nazwy-zwyczajowe.pdf

1. Rodniki (grupy) alkilowe

Nazwy rodników (grup) powstałych przez oderwanie jednego (lub więcej) atomu wodoru od alkanu

tworzymy zastępując charakterystyczną końcówkę –an końcówką –yl . Jednakże istnieje kilka grup,

które oprócz nazw systematycznych mają nazwy zwyczajowe. Nazwy te są tak popularne, że

IUPAC dopuszcza ich używanie. Grupy te to:

Nazwa zwyczajowa

Nazwa systematyczna

izopropyl

1-metyloetylu

izobutyl

2-metylopropylu

izopentyl

3-metylobutyl

tert- butyl

1,1-dimetyloetyl

tert -pentyl

1,1-dimetylopropyl

neopentyl

2,2-dimetylopropyl

winyl

etenyl

allil

prop-2-enyl

fenyl

benzyl

benzyliden

nazwy jedynie dla związków z wiązaniem

podwójnym/potrójnym lub dla identycznych

podstwników

benzylidyn

metylen (metyliden)

1. Grupy acylowe

Ogólna nazwa takiej grupy to acyl ( ac id + - yl ). Kwasy organiczne znane były od dawna, a ich

nazwy tworzono od materiału z którego je otrzymano (lub w którym występuje). Z uwagi na to, że

dawniej językiem w którym porozumiewali się badacze był język łaciński, rdzeń w nazwie kwasu

jest pochodzenia łacińskiego. Nazwy zwyczajowe grup otrzymanych z kwasu przez oderwanie

grupy hydroksylowej tworzone są z nazwy łacińskiej kwasu (rdzeń) do której dodajemy końcówkę

–yl . Nazwy systematyczne tworzone są z nazwy węglowodoru posiadającego taką samą liczbę

atomów węgla jak grupa do której dodawana jest końcówka – oil : alkan oil .

Nazwa zwyczajowa

Nazwa systematyczna

formyl

metanoil

acetyl

etanoil

propionyl

propanoil

butyryl

butanoil

izobutyryl

2-metylopropanoil

akryloil

propenoil

metaakryloil

2-metylopropenoil

benzoil

ftaloil

tosyl

p-metylobenzenosulfonoil

2. Ważne węglowodory i inne pochodne

Węglowodory mające charakterystyczne rozgałęzienie na końcu łańcucha w nazwie zwyczajowej

mają przedrostek izo- . Nazwy wielu pochodnych tworzone są z nazw poznanych wcześniej grup.

Wiele związków aromatycznych znanych jest lepiej pod nazwą zwyczajową niż pod nazwą

systematyczną:

Nazwa zwyczajowa

Nazwa systematyczna

izobutan

2-metylopropan

neopentan

2,2-dimetylopropan

chlorek winylu

chloroeten

chlorek allilu

3-chloroprop-1-en

chlorek metylenu

dichlorometan

chloroform

trichlorometan

chlorek benzylu

fenylochlorometan

chlorek benzylidenu

fenylodichlorometan

chlorek benzylidynu

fenylotrichlorometan

beznylidenoaceton

4-fenylobut-3-en-2-on

styren

fenyloeten

anizol

metoksybenzen

fenetol

etoksybenzen

p-krezol

4-metylobenzenol

benzonitryl

benzenokarobonitryl

dibenzoil

1,2-difenyloetanodion

benzoina

1,2-difenylo-2-hydroksyetanon

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: