Płytki drukowane - domowa soldermaska - EdW.pdf - Artykuły, poradniki - wojaczyna

Płytki drukowane

– domowa soldermaska

Wykonując płytki drukowane we własnym

domu, chcielibyśmy, aby w jak najwięk-

szym stopniu przypominały te wykonane w

profesjonalnych zakładach. Jest to istotne,

zwłaszcza gdy płytka ma być użytkowana

bez obudowy (np. płyty testowe mikrokontro-

lerów) lub gdy obudowa jest przezroczysta.

Czasem po prostu chcemy mieć profesjonal-

nie wyglądający układ. W takim przypadku

aż prosi się o wykonanie warstwy opisowej

płytki oraz tzw. soldermaski, czyli pokrycie

jej specjalnym kolorowym lakierem. Inna

sprawa, czy wykonywanie soldermaski ma

sens praktyczny. Przecież zgodnie z nazwą,

soldermaska jest wykorzystywana podczas

automatycznego lutowania i dawniej służy-

ła do tego, żeby podczas automatycznego

lutowania na tzw. fali roztopiona cyna nie

pokrywała ścieżek, a tylko niepokryte solder-

maską punkty lutownicze. Dziś soldermaska

częściowo straciła swe ważne znaczenie przy

lutowaniu rozpływowym, a przy lutowaniu

ręcznym w ogóle nie jest potrzebna. Pełni

jedynie funkcję ochrony ścieżek przed wpły-

wami atmosferycznymi. Ale często chcemy

wykonać pseudosoldermaskę tylko dla uzy-

skania profesjonalnego wyglądu. Trzeba jed-

nak sobie już od początku zdawać sprawę

z tego, że proponowana domowa procedura

jest bardzo pracochłonna i chcąc wykonać

taką płytkę o dużych rozmiarach i dużej

liczbie punktów lutowniczych, trzeba będzie

poświęcić dość dużo czasu. Niemniej jednak

efekt końcowy może zrekompensować czas i

wysiłek włożony w wykonanie płytki.

niebieski. Alternatywnym rozwiązaniem jest

zakup farby termoutwardzalnej przeznaczonej

do malowania na szkle i ceramice. Istnieje

duże prawdopodobieństwo, że jest to ten sam

produkt, tylko inaczej nazwany i opakowany.

Farbę taką można znaleźć bez trudu w każdym

sklepie z akcesoriami dla plastyków. Jeśli nie

mamy takiego sklepu w pobliżu, bez trudu

w sieci możemy znaleźć mnóstwo sklepów

prowadzących sprzedaż wysyłkową. Słoiczek

50ml takiej farby kosztuje ok. 13zł i oczywi-

ście jest bardzo bogaty wybór kolorów ( foto-

grafia 1 ). Osobiście polecam zakup kolorów

o jak najjaśniejszych odcieniach zielonego

lub czerwonego. Ważne jest, żeby kolory były

jak najjaśniejsze, aby był dobrze widoczny

czarny nadruk elementów. Bez względu na

to, który rodzaj farby wybierzemy, po poma-

lowaniu musimy wygrzać płytkę w tempera-

turze ok. 160°C. Po wygrzaniu farba bardzo

dobrze trzyma się powierzchni płytki i jest

odporna na działanie wysokiej temperatury

podczas lutowania. Wybierając kolor i odcień

farby, musimy też mieć na uwadze, że farba

po wygrzaniu będzie nieco ciemniejsza.

lakierem En Solder lub farbą termoutwardzal-

ną do szkła i ceramiki. Na płytkę nanosimy

jedną, a najlepiej dwie cienkie warstwy farby,

dokładnie ją rozprowadzając, aby nie pozosta-

wały smugi i pęcherzyki powietrza ( fotogra-

fie 3 , 4 ). Trzeba przy tym pamiętać, że każdą

kolejną warstwę nanosimy po wyschnięciu

poprzedniej. Warto w tym miejscu zauważyć,

że kolor farby dobrze jest dobrać do koloru

laminatu. Jeśli laminat jest koloru zielonego,

lepiej zastosować farbę zieloną, dzięki czemu

będzie się ona dobrze prezentować. Następnie

po wyschnięciu wygrzewamy płytkę w pie-

karniku w temperaturze ok. 160°C przez 30

minut (zgodnie z instrukcją dołączoną do

farby). W trakcie wygrzewania farba uzy-

ska odporność na uszkodzenia mechaniczne

oraz na działanie wysokiej temperatury. Nie

należy się martwić tym, że zaraz po wyjęciu

z piekarnika farba jest lekko klejąca. Gdy

płytka wystygnie, powierzchnia płytki będzie

gładka i błyszcząca. Kolejną czynnością jest

wywiercenie otworów (jeżeli nie zrobiliśmy

tego wcześniej) oraz oczyszczenie punktów

lutowniczych z farby. Kolejność tych dwóch

czynności jest dowolna, jednak ja pole-

cam najpierw oczyścić punkty lutownicze.

Czyszczenie punktów lutowniczych można

wykonać dowolnym narzędziem pozwala-

jącym zeskrobać farbę z płytki, np. zeszli-

fowanym i zaostrzonym pilnikiem iglakiem

( fotografia 5 ). Punkty lutownicze należy bar-

dzo dokładnie wyczyścić nie tylko z farby,

ale także z tlenków powstałych pod wpły-

wem wysokiej temperatury. Jeżeli czynność

tę wykonamy niestarannie, będą trudności

Przygotowanie płytki

Do wykonania płytki z soldermaską najlepiej

użyć laminatu epoksydowo-szklanego, dzięki

czemu nie będzie on nam ciemniał podczas

wygrzewania. Płytkę drukowaną przygoto-

wujemy dowolną metodą, np. metodą termo-

transferu. Po wytrawieniu i wyczyszczeniu

płytki nanosimy klasyczną metodą termo-

transferową warstwę opisu elementów ( foto-

grafia 2 ). Oczywiście czynność ta jest opcjo-

nalna, jednak warto ją wykonać nie tylko z

powodów estetycznych, ale przede wszystkim

z powodów praktycznych. Niniejszy opis

będzie dotyczył wykonania soldermaski na

płytce jednowarstwowej, jednak w przypadku

płytek dwuwarstwowych technika wykonania

jest identyczna. Gdy już mamy przygoto-

waną płytkę wraz

z naniesionym

opisem elemen-

tów, malujemy ją

Jaki lakier?

Aby soldermaska prezentowała się właściwie

i aby farba nie niszczyła się podczas lutowa-

nia elementów, konieczne jest zastosowanie

odpowiedniej farby, odpornej na wysoką tem-

peraturę. Można w tym celu wykorzystać farbę

EnSolder, którą łatwo znaleźć na aukcjach

internetowych. Dostępna jest ona

w opakowaniach 20ml (w cenie

ok. 10zł) i oferowane są z reguły

3 kolory – czerwony, zielony i

Fot. 5

Fot. 2

Fot. 1

Fot. 3

Fot. 4

Maj 2010

Elektronika dla Wszystkich

Płytki drukowane

– domowa soldermaska

Płytki drukowane

Fot. 6

Fot. 7

pie dla plastyków.

Następnie mięk-

kim pędzelkiem

zmywamy z płyt-

ki pastę lutowni-

czą ( fotografia

7 ). Gdy płytka

jest już czysta,

wyjmujemy ją z

kuwety, układa-

my na papiero-

wym ręczniku i

osuszamy z obu

stron. Ważne jest, aby płytkę osuszyć, a nie

wycierać, gdyż farba pod wpływem pasty

lutowniczej i kąpieli w terpentynie staje się

mniej odporna na ścieranie (zwłaszcza w

miejscach pokrytych miedzią). Nie należy się

tym zbytnio przejmować, gdy płytka dobrze

wyschnie, farba znów nabierze swojej odpor-

ności. Dobrze jest jeszcze umyć

płytkę w wodzie z mydłem, a na

koniec bardzo delikatnie prze-

trzeć szmatką zwilżoną spirytu-

sem. Po wyschnięciu płytka jest

gotowa do montażu elementów.

Fotografie 8 i 9 przedstawiają

gotową płytkę, a fotografia 10

– zmontowany układ.

z lutowaniem elementów. Gdy już uporamy

się z czyszczeniem oraz wierceniem otwo-

rów, przystępujemy do cynowania punktów

lutowniczych. W tym celu całą płytkę po

stronie druku pokrywamy obficie pastą lutow-

niczą. Następnie, korzystając z lutownicy o

cienkim grocie rozgrzanym do temperatury

ok. 300–350°C, przystępujemy do pobielenia

( fotografia 6 ). W procesie tym używamy

niewielkiej ilości tinolu

(cyny), starając się przy

tym nie zalutować otwo-

rów. Tinol powinien być

jak najcieńszy, co pozwoli

na łatwe dozowanie (ja

używam tinolu o średni-

cy 0,38mm). Jeśli punkty

lutownicze zostały dokład-

nie oczyszczone z farby

i tlenków, cyna będzie

bardzo łatwo pokrywać

lutowaną powierzchnię.

Po pobieleniu płytki pozo-

staje już ostatnia czynność

do wykonania, a mianowicie

umycie płytki. W tym celu umieszczamy

naszą płytkę w kuwecie i zalewamy ją ter-

pentyną lub innym środkiem służącym do

zmywania pasty lutowniczej. Jeśli użyjemy

terpentyny, warto, aby była to terpentyna

bezzapachowa. Podobnie jak farbę do szkła,

możemy ją nabyć w skle-

Fot. 8

Fot. 9

Fot. 10

Mirosław Malik

miro13@poczta.onet.pl

R E K L A M A

ZAPRASZAMY! 18-20.05.2010, Pozna

Płytki drukowane - domowa soldermaska - EdW.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: