki ochronne, z drugiej jednak strony mnożenie tych zadań w

znacznym stopniu ogranicza możliwości taktyczne ochrony konwoju i z punktu

widzenia wiktymologicznego niewspłmiernie wzrasta ryzyko, że tak realizowany

transport stanie się ofiarą przestępstwa. Przy kreowaniu składu osobowego warto

wziąć pod uwagę następujące kwestie:

Pierwsza sytuacja taktyczna Î inkasent udał się do obiektu po pakiet,

kierowca pozostaje w pojeździe. Należy mieć na uwadze, że w zdecydowanej

większości przypadkw wartość gotwki pozostającej w pojeździe

wielokrotnie przekracza wartość przenoszonych pakietw. W sytuacji inkasa

trzyosobowego, konwojent opuściłyby pojazd i pełnił obowiązki w ramach

posterunku zewnętrznego przy samochodzie. Mając dogodne warunki do

obserwacji mgłby uprzedzić potencjalny atak z każdego kierunku, a

kierowca z pojazdem mgłby opuścić strefę zagrożoną. W sytuacji, gdy

jedynie kierowca ma pełnić ochronę wartości pozostawionych w pojeździe

jego szansę na odparcie ataku drastycznie spadają. Nie może on opuścić

pojazdu i pełnić obowiązkw na zewnątrz, gdyż w przypadku ataku nie zdąży

wsiąść do samochodu uruchomić silnik i odjechać. Natomiast, gdy pozostanie

w samochodzie gabaryty pojazdu nie pozwolą mu na aktywną obserwację

otoczenia i łatwo go zaskoczyć.

Druga sytuacja taktyczna Î konwojent-inkasent, uzbrojony w pistolet, opuścił

obiekt i z pakietem umieszczonym w specjalnej torbie przemieszcza się w

kierunku pojazdu. W sytuacji napadu nie zrealizuje swoich zadań ani jako

inkasent ani jako konwojent. Chcąc oddać strzał Î będzie musiał upuścić

walizkę, a więc straci z nią kontakt. Jakimś rozwiązaniem taktycznym jest

wyposażenie tego konwojenta rewolwer (ograniczenie- tylko 6 szt. amunicji

w bębenku), przeszkolenie w przeładowywaniu broni bez udziału drugiej ręki

(ograniczenie - zwłoka przy oddaniu strzału) lub też przenoszenie broni z

nabojem w komorze nabojowej Î ryzyko niekontrolowanego oddania strzału)

Wydaje się zatem, że optymalnym rozwiązaniem organizacyjnym dla inkasa jest

skład trzyosobowy, tzn. kierowca, konwojent i inkasent. Przy takim składzie, gdzie

pracownikiem ochrony jest tylko konwojent maksymalna wartość transportowanych

pakietw może wynosić1.518.108 zł.. Jeżeli kierowcy powierzylibyśmy dodatkowo

obowiązki konwojenta to wartość pakietw mogła by wzrosnąć do 4.554.324 zł,

natomiast gdyby inkasent był konwojentem Î 15.181.080 zł (o ile inkaso byłoby

realizowane przy pomocy bankowozu). Oczywiście w przypadku inkasa te wielkości

nie są najważniejsze, gdyż faktyczna wartość pakietw rzadko przekracza 3

jednostki obliczeniowe. Jednak przyjmując każdą z przytoczonych powyżej

konfiguracji składu inkasa, przynajmniej jeden z konwojentw wykonuje wyłącznie

obowiązki ochronne. Niestety wspomniane warunki rynkowe powodują, że wiele

firm inkaso realizuje dwoma konwojentami. Więcej o ograniczeniach taktycznych

wynikających z tego faktu poruszone zostanie w części poświęconej taktyce.

1.4 Wyposażenie konwoju

Zgodnie z £ 8 wspomnianego wyżej rozporządzenia konwojenci powinni być

uzbrojeni w broń palną (pistolety, rewolwery, strzelby gładkolufowe typu pump

action lub pistolety maszynowe), pełny normatyw amunicji przewidziany dla danego

rodzaju broni, środki ochrony (kamizelki i hełmy kuloodporne) oraz w wewnętrzne i

zewnętrzne środki łączności. Nie należy zapomnieć o obowiązku posiadania przez

pracownika ochrony identyfikatora. Powinien on być noszony w miejscu

widocznym, w sposb nie narażający na jego utratę lub zniszczenie. Z punktu

widzenia taktycznego niedopuszczalnym jest noszenie przez konwojentw

identyfikatorw na jakże ostatni modnych tzw. ásmyczachÑ. To praktyczne skądinąd

urządzenie dla konwojenta może stanowić śmiertelne zagrożenie.

Ponadto w tej części instrukcji powinien być opisany ubir konwojent, oraz inne

wyposażenie np. opatrunek osobisty, maska przeciwgazowa itp.

Jeżeli w skład konwoju wchodzą osoby nie posiadające statusu konwojenta, dla nich

rwnież należy przewidzieć kamizelki kuloodporne

2 . Organizacja konwoju - w tej części powinny być opisane następujące kwestie:

2.1 Trasy konwojw - powinny być określone w załącznikach do instrukcji, m.in.

zawierające wykaz obiektw z ktrych mają być pobrane pakiety, czas realizacji, bank

docelowy, sposb przekazania pakietw do bankw i inne uwarunkowania wynikające

ze szczegłowych umw lub zastrzeżeń wynikających z organizacji ochrony obiektw,

w ktrych będą realizować zadania konwojenci.

2.2 Środki transportu przewidziane do realizacji usługi inkasa

2.3 Odprawa konwoju Î np:

2.3.1

kto przeprowadza odprawę

2.3.2

zakres problemw będących przedmiotem odprawy

2.3.3

sposb dokumentowania odprawy

2.4 Sposb rozliczenia konwojentw z wykonawstwa zadań

3 . Podstawowe obowiązki członkw konwoju

3.1 Dowdca konwoju Î konwojent - np:

zorganizować konwj zgodnie z otrzymanymi wytycznymi,

określić szczegłowe zadania dla osb wchodzących w skład konwoju,

ustalić sposb komunikowania się,

czuwać nad prawidłowym przebiegiem konwoju,

podejmować decyzje dotyczące ochrony przewożonego mienia w trakcie

konwojowania, w zależności od zaistniałych wydarzeń,

ochraniać osoby uczestniczące w konwoju,

utrzymywać w pełnej sprawności broń amunicję i inny sprzęt będący na

wyposażeniu,

obserwować otoczenie konwoju celem uprzedzenia ewentualnego zagrożenia,

wykonywać inne szczegłowe zadnia zawarte w opisie trasy lub w taktyce

konwoju,

3.2 Kierowca-konwojent

przygotować pod względem technicznym pojazdu do drogi.

zatankować do pojazdu niezbędną ilość paliwa.

dbać o wyposażenie pojazdu.

pod obiektem z ktrego podejmowane są pakiety nie wyłączać silnika.

wykonywać polecenia dowdcy konwoju .

w razie nabrania podejrzenia, że konwj jest śledzony, bezzwłocznie

powiadomić o tym fakcie dowdcę konwoju.

przestrzegać przepisw ruchu obowiązujących na danym odcinku trasy.

w miarę możliwości poruszać się z szybkością maksymalną obwiązującą na

danym odcinku drogi i wynikającą z jej warunkw;

nie zmieniać samowolnie trasy;

w wypadku bezpośredniego zagrożenia włączyć urządzenia alarmowe i

starać się jak najszybciej opuścić zagrożoną strefę,

ochraniać osoby uczestniczące w konwoju,

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: