Biuletyn_IPN_8-9_2007.pdf

NR 8–9 (79–80)

sierpień–wrzesień

2007

BIULETYN

Bezpłatny dodatek:

płyta DVD z programem i ﬁ lmem

o Romanie Dmowskim

BIULETYN

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

RUCH NARODOWY

numer indeksu 374431

nakład 15000 egz.

cena 7,50 zł (w tym 0% VAT)

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

ODDZIAŁY IPN

ADRESY I TELEFONY

BIAŁYSTOK

ul. Warsztatowa 1a, 15-637 Białystok

tel. (0-85) 664 57 03

GDAŃSK

ul. Witomińska 19, 81-311 Gdynia

tel. (0-58) 660 67 00

fax (0-58) 660 67 01

KATOWICE

ul. Kilińskiego 9, 40-061 Katowice

tel. (0-32) 609 98 40

KRAKÓW

ul. Reformacka 3, 31-012 Kraków

tel. (0-12) 421 11 00

LUBLIN

ul. Szewska 2, 20-086 Lublin

tel. (0-81) 536 34 01

ŁÓDŹ

ul. Orzeszkowej 31/35, 91-479 Łódź

tel. (0-42) 616 27 45

POZNAŃ

ul. Rolna 45a, 61-487 Poznań

tel. (0-61) 835 69 00

RZESZÓW

ul. Słowackiego 18, 35-060 Rzeszów

tel. (0-17) 860 60 18

SZCZECIN

ul. K. Janickiego 30, 71-270 Szczecin

tel. (0-91) 484 98 00

WARSZAWA

pl. Krasińskich 2/4/6, 00-207 Warszawa

tel. (0-22) 530 86 25

WROCŁAW

ul. Sołtysowicka 21a, 51-168 Wrocław

tel. (0-71) 326 76 00

BIULETYN INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

Kolegium: Jan Żaryn – przewodniczący,

Łukasz Kamiński, Kazimierz Krajewski, Filip Musiał,

Barbara Polak, Leszek Próchniak, Jan M. Ruman, Jacek Żurek

Redaguje zespół: Jan M. Ruman – redaktor naczelny (tel. 0-22 431-83-74), jan.ruman@ipn.gov.pl

Barbara Polak – zastępca redaktora naczelnego (tel. 0-22 431-83-75), barbara.polak@ipn.gov.pl

Jacek Żurek – sekretarz redakcji (tel. 0-22 431-83-55), jacek.zurek@ipn.gov.pl

Piotr Życieński – fotograf (tel. 0-22 431-83-95), piotr.zycienski@ipn.gov.pl

sekretariat – Maria Wiśniewska (tel. 0-22 431-83-47), maria.wisniewska@ipn.gov.pl

Projekt graﬁ czny: Krzysztof Findziński; redakcja techniczna: Andrzej Broniak;

łamanie: Wojciech Czaplicki; korekta: Anna Kaniewska

Adres redakcji: ul. Hrubieszowska 6a, Warszawa

Adres do korespondencji: ul. Towarowa 28, 00-839 Warszawa

www.ipn.gov.pl

Druk: „2 K” s.c., ul. Płocka 35/43, 93-134 Łódź

ADRESY I TELEFONY

ODDZIAŁY IPN

BIULETYN

N R 8–9 ( 79–80)

SIERPIEŃ–WRZESIEŃ

2007

SPIS TREŚCI

ROZMOWY BIULETYNU

Narodowcy – pierwsze pokolenie

Z Krzysztofem Kawalcem, Wojciechem Muszyńskim

i Janem Żarynem rozmawia Barbara Polak .................................. 13

KOMENTARZE HISTORYCZNE

Wojciech Muszyński – Z dziejów

Stronnictwa Narodowego (1928–1947) .......................................... 25

Aleksandra Pietrowicz – Organizacja „Ojczyzna” 1939–1945 ................. 51

Rafał Sierchuła – Narodowe Siły Zbrojne (1942–1946) ......................... 62

Jolanta Mysiakowska – Komitet Legalizacyjny

Stronnictwa Narodowego ................................................................... 76

Kazimierz Krajewski, Tomasz Łabuszewski – Wolności za darmo nikt

nikomu nie da ....................................................................................... 82

Jan Żaryn – Stronnictwo Narodowe we Francji (1939–1955).............. 96

Władysław Bułhak – Za co Dmowskiemu należy się pomnik? .............. 111

ROCZNICE

Józef Szczepański „Ziutek” – Czerwona zaraza ........................................... 169

Sebastian Bojemski – NSZ w Powstaniu Warszawskim ........................... 170

Czesława „Cenia” Wodyńska (z d. Stawarska) – Warszawianka z wyboru .. 173

Zdzisław Życieński – O Pomnik Powstania Warszawskiego................... 184

Paweł Piotrowski – Zbrodnia lubińska ....................................................... 191

Na okładce: str. I – Mundur i ryngraf udostępniony przez Muzeum Powstania Warszawskiego;

str. IV – Tablica pamiątkowa z doklejonym przypisem, na gmachu CDOKP przy ul. Targowej

w Warszawie, fot. P. Życieński

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

WYDARZENIA .......................................................................................... 2

SYLWETKI

Krzysztof Kawalec – Roman Dmowski: wszystko, co polskie jest moje .... 117

Paweł Tomasik – Adam Doboszyński – polityk nieokiełznany ............ 126

Norbert Wójtowicz – Roman Rybarski ........................................................ 130

Krzysztof Kaczmarski – Saga rodu Mireckich.............................................. 137

Wojciech Turek – Wojciech Wasiutyński – polityk konsekwentny....... 154

Marek Klecel – Jan Dobraczyński – wielki pisarz, wielkie uwikłanie ... 161

Polonĳ ne spotkania z historią najnowszą – 2–15 lipca

W styczniu 2007 r. ruszył „Program polonijny Biura Edukacji Publicznej IPN”. Jego ce-

lem jest współpraca z polskimi nauczycielami pracującymi poza Macierzą i przybliżenie im

oferty edukacyjnej naszego Biura. Podsumowaniem pierwszego etapu realizacji „Programu”

były „Polonijne spotkania z historią najnowszą” – kurs najnowszej historii Polski oraz metod

szkolnego nauczania dzie-

jów ojczystych. W kursie

wzięli udział nauczyciele ze

szkół polskich na Białoru-

si, Litwie, Ukrainie, w Ro-

sji, Grecji, Libanie, Austrii,

Francji, Belgii, Szwecji,

Kanadzie i USA. Nauczy-

ciele wysłuchali wykładów

na temat najnowszych dzie-

jów Polski. Uzupełnieniem

wykładów były warsztaty

prowadzone przez pracow-

ników IPN. Znakomitym

dodatkiem do zajęć meryto-

rycznych były odwiedziny

w Muzeum Powstania War-

szawskiego, Muzeum Ks.

Jerzego Popiełuszki przy

kościele św. Stanisława Kostki, wizyta w więzieniu mokotowskim przy ul. Rakowieckiej,

w warszawskiej Cytadeli oraz na cmentarzach powązkowskich.

Zorganizowano także „konwersatorium objazdowe” oraz „wyjazd studyjny” do Krako-

wa. Trasa „konwersatorium” wiodła przez Ossów, Radzymin, Wyszków, Zuzelę, Andrzejewo,

Łomżę, Wiznę, Osowiec,

Studzieniczną, Sejny,

Wigry, Suchowolę, Bo-

honiki, Supraśl, Biały-

stok, Tykocin, Treblinkę

i Sulejówek. Prezentacje,

przygotowane przez pra-

cowników IPN dla uczest-

ników kursu, dotyczyły

wojny bolszewickiej

1920 r., roli Jana Pawła II

i kard. Stefana Wyszyń-

skiego w powojennych

dziejach Polski, kampanii

wrześniowej, sowieckiej

okupacji Polski w latach

1939–1941 oraz podzie-

mia na Białostocczyźnie

Wykład Leszka Rysaka w tykocińskiej synagodze

Uczestnicy „Spotkań” po zwiedzeniu Muzeum Lat Dziecięcych

Prymasa Tysiąclecia Stefana Wyszyńskiego w Zuzeli

w latach 1939–1957. Wizyty w Tykocinie i Treblince były pretekstem do omówienia dziejów

stosunków polsko-żydowskich i zagłady Żydów podczas II wojny światowej. W trakcie bardzo

intensywnych zajęć nie brakło odniesień do dziejów Polski przedrozbiorowej.

Bezpieka przy MBP – 22 lipca – 31 sierpnia

W rocznicę Manifestu PKWN prezes Janusz Kurtyka otworzył w Alejach Ujazdowskich,

naprzeciw gmachu Ministerstwa Sprawiedliwości, plenerową wystawę „Twarze bezpie-

ki 1944–1990”. Plansze wieńczą ogólnopolską serię wystaw, które IPN prezentował w la-

tach 2006–2007 w wielu polskich miastach:

w Krakowie, Wrocławiu, Bydgoszczy, Łodzi,

Katowicach, Gdańsku, Warszawie, Toruniu,

Nowym Sączu, Opolu, Rzeszowie, Poznaniu,

Kielcach, Białymstoku, Szczecinie, Olsztynie

i Lublinie. Ukazaliśmy Polakom sylwetki funk-

cjonariuszy UB/SB, zajmujących kierownicze

stanowiska w zbrodniczym aparacie bezpie-

czeństwa. Na planszach umieszczono infor-

macje o 120 czołowych „gangsterach PRL”

– zarówno o szefach, jak i niższych rangą

przedstawicielach „resortu”. Obok foto-

graﬁ i widnieją biogramy funkcjonariuszy,

ukazujące ich karierę w bezpiece, oraz frag-

menty dokumentów. Wystawa eksponowa-

na jest w miejscu nieprzypadkowym. Obec-

ny gmach Ministerstwa Sprawiedliwości

przez kilka lat powojennych był siedzibą

Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego.

Medialne porozumienie

Prezesi Telewizji Polskiej, Polskiego Radia oraz Instytutu Pamięci Narodowej podpisali

porozumienie ustanawiające Nagrodę dla Książki Historycznej Roku. Nagroda będzie przy-

znawana co roku w dwóch kategoriach: „Najlepsza książka naukowa – monograﬁ e, syntezy

poświęcone dziejom Polski i Polaków w okresie

PRL” oraz − „Najlepsza książka popularnonaukowa

poświęcona historii Polski w XX w.” Pula nagród

wyniesie 150 tys. zł. Organizatorzy czynią starania,

aby patronem nagrody został wybitny, nieżyjący

już historyk prof. Tomasz Strzembosz. Laureaci na-

grody zostaną wyłonieni w drodze trzyetapowego

konkursu, którego ogłoszenie nastąpi jeszcze w tym

roku. Książki do pierwszej edycji konkursu, wydane

w 2007 r., będzie można zgłaszać do końca stycznia

2008 roku.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: