PEDAGOGIKA  RESOCJALIZACYJNA

Podstawowe pojęcia pedagogiki resocjalizacyjnej:

Niedostosowanie społeczne – zmiany w zachowaniu się wyrażające się trudnościami w dostosowaniu do norm społecznych spowodowane czynnikami genetycznymi, organicznymi lub środowiskowymi.

Pedagogika kryminalna – zajmuje się resocjalizacją przestępców, a szczególnie nieletnich. Jest działem kryminologii i dlatego jej metody, środki i kierunek postępowania, jakkolwiek uwzględniają założenia i zasady resocjalizacji, zależne są od polityki kryminalnej i od polityki represyjnej sądów.

Pedagogika społeczna – dyscyplina pedagogiczna zajmująca się badaniem  warunków środowiskowych, w jakich przebiegają procesy wychowawczo-opiekuńcze człowieka od jego urodzenia do końca życia. Ważnym zakresem zainteresowań p.s. są zagadnienia kompensacji wychowawczej i opiekuńczej, niezbędnej zwłaszcza w takich przypadkach losowych jak sieroctwo lub złe warunki wychowania w rodzinie.

Przedmiotem PEDAGOGIKI RESOCJALIZACYJNEJ  jest każda jednostka niedostosowana społecznie i zagrożona w rozwoju społeczno-moralnym. Szczególnie jednak p.r. zajmuje się dziećmi i młodzieżą, która znalazła się w trudnych warunkach rozwojowych  i która na skutek tego wymaga specjalnej pomocy wychowawczej i opiekuńczej w dostosowaniu się do wymagań społecznych i rozwiązywaniu trudności życiowych.

Społeczne niedostosowanie ma dwa ważne aspekty:

a)      SPOŁECZNY – stosunek jednostki społecznie niedostosowanej do norm społecznych jest zaburzony; zagraża on porządkowi społecznemu.

b)     INDYWIDUALNY – wewnętrzna, psychiczna sytuacja takiej jednostki jest trudna, także na skutek utrudnionych kontaktów ze środowiskiem.

Niedostosowanie społeczne ujmowane jest w następujących aspektach:

1.      Symptomów, manifestacji

2.      Układów postaw lub stanów osobowości i mechanizmów wewnętrznych prowadzących do ujawniania się symptomów nieprzystosowania.

3.      Czynników determinujących stany nieprzystosowania społecznego.

Nieprzystosowanie społeczne – pojmowane jako niedojrzałość stosunków interpersonalnych, przyjmuje trzy formy:

-          aspołeczności, której istotą jest agresja i wrogość

-          konformizm (nadmiernej uległości względem innych osób)

-          neurotyczności – związanej z poczuciem bezradności i lęku

Pedagogika resocjalizacyjna wyodrębniła się z pedagogiki specjalnej jako interdyscyplinarna nauka, której przedmiotem jest wychowanie i kształcenie osób, przejawiających charakterystyczny syndrom postaw antyspołecznych, świadczących o ich wadliwym przystosowaniu społecznym. W sensie ścisłym ,przedmiotem p.r jest tzw. rzeczywistość wychowawcza czyli całokształt czynników składających się na strukturę i przebieg procesu wychowawczego. W pedagogice resocjalizacyjnej istnieją dwa komplementarne sposoby prezentacji rzeczywistości wychowawczej: prezentacja analityczna i syntetyczna

W prezentacji analitycznej rzeczywistość wychowawcza ukazana jest jako zbiór obiektów lub faktów wychowawczych . Obiektami wychowawczymi są :

-          osoby wychowujące i nauczające specjalnie do tego przygotowane

-          osoby wychowywane i uczące się

-          warunki determinujące przebieg i strukturę procesu wychowawczego

W prezentacji syntetycznej rzeczywistość wychowawcza ujmowana jest jako system wzajemnie sprzężonych faktów i obiektów tworzących tzw.  Układ wychowawczy określony co do swojej struktury i funkcji , jakie ma realizować .

   Działalność układu wychowawczego resocjalizacji osób nie przystosowanych społecznie polegać ma m.in. na :

- wywoływaniu , optymalizowaniu i doskonaleniu funkcji wychowawczych.

- eliminowaniu dysfunkcji w procesie przystosowania społecznego jednostek pozostających w          układzie

- eliminowaniu czynności zbędnych i nieskutecznych.