ALTERGLOBAL_NR 5.pdf

LTERGL BAL

NIEZALEŻNY NIEREGULARNIK SPOŁECZNO-POLITYCZNY

MARZE C 2007 NR 5

P I S M O B E Z P Ł A T N E

ISSN 1895 - 4340

W NUMERZE:

ANTYTARCZA

OD REDAKCJI

s.2

ANTYTARCZA

s.1

Media g³ównego nurtu przekrzykuj¹ siê w wyliczaniu potencjalnych

korzyœci p³yn¹cych z instalacji elementu amerykañskiej tarczy

antyrakietowej w Polsce. Rz¹d enigmatycznie wypowiada siê na temat

faktów i negocjacji. W potoku wzajemnie wykluczaj¹cych siê

oczekiwañ, jakie ma Polska w zwi¹zku ze wsparciem udzielonym

Stanom Zjednoczonym trudno dostrzec jak¹kolwiek strategiê. Wygl¹da

na to, ¿e jedynym sta³ym imperatywem naszej polityki zagranicznej jest

aprioryczne popieranie polityki zagranicznej USA, bo doprawdy trudno

szukaæ innej logiki w bezpoœrednim nara¿aniu bezpiecznego jak dot¹d

terytorium i szukaniu sobie nowych wrogów.

Zgoda na tarczê antyrakietow¹ jest zgod¹ na stworzenie w naszym

kraju frontu walki w razie kolejnych konfliktów zbrojnych rozpêtanych

przez USA. Atak na system obronny Stanów Zjednoczonych bêdzie

naturalnym elementem walki z tym pañstwem. Obserwuj¹c

amerykañsk¹ politykê zagraniczn¹, która jest przys³owiowym

poruszaniem siê s³onia w sk³adzie porcelany, mamy siê czego baæ.

Czarne scenariusze gwa³townych konfrontacji na du¿¹ skalê staj¹ siê

coraz bardziej wiarygodne. Nasza zgoda na bazy USA jeszcze bardziej

je urealnia. USA zmierza do zrealizowania Narodowego Systemu

Obrony Przeciwrakietowej (National Missile Defence-NMD), który ma

sk³adaæ siê z trzech baz z wyrzutniami rakietowymi (dwie, na Alasce

i w Kalifornii, ju¿ istniej¹), naziemnego systemu wczesnego

ostrzegania, systemu przeciwrakietowego amerykañskiej marynarki

wojennej oraz systemu laserów operuj¹cych z powietrza

i przestrzeni kosmicznej. Profesor Roman KuŸniar, by³y dyrektor

Instytutu Spraw Miêdzynarodowych i autor raportu krytykuj¹cego

projekt umieszczenia tarczy antyrakietowej w Polsce, podkreœla, ¿e nie

jest to system s³u¿¹cy wy³¹cznie do obrony (defensywny). Pañstwo

zaopatrzone w tak¹ ochronê mo¿e pozwoliæ sobie na bezkarne manewry

arbitralnego narzucania innym uczestnikom stosunków miêdzy-

narodowych korzystnych dla siebie rozwi¹zañ. Wszyscy analitycy z tej

dziedziny wiedz¹, ¿e tego rodzaju system mo¿e z powodzeniem s³u¿yæ

atakom wyprzedzaj¹cym poprzez skutecznie utrudnianie odwetu.

Podtekst ofensywnoœci NMD tkwi ju¿ w uzasadnieniach rz¹du USA co

do jego celowoœci. Teoretycznie ma on s³u¿yæ obronie terytorium

Stanów Zjednoczonych przed atakiem ze strony tzw. rogue states

(„pañstw zbójeckich”). W praktyce jest to zagro¿enie doœæ abstrakcyjne

w obliczu prymatu strategicznego Stanów Zjednoczonych. Argumenty

USAzmierzaj¹ w kierunku przedstawienia sprawy tarczy jako problemu

z zakresu obronnoœci, podczas gdy jest to zagadnienie stricte poli-

tyczne. Celem jej budowy nie jest obrona, lecz umo¿liwienie sobie

prowadzenia imperialnej polityki zagranicznej cechuj¹cej siê brakiem

powœci¹gliwoœci i liczenia siê z reakcjami innych pañstw. Wspominana

w kontekœcie tarczy Korea Pó³nocna nie ma przecie¿ mo¿liwoœci

przenoszenia ³adunków na dalekie odleg³oœci, a zdolnoœæ Iranu w tym

zakresie ogranicza siê do 2 tys. kilometrów, przy czym Iran wci¹¿ nie

posiada zdolnoœci nuklearnej. Brak odpowiedniej technologii i intencji

ataku ze strony rogue states to fakty podwa¿aj¹ce zasadnoœæ NMD.

Chodzi bowiem o bezpieczeñstwo zupe³nie innego rodzaju -

o bezpieczeñstwo amerykañskich operacji wojskowych w dowolnych

czêœciach œwiata. Globalny parasol ochronny bêdzie sprzyja³

przekonaniu o bezkarnoœci w realizacji imperialnych interesów USA.

Kiedy ju¿ Polska wyrazi zgodê na instalacjê elementu systemu

na naszym terytorium, bêdziemy ponosiæ bezpoœrednie konsekwencje

tej polityki w postaci ryzyka mo¿liwoœci odwetu. Napaœæ na system

defensywny nieprzyjaciela jest rozwi¹zaniem bardzo prawdopodobnym

Kogo ma chronić Tarcza i kto za to zapłaci ?

RYTUAŁY I DEKORACJE

s.3

18 lat „demokracji” w Polsce

IZRAELSKI KULTURKAMPF

s.5

Kulturowy front okupacji Palestyny

DRUGIE URODZINY

“LEPSZEGO ŚWIATA”

s.6

Kolejny rok działalności czas zacząć!

PRZYSZŁOŚĆ W ATOMIE

s.7

Energetyka atomowa - szansą dla cywilizacji

POŚLADKI NA SZTANDARACH

s.9

Dlaczego nie można zdelegalizować

prostytucji i pornografii?

DARFUR - LUDOBÓJSTWO TRWA

s.11

Historia i przebieg konfliktu w Sudanie

AKCJA POLSKA DLA DARFURU

s.12

Co zrobić, by pomóc Darfurowi?

DNI AFRYKAŃSKIE

S.13

Wystawa w Galerii “Lepszy Świat”

WIEC ANTYWOJENNY W POZNANIU s.13

Poznaniacy przeciwko wojnie, F-16 i Tarczy

OBWODNICA PRZEZ ROSPUDĘ

PONAD PRAWEM

s.14

Historia pewnej inwestycji...

GLOBALNE PAŃSTWO POLICYJNE (5) s.16

Korea, Węgry, Chiny,

Ameryka Południowa, Dania

szczyt G8 2007 4-8 CZERWCA

OKOLICE ROSTOCKU - NIEMCY

(miejscowości Heiligendamm i Bad Doberan,

której honorowym obywatelem wciąż jest...

ADOLF HITLER)

Precz z barbarzyństwem neoliberalizmu!

Precz z wojnami, wyzyskiem i głodem!

Zaprotestuj z nami, pokaż, że NIE MA NA TO ZGODY!!!

dokończenie na stronie 2

Kontakt ws wyjazdu:

stowarzyszenie@lepszyswiat.org.pl

tel: 508 646 222, 609 310 665

Od redakcji

ANTYTARCZA dokończenie ze strony 1

w razie konfliktu. Oddaj¹c nasze

terytorium Amerykanom, rz¹d lekce-

wa¿y fakt, ¿e jest to zobowi¹zanie

d³ugoterminowe, a przy

ujemnym bilansem naszego udzia³u

w wojnie w Iraku. Dziœ pope³niamy

dok³adnie ten sam b³¹d logiczny - optyka,

któr¹ przyjmujemy, to perspektywa

polegania na Wujku Samie, który

przychodzi z zewn¹trz i pomaga niemal

bezinteresownie w realizacji spraw wew-

nêtrznych - tym razem chodzi o nasze

bezpieczeñstwo.

Jêzyk u¿ywany w debacie na temat

baz sugeruje, ¿e maj¹ one chroniæ

równie¿ nasze terytorium. Obietnice

w kwestii poprawy obronnoœci rozmy-

waj¹ siê w potoku obietnic dotycz¹cych

wzmocnienia polskiej obrony przeciw-

lotniczej, wspó³pracy naukowej w dzie-

dzinie zbrojeñ czy zacieœniania konta-

któw wywiadowczych. Media g³ównego

nurtu kolejny raz entuzjastycznie snuj¹

domniemania zniesienia wiz dla

Polaków, tak jak to mia³o miejsce przed

wys³aniem polskich wojsk do Iraku.

Praktyka pokazuje, ¿e nasze tzw.

”negocjacje” z rz¹dem USA nie s¹

równoprawne, a jeœli realizacja systemu

ochrony naszego terytorium w zwi¹zku

z nowymi czekaj¹cymi nas zagro¿eniami

(np. poprzez rozmieszczenie w Polsce

baterii pocisków Patriot s³u¿¹cych do

obrony przed rakietami krótkiego

zasiêgu) ma wygl¹daæ tak samo jak

realizacja offsetu za zakup samolotów

F-16, to wygl¹da na to, ¿e znów damy

sobie pod³o¿yæ œwiniê. Unikanie przez

rz¹d publicznej debaty na temat systemu

obrony antyrakietowej jest zrozumia³e,

bior¹c pod uwagê, ¿e system ten nie jest

do koñca sprawdzony. Nara¿amy w³asne

terytorium, nad którym amerykañskie

pociski maj¹ rozbijaæ rakiety skiero-

wane w stronê USA i Kanady, nie bior¹c

pod uwagê, ¿e jak dotychczas pozy-

tywnie przebieg³o zaledwie 6 na 11 prób

dzia³ania wyrzutni (zreszt¹ prób

przeprowadzanych w warunkach, które

nijak maj¹ siê do potencjalnie mo¿liwych

w przysz³oœci sytuacji uruchomienia

antyrakiet). Tymczasem poœpiech

w realizacji programu, któremu sprzyja

miêkkie stanowisko rz¹du polskiego, nie

jest spowodowany potrzeb¹ obrony, ale

koniecznoœci¹ zaawansowania prac nad

systemem przed potencjalnym zakoñ-

czeniem urzêdowania przez George'a

Busha w Bia³ym Domu.

Nic wiêc dziwnego, ¿e tak grubymi

niæmi szyte argumenty nie trafiaj¹

do spo³eczeñstwa. Pomimo kompletnej

dezinformacji i prowadzonej propa-

gandy sonda¿e wykazuj¹, ¿e prze-

ciwników tarczy antyrakietowej jest

dwukrotnie wiêcej ni¿ jej zwolenników.

Opinia publiczna jest ca³kowicie

lekcewa¿ona przez rz¹d w procesie

decyzyjnym, mimo ¿e sprawa rozmie-

szczenia elementów NMD w Polsce jest

problemem tego kalibru co wejœcie

do NATO w 1999 r. czy wys³ania wojsk

do Iraku w 2003 r.

Przede wszystkim pragnê uspokoiæ

naszych wiernych czytelników - ¿y-

jemy i dzia³amy :) Prawa rynku nie

sprzyjaj¹ tworzeniu darmowego nie-

zale¿nego pisma a nawa³ dzia³alnoœci

spo³ecznej nie sprzyja znajdowaniu

czasu na publicystykê…

Dziêki za wszystkie e-maile -

przypomina³y nam przez ca³y czas,

¿e czekacie na now¹ dawkê niezale¿nej

odtrutki na main-streamow¹ papkê

i „alternatywny” fundamentalizm.

Postaramy siê was nie zawieœæ i wyda-

waæ nasze pismo nieco bardziej regu-

larnie :)

tym nieprze-

widywalne w skutkach. W obli

czu

wspó³czesnego przyspieszenia histo-

rycznego mo¿e siê okazaæ, ¿e w nie-

d³ugim czasie staniemy w obliczu

zagro¿enia nieproporcjonalnego do na-

szych mo¿liwoœci obrony. W razie

zagro¿enia, nasze bezpieczeñstwo nie

bêdzie czynnikiem branym pod uwagê

przez USA. Skutkiem tego mo¿e zdarzyæ

siê, ¿e w praktyce staniemy w obliczu

wojny z obcym pañstwem bez naszej

wiedzy, bez mo¿liwoœci protestu

i wycofania siê. Argument ten jest celowo

zaciemniany przez propagandê rz¹dow¹,

g³osz¹c¹, ¿e bazy USA w Polsce s³u¿¹

polepszeniu naszej obronnoœci. Ucze-

stnictwo w tego typu projektach ma to do

siebie, ¿e, jeœli nie wi¹¿e siê z posia-

daniem statusu silnego i równoprawnego

partnera (a takowego z pewnoœci¹ nie

mamy w oczach rz¹du USA), jest

pozbawione sensu. Korzyœci p³yn¹ce ze

wspó³pracy w danej dziedzinie s¹ realne

tylko wtedy, gdy ka¿dy z partnerów liczy

siê ze zdaniem drugiej strony w realizacji

projektu czy umowy miêdzynarodowej,

szczególnie gdy chodzi o d³ugofalowe

porozumienia, gdy nie mo¿na w tekœcie

umowy uwzglêdniæ wszystkich czynni-

ków wchodz¹cych w grê w przysz³oœci.

W przypadku tarczy antyrakietowej nie

tyle chodzi ju¿ nawet o korzyœci, co

o wzglêdy bezpieczeñstwa. Brak mo¿li-

woœci wyegzekwowania od USA liczenia

siê z naszym zdaniem i naszymi

interesami oznacza, ¿e Stany Zjedn-

czone mog¹ u¿yæ elementu NMD

na naszym terytorium w dowolnym

momencie i w dowolny sposób. Problem

eksterytorialnoœci bazy USA w Polsce

dotyczy zarówno rodzaju broni, jaka

mo¿e byæ tam u¿ywana, jak i obecnoœci

amerykañskich ¿o³nierzy na jej terenie.

I w pierwszym i w drugim przypadku

prawo nie przewiduje mo¿liwoœci

interwencji - organy kontrolne naszego

pañstwa nie maj¹ prawa wstêpu na obszar

bazy (czyli nie mamy mo¿liwoœci veta

nawet jeœli USA bêdzie tam prze-

trzymywaæ np. broñ j¹drow¹), a amery-

kañscy ¿o³nierze nie podlegaj¹ jurys-

dykcji polskich s¹dów (zaœ praktyka

pokazuje, ¿e s¹siedztwo baz nie jest

³atwym s¹siedztwem). Awantura iracka

niczego nas nie nauczy³a, a powinna

wiele. Chocia¿by tego, ¿e miêkkie

przystawanie na wszystkie pomys³y USA

nie wzmacnia naszej pozycji i podmio-

towoœci we wspó³decydowaniu, lecz je

os³abia. Jak równie¿ tego, ¿e iluzory-

cznym jest myœlenie o sojuszu z USA

w kategorii realizacji naszych interesów.

W zamian za wsparcie udzielone w Iraku

Stany Zjednoczone mia³y formalnie

wspieraæ nasz wszechstronny rozwój

- od gospodarczego po naukowy.

Entuzjaœci krzewienia wojennego zapa³u

przeszli do porz¹dku dziennego nad

w razie konfliktu. Oddaj¹c nasze

terytorium Amerykanom, rz¹d

lekcewa¿y fakt, ¿e jest to zobo-wi¹zanie

d³ugoterminowe, a przy tym

nieprzewidywalne w skutkach. W obli-

Przypominamy ¿e niezale¿ne

myœlenie jest niczym, jeœli nie towa-

rzyszy mu konkretne dzia³anie dla

realizacji marzeñ o lepszym œwiecie.

Przy³¹czcie siê do naszego ruchu -

wysy³ajcie nam e-maile bêdziemy

kontaktowaæ osoby chêtne do dzia-

³alnoœci z danego miasta, czy regionu.

Zapewnimy szkolenia, materia³y

i mo¿liwoœci dzia³ania - pamiêtajcie

to, czy zmienimy œwiat, tylko w nie-

wielkiej mierze zale¿y od dyktatorów,

korporacji, policji - przede wszystkim

zale¿y to w³aœnie od nas!

niani

Je¿eli uznacie, ¿e nasza radosna

twórczoœæ i niekoniecznie radosne

przemyœlenia s¹ warte rozpowszech-

niania rozeœlijcie wersjê internetow¹

lub linki do naszej strony:

www.alterglobal.republika.pl

znajomym. Piszcie, wyra¿ajcie opinie,

polemizujcie - uczmy siê od siebie

myœleæ i twórczo wykreujmy razem

wizjê œwiata, gdzie œwiadomoœæ z³a

i niesprawiedliwoœci przestanie nas

wreszcie zmuszaæ do dzia³ania! Wtedy

pozostanie nam ju¿ tylko powstaæ i t¹

wizjê wreszcie zrealizowaæ :)

¯yczymy mi³ej lektury!

rozeœlijcie wersjê internetow¹ lub

linki do naszej strony:

www.alterglobal.republika.pl

znajomym. Piszcie, wyra¿ajcie opinie,

polemizujcie - uczmy siê od siebie

myœleæ i twórczo wykreujmy razem

wizjê œwiata, gdzie œwiadomoœæ z³a

i niesprawiedliwoœci przestanie nas

wreszcie zmuszaæ do dzia³ania! Wtedy

pozo-stanie nam ju¿ tylko powstaæ i t¹

wizjê wreszcie zrealizowaæ :)

ALTERGLOBAL

PISMO SPOŁECZNO-POLITYCZNE

Adres redakcji:

os. Or³a Bia³ego 38/5, 61-251 Poznañ

tel: 508 646 222, 609 310 665

alterglobal@wp.pl

Redaktor naczelny/Wydawca: Marcin Janasik

Sekretarz Redakcji: Ma³gorzata Kamiñska

MJP Drukarnia - Wydawnictwo

www.mjp.poznan.pl

¯yczymy mi³ej lektury!

Malwina Pokrywka

ALTERGLOBAL STRONA 2

Druk:

RYTUAŁY i DEKORACJE

kilkunastu lat. Formalnie poprawna

demokracja pozostawi³a poza swoim

zasiêgiem, w sensie podmiotowoœci,

uczestnictwa, szerokie krêgi spo³e-

czeñstwa. Podstawowy uk³ad perso-

nalno-polityczny, który wygenerowa³

i szybko zamkn¹³ nowe elity w³adzy

(zamkn¹³ przed mechanizmem odna-

wiania i to na wszystkich szczeblach

w³adzy, od ogólnokrajowego po lokalne,

gminne) to

Gdzie jest i w jakim stanie polska

demokracja niemal 18 lat od koñca

dyktatury realnego socjalizmu? I niemal

pó³tora roku od wyborów parla-

mentarnych z rekordow¹ absencj¹

ok. 60% - które wynios³y do w³adzy

najmniej jak dot¹d prodemokratyczne

si³y polityczne w Polsce? Minê³o doœæ

czasu, ¿eby by³o wyraŸnie widaæ to, co

jest w naszej sytuacji wzglêdnie trwa³e,

w odró¿nieniu od tego, co przypadkowe

i doraŸne.

o demokracji „pe³nej” by³o 28, ze Szwe-

cj¹ na czele. Ocenie podlega³y nie tylko

wybory czy formalne przestrzeganie

praw i wolnoœci obywatelskich. Tak¿e

np. niezale¿noœæ rz¹du od grup nacisku,

udzia³ obywateli w polityce, kultura

polityczna, mo¿liwoœæ wp³ywu oby-

wateli na w³adze itd. Inne badanie

przeprowadzone w 2005 r. wœród

m³odych Polaków pokaza³o, ¿e a¿ 38%

z nich zamiast wolnych wyborów

i parlamentu wola³oby rz¹dy silnego

cz³owieka. Jeszcze inne stwierdzi³o

bardzo wysoki poziom spo³ecznego

zaufania do instytucji autorytarnych,

takich jak policja czy wojsko.

Niektórzy komentatorzy oddzielaj¹

funkcjonowanie demokracji od kondycji

spo³eczeñstwa obywatelskiego. Moim

zdaniem ma to sens tylko wtedy, kiedy

analizuje siê kwestie fragmentaryczne.

Pytania ogólne o demokracjê w Polsce,

to tak¿e pytania o jej podstawê - spo³e-

czeñstwo obywatelskie, które ma siê

coraz gorzej. Obecnie poziom zaufania

spo³ecznego w Polsce jest ni¿szy ni¿

5 lat temu:

i. Przez mniej

wiêcej piêtnaœcie lat (1991-2005)

na zmianê u w³adzy byli przedstawiciele

raz jednego, raz drugiego „obozu”.

Odchodzili po przegranych wyborach

w hañbie afer, bez powa¿niejszych

konsekwencji. ¯eby z kolei nastêpne

wybory wygraæ wystarczy³o po prostu

zaj¹æ wystarczaj¹co du¿o miejsca na

scenie publicznej by byæ widocznym

jako alternatywa dla poprzedników.

G³osowania odbywa³y siê zawsze

przeciw poprzednikom, a nie ZA

programem potencjalnych nastêpców.

Dwa razy rz¹dzili z grubsza jedni,

dwa razy drudzy, a¿ maszynka przesta³a

siê krêciæ. Wysiad³a, bo

Kryzys

Wbrew niektórym oczekiwaniom, nie

nast¹pi³a na wiêksz¹ skalê po roz-

poczêciu rz¹dów prawicy polityczna czy

spo³eczna mobilizacja, skierowana

przeciwko niej albo jej konkretnym

posuniêciom. Mimo stanu niemal

ci¹g³ego, przewlek³ego kryzysu poli-

tycznego, kompromituj¹cego tê prawicê,

nie mia³ nawet miejsca zdecydowany

odwrót sympatii politycznych dla niej.

Wszelkie sonda¿e pokazuj¹ w zasadzie

trwa³oœæ postaw elektoratu, wyra¿onych

podczas wyborów jesieni¹ 2005r., co

najwy¿ej z niewielkimi wahniêciami.

Nie by³o to wiêc sytuacyjne, chwilowe

„zagapienie siê” wyborców, którzy

„zapomnieli” pójœæ na wybory albo w

niewielkiej przewadze dali siê uwieœæ

prawicy - raczej przejaw tendencji

bardziej trwa³ych albo g³êbszych.

Przypomnijmy - przy 40% frekwencji

wyborczej,

wiêkszoœæ

przesta³a wierzyæ, ¿e ten mechanizm

mo¿e przynieœæ jakieœ zmiany

umo¿liwiæ rozwi¹zanie narastaj¹cych

od lat problemów, spowodowaæ rozwój

s³u¿¹cy szerszym grupom spo³ecznym.

Wiêkszoœæ odmówi³a uczestnictwa,

a mniejszoœæ obdarzy³a mandatem

radyka³ów z postsolidarnoœciowych

peryferii i nie tylko (LPR, Samoobrona),

udatnie rozgrywaj¹cych do celów

politycznych ogromne obszary zasadnej,

spo³ecznej frustracji. Wspó³zale¿ny

uk³ad postsolidarnoœciowo-postpezet-

peerowski wylecia³ za burtê, wraz

z kawa³kiem liberalnej demokracji, na co

starannie sam zapracowa³.

Do jakichkolwiek organizacji

spo³ecznych nale¿y ledwie 13%,

a jedyna realna wspólnota, o któr¹

sk³onni jesteœmy siê troszczyæ to

rodzina. Zwi¹zki zawodowe, partie

polityczne, samorz¹d lokalny, inne

instytucje i organizacje s¹ daleko poza

horyzontem zainteresowania obywatela.

nie ufa innym ludziom 82%

PiS zosta³o parti¹ rz¹dz¹c¹

dziêki poparciu mniej ni¿ co

dziewi¹tego uprawnionego

Jak to działało?

Elity polityczne wszystkich opcji,

tak¿e media i oœrodki kszta³towania

opinii, eksperci i intelektualiœci, przeszli

do porz¹dku dziennego nad koszmarnie

nisk¹ frekwencj¹ wyborcz¹. Nie ma

oczywiœcie problemu formalnej legity-

mizacji w³adzy, natomiast jest

g³osowania, a koalicja dosta³a ³¹czne

poparcie co szóstego uprawionego.

Prezydenta, przy 50% frekwencji,

wybra³a 1/4 uprawnionych... Jeœli mimo

tragicznych skutków tych wyborów

(rz¹dy prawicy to ci¹g³y kryzys) nie

zmieniaj¹ siê postawy elektoratu, to

znaczy, ¿e odmowa uczestnictwa

w polityce, wyjœcie ze sfery publicznej,

schowanie w prywatnoœæ (emigracja

wewnêtrzna?) to nie incydent. I gdyby

w najbli¿szym czasie by³y wybory,

prawdopodobnie nic by siê nie zmieni³o

i w parlamencie by³by obecny uk³ad si³.

Aklincz polityczny trwa³by dalej.

Inne Ÿród³a potwierdzaj¹ nieprzy-

padkowy charakter perturbacji polskiej

demokracji. W niedawnych badaniach

Economist Intelligence Unit, anali-

tycznej instytucji brytyjskiego tygo-

dnika „The Economist”, maj¹cych

na celu wielostronn¹ ocenê jakoœci

demokracji w 167 krajach,

MY i ONI... Dlaczego ?

Kszta³towanie siê polskiej demokracji

po 1989 , ¿e g³ówne

œrodowiska aktywne politycznie

wspó³tworzy³y przestrzeñ demo-

kratycznego ¿ycia publicznego w celu

nie polega³o na tym

problem

realnego poparcia spo³ecznego dla

w³adzy

, czyli jakoœci funkcjonowania

demokracji w Polsce. Ale nikt nie bi³

na alarm, nie powo³ywano komisji

nadzwyczajnych, cisza, nowa w³adza

zajê³a siê polityk¹ historyczn¹ a nie

polityk¹ demokratyczn¹. To, ¿e problem

nie pojawi³ siê w polu uwagi elit

politycznych wynika z tego, ¿e je

obchodzi g³ównie kwestia w³adzy

i udzia³u we w³adzy. Im mniejsza

frekwencja w wyborach, tym ³atwiej

zdobyæ w³adzê i j¹ sprawowaæ.

W skrajnym przypadku, gdyby nikt ju¿

na wybory nie chodzi³, doœæ ³atwo

by³oby wybraæ siê samemu. I nie trzeba

by rozliczaæ siê z obietnic wyborczych...

PiS bêdzie musia³o siê t³umaczyæ tylko

przed tymi 11% elektoratu, które je

popar³y. I to tylko teoretycznie.

Jak do tego dosz³o? W wyniku

powierzchownego, jednostronnego

i koœlawego charakteru przemian

polityczno-spo³ecznych ostatnich

otwarcia go i konstruowania mecha-

nizmów jak najszerszej dystrybucji

udzia³u we w³adzy

. Lecz przeciwnie

- g³ówne podmioty uprzywilejowane

z powodów historycznych (PZPR,

NSZZ „S”), z powodu realnej si³y

(biznes, korporacje) lub jednego

i drugiego jak Koœció³,

zagospo-

darowywa³y tê przestrzeñ dla swoich

w³asnych potrzeb i interesów

Zamknê³y j¹ przed innymi. Has³o

Wa³êsy z pocz¹tku lat 90-tych „bierzcie

swoje sprawy we w³asne rêce”

zrealizowa³o siê po pierwsze jako

apoteoza agresywnego egoizmu,

grupowego lub indywidualnego,

realizuj¹cego partykularne cele. A po

drugie jako idea prywatyzacji ¿ycia

niech siê ka¿dy zajmie swoimi w³asnymi

sprawami, wtedy wszyscy najbardziej

skorzystaj¹. Najbardziej ci, którzy robili

interesy kosztem dobra publicznego

Polska

znalaz³a siê na 46 miejscu, i na

ostatnim poœród krajów Unii

Europejskiej

(podobnie jeœli chodzi

o poziom bezrobocia - przypadek?),

zaklasyfikowana do grupy krajów

o demokracji „wadliwej”. Krajów

dokończenie na stronie 4

ALTERGLOBAL STRONA 3

Polska demokracja: kryzys, wyczerpanie czy nowy początek?

uk³ad postsolidarnoœciowo-

postpezetpeerowsk

Polaków.

dokończenie ze strony 3

indywidualnym, bezpoœrednim

korzyœciom przesta³o siê w ogóle

przedstawiaæ jako sensowne, bo by³o

widziane jako walenie g³ow¹ w mur.

bo dziêki nim spo³eczeñstwo nie jest

hord¹. A zw³aszcza trzeba w czasach

prze³omu, transformacji. Tak siê niestety

w Polsce nie sta³o.

Dlatego dalsza przysz³oœæ demo-

kracji w Polsce wygl¹da raczej ponuro.

Trudno wskazaæ jakiekolwiek zasadni-

cze czynniki sprawcze, mog¹ce dzia³aæ

na jej korzyœæ, poza zewnêtrzn¹ presj¹

(np. UE) i przywi¹zaniem do rytua³ów

i formalnych procedur s¹ potrzebne dla

pozorów.

- nie mia³ ju¿ kto go broniæ.

W ci¹gu krótkiego czasu po 1989

roku nast¹pi³o

, zamkniêcia od œrodka.

System instytucjonalno-legislacyjny

sprzyja³ i s³u¿y³ zdobytemu na pocz¹tku

lat 90. status quo, a nie rozwojowi

nowych œrodowisk aktywnych polity-

cznie czy spo³ecznie. System zniechêca³

do takiej aktywnoœci, podcina³ skrzyd³a

i podk³ada³ nogi.

W latach 90-tych

zamkniêcie siê nowych

elit w³adzy

O wszystkim i tak znowu decyduj¹

ONI

Zapłata i ciąg dalszy

Ten stan rzeczy stwarza dla polskiej

demokracji realne niebezpieczeñstwo,

¿e definiowanie i ekspresja spo³eczna

potrzeb i interesów przestaje przebiegaæ

w obrêbie systemu demokratycznych

instytucji, w jakiejœ czêœci przestaje byæ

jawna i wymyka siê nie tylko spo³ecznej

kontroli, ale w ogóle percepcji. (patrz

„niewidzialny” wczeœniej elektorat

Leppera i skupiony wokó³ Rydzyka).

Nie sposób reagowaæ, racjonalizowaæ,

uprzedzaæ i rozwi¹zywaæ konflikty.

Demokracja kulawa, jednostronna,

zaniedbana przez elity obraca siê

przeciw tym elitom. Co ju¿ dzisiaj widaæ

poprzednie ekipy zaniedbuj¹c szerokie

obszary potrzeb spo³ecznych i funkcjo-

nowania demokracji w istocie

Zagro¿enie stanowi¹

nie nast¹pi³o wiêc

g³êbokie przeoranie spo³eczeñstwa

od podstaw, od do³u przez demo-

kratyczne wartoœci, postawy, nawyki,

obyczaje, umiejêtnoœci Nie ruszy³

szerszym frontem powszechny proces

spo³ecznego uczenia siê uczestnictwa,

podmiotowoœci, spo³ecznego zaufania,

nabywania kompetencji demokra-

tycznych

w³aszcza

dotychczasowe elity

, od prawa do lewa, bez

wyj¹tku. ONI w obecnym dyskursie

publicznym wci¹¿ g³ównie walcz¹

ze sob¹, co ma³o kogo ju¿ obchodzi,

natomiast kompletnie ignoruj¹ demo-

kratyczny standard spo³eczny, od

którego oddalaj¹ siê coraz bardziej (np.

ignoruj¹c powszechn¹ opiniê w szeregu

zasadniczych spraw, tj. antyaborcyjne

zmiany w konstytucji, wojna w Iraku,

tarcza antyrakietowa, fundusz

alimentacyjny, konstytucja UE itd...).

Z kolei nowe ruchy spo³eczne,

powstaj¹ce oddolnie, od ekologicznych,

przez pokojowe, kobiece, po alterglo-

balistyczne, które choæ marginalizo-

wane wiele wnosz¹ w przestrzeñ

publiczn¹, stwarzaj¹ pewne nadzieje

polskiej demokracji. Ale z jednej strony

s¹ ma³o liczne i s³abe, a z drugiej

potrzebuj¹ czasu, by okrzepn¹æ, uporaæ

siê z problemami swojej autonomicznej

to¿samoœci i nabraæ zdolnoœci do wspó³-

dzia³ania na szersz¹ skalê. Mo¿e kiedyœ

w elementarnej skali.

W du¿ym stopniu by³o niemo¿liwe, by

móg³ siê on zrealizowaæ do koñca w tak

krótkim czasie, jednak pañstwo

demokratyczne mog³o ten proces

wspieraæ, wrêcz organizowaæ, albo

hamowaæ czy ignorowaæ. Elity w³adzy

i pieni¹dza ubi³y krótkoterminowe

interesy na transformacyjnym chaosie,

wiêc nie mia³y powodu sprzyjaæ

spo³ecznej samoorganizacji i podmioto-

woœci, która by je mog³a ograniczaæ. To

realnie oznacza, ¿e postawy demokra-

tyczne s¹ w Polsce nadal p³ytkie,

same na

talerzu poda³y w³adzê popu-

listycznym, konserwatywnym

i narodowo-katolickim radyka³om.

órzy z kolei demokracjê i jej

instytucje traktuj¹ cynicznie i instru-

mentalnie, razem z dotychczasowymi

elitami, które powoli eliminuj¹ (np.

przez lustracjê).

Negatywna selekcja elit polity-

cznych, “

gnicie elit”, to dramatyczny

problem polskiej demokracji

znaczna czêœæ spo³eczeñstwa istnieje

mentalnie poza demokracj¹

.Nie

liczy siê kompetencja czy odpowie-

dzialnoœæ, lecz skutecznoœæ w brutalnej

grze o w³adzê wszelkimi œrodkami, grze

niemal gangsterskiej. Ma³o kto

z poczuciem godnoœci chce

wystêpowaæ w tej konkurencji. Elity

kompetencji (uczeni, eksperci, mena-

d¿erowie) odmawiaj¹ udzia³u w ¿yciu

publicznym, bo (samospe³niaj¹co) ma

ono coraz mniej sens, i zostaje siê w

efekcie pozostawione na pastwê

gangsterów politycznych. Media z kolei

utrwalaj¹ przekonanie, ¿e ca³y œwiat

polityki to jedno wielkie szambo,

motywacje polityczne s¹ zawsze niskie,

samo s³owo „polityka” jest odbierane

jako coœ zbli¿onego do dzia³alnoœci

przestêpczej (mafijnej) i rozumiane jako

dzia³alnoœæ partyjna na rzecz interesów

w³asnego gangu.

. Z jednej

strony nie ma poczucia wp³ywu na to, co

siê dzieje w kraju, a czêsto tak¿e takiej

potrzeby. Z drugiej nie wykszta³ci³y siê

powszechne nawyki oddolnej akty-

wnoœci , co jest

najwiêksz¹ klêsk¹ polskiej demokracji.

Jednoczeœnie rozmaite podmioty

spo³eczne startuj¹ce w ¿yciu publi-

cznym w imiê jakiejœ wspólnej sprawy,

bez instytucjonalnego wsparcia

wyrównuj¹cego ich mo¿liwoœci

generalnie maj¹ ma³e szanse. Tak to

wygl¹da³o ju¿ w latach 90.-

z tych w¹tków utka siê jakiœ wiêkszy

kawa³ek materii w kolorach têczy,

któr¹ da siê okryæ szersze grupy

spo³eczne

w³asnej

... Póki co mo¿na siê chyba

spodziewaæ przewlek³ego trwania coraz

bardziej okrojonej,

pro publico bono

oligarchicznej

demokracji nieliberalnej

Lech Mergler

(ur. 1955) wydawca i publicysta ,

b. naczelny „Kuriera Czytelniczego”,

obecnie w „Magazynie Literackim Ksi¹¿ki”.

Aktywista Zielonych 2004.

Wspó³organizatorDni Równoœci

i Tolerancji w Poznaniu .

przyt³acza-

j¹ca wiêkszoœæ inicjatyw spo³ecznych

(i politycznych), które nie mieœci³y siê

w dominuj¹cym ¿ycie publiczne

mainstreamie, od ruchów antyklery-

kalnych albo kobiecych po ekologiczne,

lokalne albo choæby œrodowisk

emerytów i rencistów, czy

niepe³nosprawnych,

Nic nie zosta³o z idei

szlachetnej s³u¿by na rzecz wspólnego

dobra

zosta³a zmargi-

nalizowana, bo system nie by³ realnie

zainteresowany ich rozwojem

....

Demokracja, podobnie jak rynek,

funkcjonuje, poniewa¿ ludzie s¹ w stanie

nauczyæ siê tego, jak one dzia³aj¹ nie

przychodz¹ z tymi umiejêtnoœciami

na œwiat.

. Brak

œrodków, obojêtnoœæ skomercja-

lizowanych albo upolitycznionych

mediów, brak miejsca, uznania,

zainteresowania itd. M³ode ruchy

spo³eczne w biernym spo³eczeñstwie

(50 lat ) w rywalizacji

z biznesem, administracj¹, aparatem

partyjnym, koœcielnym na starcie s¹

na przegranej pozycji. Mimo, ¿e bardzo

czêsto to one artyku³uj¹ ,

który nie przebija siê na wyborach, bo na

wybory ma³o kto chodzi. Zaanga¿o-

wanie publiczne, które nie s³u¿y³o

Warunkiem uczestnictwa jest

wyuczona kompetencja i poczucie

sensu

homo sovieticus

. Ktoœ, kto na przyk³ad nie rozumie

podstawowych pojêæ w wiadomoœciach

telewizyjnych, nie bêdzie w stanie

sensownie decydowaæ w wyborach

i stanie siê kandydatem na klienta

ró¿nych demagogów. Dlatego demo-

kracja jest tak zwi¹zana z procesami

spo³ecznego uczenia siê, które trzeba po

prostu od podstaw organizowaæ, zawsze,

vox populi

ALTERGLOBAL STRONA 4

polityczne

Okupacja Palestyny wi¹¿e siê nie

tylko z akcjami militarnymi, represjami

politycznymi, czy niszczeniem resztek

palestyñskiej gospodarki i infrastruktury

socjalnej. Izrael d¹¿y do kulturowego

wykluczenia Palestyñczyków i pozba-

wienia ich korzeni umo¿liwiaj¹cych

integracjê spo³eczeñstwa i konsolidacjê

wokó³ kwestii niepodleg³oœciowych.

Naród bez kultury przecie¿ nie

istnieje…

Powstanie Izraela w 1948r. wywo³a³o

migracjê ludnoœci palestyñskiej z tych

terenów, zmieniaj¹c strukturê etniczn¹,

a co za tym idzie, wraz z wyludnieniem

90% ziem palestyñskich ca³kowicie

zmieni³o swój charakter kulturowy.

Ruch syjonistyczny g³osi³, ¿e w Pa-

lestynie nie ma narodu - jest to wiêc

wprost wymarzony teren do osiedlenia

„narodu bez ziemi”. W zwi¹zku z tym,

organizacje syjonistyczne d¹¿y³y

do realizacji tych hase³ w praktyce przed

powstaniem Izraela, g³ównie za pomoc¹

aktów terroru (jak masakra w Deir

Yassin 2 kwietnia 1948r. - organizacje

Irgun i Stern wymordowa³y ponad 100

cywilów), d¹¿¹c do nak³onienia jak

najwiêkszej liczby Palestyñczyków

do emigracji.

Akty przemocy, gwa³ty i kampania

strachu mia³a na celu stworzenie

„przestrzeni ¿yciowej” dla emigrantów

¿ydowskich z ca³ego œwiata. Prokla-

mowanie pañstwa Izrael by³o z jednej

strony og³oszeniem dla jednego z dwóch

zamieszka³ych na jego terenie narodów

spe³nieniem 2 tysiêcy lat aspiracji

niepodleg³oœciowych, dla drugiego zaœ

- katastrof¹… O wspólnej,

pokojowej koegzystencji nie myœla³a

niestety ¿adna ze stron konfliktu - próby

stworzenia wspólnego rz¹du by³y

torpedowane przez Izraelczyków

i wspieraj¹cych ich Anglików.

Wykorzenienie kultury palestyñskiej

sz³o w parze ze spychaniem Pale-

styñczyków do Syrii, Libanu, Egiptu

i Jordanii, poza enklawy strefy Gazy

i Zachodniego Brzegu Jordanu. Setki

palestyñskich wiosek i miast opusto-

sza³o - setki tysiêcy ludzi straci³o wraz

z miejscem zamieszkania mo¿liwoœci

¿ycia kulturowego - zarówno jeœli

chodzi o typow¹ ludnoœæ wiejsk¹

z ca³ym folklorem, jak i miejsk¹

- zniszczone zosta³y kina, teatry,

palestyñskie kawiarnie, bêd¹ce ma³ymi

centrami kultury. Zwyczaje ludzi

zwi¹zane by³y z ¿yciem codziennym.

Gdy zostali wyrwani i zmuszeni

do zamieszkania w obozach dla

uchodŸców, ca³a struktura spo³eczna

i tryb ¿ycia zosta³y ca³kowicie

zniszczone. Trudno myœleæ o ¿yciu

kulturalnym, bêd¹c zmuszonym

do poszukiwania pracy, czy dbaniem

o ochronê jedynych mebli w namiotach

- materacy…

Tradycyjne wesela na Palestyñskiej

wsi gromadzi³y setki osób - rodzinê,

znajomych, s¹siadów. W obozach nie ma

ani miejsca, ani pieniêdzy na kulty-

wowanie obyczajów 3-dniowego wesela

z zabijaniem baranów, tañcami folklory-

stycznymi, œpiewem, tradycyjnymi

ubiorami etc. Katastrofalny spadek

stopy ¿yciowej „emigrantów we

w³asnym kraju” uniemo¿liwia³ przepro-

wadzanie tego typy obchodów.

Poeta palestyñski, który przed 1948r.

tworzy³ o wsi, niebie, morzu - zacz¹³

tworzyæ o prozie ¿ycia obozów dla

uchodŸców, wojnie, wiêŸniach polity-

cznych…

Powstanie Organizacji Wyzwolenia

Palestyny pobudzi³o œpi¹cy folklor

palestyñski - powstawa³y zespo³y tañca

i œpiewu ludowego, nowe utwory etc.

Kolejne dekady okupacji zmieni³y

strukturê opresji izraelskiej - miejsce

akcji militarnych zajê³a walka na polu

gospodarczym i kulturowym. Tak jak

zakaz eksportu i importu do Palestyny,

koniecznoœæ uzyskiwania pozwoleñ

na dzia³alnoœæ gospodarcz¹, mia³y

na celu uzale¿nienie od Izraela, stwo-

rzenie niesamodzielnego gospodarczo

bytu, bêd¹cego rezerwuarem taniej si³y

roboczej dla rozwijaj¹cego siê przemy-

s³u izraelskiego, tak i polityka kulturowa

mia³a na celu (przy fiasku d¹¿eñ

do wypêdzania Palestyñczyków) uzu-

pe³nienie polityki spo³ecznej i wyko-

rzenienie tradycyjnych spo³ecznoœci

Palestyñskich dla lepszej ich eksplo-

atacji.

Kulturkampfdotyczy³ wszystkich

aspektów ¿ycia kulturalnego - religii,

muzyki, kuchni tradycyjnej, strojów

etnicznych, poezji, literatury, teatru,

kinematografii, malarstwa, rzeŸby,

domów kultury, wystaw.

Wiele meczetów zmieniono w kluby

taneczne, fermy hodowlane koni, byd³a,

a nawet œwiñ - co dla muzu³manów jest

szczególn¹ zniewag¹. Inne opustosza³y,

gdy¿ w³adze izraelskie uniemo¿liwia³y

pozosta³ym na zajêtych terenach

Palestyñczykom kultywowanie obrz¹d-

ków religijnych, czy choæby dokonywa-

nie remontów meczetów.

Istniej¹ca w islamie instytucja

(odpowiednik chrzeœcijañskich œwiê-

tych - ludzie „prawi”, szanowani,

zwi¹zani z religi¹) sta³a siê równie¿

przedmiotem ataku. Kiedyœ na miejscu

grobu budowano -

kaplice, bêd¹ce miejscami kultu - ludzie

modl¹c siê, sk³adaj¹c ofiary, rozdaj¹c

jedzenie ubogim, wypraszaj¹ u Boga

spe³nienie swoich próœb. Wszyscy

byli oczywiœcie muzu³manami. Typowy

przyk³ad z Nablusu: Yousef

Dwikat, który umar³ ok. 200 lat temu,

wiliy

wiliy’ego

maqam

wiliy

dokończenie na stronie 6

nakba -

GALERIA “LEPSZY ŚWIAT”

AL. NIEPODLEGŁOŚCI 26, W POZNANIU

ZAPRASZA NA:

TYDZIEN PALESTYNSKI

23-28 KWIETNIA

Wykłady:

“Nielegalne osadnictwo izraelskie na Zachodnim Brzegu”

“International Solidarity Movment - działalność w Palestynie”

“Życie pod okupacją”

Prowadzący:

Anna Wajda

Mustafa Mustafa

Wystawa zdjęć:

M. Mustafa “Życie pod okupacją”

A. Wajda “Mur apartheidu”

- aktywistka ISM, wolontariuszka w Palestynie

- aktywista palestyński, mieszkający w Polsce

Wystawa zwycięskich prac

konkursu plastycznego dla drużyn harcerskich

pt. “Wolna Palestyna”

Projekcje filmów o tematyce palestyńskiej

WSTEP WOLNY!

Dofinansowano ze œrodków Miasta Poznania

SZCZEGÓŁOWE INFORMACJE JUŻ WKRÓTCE NA:

WWW.LEPSZYSWIAT.ORG.PL

ALTERGLOBAL STRONA 5

IZRAELSKI KULTURKAMPF

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: