JASKRA
1) podwyższone ciśnienie śródgałkowe
2) zanik tarczy n II
3) ubytki w polu widzenia
KLASYFIKACJA JASKRY:
· Pierwotna
1) z otwartym kątem przesączania = jaskra prosta
a) z prawidłowym cieśn.
b) z podwyższonym ciśn
2) z zamkniętym -//- -//-
a) ostra (gwałtowne zamknięcie kąta)
b) podostra
c) przewlekła (z cechami lub bez neuropatii)
3) postać mieszana
· Wtórna – wzrost cieśn. wew gałkowego spowodowany zaburzeniami hydrodynamiki spowodowanymi innymi chorobami oka lub czynnikami zew.
1) z otwartym kątem
a) torebkowa
b) barwnikowa
c) związana z zapaleniem bł naczyniowej
d) fakolityczna
e) erytrocytarna
f) posteroidowa
Przyczyny:
1) zapalenie przedniego odcinka oka (zaczopowanie beleczkowania, zrosty tylne)
2) sterydy (zmiany w beleczkach)
3) wzrost ciśn. żylnego w splotach nadtwardówkowych (np. wytrzeszcz endokrynny,
guzy pozagałkowe
2) z zamkniętym kątem
a) z blokiem źrenicy
- nieprawidłowości soczewki( pęcznienie soczewki, podwichnięcie, zrosty tylne)
- zrosty tylne
- zablokowanie źrenicy przez ciało szkliste po usunięciu soczewki
b) bez bloku źrenicy
- rubeoza tęczówki ( np.: DM, NT)
- guzy wew gałkowe
· Wrodzona
1) pierwotna jaskra wrodzona (genetyczna) (woloocze) - najczęściej obuoczna
2) towarzysząca innym wrodzonym anomaliom
3) wtórna jaskra u dzieci
ROZPOZNANIE:
1 - wywiad + w rodzinny
2 - badanie ostrości wzroku
3 - pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego, krzywa dobowa
a) tonometria impresyjna – tonometr Schiotza
b) tonometria aplanacyjna – w lampie szczelinowej
4 - gonioskopia – badanie kąta przesączania
5 - pachymetria – badanie grubości rogówki
6 - perymetria wg Goldmanna – badanie pola widzenia
Ubytki w polu widzenia w jaskrze:
Stadium I
- objaw Seidla = powiększenia plamy ślepej Mariottea
- mroczki Bierruma = w górnej lub dolnej cz pola widzenia → zlewają się → łukowaty mroczek Bierruma
Stadium II
- objaw ogołocenia plamy ślepej
- schodek Ronnego ( od strony nosowej)
Stadium III
- zajęcie ćwiartek nosowych
- wyspa widzenia centralnego
- wyspa w skroniowym polu widzenia
Jaskra dokonana
- zanik widzenia centralnego = ślepota
- często bolesność ( trwałe zniesienie bólu – wstrzyknięcie powyżej 70% etanolu)
- b wysokie ciśn wew gałkowe
- zmętnienie rogówki i tworzenie pęcherzy nabłonkowych
- zaćma
7 - badanie dna oka
1. zagłębienie tarczy n II - c/d = 0.3
2. pierścień nerwowo - siatkówkowy
- grubość
- barwa
- symetria
3. pień naczyniowy siatkówki
8 – lasery:
- GDX (laserowa polarymetria skaningowa) ocena grubości włókien przy wyjściu z tarczy n II
- HRT (laserowy oftalmoskop skaningowy) analiza topografii n II
9 – OCT – bad tomograficzne
LECZENIE:
Cel: zatrzymanie postępu uszkodzeń n. II
(obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego do takiego poziomu przy którym progresja
zmian zostanie zahamowana)
1) farmakologiczne:
- TIMOLOL 0,25% lub 0,5% (beta-bloker) per oculi - zmniejsz wydzielania cieczy wodnistej
- ACETAZOLAMID (inhibitor anhydrazy węglanowej) per os, iv zmniejsz wydzielania cieczy wodnistej
- PILOKARPINA 2% (parasympatykomimetyk) per oculi
a)otwarcie zamkniętego kąta przesączania
- zwężenie źrenicy
- oddzielenie podstawy tęczówki od beleczkowania
b)otwarty kąt przesączania
-rozluźnienie utkania beleczkowania przez skurcz włókien podłużnych m. rzęskowegoi pociąganie ostrogi twardówki
Działania niepożądane:
- stan czynnościowej krótkowzroczności (skurcz m rzęskowego) – nie występuje u osób starszych (brak zdolności akomodacji)
- pogorszenie ostrości wzroku u osób z centralną zaćmą podtorebkową (zwężenie źrenicy)
- może przyczynić się do odwarstwienia siatkówki w przypadku istnienia zmian zwyrodnieniowych dna oka
- wzmożenie łzawienia (wzrost wydz łez, obkurczenie kanalików odpływowych)
- ślinotok
- skurcze jelit
- biegunka
- SYMPATYKOMIMETYKI – agoniści receptorów α2
a) rozszerzają źrenicę
b) zmniejszają wydzielanie cieczy wodnistej
- POCHODNE PROSTAGLANDYN
a) zwiększenie odpływu cieczy wodnistej drogą niekonwencjonalną
b) brak wpływu na odpływ przez struktury kąta przesączania
2) laserowe:
1. trabeculoplastyka laserem argonowym
- przypalenie tkanki beleczkowania
- ułatwienie odpływu cieczy przez struktury kąta przesączania
2. irydotomia laserowa
-wykonanie w obwodowej części tęczówki otworu ułatwiającego przepływ z komory tylnej do przedniej
- u osób po ostrym ataku jaskry
3) cyklodestrukcja = koagulacja ciała rzęskowego
- częściowa destrukcja niektórych wyrostków ciała rzęskowego, przestają wydzielać
ciecz wodnistą
3) chirurgiczne
1. irydektomia obwodowa
2. trabekulektomia - wytworzenie kanału między komorą przednią a przestrzenią pod torebką Tenona
3. wszczepy drenujące = zabiegi z zastosowaniem sztucznych przetok filtrujących;
wszczepy do komory przedniej pod m prosty
ATAK OSTREJ JASKRY
Objawy
a. podmiotowe
- silny ból oka i głowy,
- nudności, wymioty
- pogorszenie ostrości widzenia
- objaw kół tęczowych wokół źródeł światła
b. przedmiotowe
- przekrwienie mieszane
- rogówka obrzęknięta, zmętniała
- spłycona komora przednia
- źrenica szeroka, sztywna, owalna
- gałka twarda - bardzo wysokie ciśnienie > 60 mm Hg
Przyczyny
1) blok źrenicy (predysponuje do tego mały przedni odcinek oka)
2) częściowe rozszerzenie źrenicy (pobudzenie sympatyczne, np. po podaniu atropiny)
3) pierwote samoistne zamknięcie kąta – rzadko (anatomicznie nietypowe odejście nasady tęczówki od c.rzęskow.)
Leczenie, cel:
1 – ułatwienie odpływu c.wodnistej
2 – zmniejszenie wydzielania
3 – zmniejszenie uwodnienia tkanek oka
1) farmakoterapia
· Acetazolamid
p.o. 500 - 750 mg
lub i.v. 500 mg
· Pilokarpina 2%
Krople co 10 min przez pierwszą godz., następnie co godz.
· leki osmotyczne, gdy brak efektu po 3h
20% mannitol 250ml i.v.
lub 50% glicerol 1.5g/kg p.o.
*leki ii-go rzutu - beta-blokery, miotyki
2) chirurgia lub laser, gdy brak efektu po 6h
- iridektomia (również po opanowaniu ostrego ataku w celu zabezpieczenia przed kolejnymi)
* nacięcie pod powieką
- iridotomia laserowa, jeśli są do tego warunki
Kąt przesączania
· Budowa:
1) linia Schwalbego (przejście rogówki w twardówkę)
2) beleczkowanie
3) kanał Schlemma
4) ostroga twardówkowa
5) ciało rzęskowe
· Gonioskopia (najczęściej za pomocą trójlustra Goldmanna) – badanie kąta przesączania
· Rodzaje:
1) otwarty, szeroki kąt przesączania
- duża odległość lini Schwalbego od nasady tęczówki -widać wszystkie
linie budowy anatomicznej
- duża odległość odblasku rogówkowego od tęczówkowego
2) otwarty, wąski kąt przesączania (dziobiasty)
- linia Schwalbego blisko nasady tęczówki
- mała odległość odblasków
3) zamknięty kąt przesączania = nasada tęczówki zrośnięta z
beleczkowaniem
- nie widać struktur anatomicznych
- odblaski schodzą się
Drogi odpływu cieczy wodnistej:
1 - konwencjonalna = przez beleczkowanie (90%)
2 - naczyniówkowo-twardówkowa (10%)
3 - tęczówkowa
Różnicowanie zapalenia tęczówki z atakiem jaskry:
1) cechy wspólne :
- silny ból oka
- pogorszenie widzenia
- światłowstręt
- łzawienie
- zwężenie szpary powiekowej
- obrzęk
- zatarcie rysunku tęczówki
- tyndalizacja płynu komorowego
2) różnice :
- twardość gałki ( jaskra – twarda jak kamień, zap tęcz – ok.)
- głębokość przedniej komory (jaskra – b spłycona, zap tęcz – ok.)
- źrenica (jaskra- poszerzona, owalna, brak reakcji na światło; zap tęcz – węższa niż w drugim oku, reakcja na światło słaba ale zachowana)
- rogówka (jaskra – obrzękły nabłonek, który zmniejsza przejrzystość, często podobnie warstwa miąższowa ; zap tęcz – ok. )
- ból (jaskra – ostry + okolica czołowo-skroniowa, zap tęcz – tępy , w głębi oka)
ZAĆMA
Rodzaje:
1) ...
agusvege