ALTERGLOBAL_NR 4.pdf

LTERGL BAL

NIEZALEŻNY NIEREGULARNIK SPOŁECZNO-POLITYCZNY

P AŹDZIERNIK ISTOPAD 2006 NR 4

P I S M O B E Z P Ł A T N E

ISSN 1895 - 4340

W NUMERZE:

OD REDAKCJI

s. 2

CZY MARSZ PÓJDZIE DALEJ?

s. 2

Felieton o przyszłości Marszu Równości i walce

o równouprawnienie w Polsce

WALKA Z WYKLUCZENIEM?

s. 4

Realna, czy pozorowana? W jaki sposób walczyć

z wykluczeniem i przyczynami tego zjawiska?

O RZĄD DUSZ...

s. 6

Alterglobaliści na Przystanku Woodstock

i Festiwalu w Jarocinie

Czerwona kartka dla rasizmu strona 8

DO BIEDRONKI PRZYSZEDŁ ŻUK

s. 7

nty-korporacyjna tragifarseczka w jednym akcie

CZERWONA KARTKA DLA RASIZMU

s. 8

Tydzień FARE walki z rasizmem i dyskryminacją,

konkurs plastyczny „Piłka nożna bez rasizmu”

JAKA DEMOKRACJA?

s. 10

Globalne Państwo Policyjne strona 16

Globalna czy lokalna? Pośrednia, czy uczestnicząca?

Instytucje i rozwiązania pozwalające urzeczywistnić

ideę demokracji na świecie

CENTRUM STEROWANIA LUDZKOŒCI¥ (4):

BĄDŹ SINGLEM NIEWOLNIKU!

s. 12

Punkt widzenia naszych władców

- kolejne wzorce zachowań w służbie systemu

BOJKOT TELE 2

s. 14

Ogólnopolska akcja Stowarzyszenia „Lepszy Świat”

w związku z wykorzystaniem symboliki

w kampanii promocyjnej

Bojkot Tele2 strona 14

SZKOŁY GIERTYCHA

s. 14

Co dalej z polskim szkolnictwem?

Szanse i zagrożenia proponowanych zmian.

BUDAPESZTU NIE BYŁO

s. 15

Antykapitaliści i liberałowie przeciwko rządowi

na ulicach Warszawy

O rząd dusz strona 6

GLOBALNE PAÑSTWO POLICYJNE (4)

Węgry, Meksyk, Tybet, Palestyna

s. 16

POZNAŃSKI BANK CZASU

s. 16

System bezpłatnej wymiany usług w Poznaniu.

Budapesztu nie było strona 15

antyfaszystowskiej

Od redakcji

CZY MARSZ PÓJDZIE DALEJ?

Przede wszystkim pragnê uspokoiæ

naszych wiernych czytelników - ¿y-

jemy i dzia³amy :) Prawa rynku nie

sprzyjaj¹ tworzeniu darmowego nie-

zale¿nego pisma a nawa³ dzia³alnoœci

spo³ecznej nie sprzyja znajdowaniu

czasu na publicystykê…

Dziêki za wszystkie e-maile -

przypomina³y nam przez ca³y czas,

¿e czekacie na now¹ dawkê niezale¿nej

odtrutki na main-streamow¹ papkê

i „alternatywny” fundamentalizm.

Postaramy siê was nie zawieœæ i wyda-

waæ nasze pismo nieco bardziej regu-

larnie :)

18 listopada odbyæ siê ma w Poznaniu, po

raz trzeci, „Marsz Równoœci”. Wszyscy

pamiêtamy jak przebiega³a zesz³oroczna

demonstracja, która nie zosta³a zalega-

lizowana przez w³adze miasta. Dosz³o tam

do brutalnej interwencji policji w wyniku

której wiele osób zosta³o poturbowanych

i trafi³o do aresztu. Tym razem organi-

zatorzy chc¹ by has³em przewodnim by³a

formu³a

jednoznacznie skojarzony z manifestacj¹

przeciwko dyskryminacji mniejszoœci

seksualnych i póki co nie dochodz¹ do nas

¿adne sygna³y œwiadcz¹ce o tym, ¿e mia³oby

to siê w najbli¿szym czasie zmieniæ.

Wizerunek Marszu Równoœci jako akcji na

rzecz równouprawnienia gejów i lesbijek

utrwalaj¹: po pierwsze media, po drugie,

przeciwnicy tej inicjatywy (mam tu na myœli

g³ównie akcje LPR-u pod has³em „Marsz

Normalnoœci” czy te¿ NOP-u „Zakaz

Peda³owania”), ale te¿ - co najgorsze - sami

organizatorzy. Media robi¹ to poprzez

akcentowanie w relacjach z Marszu,

problematyki mniejszoœci seksualnych,

przeciwnicy organizuj¹c kontrakcje, które s¹

wymierzone przeciwko homoseksualistom

tym samym potwierdzaj¹c, i¿ ta de-

monstracja jest organizowana by walczyæ

z dyskryminacj¹ gejów i lesbijek, natomiast

sami organizatorzy walnie przyczyniaj¹ siê

do ugruntowania takiego odbioru spo-

³ecznego poprzez sw¹ biernoœæ oraz brak

konstruktywnych i twórczych dzia³añ, które

mog³yby zmieniæ w oczach opinii publicznej

wydŸwiêk “Marszu Równoœci”. Mamy wiêc

do czynienia z sytuacj¹ patow¹, a nawet

powiedzia³bym patologiczn¹. „Marsz

Równoœci” nie spe³nia swych funkcji,

poniewa¿ nie jest w³aœciwie odbierany przez

spo³eczeñstwo i w spo³ecznej œwiadomoœci

zawê¿any do walki o prawa mniejszoœci

seksualnych. Zauwa¿my jednak, ¿e nawet na

tym polu Marsz nie spe³nia swej roli. Co

prawda badania pokazuj¹, ¿e bezpoœrednio

po Marszu Równoœci nast¹pi³ wzrost o 4%

akceptacji dla zwi¹zków homoseksualnych

w Poznaniu i te dane z dum¹ przywo³uj¹

obroñcy Marszu, jednak niestety œwiadczy

to tylko o tym, ¿e ¿aden z nich nie jest

socjologiem i nie bardzo zna siê na

prowadzeniu badañ spo³ecznych. Po

pierwsze, badania te by³y prowadzone

bezpoœrednio po Marszu, kiedy to g³oœno

by³o o interwencji policji i atakach

przypuszczonych przez skrajnie pra-

wicowych bojówkarzy i pseudokibiców

na uczestników Marszu. Taka sytuacja

prowadzi czêsto do chwilowej polaryzacji

pogl¹dów i wyraŸnego opowiedzenia siê po

jednej ze stron. Niestety postawy takie maj¹

to do siebie, ¿e nie s¹ trwa³e i po pewnym

czasie znów pojawia siê ambiwalencja.

Danych co do trwa³oœci owej przemiany

, gdy¿ jak uwa¿aj¹ tylko

solidarnoœæ mo¿e doprowadziæ do jakiejœ

zmiany na tym polu. Zastanawia mnie jednak

dlaczego owa „solidarnoœæ” ogranicza siê

wy³¹cznie do konsolidacji œrodowisk

anarchistycznych, feministycznych i homo-

seksualnych, dlaczego przedstawiciele

pozosta³ych dyskryminowanych grup

spo³ecznych, nie tylko, nie uczestnicz¹

w manifestacjach z tego cyklu, ale te¿ nie

solidaryzuj¹ siê z akcj¹, o której mowa.

Czy¿by dostrzegli coœ czego nie mog¹

zauwa¿yæ organizatorzy - wypaczenie idei,

która przyœwieca³a Marszowi? Przypo-

mnijmy, i¿ Marsz Równoœci mia³ byæ

upomnieniem siê o prawa wszystkich grup

dyskryminowanych spo³ecznie, niezale¿nie

od powodu owej dyskryminacji oraz od tego

czy grupa ta stanowi wiêkszoœæ w spo-

³eczeñstwie (w tym wypadku mam na myœli

kobiety, które to wci¹¿ jeszcze stanowi¹

dyskryminowan¹ wiêkszoœæ) czy te¿ jest to

grupa mniejszoœciowa (jak mniejszoœci

rasowe, narodowe, religijne, osoby niepe³no-

sprawne). Mia³ on zwróciæ uwagê opinii

publicznej na to, ¿e w XXI wieku mimo tylu

zdobyczy technicznych i rozwoju idei

indywidualizmu, demokracji oraz tolerancji

o czym tak czêsto przekonuj¹ nas media

nadal istniej¹ œrodowiska odrzucone,

których prawa nagminnie s¹ ³amane,

a wszystko to dzieje siê przy cichym

przyzwoleniu spo³eczeñstwa i w³adz. Wa¿ne

jest jednak to, ¿e - w sferze deklaracyjnej -

mowa jest nie tylko o dyskryminacji

obyczajowej, ale te¿ ekonomicznej. Ma byæ

to wiêc tak¿e marsz na rzecz powszechnego

dostêpu do edukacji czy s³u¿by zdrowia,

który to obecnie ograniczony jest przez

zasobnoœæ portfela, walka z wykluczeniem

ekonomicznym szerokich warstw spo-

³eczeñstwa oraz dyskryminacj¹ kobiet

na rynku pracy. Tymczasem, w spo³ecznej

œwiadomoœci, „Marsz Równoœci” zosta³

Przypominamy ¿e niezale¿ne

myœlenie jest niczym, jeœli nie towa-

rzyszy mu konkretne dzia³anie dla

realizacji marzeñ o lepszym œwiecie.

Przy³¹czcie siê do naszego ruchu -

wysy³ajcie nam e-maile bêdziemy

kontaktowaæ osoby chêtne do dzia-

³alnoœci z danego miasta, czy regionu.

Zapewnimy szkolenia, materia³y

i mo¿liwoœci dzia³ania - pamiêtajcie

to, czy zmienimy œwiat, tylko w nie-

wielkiej mierze zale¿y od dyktatorów,

korporacji, policji - przede wszystkim

zale¿y to w³aœnie od nas!

Je¿eli uznacie, ¿e nasza radosna

twórczoœæ i niekoniecznie radosne

przemyœlenia s¹ warte rozpowszech-

niania rozeœlijcie wersjê internetow¹

lub linki do naszej strony:

www.alterglobal.republika.pl

znajomym. Piszcie, wyra¿ajcie opinie,

polemizujcie - uczmy siê od siebie

myœleæ i twórczo wykreujmy razem

wizjê œwiata, gdzie œwiadomoœæ z³a

i niesprawiedliwoœci przestanie nas

wreszcie zmuszaæ do dzia³ania! Wtedy

pozo-stanie nam ju¿ tylko powstaæ i t¹

wizjê wreszcie zrealizowaæ :)

¯yczymy mi³ej lektury!

Dokończenie na str. 3

ALTERGLOBAL

PISMO SPOŁECZNO-POLITYCZNE

AKCJA „FAIR TRADE”

W ramach akcji bezpłatnie promujemy małe, głównie jednoosobowe i rodzinne przedsiębiorstwa

przestrzegające kodeksu pracy, oferujące usługi i produkty o wysokiej jakości, niską marżę oraz wspierające

organizacje pozarządowe i niezależne media. Takie właśnie firmy narażone są na nieuczciwą konkurencję

ze strony globalnych korporacji poprawiających swą ofertę łamaniem kodeksu pracy, dumpingiem

cenowym, oszustwami jakościowymi oraz ulgami podatkowymi ze strony spolegliwych wobec nich

rządów. Możemy je reklamować z czystym sumieniem.

Adres redakcji:

os. Or³a Bia³ego 38/5, 61-251 Poznañ

tel: 508 646 222, 609 310 665

alterglobal@wp.pl

Redaktor naczelny/Wydawca: Marcin Janasik

Redakcja: Ma³gorzata Kamiñska, Pawe³ Dêbiñski

Aleksander PRINT

www.aleksander-print.com

Więcej na www.alterglobal.republika.pl

ALTERGLOBAL STRONA 2

„Solidarnie przeciwko

dyskryminacji”

Druk:

mentalnoœci spo³ecznej jednak nie posia-

damy, poniewa¿ nikt takich badañ nie robi.

Po drugie, mamy do czynienia tylko

i wy³¹cznie ze sfer¹ deklaracji, a nie widaæ

by Marsz Równoœci faktycznie dopro-

wadzi³ do rozwoju œrodowisk walcz¹cych

o prawa grup dyskryminowanych. Zamiast

tego obserwujemy wyraŸn¹ polaryzacjê

spo³eczeñstwa, z jednej strony zwolennicy

“Marszu Równoœci”, z drugiej jego zdecy-

dowani przeciwnicy. Miêdzy tymi œrodo-

wiskami brak jest jakiegokolwiek dialogu,

a jego miejsce zajmuje nieuzasadnione

i pozbawione podstaw merytorycznych

wzajemne „obrzucanie siê b³otem”.

Zgodnie z t¹ logik¹, o ile ci pierwsi nazy-

waj¹ swych adwersarzy „faszystami” o tyle

ci drudzy „peda³ami i dewiantami”. Nikt

nie ma nawet najmniejszego zamiaru

wys³uchaæ drugiej strony, a ju¿ o rozwa-

¿eniu jej argumentów nawet nie wspomnê.

I nie mówiê tu o dialogu z nacjonalistami

czy nazi-skinhead'ami. Mówiê o wiê-

kszoœci spo³eczeñstwa polskiego, która

uto¿samia siê z wiar¹ katolick¹ i nieko-

niecznie rzuca w “Marsz Równoœci” ka-

mieniami, czy szykanuje mieszkaj¹cego

w s¹siedztwie geja, uwa¿a jednak homo-

seksualizm za chorobê i dewiacjê, w naj-

lepszym przypadku za coœ wysoce niesto-

sownego, a widz¹c sztandary w stylu „Bóg

jest czarn¹ lesbijk¹”, czy s³ysz¹c parafrazê

s³ów Jana Paw³a II „niech ten marsz zmieni

oblicze ziemi, tej ziemi”, radykalizuje siê

coraz bardziej i broni¹c niejako swej wiary

uznaje owe mniejszoœci za agresorów oraz

wrogów i konsoliduje swe szeregi w walce

z „dewiantami”. Pamiêtajmy, ¿e mimo

postêpuj¹cej sekularyzacji spo³eczeñstwa

polskiego nadal w zdecydowanej wiêkszo-

œci jesteœmy katolikami. Ma³o tego, w na-

szym spo³eczeñstwie istnieje bardzo du¿a

grupa osób silnie wierz¹cych (ok. 30%),

której cech¹ charakterystyczn¹ jest konser-

watyzm obyczajowy i to w³aœnie ta grupa

stanowi najbardziej zdyscyplinowany

elektorat wyborczy.

Musimy zatem podj¹æ decyzjê: albo

staramy siê dotrzeæ do szerokich krêgów

spo³eczeñstwa i faktycznie walczyæ

z dyskryminacj¹ na polu formalno - pra-

wnym oraz spo³eczno - obyczajowym albo

te¿ pragniemy jedynie wznieciæ wojnê i to

w sytuacji kiedy dysponujemy naprawdê

nieliczn¹ armi¹, podczas, gdy nasi wrogowie

nie doœæ, ¿e posiadaj¹ znacznie potê¿niejszy

potencja³ ludzki i militarny to jeszcze nas

zewsz¹d otaczaj¹… W moim przekonaniu

„Marsz Równoœci” w swej dotychczasowej

formie, wykorzysta³ ju¿ swój potencja³

i kolejne akcje tego typu zamiast zjednywaæ

zwolenników przysparzaj¹ nam jedynie

kolejnych wrogów - których nie

brakuje. Mo¿e faktycznie, zgodnie

z przewodni¹ ide¹ tegorocznego „Marszu

Równoœci” warto budowaæ solidarnoœæ

spo³eczn¹ ró¿nych œrodowisk, która stano-

wiæ mo¿e tarczê przeciwko uprzedzeniom

i dyskryminacji w przysz³oœci. W moim

przekonaniu jednak “Marsz Równoœci”

zamiast siê do tego przyczyniaæ, tylko w tym

przeszkadza. Konsoliduje bowiem, tak

zwane „œrodowiska wolnoœciowe” rady-

kalizuj¹c tym samym resztê spo³eczeñstwa.

Co gorsza, po stronie demonstrantów staj¹

aktywiœci, natomiast po drugiej stronie stoi

spo³eczeñstwo. W ten sposób budujemy

sami mur, który chcemy przebiæ krzykiem,

tam gdzie potrzebna jest mentalnoœæ

cierpliwego nauczyciela, który t³umaczy

i wyprowadza uczniów z b³êdu, który

za wszelk¹ cenê chce wzbogacaæ lekcje tak,

by te nie stawa³y siê tylko nudnym

kaznodziejstwem okraszonym reprymend¹.

Musimy zrozumieæ, ¿e tych których

mogliœmy przekonaæ kontrowersj¹ ju¿

przekonaliœmy, mo¿e teraz przyszed³ czas by

przekonaæ pozosta³ych…

Uwa¿am, ¿e du¿o cenniejsz¹ inicjatyw¹

s¹ „Dni równoœci i tolerancji”, które za po-

œrednictwem wyk³adów, dyskusji, projekcji

filmowych, teatrów ulicznych, konkursów

plastycznych itp. maj¹ szansê przedstawiæ

spo³eczeñstwu konkretne problemy

okreœlonych mniejszoœci. Poza tym, jest to

te¿ przestrzeñ, w której sami zainte-

resowani znaleŸliby wiêcej miejsca dla

siebie i mo¿e w koñcu upomnieli siê

publicznie o swoje prawa. Nie znaczy to,

¿e musimy zupe³nie rezygnowaæ z akcji

ulicznych, ale dlaczego by nie przenieœæ

„Dni Równoœci i Tolerancji” „na zewn¹trz”

organizuj¹c uliczny festiwal i szereg

happeningów. Myœlê, i¿ taka akcja, oczy-

wiœcie odpowiednio rozreklamowana,

zjedna³aby nam zdecydowanie wiêcej

zwolenników, ani¿eli najg³oœniejszy nawet

nota bene

“Marsz Równoœci”. Apelujê wiêc, posta-

rajmy siê docieraæ do ludzi poprzez wy-

k³ady, dyskusje, konkursy plastyczne,

teatry uliczne itp. akcje, rozreklamujmy te

imprezy na tak¹ skalê na jak¹ rozreklamo-

wany jest Marsz Równoœci i obserwujmy

wyniki. Jeœli i one oka¿¹ siê niezadowala-

j¹ce wówczas wyka¿my siê kreatywnoœci¹

i opracujmy kolejny pomys³. Przede wszy-

stkim jednak zawsze pamiêtajmy po co -

i dla kogo to robimy.

Jeœli chodzi o sam “Marsz”, to nawet

zak³adaj¹c celowoœæ jego organizacji,

wskazana wydaje siê chocia¿ jednoroczna

„przerwa” w tradycji i nak³onienie, by

zorganizowa³y go wszystkie pozosta³e,

dotychczas praktycznie nie reprezentowane

w nim œrodowiska dyskryminowane -

wymienione ju¿ przeze mnie mniejszoœci

rasowe, narodowe, wyznaniowe, czy

organizacje zrzeszaj¹ce osoby niepe³-

nosprawne. S¹ bardzo liczne i zapewnienie

im przez aktywistów organizuj¹cych

poprzednie Marsze pomocy logistycznej

i doradztwa organizacyjnego wystarczy³oby

do zepchniêcia pejoratywnej stygmatyzacji

Marszu w spo³ecznej œwiadomoœci na jej

margines. Oczywiœcie trzeba te œrodowiska

do tego typu aktywnoœci i przede wszy-

stkim jej sensownoœci przekonaæ. Jest to

zadanie z pewnoœci¹ trudne, na pewno

jednak wykonalne a organizatorzy

tegorocznego marszu bêd¹ mieli ca³y rok

na jego wykonanie. Oczywiœcie, o ile zechc¹

przed³o¿yæ ideê równouprawnienia ponad

partykularne interesy œrodowisk, które

reprezentuj¹. Pójœcie t¹ drog¹ otworzy³oby

przed ca³ym ruchem perspektywê

zorganizowania w przysz³oœci jednego,

wielkiego Marszu wszystkich mniejszoœci,

którego nikt nie móg³by ju¿ sprowadziæ

do demonstracji homoseksualistów i femi-

nistek, a tym samym umasowienie ruchu

wolnoœciowego i wyrwanie go z akademicko

subkulturowego marginesu. Czy tak siê

stanie zobaczymy ju¿ wkrótce…

Pawe³ Dêbiñski

orga-

nizowanie i przeprowadzanie

happeningow, pikiet, demonstracji

akcje informuj¹ce

o projektach, protestach, spotkaniach;

w szko³ach, na uczelniach, ulicach,

przed koncertami

grupa ochrony demokracji

ochrona pokojowych zgromadzeñ

i protestów

plakaty/ulotki

pozyskiwanie funduszy

na dzia³alnoœæ (prowizja od darowizn

- umowa o dzie³o)

poszukujemy równie¿ osób z zaciê-

ciem prawniczym i ksiêgowym:)

kontakty

ze szko³ami, koordynacja pracy

wolontariuszy

Nie chcesz byæ bierny? Chcesz

uczyniæ œwiat lepszym?

Marzy ci siê wolnoœæ, sprawie-

dliwoœæ, prawdziwa demokracja?

Inne organizacje nie spe³niaj¹ twoich

oczekiwañ?

wiêcej na :

www.lepszyswiat.org.pl

Zg³oszenia

508646222, 602225366, 61 8525679

oraz osobiœcie

organizowanie spotkañ, inicjowanie

wymian us³ug, pomoc w prowadzeniu

dokumentacji

towarzyszenie@lepszyswiat.org.pl

(pn-pt 14.30-18.30, sob12-15)

Stowarzyszenie „Lepszy Œwiat”

og³asza nabór wolontariuszy do grup

roboczych:

umieszczanie

informacji na forach, propaganda

szeptana w sieci:)

Infocafe, Al. Niepodleg³oœci 26

(akademik “Hanka”, wejœcie z ty³u

budynku).

ALTERGLOBAL STRONA 3

protesty/akcje uliczne

fundrising

koordynacja korepetycji

koordynacja banku czasu

sekcja internetowa

WALKA Z WYKLUCZENIEM?

„Wykluczenie spo³eczne” , podobnie

jak „spo³eczeñstwo obywatelskie”, jest

obecnie najpopularniejszym i najczêœciej

u¿ywanym terminem w sferze dzia³alnoœci

organizacji pozarz¹dowych, socjologii,

polityki spo³ecznej. Powstaje coraz wiêcej

organizacji pozarz¹dowych zajmuj¹cych

siê osobami z krêgów spo³ecznie wyklu-

czonych, a organizacje ju¿ istniej¹ce w³¹-

czaj¹ tê problematykê w poczet swojej

dzia³alnoœci statutowej. Wykluczenie jest

odmieniane przez wszystkie przypadki,

na walkê z nim wydawane s¹ miliony

z³otych (w skali œwiata miliardy dolarów)

tymczasem nic siê nie zmienia, wrêcz

przeciwnie, osób wykluczonych jest coraz

wiêcej i to nie tylko w Polsce, ale na

ca³ym globie.

Wykluczenie spo³eczne wi¹¿e siê

z wycofaniem z udzia³u w ¿yciu

publicznym, deprecjacj¹ i odrzuceniem

instytucji demokratycznych, ogólnym

zniechêceniem i biernoœci¹, brakiem

mo¿liwoœci korzystania z p³atnej oferty

kulturalnej, sportowej, edukacyjnej

dostêpnej na rynku. Wykluczenie to te¿

samotnoœæ, atomizacja jednostki, jej

spo³eczne wyizolowanie i poszukiwanie

alternatywnych, tañszych Ÿróde³ rozrywki.

Powstaje, gdy cz³owiek biedny przestaje

walczyæ o lepsze jutro i skupia siê

na zapewnieniu sobie podstawowych

produktów, najczêœciej równie¿ u¿ywek.

Choæ najczêœciej zjawisko to jest ³¹czone

z bied¹, generalizacja jest ca³kowicie

nieuzasadniona - nie wszyscy na eko-

nomicznym, wci¹¿ rosn¹cym dodajmy,

marginesie spo³eczeñstwa, s¹ wykluczeni

spo³ecznie (choæ rzeczywiœcie wszyscy

wykluczeni spo³ecznie s¹ biedni) - nie tyle

sama marginalizacja ekonomiczna jest

Ÿród³em wykluczenia ile jej permanentnoœæ,

brak nadziei i perspektyw zmiany na lepsze.

Najlepszym przyk³adem na wyrwanie siê

z wykluczenia s¹ górnicy z biedaszybów.

Oddolnie zorganizowani, walcz¹cy

z w³adzami komunalnymi, funkcjo-

nariuszami stra¿y miejskiej i policji o prawo

do wydobywania wêgla, s¹ wzorcem do

naœladowania dla innych grup spo³ecznych

pozbawionych w naszym systemie

ekonomicznych podstaw egzystencji.

Utworzyli stowarzyszenie, tworz¹ filmy

dokumentalne opowiadaj¹ce o ich ¿yciu,

nag³aœniaj¹ swoj¹ sytuacjê w innych krajach,

bêd¹c w kontakcie z niezale¿nymi ruchami

spo³ecznymi i zwi¹zkami zawodowymi

z kraju i zagranicy. Uczestnicz¹ i sami

organizuj¹ protesty spo³eczne, konferencje,

dzia³alnoœæ socjaln¹, kulturaln¹, anga¿uj¹

siê w dzia³alnoœæ obywatelsk¹ bardziej, ni¿

wiêkszoœæ warstwy spo³ecznej, która

z jakichœ przyczyn (chodzi zdaje siê

o nominalne wykszta³cenie...) nazywana jest

w Polsce „inteligencj¹” - prawników,

lekarzy, biurokratów których aktywnoœæ

ogranicza siê zwykle do udzia³u w rytuale

wyborczym co 4 lata, a œwiadomoœæ

spo³eczna i polityczna niezmiernie rzadko

wykracza poza ramy dopuszczane przez

media g³ównego nurtu.

Na drugim biegunie znajduj¹ siê ca³e

regiony skazane w naszym, konstytucyjnie

ponoæ zagwarantowanym, systemie

(nie)sprawiedliwoœci spo³ecznej na

wegetacjê, zaplecze ludzkie niewolniczych

plantacji we W³oszech, Hiszpanii, (czy

w Polsce...), wzglêdnie prostytucjê lub

alkoholizm. S¹ to najczêœciej popegeero-

wskie regiony rolnicze, z bezrobociem

przekraczaj¹cym 30%, których g³ównym

Ÿród³em utrzymania jest... zbieractwo. Tak -

Polska, kraj, który staæ na wysy³anie wojsk

okupacyjnych do Afganistanu, czy Iraku,

kraj, który staæ na nowe myœliwce, czy

sponsorowanie obs³ugi przyjazdu papie¿a

jest krajem, w którym ca³e regiony

utrzymuj¹ siê z jagód, grzybów, zió³,

kradzie¿y, przydro¿nej prostytucji,

k³usownictwa, czy dorywczych prac

w warunkach ur¹gaj¹cych naszej, ponoæ

humanistycznej, cywilizacji... Ludzie, o ile

nie wyjad¹ do wiêkszych oœrodków lub za

granicê, s¹ najczêœciej ca³kowicie bierni,

zaszczuci, pozbawieni nadziei, ¿e cokolwiek

mog¹ zmieniæ, ¿e ich g³os, ich dzia³alnoœæ

i ich sprzeciw wobec status quo ma

jakiekolwiek znaczenie. Skupiaj¹ siê na

codziennej walce o byt, co z reszt¹

rzeczywiœcie jest czêsto ca³kowicie

absorbuj¹ce czasowo i w po³¹czeniu

z brakiem infrastruktury kulturalnej

i informatycznej na wsi nie pozostawia zbyt

wielkiego pola manewru dla innej

aktywnoœci.

Walka z wykluczeniem spo³ecznym

³¹czy siê nierozerwalnie z istot¹

spo³eczeñstwa obywatelskiego, a wiêc

oddoln¹ samoorganizacj¹ ludzi potrafi¹cych

artyku³owaæ swoje potrzeby (g³ównie

polityczne i ekonomiczne, gdy¿ rozwar-

stwienie spo³eczne, brak redystrybucji dóbr

z prawdziwego zdarzenia i le¿¹ca u podstaw

problemu dominuj¹ca ideologia neoli-

beralizmu s¹ g³ównymi przyczynami tego

zjawiska) i interesy. Bardzo wa¿ne jest te¿

podejmowanie przez obywateli konkretnych

dzia³añ na rzecz ich realizacji, najczêœciej

w formie wywierania nacisku na rz¹d

(demonstracje, bojkoty, inne protesty), lub

organizuj¹c siê dla wy³onienia z siebie

reprezentacji i odgórnej, prawnej zmiany

sytuacji (ruchy spo³eczne, zwi¹zki

zawodowe, niezale¿ne partie polityczne).

Oczywiœcie, powszechn¹, a wiêc

„bezpieczn¹” dla wyalienowanych ze spo³e-

czeñstwa elit finansowych, kontroluj¹cych

system polityczny, wystêpuj¹ce w nim

partie, g³ówne media i nie oszukujmy siê,

równie¿ najwiêksze organizacje poza-

rz¹dowe definicj¹ spo³eczeñstwa obywa-

telskiego jest pomoc w skali mikro -

charytatywne rozdawnictwo, projekty

kulturalne, edukacyjne (zorientowane

na podnoszenie i zmianê kwalifikacji

zawodowych), lub wrêcz dzia³ania

pozorowane - organizowanie konferencji

za setki tysiêcy z³otych, najczêœciej

pochodz¹cych ze Ÿróde³ publicznych, dla

ró¿nych kó³ek wzajemnej adoracji,

tworzenie „map potrzeb”, „sieci”,

„wspó³dzia³ania”, „programów” etc. etc. No

i wolontariat - a wiêc zjawisko na pewno

szczytne - ale maj¹ce w swym za³o¿eniu

zast¹piæ ³ask¹ to, co ka¿demu obywatelowi

od pañstwa po prostu siê nale¿y i na co

spo³eczeñstwo (a wiêc formalnego

w³aœciciela pañstwa) staæ. Opieka nad

osobami niepe³nosprawnymi i starszymi,

pomoc w nauce dzieciom, których nie staæ na

prywatne korepetycje, czy pomoce

naukowe, do¿ywianie osób ubogich - ta

szczytna i szlachetna dzia³alnoœæ tysiêcy

ludzi nie powinna zastêpowaæ dzia³añ

pañstwa, gdy¿ le¿y to u podstaw umowy

spo³ecznej, dziêki której system w ogóle

funkcjonuje!

Powstaje pytanie czy rzeczywiœcie istot¹

spo³eczeñstwa obywatelskiego jest jak

obecnie wy³¹cznie walka ze skutkami

systemu spo³ecznego, czy te¿ z przyczynami

le¿¹cymi u podstaw status quo? Jak

wiadomo w walce z chorobami (a wiêc

równie¿ chorobami spo³ecznymi) najwa-

¿niejsza jest profilaktyka. Zamiast wiêc

skupiaæ wysi³ki wy³¹cznie na choæby

minimalnej poprawie egzystencji osób

wykluczonych (choæ jest to oczywiœcie

bardzo wa¿ne) nale¿y pomagaæ im, poprzez

edukacjê obywatelsk¹ i rozwi¹zania

instytucjonalne (np. spó³dzielnie socjalne,

czy mniej restrykcyjne prawo dotycz¹ce

procedur rejestracyjnych i funkcjonowania

stowarzyszeñ) stworzyæ ruch spo³eczny

d¹¿¹cy do ustanowienia porz¹dku, w którym

organizacje pomocowe, czy wolontariat

(w zakresie zastêpowania us³ugowej

i pomocowej funkcji pañstwa) przestan¹ byæ

po prostu potrzebne.

Spo³eczeñstwo obywatelskie to nie

organizacje pozarz¹dowe ca³kowicie

najczêœciej podporz¹dkowane sponsorom

i grantom z instytucji publicznych. To nie

spo³ecznicy dr¿¹cy na sam¹ myœl

o anga¿owaniu siê w politykê gdy¿ grozi to

zemst¹ i obciêciem funduszy. To nie

organizacje pozarz¹dowe bêd¹ce zapleczem

si³ politycznych, dziêki którym s¹ niestety

potrzebne. To obywatele œwiadomi swych

potrzeb, swych praw i interesów

zbiorowych, walcz¹cy o nie na ka¿dym

kroku. To obywatele, do których nale¿y

- bo tak byæ przecie¿ powinno - pañstwo,

a nie - którzy do pañstwa nale¿¹. To

obywatele zatrudniaj¹cy pos³ów i urzê-

dników, a nie bêd¹cy przez pos³ów

i urzêdników traktowani jak z³o konieczne.

Dysonans miêdzy tym, czym spo³eczeñstwo

obywatelskie powinno byæ, a tym, czym jest

dziêki sojuszowi naszych decydentów,

przek³ada siê na istotê wykluczenia

i pozorowan¹ walkê z tym zjawiskiem.

Dokończenie na str. 5

ALTERGLOBAL STRONA 4

Do czego sprowadza siê bowiem walka

z wykluczeniem? Oczywiœcie do podno-

szenia kwalifikacji zawodowych,

umiejêtnoœci poruszania siê po rynku pracy,

szkoleñ, jak pisaæ CV, gdzie szukaæ ofert, jak

znaleŸæ pracê przez internet... Do tego

zajêcia sportowe i wyjœcia do kina dla dzieci,

nasi¹kaj¹ce promowanymi przez kulturê

masow¹ wzorcami ¿ycia, konsumpcji

i aspiracjami, na realizacjê których nie

bêdzie ich nigdy staæ, co dodatkowo

pog³êbia ich frustracjê i sk³ania do

pope³niania przestêpstw. Miliony z³otych,

tysi¹ce osób zatrudnionych przy tej walce z

wiatrakami w systemie, którego immanentn¹

czêœci¹ jest w³aœnie bezrobocie pozwalaj¹ce

na drena¿ i dumping socjalny, likwidacjê

przywilejów i praw zwi¹zkowych,

deregulacjê kodeksu pracy. Bieda,

bezrobocie i rozwarstwienie spo³eczeñstwa

zmusza ludzi do zgody na wyzysk, jest wiêc

korzystna dla elit finansowych (bêd¹cych

zarówno w³aœcicielami mediów, sponsorami

elit politycznych, jak i kontroluj¹cych

najwiêksze fundacje) czerpi¹cych z takiego

status quo zyski. Ludzie s¹ od naj-

m³odszych lat wychowywani na konsu-

mentów, a nie na œwiadomych obywateli -

nakrêcanie w kulturze masowej spirali

bezmyœlnej konsumpcji wytwarza z jednej

strony popyt, z drugiej zaœ nak³ania ludzi

do podejmowania pracy ponad si³y,

by niepotrzebne aspiracje - swoje, partnerów

¿yciowych, czy dzieci spe³niæ. Jedynym

wyjœciem jest nie walka z bezrobociem

(która jest dziêki postêpowi techno-

logicznemu skazana na klêskê) - ale

jakoœciowa zmiana systemu redystrybucji

dochodów w której, poprzez zapewnienie

ka¿demu cz³owiekowi podstawowego

dochodu gwarantowanego, mieszkania,

opieki medycznej i edukacji, przestanie siê

zmuszaæ ludzi do niewolniczej pracy

lub tracenia czasu na jej poszukiwanie.

Charakterystyczne dla tendencji walki

z wykluczeniem, jest ca³kowity brak

w projektach realnej edukacji oby-

watelskiej, zw³aszcza zaœ spo³ecznej

i politycznej. Po co bezrobotny ma przecie¿

wiedzieæ, dlaczego system gospodarczy

dzia³a tak, a nie inaczej? Po co ma znaæ

alternatywy? Dlaczego ludzie ¿yj¹cy

w nêdzy maj¹ wiedzieæ, dlaczego s¹ biedni?

Dlaczego matka, której szczytem marzeñ

jest zapewnienie dzieciom chocia¿ raz

w tygodniu miêsa na obiad ma dowiadywaæ

siê o sztucznym zawy¿aniu cen ¿ywnoœci,

czy wrêcz o niszczeniu jej w magazynach?

Nie wspominaj¹c ju¿ o karaniu tych, którzy

zamiast wyrzucaæ chleb, karmi¹ nim innych

(gdyby Jezus zst¹pi³ na ziemiê, urzêdnicy

skarbowi pewnie równie¿ jemu kazaliby

zap³aciæ VAT za rozdawanie chleba i ryb...

o ile wczeœniej nie trafi³by do wiêzienia

za nieprzestrzeganie unijnych norm

jakoœci...) Dlaczego ci, którzy uwa¿aj¹, ¿e

„nic ju¿ nie da siê zmieniæ” maj¹ dowiedzieæ

siê o milionowych ruchach spo³ecznego

protestu, rosn¹cych w si³ê od USA

i Wenezueli, przez Europê, Afrykê po Indie?

OdpowiedŸ jest jedna - poniewa¿ elity

tworz¹ce za³o¿enia programów, daj¹ce

pieni¹dze na granty i kontroluj¹ce media,

które o tym pisz¹ nie chc¹, ¿eby wykluczeni

zaczêli myœleæ! Nie chc¹, ¿eby ktokolwiek

nauczy³ ich, jak siê organizowaæ, jak

protestowaæ, jakie maj¹ prawa i jak z nich

korzystaæ. To bowiem zagrozi³oby ich

dominacji... Równie¿ wielu dzia³aczy

spo³ecznych (spoœród nielicznej mniejszoœci

œwiadomej politycznie) nie chce zmian

systemowych - przecie¿ mog³yby one

sprawiæ, ¿e ich organizacje, ich trud i etaty

przesta³yby byæ potrzebne (tu zreszt¹ siê

myl¹ - system zwiêkszonej redystrybucji

dóbr wymaga³by przecie¿ zwiêkszenia

obs³ugi tej¿e redystrybucji - najlepsi

na pewno zachowaliby pracê)... Nie mo¿na

zapominaæ o fakcie powszechnego

zwi¹zania tych nielicznych spo³eczników

anga¿uj¹cych siê politycznie z partiami

g³ównego nurtu, a wiêc ¿ywo zainte-

resowanych utrzymaniem status quo,

kontroluj¹cych i wspieraj¹cych system

którego konflikty i sprzecznoœci powoduj¹

problemy, z którymi zawodowo walcz¹.

Jedyn¹ w³aœciwie drog¹ wyjœcia

z impasu jest „przemycanie” edukacji

obywatelskiej do projektów typowo

pomocowych, lub ukierunkowanych

na aktywizacjê zawodow¹ wykluczonych.

Organizowanie dla osób przyci¹gniêtych

dzia³alnoœci¹ pomocow¹ spotkañ

dyskusyjnych o tematyce spo³ecznej,

wspieranie samoorganizacji i dzia³añ

wykluczonych w sferze publicznej. Praca

u podstaw nad ich œwiadomoœci¹ spo³eczn¹,

polityczn¹, wiedz¹ o œwiecie, ekonomii,

organizowanie konferencji przedstawicieli

niezale¿nych i ukierunkowanych na zmianê

systemu ruchów spo³ecznych (z naciskiem,

by nie sta³y siê tylko okazj¹ do delegacji,

picia i imprez, co niestety czêsto siê zdarza).

Pomaganie grupom bezrobotnych two-

rzenia stowarzyszeñ, darmowe udostê-

pnianie im bazy lokalowej, pomocy

ksiêgowej, prawnej, bezp³atne szkolenia

z zakresu zarz¹dzania organizacj¹, pisania

i rozliczania projektów etc. Ka¿dy kto

w „pozarz¹dówce” zaczyna³ od zera - tylko

z sercem po w³aœciwej stronie, bez wiedzy,

kapita³u i ksiêgowej w rodzinie wie, jak

kolosalne trudnoœci piêtrz¹ siê przed

samoorganizacj¹ wykluczonych - najczê-

œciej osób ³atwo zniechêcaj¹cych siê,

pozbawionych wykszta³cenia i dla których

dzia³alnoœæ spo³eczna jest chwilowym

porywem entuzjazmu, koñcz¹cym siê

na pierwszym odrzuceniu dokumentów

w KRS...

Nie nale¿y zapominaæ, ¿e edukacja

obywatelska, tak czêsto wymieniana

w tematach konkursów grantowych

sprowadza siê najczêœciej do konferencji na

temat organizowania konferencji,

warsztatów o robieniu warsztatów

i podobnych dzia³añ w kó³kach wzajemnej

adoracji, na które marnowane s¹ miliony

z³otych. Konstrukcja wiêkszoœci wniosków

wyklucza w³aœciwie rzeczywist¹ pracê

u podstaw na ró¿nego rodzaju debaty

przychodz¹ nie ludzie wykluczeni, ale ci,

którzy nominalnie z nim walcz¹.

Tymczasem jedyna dzia³alnoœæ mog¹ca

przyci¹gn¹æ ludzi z marginesu do edukacji

obywatelskiej, a wiec dzia³alnoœæ

pomocowa, obwarowana jest wymogami

uniemo¿liwiaj¹cymi rozszerzenie walki

z wykluczeniem poza ramy edukacji

zawodowej. W umowach umieszczane s¹

np. klauzule o „zakazie dzia³alnoœci

politycznej” - przez któr¹ grantodawca mo¿e

rozumieæ co tylko chce, bêd¹ce straszakiem

dla niepokornych spo³eczników. Oczy-

wiœcie, zapobieganie przeznaczaniu

funduszy pomocowych na dzia³alnoœæ partii

politycznych jest godne pochwa³y, ale je¿eli

po warsztatach obywatelskich beneficjenci

projektu zechc¹ zorganizowaæ wiec, strajk,

czy manifestacjê stanowi to ju¿ podstawê

do ¿¹dania zwrotu dotacji. WyobraŸmy sobie

organizowanie obozów dla dzieci z ubogich

rodzin, na których, po rajdzie terenowym,

przy ognisku t³umaczy siê im, ¿e je¿eli

zechc¹, mog¹ organizowaæ pod swoimi

szko³ami rówieœników i protestowaæ

przeciwko ministrowi edukacji, przeciwko

wysy³aniu ich starszych braci na wojnê, czy

zabieraniu ich rodzicom resztek praw

pracowniczych. Co by siê sta³o, gdyby,

ciesz¹cy siê ich szacunkiem i sympati¹

wychowawca uczy³, w jaki sposób

legalizowaæ zgromadzenia, jak pisaæ listy

otwarte, jak organizowaæ konferencje

prasowe. Reakcjê grantodawcy na edukacjê

obywatelsk¹ z prawdziwego zdarzenia

mo¿na sobie wyobraziæ...

Ze wzglêdów, które opisa³em wczeœniej,

uk³ad si³ w spo³eczeñstwie nie zwiastuje

niestety nic dobrego a wszelkie zmiany

przeprowadzone mog¹ byæ przez pe³nych

samozaparcia spo³eczników odciêtych

od g³ównych funduszy i wsparcia mediów.

WyobraŸmy sobie bowiem, co by siê sta³o

gdyby np. z festiwalu WOŒP-u, czy

kompleksu „Barki” wysz³a antysystemowa

demonstracja... Jaka by³aby reakcja

mediów? Jaka sponsorów i instytu-

cjonalnych grantodawców? OdpowiedŸ

wydaje siê oczywista. Wykluczenie jest tak

samo potrzebne rz¹dz¹cym w polityce

spo³ecznej i gospodarczej, jak terroryzm dla

polityki resortów si³owych i ograniczania

praw obywatelskich. S³u¿y jako straszak,

margines, na który mo¿na trafiæ

za krn¹brnoœæ w miejscu pracy, przyna-

le¿noœæ zwi¹zkow¹, nieprzystosowanie

do wartoœci le¿¹cych u podstaw systemu (jak

s³ynny piekarz który oœmieli³ siê do¿ywiaæ

ubogich, za co zosta³ przez urzêdników

skarbowych ukarany i doprowadzony

do bankructwa). Z drugiej zaœ strony walka

z nim jest potrzebna dla pokazania

wyborcom, ¿e politycy maj¹ dobre

serduszka i organizacjom pozarz¹dowym,

¿eby by³y potrzebne... Tak wiêc wszyscy s¹

zadowoleni - poza oczywiœcie samymi

wykluczonymi...

Marcin Janasik

ALTERGLOBAL STRONA 5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: