Nerwy_czaszkowe.doc

Nerw

Jądra

Przebieg

Główne gałęzie

Obszar unerwienia

I – węchowy

olfactorius

brak

nabłonek węchowy bł. śluzowej jamy nosowej, nerwy węchowe (nici węchowe) przez otwory blaszki sitowej - przebicie op.tw., od dołu do opuszki węchowej [kłębuszki węchowe], pasmo węchowe, trójkąt węchowy, 1) istota dziurkowana przednia, prążek węchowy przyśrodkowy, przeciwległa opuszka węchowa 2) prążek węchowy boczny, zakręt półksiężycowaty i okalający (pierwotna kora węchowa) 3) zakręt przyhipokampowy (pole śródwęchowe)

Brak

Okolica węchowa błony śluzowej jamy nosowej: małżowina nosowa górna, odpowiadająca jej część przegrody nosa.

III – okoruchowy

oculomotorius

(mieszany)

Ruchowe:

Jądro początkowe na wysokości wzgórków górnych blaszki pokrywy (nakrywka śródmózgowia), do przodu od wodociągu mózgu, w pobliżu linii pośrodkowej.

Przywspółczulne:

Jądro dodatkowe Westphala-Edingera

jądro, łuk wypukły w stronę boczną, opuszcza mózgowie – (2 grupy pęczków) dół międzykonarowy powyżej górnego brzegu mostu, bruzda przyśr. odnogi mózgu, połączenie obu pęczków, między t. górną móżdżku a t. górną mózgu do przodu i w bok, przebija op.tw. bocznie od wyrostka pochyłego tylnego, w górnym brzegu ściany bocznej zatoki jamistej, opuszcza czaszkę - kąt przyśr. szczeliny oczodołowej górnej, przejście przez pierścień ścięgnisty wspólny

Gałąź górna (ramus superior):

- m. dźwigacz powieki górnej

- m. prosty górny

Gałąź dolna: (r. interior):

- m. prosty przyśrodkowy

- m. prosty dolny

- m. skośny dolny

              - Korzeń okoruchowy               (radix oculomotoria), do               zwoju rzęskowego, krótki,              przedzwojowy, przywsp.

Włókna ruchowe i czuciowe:

- m. dźwigacz powieki górnej

- m. proste gałki ocznej (górny, przyśrodkowy, dolny)

- m. skośny dolny gałki ocznej

Włókna przywspółczulne:

- m. rzęskowy

- m. zwieracz źrenicy

IV – bloczkowy

trochlearis

(mieszany)

W dół od jądra n. okoruchowego, do przodu od wodociągu mózgu, na wysokości wzgórków dolnych blaszki pokrywy (nakrywka śródmózgowia)

jądro, do góry i tyłu, obejmuje istotę szarą środkową, skrzyżowanie – zasłona rdzeniowa górna, pow. grzbietowa pnia mózgu(!), opuszcza mózgowie – bocznie od wędzidełka zasłony rdzeniowej górnej i ku dołowi od wzgórka dolnego blaszki pokrywy, obejmuje konar mózgu, równolegle do t. tylnej mózgu,
przebija op.tw. – ku tyłowi od wyr. pochyłego tylnego i na stoku k. skroniowej, w ścianie bocznej zatoki jamistej, krzyżuje n. okoruchowy, opuszcza czaszkę - szczelina oczodołowa górna, oczodół

Brak

Mięsień skośny górny oka

(włókna ruchowe i proprioceptywne)

V – trójdzielny

trigeminus

(mieszany)

Ruchowe:

Jądro ruchowe / żwaczowe (środkowa część mostu - cz. boczna tworu siatkowatego)

Czuciowe:

- j. czuciowe górne (cz. boczna tworu siatkowatego mostu)

- j. pasma rdzeniowego (od dolnego odcinka mostu do cz. szyjnej rdzenia kręgowego – przyśr.),

- j. pasma śródmózgowiowego (górny odcinek mostu, dolny śródmózgowia)

(Przywspółczulne - miejsce sinawe dołu równoległobocznego)

opuszcza mózgowie –boczna pow. mostu, przy odejściu konaru środkowego móżdżku, szczyt piramidy k. skroniowej , cz. większa: [zwój troisty (czuciowy)] – z bocznego brzegu do przodu i ku dołowi wychodzą:

V1 - n. oczny – ku górze i do przodu, szczelina oczodołowa górna, oczodół - podział;

V2 - n. szczękowy – poziomo do przodu, otwór okrągły, dół skrzydłowo-podniebienny;

V3 - n. żuchwowy – ku dołowi, zespolenie z ruchową cz. mniejszą, otwór owalny, dół podskroniowy

·   Nerw oczny (opthalmicus) – czuciowy +zwój rzęskowy

·   Nerw szczękowy (maxillaris) – czuciowy +zwój skrzydłowo-podniebienny

·   Nerw żuchwowy (mandibularis) – mieszany +zwój uszny, podżuchwowy (i podjęzykowy)

·   Część większa (portio major) – czuciowa

·   Część mniejsza (portio minor) - ruchowa

·   opona twarda

·   czuciowo: skóra twarzy i czoła do linii szczytowo-uszno-bródkowej, granice gałęzi: szpara ust i szpara powiek,

·   błona śluzowa jamy nosowej, jamy ustnej, zatok, policzka, podniebienia, cz. górnej gardła, 2/3 przednich języka

·   zęby i dziąsła

·   spojówka

·   ruchowo: mięśnie: żwaczowe, dna jamy ustnej, napinacz błony bębenkowej, napinacz podniebienia

V1 – oczny

ophthalmicus

(czuciowy)

ściana boczna zatoki jamistej, podział, szczelina oczodołowa górna;

n. łzowy – cz. boczna sklepienia oczodołu, krzyżuje m. prosty boczny, podział, cz. oczodołowa gruczołu łzowego

n. czołowy – pod sklepieniem, na m. dźwigaczu powieki górnej, wcięcie czołowe

n. nosowo-rzęskowy – pierścień ścięgnisty wspólny, do przodu i przyśr., brzeg przyśrodkowy sklepienia oczodołu, podział

zwój rzęskowy (przywspółczulny, w głębi oczodołu) tworzą:

-gałąź n. nosowo-rzęskowego (korzeń czuciowy)

-gałąź n. okoruchowego (korzeń przywspółczulny)

-włókna współczulne zazwojowe ze zwoju szyjnego

oddaje nn. rzęskowe krótkie (czuciowe, przywspółcz., współcz.) do naczyń twardówki i naczyniówki, m. rzęskowego, zwieracza i rozwieracza źrenicy; tęczówki, rogówki

W jamie czaszki:

·   gałąź namiotu

Przed wejściem do oczodołu:

·   n. łzowy (czuciowy, przywsp.) –> gałąź górna i dolna

·   n. czołowy (czuciowy) -> n. nadbloczkowy i nadoczodołowy

·   n. nosowo-rzęskowy:
cz. rzęskowa:
- g. łącząca ze zwojem rzęskowym
- nn. rzęskowe długie
cz. nosowa:
- n. sitowy tylny i przedni
- n. podbloczkowy

·   czuciowo: namiot móżdżku, ściany zatoki skalistej górnej, poprzecznej, prostej;
skóra czoła do szwu wieńcowego, skóra powieki górnej i grzbietu nosa;
bł. śluzowa cz. przednio-górnej jamy nosowej, zatoki czołowej, klinowej, komórek sitowych;
spojówka, błona włóknista i naczyniowa gałki ocznej

V2 – szczękowy
maxillaris
(czuciowy)

ściana boczna zatoki jamistej (otrzymuje wł. współcz.), otwór okrągły, dół skrzydłowo-podniebienny, podział, szczelina oczodołowa dolna, n. podoczodołowy

n. jarzmowy – szczelina oczodołowa dolna, boczna ściana oczodołu, oddaje g. łączącą do n. łzowego, otwór jarzmowo-oczodołowy, podział

n. podoczodołowy – dolna ściana oczodołu, bruzda podoczodołowa, kanał podoczodołowy, otwór podoczodołowy, podział

nn. skrzydłowo-podniebienne – korzeń czuciowy zwoju skrzydłowo-podniebiennego

zwój skrzydłowo-podniebienny (przywspółcz.) tworzą:

-nn. skrzydłowo-podniebienne (korzenie czuciowe) – biegną dalej jako gałęzie odprowadzające

-n. skalisty większy (korzenie przywspółczulne, przedzwojowe)

-n. skalisty głęboki (korzeń współczulny) od splotu szyjno-tętniczego wewnętrznego

W jamie czaszki:

·   gałąź oponowa (środkowa)

W dole skrzydłowo-podniebiennym:

·   n. jarzmowy ­­-> g. łącząca do n. łzowego (przywsp.), g. jarzmowo-skroniowa, g. jarzmowo-twarzowa

·   n. podoczodołowy -> nn. zębodołowe górne tylne, przednie i środkowa, gg. końcowe (powiekowe dolne, nosowe zewn. i wewn., wargowe górne)

·   nn. skrzydłowo-podniebienne -> do zwoju skrzydłowo-podnieb. -> gg. nosowe tylne górne boczne, górne przyśrodkowe i dolne, nn. podniebienne: większy i mniejsze, gg. oczodołowe, g. gardłowa

·   czuciowo: opona twarda;
skóra powieki dolnej i obu kątów oka, przedniej okolicy skroniowej, skrzydła nosa, cz. górnej policzka i wargi górnej;
bł. śluzowa wargi górnej, cz. tylnej i dolnej jamy nosowej, zatoki klinowej i komórek sitowych, podniebienia i dziąseł;
wszystkie zęby szczęki

V3 – żuchwowy
mandibularis
(mieszany)

otwór owalny, (g. oponowa), dół podskroniowy, (grupa przednia – gł. ruchowa), (grupa tylna – gł. czuciowa);

n. językowy – między mm. skrzydłowymi, przyjmuje strunę bębenkową, między gałęzią żuchwy a m. skrzydłowym przyśr., krzyżuje m. zwieracz górny gardła i m. rylcowo-językowy, dno jamy ustnej na poziomie trzeciego dolnego zęba trzonowego, nad m. żuchwowo-gnykowym, brzeg boczny języka, wnika do języka między m. gnykowo-językowym a m. bródkowo-językowym

n. zębodołowy dolny – między mm. skrzydłowymi, między więz. klinowo-gnykowym a żuchwą, oddaje n. żuchwowo gnykowy, otwór żuchwy, kanał żuchwy, podział

n. uszno-skroniowy – wokół wyrostka kłykciowego żuchwy, ku górze, między stawem skroniowo-żuchwowym a przewodem słuchowym zewn., pod cz. górną ślinianki przyusznej, do skóry skroni, zwój uszny

zwój podżuchwowy – pęczek tylny (gg. doprowadzające): n. trójdzielny (korzeń czuciowy), struna bębenkowa (korzeń przywsp. przedzw.) i włókna współczulne; pęczek przedni (g. odprowadzająca): gg. do gruczołów języka i ślinianki podjęzykowej, gg. gruczołowe

·   g. oponowa

Grupa przednia:

·   n. żwaczowy

·   nn. skroniowe głęb. przedni i tylny

·   n. skrzydłowy boczny i przyśrodk.

·   n. policzkowy (czuciowy)

Grupa tylna:

·   n. językowy ->gg. cieśni gardzieli, n. podjęzykowy, gg. językowe

·   n. zębodołowy dolny -> n. żuchwowo-gnykowy (mieszany), gg. zębowe i dziąsłowe dolne, n. bródkowy

·   n. uszno-skroniowy -> (...)

·  ...