Andrzej Nowicki - O świętej inkwizycji.pdf - Inkwizycja - morefaya2006

Andrzej Nowicki

O ŚWIĘTEJ

INKWIZYCJI

1959

Lęk przed prawdą o dziejach Inkwizycji

Wielcy inkwizytorzy XX wieku, kardynałowie z kongregacji Świętego Officjum, uważają dzieje In-

kwizycji za najbardziej sekretny dział dziejw papiestwa i dlatego nawet najwierniej służącym papie-

stwu teologom katolickim uniemożliwiają poznanie prawdy, zamykając przed nimi. centralne ar-

chiwum, liczące przeszło siedem tysięcy tomw rękopisw protokłw Inkwizycji.

Trudno by chyba było wymienić nazwisko historyka o większych zasługach dla papiestwa od von Pa-

stora, autora olbrzymiej, źrdłowej, 22-tomowej ,,Historii Papieży". Pracą jego interesował się osobi-

ście sam papież Leon XIII, ułatwiając mu dostęp do wielu tajnych archiww. Jedno przecież archi-

wum pozostało Ï mimo ,,bardzo wysokiego wstawiennictwa" ¤Ï zamknięte przed Pastorem, a tym

bardziej przed wszystkimi innymi historykami. Posłuchajmy zresztą samego Pastora: áPrzedstawienie

i ocena działalności Inkwizycji, po zreorganizowaniu jej przez papieża Pawła III, to rzecz wciąż dla

historyka niemożliwa, ponieważ nie ma on do dyspozycji żadnych dokumentw. Wprawdzie archi-

wum Świętego Officjum w Rzymie posiada podobno część dokumentw, ale wgląd w te dokumenty

jest bezwzględnie zabroniony Ï Einsicht wird absolut nicht gestattet. W końcu 1901 roku złożyłem

pierwszą prośbę o zezwolenie na korzystanie z archiwum rzymskiej Inkwizycji, a potem jeszcze dwie

prośby; jedyną rzeczą, ktrej się dowiedziałem po 14 miesiącach starań od archiwisty, Ojca G.M. van

Rossum, było to, że z czasw Pawła III zaginęły protokły procesw inkwizycyjnych przeciw herety-

kom, a zachowały się jedynie dekrety Inkwizycji.

Wielki Inkwizytor Hiszpański Ï Hadrian Florisze Dedel, pźniejszy papież Hadrian VI

Zezwolenia na przejrzenie tych ostatnich Kongregacja (Świętego Officjum) Ï mimo bardzo wysokie-

go wstawiennictwa Ï bezwzględnie mi odmwiła Ï (eine Durchsicht wurde mir von der Kongrega-

tion absolut verweigert). Trzymając się wciąż Ï zarzuconego prawie powszechnie Ï systemu ukry-

wania dokumentw historycznych sprzed przeszło 350 lat w absolutnej tajemnicy, dzisiejsza Kongre-

gacja Świętego Officjum wyrządza tym szkodę nie tylko historii, ale także i przede wszystkim sobie

samej, ponieważ opinia publiczna będzie w dalszym ciągu uważać wszystkie nawet najgorsze oskar-

żenia przeciw rzymskiej, Inkwizycji za prawdziwe" (1).

Skargę tę powtarzał Pastor w rżnych tomach i w kilku wydaniach wielokrotnie i oczywiście bez-

skutecznie. Z protestem przeciw ukrywaniu dokumentw historycznych przez Święte Officjum wystę-

powało bezskutecznie kilka środowisk katolickich rżnych krajw, nawet w Stanach Zjednoczonych

(,,Catholic Fortnightly Review"), podkreślając bezcelowość i niedorzeczność zakazu. Ale Święte Offi-

cjum, znając treść posiadanych dokumentw, wiedziało najwidoczniej, że są one bardziej kompromi-

tujące od najgorszych przypuszczeń i Ï trzymając się zasady nieudzielania żadnych zezwoleń Ï od-

mwiło prawa korzystania z tych archiww nawet tak znanemu księdzu Ï Jezuicie jak Pietro Tacchi

Venturi, sekretarz generalny Zakonu Jezuitw, autor oficjalnej historii tego zakonu we Włoszech Ï

áStoria delia Compagnia di Gesu in Italia" (2).

Z podobnym systemem ukrywania starych dokumentw historycznych nawet przed historykami ka-

tolickimi spotkał się Ï ze strony części polskich władz kościelnych Ï zakonnik dominikański ksiądz

Sadok Barącz, ktry Ï już po wydaniu kilkunastu dzieł historycznych aprobowanych przez cenzurę

kościelną Ï na prżno starał się o pozwolenie na przejrzenie bogatego zbioru przywilejw i nadań,

znajdującego się w posiadaniu klasztoru Dominikanw w Krakowie. Nie pomogły jego argumenty, że

właśnie pisze monografię tego klasztoru, aby przyczynić się do jego chwały:

áProsiłem ich o to pokornie Ï pisze Ï żeby mi pozwolili one (dokumenty) przeglądnąć; ojcowie

ze względw bardzo, błahych odmwili mi tej literackiej przysługi" (3)

Na szczęście wiele dokumentw z dziejw Inkwizycji trafiło do archiww dostępnych historykom,

do archiww, ktrych inkwizytorzy nie zdążyli spalić, ani zamknąć. Dzięki temu Frdricq mgł wy-

dać pięć grubych tomw źrdeł do dziejw Inkwizycji w Niderlandach, a Pastor skromny, trzy arku-

szowy zeszyt źrdeł Ï dekretw Inkwizycji rzymskiej, ktrych część przypadkiem trafiła do prywat-

nego archiwum rodziny nepotw papieskich, książąt Barberinich. Publikując te dekrety Pastor natrafił

na wielokrotne nakazy zachowywania całej działalności trybunałw inkwizycyjnych w absolutnej ta-

jemnicy, aby ,,nesciret sinistra quid faceret dextra" (aby nie wiedziała lewica co czyni prawica (4).

Pastor stracił nadzieję, aby stanowisko kongregacji Świętego Officjum w sprawie archiww uległo

zmianie i nazwał postawę kardynałw-inkwizytorw Ï ámałodusznością" (Engherzigkeit(5)). Wła-

ściwym terminem Jest Jednak lek, lęk przed prawdą o dziejach Inkwizycji, lęk przed prawdą o papie-

stwie. Lęk ten prowadził do barbarzyńskiego niszczenia i palenia dokumentw, likwidowania świad-

kw, zacierania śladw, aby mc wszystkiego się wyprzeć i zamiast historii dać sfabrykowane przez

siebie legendy.

Święta Inkwizycja jako narzędzie walki klasowej z antyfeudalnymi ideami mas ludowych

Andrzej Nowicki - O świętej inkwizycji.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: