dostosowanie wymagań- I-III warsztaty.pdf

Dostosowanie wymagań edukacyjnych

do potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych

uczniów ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i

pisaniu

Zgodnie z § 6.1. Rozporządzeniem MEN i S z dnia 7 września 2004 w sprawie warunków

i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów (...) „ nauczyciel jest obowiązany

na podstawie opinii poradni psychologiczno- pedagogicznej dostosować wymagania

edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych edukacyjnych ucznia, u którego

stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się ,

uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom.”

Aby należycie i z uwagą wypełnić obowiązek wynikający z rozporządzenia należy

zastanowić się co oznacza pojęcie „dostosowanie wymagań”, oraz czym są specyficzne

trudnościami w uczeniu się

Ogólna charakterystyka specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu

Podstawą rozpoznania jest występowanie wybiórczych niepowodzeń w nauce czytania i

(lub)w opanowaniu poprawnej pisowni i ( lub) odpowiedniego poziomu graficznego pisma.

Specyficzne trudności rozpoznaje się tylko w wypadku stwierdzenia prawidłowego rozwoju

umysłowego ; nie diagnozuje się , gdy trudności są np. wynikiem złego funkcjonowania

narządów zmysłu, schorzeń neurologicznych czy spowodowane zaniedbaniem

środowiskowym lub dydaktycznym.

Specyficzne trudności w uczeniu się są konsekwencją zaburzeń rozwoju funkcji

poznawczych , biorących udział w procesie czytania i pisania. Chodzi tu szczególnie o

zaburzenia funkcji słuchowo – językowych ( fonologiczny aspekt języka), a więc uwagi,

pamięci i percepcji słuchowej (odbioru wrażeń i spostrzegania) dźwięków mowy.

Dysleksja może też być uwarunkowana zaburzeniami rozwoju funkcji wzrokowo -

ruchowych ( uwagi, spostrzegania, pamięci wzrokowej, wyobraźni przestrzennej ,

motoryki dużej, małej, integracji percepcyjno – motorycznej oraz lateralizacji ) .

Objawy nieharmonijnego rozwoju można obserwować na poszczególnych etapach

rozwojowych od wieku niemowlęcego. W kl. I – III występują wyraźnie pod postacią

trudności w czytaniu i pisaniu, jak również uwidaczniają się w innych sferach

funkcjonowania dziecka np. trudności z zapamiętywaniem nazw, tabliczki mnożenia,

odróżnianiem prawej i lewej strony ciała itp.

U uczniów starszych następuje rozszerzanie się zakresu trudności na więcej przedmiotów

nauczania, uwidacznia się wyraźna dynamika zmian, niektóre z zaburzeń ustępują , inne

pozostają, pojawiają się też nowe obszary trudności np. w językach obcych , chemii,

geografii, historii.:

Dostosowanie wymagań

Dostosowaniem wymagań możemy nazwać modyfikację procesu edukacyjnego

umożliwiającą uczniom sprostanie wymaganiom szkolnym.

Obejmuje ona trzy obszary dostosowania:

1. Warunki procesu edukacyjnego (zasady, metody, środki dydaktyczne)

2. Zewnętrzną organizacje nauczania ( czas, miejsce )

3. Zastosowanie takich kryteriów, metod i form egzekwowania wiedzy i umiejętności,

które uwzględniają możliwości i ograniczenia, a więc dysfunkcje oraz mocne strony

rozwoju i funkcjonowania dziecka.

Podstawowym celem dostosowania wymagań do indywidualnych potrzeb i możliwości

ucznia jest wyrównanie jego szans edukacyjnych , usprawnienie funkcjonowania w czasie

zajęć edukacyjnych, a także samodzielnej pracy wykonywanej pod kierunkiem rodziców w

domu oraz zapobieganie wtórnym zaburzeniom sfery emocjonalno- motywacyjnej

Działania podejmowane przez nauczyciela sprzyjające pokonywaniu trudności ucznia

Pierwszym i bardzo ważnym elementem działania nauczyciela winno być dążenie do

wczesnego rozpoznania trudności dziecka przez specjalistów (psychologa ,pedagoga,

pediatry)

Kolejnym etapem nie mniej ważnym jest budowanie (na podstawie opinii poradni psych-ped.)

wyspy kompetencji dziecka (m.in. znalezienie i rozwijanie takiej dziedziny w której uczeń

jest mocny i rekompensowanie nią poczucia mniejszych efektów)

Niezbędny jest stały kontakt z nauczycielem terapii pedagogicznej i wspieranie ucznia w jego

udziale w zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych

Przytaczając taki autorytet jakim jest p. prof., Marta Bogdanowicz przypominamy, że

dostosowanie wymagań to nie obniżanie wymagań programowych, to z jednej strony

zastosowanie łagodniejszych kryteriów , metod i form egzekwowania wiedzy a z drugiej

prawo do oczekiwania dodatkowej pracy nad swoimi trudnościami

Możemy mówić o podstawowych zasadach, którymi powinny rządzić się działania

podejmowane przez nauczyciela wobec ucznia ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się :

1. uczniowie dyslektyczni źle reagują na presję czasu, należy wydłużać im czas na

sprawdzianach, klasówkach lub zmniejszać porcje zadań

2. uczniom dyslektycznym potrzeba też więcej czasu , dodatkowych wzmocnień i

powtórzeń by odnaleźć coś w podręczniku, wskazać na mapie, opanować nowe nazwy

3. uczniowie dyslektyczni najgorzej wypadają w wypowiedziach pisemnych, dlatego też,

należy zróżnicować formy sprawdzania wiadomości i umiejętności tak by ograniczyć

ocenianie na podstawie prac pisemnych

4. najkorzystniejsze zapamiętywanie u dyslektyków to uczenie się polisensoryczne

(wielozmysłowe), dyslektykowi będzie łatwiej, gdy będzie mógł to samo usłyszeć,

zobaczyć, powąchać, poczuć, posmakować, przeżyć, poruszć itp. A więc powinniśmy

pomóc mu zapisywać w różnorodny sposób (main mapy,wykresy, schematy graficzne)

pogrupować, zestawić (tabelki, grafy, wykresy)

5. nie należy także wyrywać ucznia do natychmiastowej odpowiedzi (przygotować

zapowiedzią, że uczeń będzie pytany)

6. podczas oceniania brać pod uwagę przede wszystkim stosunek ucznia do przedmiotu,

jego chęci, wysiłek, przygotowanie do zajęć

7. włączać do rywalizacji tylko tam gdzie uczeń, ma szanse

8. mobilizować do wysiłku i zwracać uwagę na ukończenie zadania

Proponowane dostosowanie wymagań do możliwości ucznia z ryzykiem dysleksji

KLASY I-III

a) Działania nauczyciela sprzyjające pokonywaniu trudności ucznia w zakresie

zaburzeń koncentracji uwagi

podawanie ważnych informacji w krótkich komunikatach

sadzanie dziecka blisko siebie, plecami do innych

zadbanie, by na jego ławce były tylko potrzebne rzeczy

sprawdzanie notatki z lekcji, zapisanej pracy domowej, ustnej i pisemnej

wprowadzanie czasowych ograniczeń przy różnych czynnościach, daniach w pracy na

lekcji po to, aby uczeń nauczył się pracować szybciej i dokładniej

b) Działania nauczyciela sprzyjające pokonywaniu trudności ucznia w zakresie czytania

niepytanie ucznia z czytania głośnego w klasie przy wszystkich

nakłanianie ucznia (w szkole, na lekcjach) do czytania sylabami lub taką techniką jaką

ćwiczy w domu – zaproponowaną przez reedukatora

dawanie więcej czasu na czytanie tekstów, instrukcji, poleceń , szczególnie podczas

sprawdzianów, w miarę potrzeby pomaganie w ich odczytaniu

stosowanie w praktyce na lekcjach wzorcowego czytania tekstów przez nauczyciela

zachęcanie uczniów do wolniejszego czytania tekstu, aby mogli zareagować na

spotykane w tekście znaki interpunkcyjne

zaznaczanie w czytanych przez ucznia tekstach , na kolorowo, znaków

interpunkcyjnych, aby były lepiej zauważane przez uczniów

dostosowanie długości i stopnia trudności tekstów do poziomu, techniki i tempa

czytania dziecka z trudnościami ( wybieranie łatwiejszych fragmentów czytanek)

zezwolenie na czytanie z przesłoną lub wskaźnikiem

przyzwyczajanie ucznia do zakreślania w tekście ważnych informacji lub fragmentów

powiększanie druku (sprawdziany, czytanki, ćwiczenia)

c) Działania nauczyciela sprzyjające pokonywaniu trudności ucznia w zakresie pisania

( w tym grafii)

wydłużanie czasu pracy przy pisaniu, przepisywaniu i pracach sprawdzających lub

ograniczanie długości przepisywanego tekstu

na tablicy lub w książce podkreślanie co drugiego wyrazu , aby ułatwić lokalizację

tego, co przepisuje

nie obniżanie ocen za błędy ortograficzne w wypracowaniach

danie dodatkowego bonusa na przygotowanie się do pisania dyktand poprzez podanie

mu trudniejszych wyrazów a nawet wybranych zdań, które wystąpią w dyktandzie,

można tez dawać teksty z lukami lub pisanie z pamięci

unikanie stosowania pisania ze słuchu jako sprawdzenia nabytych umiejetności

nakłanianie ucznia, aby pisząc dyktował sobie sylabami

nauczenie i wdrażanie uczniów do korzystania ze słownika ortograficznego i

autokorekty

w przypadku trudności w redagowaniu wypowiedzi pisemnych uczenie tworzenia

schematów graficznych pracy, planowania kompozycji wypowiedzi (wstęp,

rozwiniecie, zakończenie)

proponowanie dzieciom np. na w-f, zabaw ćwiczących analizę i syntezę słuchową :

łączenie sylaby z ruchem i dźwiękiem

uporczywe pokazywanie prawidłowych wzorców liter

zachęcanie uczniów do pisania ołówkiem i/lub piórem, korzystania z kredek i

ołówków o większej średnicy, trójkątnym przekroju

zezwolenie na pisanie w zeszytach o większym formacie, powiększonej liniaturze i na

wprowadzenie pisma bibliotecznego

zezwolenie (w miarę możliwości) na ustną formę sprawdzania wiedzy

d) Działania nauczyciela sprzyjające pokonywaniu trudności ucznia w zakresie

arytmetyki

zezwolenie uczniowi na liczenie na palcach, liczmanach tak długo jak będzie tego

potrzebował

dawanie dziecku potrzebnego mu czasu na policzenie, okazywanie cierpliwości

ograniczanie ilości zadań i ćwiczeń (lub/i ) rozbijanie zadań złożonych na pojedyncze

kroki operacyjne

pozwalanie dziecku na korzystanie z tabliczki mnożenia na kartce, wtedy, gdy celem

zajęć nie jest sprawdzenie znajomości pamięciowego mnożenia

podczas oceny branie pod uwagę toku myślenia, nawet, gdy ostateczny wynik jest

błędny

w trakcie rozwiązywania zadań tekstowych – sprawdzanie czy uczeń przeczytała treść

zadania i czy prawidłowo je zrozumiał, w razie potrzeby udzielanie wskazówek

nawiązywanie do realnych czynności w czasie i przestrzeni, odwoływanie się do

wyobraźni ( np. graf- strzałka nawiązuje do gestu wskazywania, drzewko do

zsypywanie)

stosowanie zasady wielozmysłowego przekazywania treści matematycznych na

konkretach, obrazkach, symbolach, odwoływanie się do praktycznych doświadczeń

używanie kolorów w rysunkach , schematach graficznych

e) Działania nauczyciela sprzyjające pokonywaniu trudności ucznia w zakresie języków

obcych

zwalnianie tempa wypowiadanych słów (w fazie prezentacji leksyki) a nawet

wypowiadanie ich hiperpoprawnie

dawanie większej ilości czasu na opanowanie słówek

objaśnianie nowych wyrazów za pomocą polskiego odpowiednika, kontekstu, obrazka

nagrywanie czytanego przez nauczyciela tekstu i udostępnianie go w formie audio

( wzorce słuchowe)

wymagania w wypowiadaniu się na dany temat ograniczyć do kilku krótkich, prostych

zdań

Materiały zostały wypracowane na warsztatach metodycznych pod kierunkiem doradcy

metodycznego Anny Zych

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: