1. rynku finansowego.
Rynek finansowy umożliwia posiadaczowi kapitału jego zainwestowanie, a podmiotom zgłaszającym zapotrzebowanie na kapitał – zaspokojenie potrzeb. Funkcjonowanie rynku finansowego pozwala inwestorom na zróżnicowanie portfela posiadanych aktywów oraz umożliwia ograniczenie ryzyka związanego z inwestycjami.
Rynek finansowy składa się z dwóch rodzajów podmiotów:
1. mające nadwyżkę podmiotów finansowych
2. podmioty, które środki potrzebują na aktywa realne. Dzielą się na aktywa materialne (maszyny, zapasy, wyposażenie) i niematerialne (patenty, licencje)
2. Podział rynku finansowego.
Rynek finansowy możemy podzielić na:
a. rynek pieniężny
b. rynek kapitałowy
c. rynek walutowy
d. rynek instrumentów pochodnych
3. Funkcje rynku finansowego.
Funkcje rynku finansowego:
a. alokacja, rozmieszczeniezasobów
b. koncentracja i transformacja w czasie
c. elastyczne kształtowanie czasowej struktury konsumpcji i inwestycji
d. minimalizacja ryzyka
4. System finansowy (definicja).
System finansowy jest to zbiór norm prawnych ustalających przede wszystkim społeczne organy (instytucje) których zadaniem jest wykonywanie czynności związanych z gromadzeniem oraz podziałem zasobów pieniężnych.
System to uporządkowany układ elementów wraz z ich powiązaniami; elementem zasadniczym, organizującym każdy system jest cel (system to układ służący do realizacji określonego celu).
System finansowy w gospodarce rynkowej to mechanizm funkcjonujący pomiędzy podmiotami gospodarczymi składający się z: instrumentów, rynków instytucji finansowych, zasad na jakich one działają. System ten służy do przenoszenia siły nabywczej pieniądza od podmiotów dysponujących nadwyżkami finansowymi do podmiotów deficytowych.
5. Giełda (pojęcie, funkcje, zadania).
Giełda jest instytucją na której odbywa się publiczny obrót kapitałowymi papierami wartościowymi stanowiącą zespół osób, urządzeń i środków technicznych zorganizowanych w celu kojarzenia ofert sprzedaży i nabycia papierów wartościowych. Giełda działa przy założeniu jednakowego dostępu do informacji rynkowej w tym samym czasie i przy jednakowych warunkach zbywania i nabywania papierów wartościowych dla wszystkich uczestników rynku tych papierów.
Giełda Papierów Wartościowych. Działająca obecnie w Warszawie spółka akcyjna została utworzona na nowy ustawy, funkcjonuje ona w oparciu o statut oraz regulamin, który zatwierdza komisja papierów wartościowych i giełd. Rozpoczęła swoją działalność 16.IV.1991 roku.
Zadania giełdy papierów wartościowych: działa w oparciu o statut i regulamin.
Regulamin określa w szczególności:
· warunki i tryb dopuszczenia papierów wartościowych do obrotu giełdowego
· wprowadzenie papierów wartościowych do obrotu giełdowego
· zasady obrotu na rynku instrumentów pochodnych
· zadania członków giełdy
· sposób składania zleceń maklerskich
· sposób przeprowadzania sesji giełdowych i transakcji pozasesyjnych
· systemy notowań
· zasady nabycia znacznych pakietów akcji
· zasady ewidencji transakcji giełdowych
· systemy informatyczne giełdy
· sposoby upowszechniania informacji giełdowych
· opłaty giełdowe
6. Uczestnicy giełdy.
Uczestnikami giełdy są:
· pośrednicy – giełdowi maklerzy papierów wartościowych, kompetentni przedstawiciele firm maklerskich i banków, upoważnieni przez pracodawców do zawierania transakcji w ich imieniu działający na zlecenie i rachunek klientów, a także instytucje organizujące rynek i obrót papierów wartościowych
· samodzielni uczestnicy giełdy – osoby dopuszczone do handlu giełdowego z prawem zawierania transakcji we własnym imieniu i na własny rachunek np. zarządzający firmami
· urzędnicy – osoby czasowo dopuszczone do handlu giełdowego zawierające transakcje z upoważnienia w imieniu i na rachunek przedsiębiorstw w których pracują
· goście – inne osoby przebywające na giełdzie bez prawa uczestnictwa w transakcjach czyli obsługa, reporterzy.
7. Rola rynku finansowego.
Rynki Finansowe-umożliwiają przepływ oszczędności gospodarstw domowych do przedsiębiorstw. Przewaga rynków finansowych nad bankami leży w tym że inwestorzy na r. f. chętniej niż banki podejmują ryzyko związane z inwestowaniem kapitałów w nowe dziedziny wytwórczości w przypadku których oczekiwana stopa zwrotu jest wysoka ale nie pewna (różnica między bankami a r. f. jest taka że na r. f. więcej możemy zrobić).
- Rola rynków finansowych w przepływ kapitału polega na tym że inwestorzy instytucjonalni (towarzystwa ubezpieczeniowe, fundusze emerytalne, fundusze inwestycyjne) wykorzystują w nich ulokowane oszczędności gosp. domowych w postaci składek, udziałów kapitałowych jako źródło finansowania zakupu akcji i obligacji emitowanych przez przedsiębiorstwa.
Rynki Finansowe są także bardziej niż banki „z oriętowane” na cenę.
Banki interesuje w większym stopniu bieżąca sytuacja firm i ich zdolność do spłaty zaciągniętych kredytów inwestorów na rynku kapitałowym interesują bardziej perspektywy rozwoju spółek; spółka giełdowa nie musi od razu przynosić zysku wystarczy że będzie je przynosiła w przyszłości by mogła sprzedać akcje po dobrej cenie i pozyskać kapitał na rozwój.
8. Pojęcie rynku kapitałowego (podział, funkcje).
Gospodarka która ma na celu rozwój współczesnego systemu finansowego. Ma na celu rozwój i wzrost gospodarki i inwestowania.
R. K- jest rynkiem specyficznym papierów wartościowych których okres wykupu jest dłuższy niż 1 rok przeznaczonych głównie na finansowanie inwestycji czyli powyżej roku to co inwestujemy.
Możemy go najogólniej zdefiniować jako rynek kapitałów średnio i długo terminowych na którym kapitał jest pozyskiwany przez emisję instrumentów finansowych w tym szczególnie papierów wartościowych.
Umożliwia:
- emitowanie papierów wartościowych na inwestycje
- działalność gospodarczą
- daje możliwość uzyskania zysków
- szybkie przenoszenie
Dostarcza kapitału dla operacji długoterminowych, umożliwia emitentowi uzyskanie środków na planowana działalność gospodarczą. Nabywcy stworzą możliwość zyskownej lokaty po siadanych środków finansowych lub zabezpieczenia posiadanego kapitału umożliwia łatwe i szybkie przenoszenie śr. finansowych jak jak różnymi częściami gospodarki. Na tym rynku dokonywana jest bieżąca ocena działalności jednostek gospodarczych dzięki której śr. finansowe kieruje się do tych najbardziej efektywnych.
9. Rynek pieniężny (podział rynku, funkcje, zadania).
Rynek pieniężny- obejmuje transakcje, handel wszystkimi krótkoterminowymi instrumentami finansowymi w którym uczestniczą koło banków i innych uczestników finansowych także podmioty nie bankowe.
Rynek pieniężny- w wyższym znaczeniu jest to obrót pieniądzem banku centralnego oraz papierami rynku pieniężnego, za te ostatnie uważa się papiery wartościowe które można praktycznie w każdym momencie wymienić na pieniądz banku centralnego. Transakcje zawierane są tutaj między bankami i innymi dużymi instytucjami finansowymi przy czym jest to rynek przede wszystkim transakcji między bankowych które banki wykorzystują do zarządzania płynnością i refinansowania swoich operacji, rynek międzynarodowy charakteryzuje się wysokim stopniem zorganizowania i ściśle przestrzeganymi zasobami.
Cechy rynku pieniężnego:
- ma charakter poza personalny, transakcje zawierane poprzez komunikację lub system informatyczny instytucji finansowych zgodnie z zasadami rachunku ekonomicznego.
- przedmiotem obrotu są wy standaryzowane jednolite instrumenty finansowe w przypadku zbywalnych papierów wartościowych (bonów skarbowych, certyfikatów depozytowych bądź komercyjnych, standaryzacja obejmuje nominały czyli okres zachowalności i sposób rozliczenia natomiast w grupie instrumentów nie zbywalnych na rynku depozytów między bankowych standaryzacja dotyczy terminów realizacji transakcji.
- ma charakter zdecentralizowany nie jest zorganizowany na giełdzie ma charakter rynku funkcjonalnego poza giełdą.
- działa w sposób elastyczny ze względu na brak szczegółowych regulacji prawnych określających sposób jego funkcjonowania. Transakcje są zawierane na bazie wzajemnego zaufania a nawet formy pisemne, szczególną formą jest to że zasady rynku pieniężnego wynikają przede wszystkim z faktu że jest to rynek krótkoterminowy na którym decydujące znaczenie ma czas i szybkość działania.
Rynek pieniężny dzielony jest na:
- tradycyjny rynek dyskontowy
- równoległe rynki pieniężne
Klasyczny podział:
- rynek pierwotny- na tym rynku jedną ze stron transakcji jest emitent.
- rynek wtórny- na tym rynku następuje dalszy obrót a łatwość zbywalności waloru świadczy o stopniu płynności jaki posiada, ma to zasadnicze znaczenie na rynku pieniężnym.
Na międzynarodowym rynku pieniężnym mamy do czynienia zarówno z rynkiem pierwotnym i wtórnym.
Funkcje rynku pieniężnego:
- alokacyjna- w ramach systemu bankowego niektóre podmioty dysponują nadwyżką krótkoterminowego kapitału natomiast inne odczuwają jego brak, Rynek pieniężny pozwala zaś na dowolny przepływ środków oraz ich optymalne wykorzystanie przy jednoczesnym zachowaniu płynności finansowej uczestników rynku.
10. Obligacje (rodzaje, funkcje, podział).
jest papierem wartościowym, w którym emitent potwierdza zaciągnięcie określonej pożyczki i zobowiązuje się do jej zwrotu właścicielowi obligacji w ustalonym z góry terminie oraz do spłaty odsetek. Obligacje postrzegane są jako instrumenty o niewielkim ryzyku inwestycyjnym.
Rodzaje i podział:
Obligacje skarbu państwa , ob. Władz samorządowych , ob. Przedsiębiorstw nie finansowych , ob. Banków , ob. Innych instytucji finansowych
Oferowane tylko osobom prywatnym
Oferowane tylko osobom prawnym
Dla nabywców krajowych
Dla nabywców zagranicznych
Krótkoterminowe ,mniej niż 5 lat
Średnioterminowe ,między 5 z 10 lat
Długoterminowe ,powyżej 10 lat
Wieczne , nie podlegają wykupowi , nabywca otrzymuje odsetki
Ob. O stałym oprocentowaniu
Zmiennym oprocentowaniu
Zerowe (nie przynoszą posiadaczowi okresowego procentu)
Podlegające wykupowi , Konwersyjne , Opcyjne
Funkcje :Pożyczkowa ,Lokacyjna, Płatnicza , Obiegowa , Gwarancyjna , Zabezpieczająca , Rozdrobnienia wierzycieli
11. Akcje. (rodzaje, funkcje, podział).
to instrument finansowy reprezentujący udział jego właściciela w kapitale spółki akcyjnej. Akcjonariusz ma ustalone prawa i obowiązki . najważniejszym prawem akcjonariusza jest UDZIAŁ W ZYSKACH SPÓŁKI. Ponadto ma prawo uczestniczyć w walnym zgromadzeniu i tą drogą wpływać na decyzje spółki. Przy akcjach mamy do czynienia z trzema cenami : rynkowa , minimalna , emisyjna.
Akcje dzielimy na IMIENNE , NA OKAZICIELA , gotówkowe , uprzywilejowane , nieme , założycielskie , aportowe
Funkcje Akcji:
· umożliwiają bezpośredni udział w przedsięwzięciu (udział finansowy,a co za tym idzie czerpanie zysku)
· umożliwiają elastyczny przepływ kapitału ze względu na nieograniczone możliwości nabywania lub zbywania akcji
· stanowią źródło kapitału na przyszłe inwestycje
· możliwość kupowania akcji różnych firm ogranicza ryzyk
12. Pojęcie opcji.
Opcje są to kontrakty opcyjnie zawarte między nabywcą kontraktu a jego sprzedawcą. Dają nabywcy opcję lub prawo zakupu bądź sprzedaży określonego instrumentu finansowego po określonej cenie realizacji, nazywanej ceną bazową, w ciągu określonego czasu. Sprzedawca opcji jest zobowiązany do kupna lub sprzedaży instrumentu finansowego nabywcy, jeśli właściciel opcji korzysta z przysługującego mu uprawnienia do sprzedaży lub kupna. Właściciel opcji nie jest zatem zobowiązany do podejmowania żadnych działań, ma jedynie prawo do realizacji kontraktu na własne życzenie. W przeciwieństwie do właściciela, sprzedawca opcji nie ma w tej sprawie wyboru; jest on zobowiązany do sprzedaży lub kupna instrumentu finansowego, jeśli właściciel realizuje opcję.
Innymi słowy, opcja jest to prawo kupna lub sprzedaży określonej ilości instrumentu bazowego po określonym kursie w określonym czasie.
Istota opcji sprowadza się docięci zabezpieczenia się przed stratami wynikającymi z wahań w czasie cen przedmiotu transakcji. Specyfikę tego instrumentu finansowego tłumaczy sama geneza słowa opcja – w łacinie optio znaczy prawo, ale nie obowiązek. Opcje są pochodnymi papierów wartościowych, co oznacza, że są to instrumenty rynku finansowego, których wartość zależy od ceny instrumentu (waloru) będącego przedmiotem transakcji. Takim instrumentem finansowym może być określony papier wartościowy (akcja, obligacja, bon skarbowy), waluta, indeks giełdowy, stopa procentowa itp. Walor ten nazywa się instrumentem pierwotnym, a opcja utworzona na jego bazie – instrumentem pochodnym.
13. Cechy kontraktów opcyjnych.
Opcje mają cztery ważne cechy:
1. mogą być zrealizowane po z góry ustalonej cenie
2. emisja opcji nie ma wpływu na wartość majątku objętego opcją
3. decyzja o realizacji opcji będzie zależna od różnicy między wartością rynkową produktu a ceną realizacji tej opcji
4. opcje wygasają w określonym czasie.
Kontrakt opcyjny jest kontraktem asymetrycznym - inne prawa i obowiązki ma nabywca opcji, a inne wystawca.
Wystawca opcji musi wnieść odpowiednie zabezpieczenie na oferowane opcje (depozyt zabezpieczający).
Istnieje rozbudowana terminologia związana z rynkiem opcji. Sprzedawca opcji nazywany jest często jej wystawcą, a akt sprzedaży opcji – wystawieniem opcji. Jeśli posiadacz opcji kupna wykorzystuje opcję, mówimy, że ją realizuje. Posiadacz będzie realizował opcję kupna, kupując walor na warunkach kontraktu opcyjnego. Każdy kontrakt opcyjny zawiera cenę, która musi być zapłacona w momencie, gdy opcja będzie realizowana, czyli, cenę realizacji, cenę wykonania lub cenę bazową. W przypadku każdej opcji kupujący musi zapłacić określoną sumę, którą nazywamy ceną opcji lub premią opcji. Wszystkie rodzaje opcji notowane na giełdzie są ważne tylko w pewnym określonym czasie.
14. Rodzaje opcji.
Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje opcji:
1. Opcja kupna (call option lub krótko call) to kontrakt, w którym wystawca opcji gwarantuje nabywcy opcji możliwość dokonania w przyszłości transakcji kupna od wystawcy (writer)instrumentu bazowego danej opcji po cenie ustalonej przez obie strony w chwili zawarcia kontraktu opcyjnego. Jeżeli kupujący zdecyduje się skorzystać z tego prawa to sprzedawca jest zobowiązany do dostarczenia przedmiotu transakcji.
Innymi słowy, opcja kupna daje prawo zakupu określonej liczby akcji (zazwyczaj 100) po określonej cenie.Ważność opcji zwykle jest określana przez podanie konkretnej daty, zwanej datą wygaśnięcia danej opcji. Cena, którą ewentualnie zapłaci posiadacz opcji kupna w momencie realizacji kontraktu nazywa się ceną wykonania.
2. Opcja sprzedaży (put option lub krótko put) to kontrakt, w którym wystawca opcji gwarantuje nabywcy opcji prawo do sprzedaży instrumentu bazowego wystawcy opcji po z góry ustalonej cenie . Sprzedający opcję sprzedaży zobowiązuje się do zakupu przedmiotu transakcji zgodnie z warunkami. Ogólnie rzecz biorąc, opcja sprzedaży daje prawo do sprzedaży akcji (zazwyczaj 100) po określonej cenie, w określonym czasie.Ważność opcji zwykle jest określana przez podanie konkretnej daty, zwanej datą wygaśnięcia danej opcji. Cena, którą otrzyma posiadacz opcji sprzedaży w zamian za dostarczenie dostawcy instrumentu bazowego nazywa się ceną wykonania.
15. Jakie są korzyści z kupna opcji a jakie ze sprzedaży opcji.
Zakup opcji kupna daje nabywcy opcji następujące korzyści:1. Ograniczona strata – największa możliwa strata dla nabywcy opcji kupna jest równa zapłaconej premii (koszt zakupu opcji)
2. Nieograniczony zysk – zysk możliwy do osiągnięcia jest praktycznie nieograniczony i zależy wyłącznie od wzrostu ceny instrumentu bazowego
3. Niewielka inwestycja – koszt zakupu opcji jest znacznie niższy niż kwota, którą należałoby zapłacić za nabycie takiej liczby akcji, na jaką opiewa opcja. Zatem do czasu wygaśnięcia opcji pozostałą część kapitału można zainwestować w inny sposób
4. Efekt dźwigni – możliwe jest osiąganie bardzo dużych zysków na premii przy stosunkowo niewielkim wzroście ceny instrumentu bazowego.
Zakup opcji sprzedaży daje nabywcy następujące korzyści:1. Możliwość uzyskania zysku na spadkowym rynku – oznacza to, że opcja sprzedaży pozwala na uzyskanie korzyści bez konieczności otwierania krótkich pozycji na rynku
2. Ograniczenie straty – maksymalna strata, jaką może ponieść nabywca opcji sprzedaży, jest równa kosztowi nabycia opcji
3. Nieograniczone zyski – praktycznie maksymalny zysk posiadacza opcji sprzedaży jest ograniczony tym, że cena rynkowa instrumentu bazowego może osiągnąć najniższą wartość równą zeru
W zależności od aktualnego kursu akcji można wyróżnić trzy przypadki:* „In the money call” = „w pieniądzu”
Aktualna cena rynkowa instrumentu bazowego jest wyższa niż cena wykonania* „At the money call” - „na pieniądzu”
16. Wymień pozycje w kontraktach opcyjnych.
W kontraktach opcyjnych możliwe są cztery pozycje:
1. Długa pozycja w opcjach kupna (zakup opcji kupna – długa opcja kupna) – brak depozytu
2. Długa pozycja w opcjach sprzedaży (zakup opcji sprzedaży – długa opcja sprzedaży) – brak depozytu
3. Krótka pozycja w opcjach kupna...
aneciakurczaczek