FINANSE PUBLICZNE
29-09-2007
Pieniądz drobna rzecz która cieszy posiadacza, pełni funkcję
1) miernika wartości
2) środek cyrkulacji
3) środek płatniczy
4) tezauryzacji ( gromadzenie) np. 20 dolarów w złocie to wartość , a w papierze to tylko zapisany papier
- w niewielkiej ilości towaru była duża wartość
- towar chcący pełnić funkcje pieniądza musi pełnić funkcję bez utraty funkcji użytkowej
- odporny na warunki atmosferyczne
Funkcje pieniądza papierowego
Pieniądz światowy
Pieniądz elektroniczny
Teoria finansów publicznych ( definicja)
13-10-2007
Ile państwa i ile rynku zaspokaja potrzeb społecznych? (pytanie może być na egzaminie)
Jaki powinien być obszar usług i dóbr finansowanych z budżetu , a jak część tych usług i dóbr powinna być kupowana na rynku?
Mój pogląd na Kejsa (pojawił się w okresie wielkiego kryzysu gosp. , dokonał rewolucji , państwo powinno zaspokajać podstawowe potrzeby)
SWIS - przedstawienie liberalizmu gosp. , państwo zaspokaja minimalne potrzeby
Przedmiotem nauki o finansach publicznych są zjawiska oraz procesy związane z powstawaniem i dysponowaniem pieniężnych środków publicznych zapewniających funkcjonowanie sektora publicznego.
Nauka o finansach publicznych bada zakres i przyczyny dla których tworzy się fundusze publiczne i różnorodne skutki jakie wywołuje tworzenie funduszy publicznych.
Nauka o finansach publicznych szuka odpowiedzi na podstawowe pytania dotyczące zjawisk zachodzących w sferze gosp. Społecznej związanych z gromadzeniem i rozdysponowaniem pieniężnych środków publicznych. Można wyróżnić trzy sfery do których stawiane są następujące pytania:
1. Sfera społeczno – ekonomiczna
Jaki stopień interwencji fiskalnej państw( dochody podmiotów) jest możliwy do zaakceptowania przez społeczeństwo.
Stopień interwencji fiskalnej czyli jaka część ( na ile każdy z nas godzi się na to aby państwo zabierało nam część dochodów) i co za to otrzymamy ( np refundację czegoś i za ile)
2. Czy możliwe jest takie zaspokojenie popytu na pieniądz, założonego przez państwo które nie ogranicza nadmiernie przedsiębiorczości , zdolności do inwestowania, zdolności do tworzenia oszczędności pieniężnych przez gospod. domowe ale jednocześnie pozwala państwu skutecznie realizować funkcje, publiczne , społeczne i gospodarcze.
3. Jakie mechanizmy zastosować aby działalność państwa sferze finansów publicznych była skoordynowana z innymi obszarami aktywności państwa zwłaszcza w sferze monetarnej
(Ile państwo może przejąć do siebie, jeśli tego pieniądza jest za dużo to inflacja która może przerodzić się w hiperinflację )
4. Jakie skutki dla gospod. społeczeństwo spowoduje kreowanie popytu na pieniądz przez władze publiczne.
5. W jaki sposób umiejętnie łączyć cele czysto fiskalne sprowadzające się do zaspokojenia popytu władz publicznych na pieniądz czyli dochody z cenami poza fiskalnymi takimi jak:
- wspieranie wzrostu gospod
- bezrobocie (walka z nim)
-koordynowanie rozkładu dochodów wynikającego z niesprawiedliwości rynku
6. Jaki stopień nierównowagi w finansach państwa zwłaszcza w budżecie państwa jest do zaakceptowania bo nie wywołuje negatywnych skutków dla ogólnej równowagi gospodarki, nie generuje zjawisk inflacyjnych gospodarki .
Deficyt budżetowy nie może przekraczać 3%, przekroczenie go powoduje negatywne skutki.
7. Jaki poziom zadłużenia państw jest do zaakceptowania, pod jakimi warunkami i jakie konsekwencje dla przyszłych pokoleń ma dług publiczny
8. Jakie powinny być źródła pożyczek publicznych ( tzn: krajowe czy zagraniczne) żeby można było dokonywać minimalizacji kosztów dla pozyskiwania pożyczek oraz utrzymywać płynność finansową państwa – zarządzanie długami publicznymi.
Zdolność do spłacania bieżących zobowiązań – PŁYNNOŚĆ FINASOWA
9 . W jakich sytuacjach działalność pożyczkowa państwa może stabilizować a w jakich destabilizować rynki finansowe.
10 . W jakim zakresie możliwa jest a w jakim zakresie nie celowa jest koordynacja polityki finansowej danego państwa z innymi państwami
Kwestia to jest istotna przy zachodzących współcześnie procesach tworzeniu jednolitego obszaru monetarnego czy jednolitego rynku europejskiego.
27-10-2007
Druga grupa pytań związana jest z mechanizmem gromadzenia środków publicznych.
1. Dlaczego władze publiczne zgłaszają popyt na pieniądz w takiej a nie innej wysokości
2. Jakie czynniki kształtują wielkość tego popytu
3. W jaki sposób popyt na pieniądz może być zaspakajany a szczególnie jaka ma być relacja między pieniądzem bezzwrotnym a pieniądzem zwrotnym
- pieniądz bezzwrotny ( podatki , cła )
- pieniądz zwrotny ( pożyczki , kredyty)
4. Jakie kryteria zastosować przy nakładaniu danin publicznych a wiec:
- kto powinien być opodatkowany
- jaki przedmiot opodatkowania przyjąć
- jak interpretować regułę zdolności kredytowej podmiotów
- czy i jakie stosować preferencje wobec podatników
Powód opodatkowania – zdolność podatkowa podmiotu (czy podmiot jest w stanie zapłacić podatek żeby funkcjonował.
Tendencja w świecie – to wzrost udziału podatków pośrednich w dochodach budżetu państwa, a zmniejszenie się udziału podatków bezpośrednich.
5. Jaką formę organizacyjną gromadzonych i wydatkowanych pieniężnych środków publicznych należy preferować - jakich dziedzinach wskazane jest preferowanie funduszy typu budżetowego a w jakich funduszy typu celowego.
6. Jak powinien być zbudowany aparat skarbowy aby możliwe było skuteczne ściąganie danin publicznych i aby przestrzegane były akceptowane przez społeczeństwo zasady ponoszenia ciężarów publicznych , podatków )
7. Udział władz centralnych i samorządowych w gromadzeniu i wydatkowaniu środków publicznych aby z jednej strony zapewnić bezpieczeństwo finansowe kraju rozumiany jako zdolność władz centralnych do realizacji fundamentalnych funkcji publicznych a z drugiej strony aby tworzyć finansowe warunki rozwoju samorządności
17-11-2007
Na jakie pytania muszą odpowiedzieć finanse publiczne .
Mechanizm rozdysponowywania środków publicznych
1. Jakie dziedziny życia społecznego i gospod. powinny być finansowane z funduszy publicznych i w jakich proporcjach
2. Jakimi metodami można osiągnąć najwyższą efektywną i ekonomiczną efektywność wydatków publicznych
3. Jakie mierniki i parametry należy przyjąć za podstawę dopływu środków finansowanych aby zaspokojenie potrzeb finansowanych z funduszy publicznych było względnie równomierne i sprawiedliwe.
4. Jak należy ową sprawiedliwość rozumieć dla finansów publicznych np. dochód na rodzinę , dochód na głowę
5. Jakie formy organizacyjne i prawne zastosować w stosunku do podmiotów prowadzących gosp. środkami pieniężnymi , agencje władz publicznych
6. Jak kształtować relację między władzami centralnymi aby ich działalność była należycie skoordynowana z punktu widzenia realizacji za pomocą finansów publicznych , celów społecznych i gospodarczych
7. Jakie mechanizmy regulujące dopływ środków finansowanych do poszczególnych szczebli władz publicznych powinny być zastosowane aby możliwe było realizowanie strategii zaopatrzenia poszczególnych obywateli zbiorowości lokalnych oraz całego społeczeństwa w dobra publiczne
Funkcje Finansów publicznych
Do podstawowych funkcji finansów publicznych należy zaliczyć funkcję
- redysrybucyjną
- alokacyjną
- stabilizacyjną
Istota funkcji alokacyjnej polega na tym , że finanse publiczne są narzędziem alokacji zasobów w gospod . rynkowej
Skutkiem alokacji części zasobów którymi dysponuje alokacja jest dostarczanie towarów i usług obywatelom , społecznościom lokalnym oraz całemu społeczeństwu.
Dostarczenie towarów i usług finansowane jest z funduszy publicznych i następuje w związku z dwojakiego rodzaju zadaniami stawianymi przed państwem .
1. zadania publiczne
2. zadania społeczne
Realizacja przez państwo w. w zadań jest konieczna gdy nie mogą one być wykonane za pomocą mechanizmu rynkowego
Zadania publiczne :
Wykorzystanie mechanizmu rynkowego nie wchodzącego w rachubę z powodu specyficznych , naturalnych cech , potrzeb dóbr publicznych.
Trudno było by bowiem na zasadach rynkowych organizować np. ochronę narodową , służbę publiczną , administrację publiczną
Realizacja zadań społecznych państwa zaspokajanie indywidualnych potrzeb obywateli , które wprawdzie ze względu na ich cechy mogły by być zaspokajane na zasadach rynkowych ale wprowadziło by to wiele niebezpieczeństw , wywołanych przez niesprawność mechanizmu rynkowego
Funkcja Redysrybucyjna
Rozważając funkcję lokacyjną finansów publicznych główny akcent należy położyć na wytwarzanie i przetwarzanie dóbr publicznych obywatelom , społecznościom. Procesy te wymagają zasobów ziemi , zasobów pracy , zasobów kapitału trwałego i obrotowego, wytwarzanie i dostarczanie określonych dóbr posiadania dochodów. Spełniając konstytucyjne funkcje państwo musi ponosić wydatki związane z alokowaniem dóbr publicznych i społecznych, jednocześnie państwo nie wytwarza bezpośrednio żadnego dochodu dlatego z konieczności sięga dochodów innych podmiotów wykorzystując atrybut władzy jest więc państwem podatkowym.
Specyficzna sytuacja dochodów państwa , wymusza redystrybucję dochodów społeczeństwa.
Redystrybucja dochodów jest realizowana a formie pieniężnej, dokonuje się w najszerszym ujęciu przez system transferów dochodów ; transfery te przyjmują postać przepływu pieniądza między różnymi podmiotami a państwem.
Dla transferów o charakterze publicznym istotne jest to że przepływ pieniądza ma charakter jednostronny , ściśle jednokierunkowy.
Funkcja stabilizacyjna
Trudność i negatywne skutki jakie powstają z wykorzystywaniem funkcji redysrybucyjnej i stabilizacyjnej , mogą być częściowo złagodzone przez wykorzystywanie finansów publicznych do gospod . rynkowej innymi słowy celem władz publicznych powinny być umiejętne posługiwanie się elementami alokacji zasobów i redystrybucji dochodów do łagodzenia wahań cyklu koniunkturalnego.
!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Pokaż iż umiejętne manewrowanie funkcją alokacyjna i funkcją redysrybucyjną może przerodzić się w sprawne działanie funkcji stabilizacyjnej.
01- 12-2007
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Formy opodatkowania , która jest dobra i uzasadnienie
W procedurze budżetowej proces ten nazywamy amortyzacją budżetu państwa , a ściślej amortyzacją podatków oraz wydatków budżetowych.
Amortyzacja dochodów i wydatków budżetowych dokonywana jest także w przypadku budżetów jednostek samorządowych, gmin , powiatów województw.
Miedzy podatkami a budżetem państwa zachodzą ścisłe związki, fundamentalny związek polega na tym że podstawą tworzenia ( źródłem są podatki a ściślej ustawy podatkowe ) dotyczące poszczególnych rodzajów podatków ( od dochodów z działalności gospod. Dochodów osobistych , akcyzy , dochodów majątkowych)
W ujęciu prawnym zasadnicza różnica między podatkami a budżetem polega nadym że w prawdzie podatki podobnie jak budżet państwa stanowione są na mocy ustaw; to jednak charakter tych ustaw jest odmienny.
Ustawy podatkowe stanowione są z reguły na czas nieokreślony podczas gdy ustawy budżetowe zawsze mają ściśle określony zakres obowiązywania.
Obowiązkowy czas ustaw podatkowych nie przeszkadza w dokonywaniu zmian w ustawie podatkowej lub zmian niektórych dodatkowych rozstrzygnięć.
Przyjęcie przez parlament ustawy podatkowej oznacza przymus pobrania danego podatku przez organ wykonawczy jednak wielkość tego pobrania w sensie globalnym kwot z danego tytułu podatkowego jest zapisana w corocznych ustawach budżetowych.
Wydajność dochodowa poszczególnych podatków jest uzależniona od wielu czynników na które nie mają bezpośredniego wpływu ani parlament ani rząd - faza kryzysu.
Zapisane w ustawie budżetowej kwoty wydatków stanowią limit, ich przekroczenie oznacza naruszenie ustaleń dokonanych w ramach autoryzacji budżetowej a więc złamanie ustawy budżetowej , co może doprowadzić do postanowienia Rządu przed Trybunałem Stanu
Wykład z 15-12-2007
Takie pytanie może być na egzaminie:
1. wyjaśnij dlaczego pieniądz papierowy nie pełni funkcji pieniądza złotego
2. Istota państwa
EGZAMIN
GODZ. 10.30 ( będzie trwał 1 godz. I 15 minut - na kartce piszemy egzamin z finansów publicznych , imie , nazwisko, nr. grupy)
Rozwój budżetu państwa jest ściśle związany z rozwojem instytucji państwa, dla rozwoju budżetu państwa , decydujące znaczenie miały :
1. Rozwój stosunków towarowo pieniężnych
2. Odzielenie majątku państwo od majatku królewskiego
3. Rozwój parlamentaryzmu
4. Rozwój socjalnych funkcji państwa
5. Rozwój gospod. Funkcji państwa
6. Rozwój międzynarodowych stosunków gospod. i finansowych
7. Procesy integracyjne zachodzące we współczesnym świecie
Cechy budżetu państwa
Wyróżniamy następujące cechy budżetu
1.Budżet państwa jest funduszem zneutralizowanych zasobów pieniężnych gromadzonych i dzielonych przez państwo w związku z realizacją zadań państwa
2. Gromadzenie środków budżetowych odbywa się z reguły w sposób przymusowy – ten tryb gromadzenia zasobów budżetowych jest charakterystyczny dla działalności państwa – wynikający z atrybutu władzy
3.Procesy gromadzenia i dzielenia dochodów za pomocą budżetu implikują zasady ustrojowo konstytucyjne – najogólniej chodzi o zakres uprawnień , władzy ustawodawczej i wykonawczej w określaniu źródeł, wysokości i rodzajów oraz kierunków wydatków – wymaga to nadania budżetowi państwa formy normatywnej – ustawy
4. Ustawa budżetowa ( jaki sposób jest zatwierdzony jest budżet - zatwierdzany jest ustawą )
Proces gromadzenia i dzielenia przez państwo dochodów w budżecie zawsze maja charakter nie tylko ekologiczny lecz także społeczny – wyraża się to w przejmowaniu części produktu krajowego brutto, dysponowaniu nią co wpływa na sytuację dochodową poszczególnych osób i grup społecznych
5. Dochody budżetowe powstają na skutek definitywnego, bezzwrotnego przejęcia ich przez państwo od różnych podmiotów
6. Budżet państwa dotyczy działalności organów i podmiotów państwo przyszłości , stąd tez jest zawsze planem dochodów i wydatków państwa na z góry ustalony czas.
7. Budżet jako fundusz musi cechować specjalizacja polegająca na nadaniu rygorów prawnych wydatkom budżetowym
8. Wiązanie dochodów i wydatków budżetu z działalnością państwa w zamkniętym okresie oznacza że w istocie budżet państwa tworz...
aneciakurczaczek