London Jack - Dobrodziejstwo wątpliwości.pdf - ebooki Przygoda i sensacją - kasiek790

DOBRODZIEJSTWO WĄTPLIWOŚCI

Jack London

Carter Watson, z ostatnim numerem jakiegoś czasopisma pod pachą, szedł wolno i ciekawie

rozglądał się wkoło. Od dwudziestu lat nie był na tej ulicy, a zaszły tu wielkie i zadziwiające zmiany.

To zachodnioamerykańskie miasto o trzystu tysiącach mieszkańców miało ich zaledwie trzydzieści

tysięcy, kiedy jako chłopiec biegał po jego ulicach. Ulica, po której szedł, była wówczas spokojną

ulicą domów mieszkalnych, w przyzwoitej dzielnicy robotniczej. Ale tego późnego popołudnia

Watson stwierdził, że wchłonęła ją występna i rozległa dzielnica o złej sławie. Zaroiło się na niej od

chińskich i japońskich sklepików i spelunek, chaotycznie pomieszanych z podrzędnymi zakładami

białych i knajpami spod ciemnej gwiazdy. Cicha ulica jego młodości stała się najbardziej bandycką

dzielnicą miasta.

Spojrzał na zegarek. Było wpół do szóstej. Dobrze wiedział, że jest to senna pora w tego rodzaju

dzielnicy, pchała go jednak ciekawość. Przez dwadzieścia lat włóczęgi i badania warunków

socjalnych na świecie woził ze sobą wspomnienie swego rodzinnego miasta jako czegoś drogiego i

pięknego. Zaskoczyła go zmiana, którą tu widział. Musi koniecznie przejść jeszcze kawałek i

zobaczyć, jak nisko stoczyło się jego miasto.

I jeszcze coś: Carter Watson miał wyostrzony zmysł społeczny i obywatelski. Zamożny, a dzięki

temu niezależny, niechętnie trwonił energię na wielkoświatowe herbatki i wytworne towarzyskie

kolacje. Nie pociągały go też ani aktorki, ani konie wyścigowe, ani podobne rozrywki. Jego manią

były sprawy etyki i uważał się za nie byle jakiego reformatora, choć jego działalność sprowadzała

się przede wszystkim do pisywania artykułów w poważniejszych pismach i kwartalnikach oraz do

wydawania pod własnym nazwiskiem jasno i mądrze napisanych książek o klasie robotniczej i

wielkomiejskich nędzarzach. Wśród dwudziestu siedmiu ogłoszonych drukiem tytułów, które

wyrobiły mu nazwisko, były takie: „Gdyby Chrystus zstąpił do Nowego Orleanu”,

„Wyeksploatowany do cna robotnik”, „Reforma czynszowa w Berlinie”, „Wiejskie slumsy Anglii”,

„Ludność wschodnich stanów”, „Reforma contra rewolucja”, „Miasteczka uniwersyteckie —

rozsadnikiem radykalizmu” i „Jaskiniowiec cywilizacji”.

Ale Carter Watson nie był ani maniakiem, ani fanatykiem. Nie wpadał w rozpacz na widok

okropności, które badał i piętnował. Nie płonął ogniem naiwnego entuzjazmu. Ratował go humor, tak

jak wielkie doświadczenie i usposobienie konserwatywno-filozoficzne. Nie skłaniał się też ku

teoriom błyskawicznych reform. Jego zdaniem społeczeństwo mogło stać się lepsze jedynie dzięki

straszliwie powolnej i bardzo bolesnej ewolucji. Nie uznawał ani gwałtownych cięć, ani raptownych

odrodzeń. Ludzkość może się uszlachetniać tylko poprzez cierpienie i biedę, tak jak dochodziła do

wszystkich zdobyczy socjalnych.

Tego późnego, letniego popołudnia ciekawość nie dawała Watsonowi spokoju. Przystanął przed

pretensjonalną knajpą. Wisiał nad nią szyld z napisem „Vendome”, a do wnętrza prowadziło dwoje

drzwi. Jedne najwidoczniej wiodły do baru — z tych nie skorzystał — a drugie otwierały się na

wąski korytarz. Watson przeszedł go i znalazł się w dużej sali zastawionej stolikami, zupełnie pustej.

W półmroku dostrzegł w odległym kącie pianino. Pomyślawszy w duchu, że wróci tu kiedyś i

przyjrzy się ludziom, którzy siedzą i piją przy tych licznych stolikach, ruszył wokół sali.

Krótki korytarz wiódł z niej do małej kuchenki, gdzie przy stole siedział samotnie Patsy Horan,

właściciel lokalu. Posilał się śpiesznie przed wieczornym napływem gości. Był zły na cały świat.

Rano lewą nogą wstał z łóżka i odtąd wszystko go irytowało. Gdyby ktoś zapytał o to barmanów,

pewnie by powiedzieli, że „stary się wściekł” Ale Carter Watson tego nie wiedział. Gdy wszedł do

kuchni, ponury wzrok Patsy Horana padł na czasopismo pod jego pachą. Nie znał Watsona i nie

wiedział, że niesie on zwykłe ilustrowane pismo. Z głębi swego rozdrażnienia osądził, że ów obcy to

zakała ludzkości, jeden z tych, którzy zapaskudzają mu wnętrze lokalu przybijając lub rozlepiając

plakaty. Barwna okładka pisma utwierdziła go w przekonaniu, że to plakat. Od tego się zaczęło. Z

widelcem i nożem w ręku Patsy podbiegł do Watsona.

— Wynoś się! — ryknął. — Już ja was znam!

Carter Watson osłupiał. Patsy wyskoczył na niego jak diabeł z pudełka.

— Będziesz mi tu ściany niszczył! — krzyczał Patsy wyrzucając z siebie istny potok ohydnych i

obraźliwych wymysłów.

— Jeśli nawet czymś pana dotknąłem, zrobiłem to nieumyślnie... Tyle tylko zdążył powiedzieć

Watson, bo Patsy zaraz mu przerwał. — Wynoś się i nie rozpuszczaj pyska — powtórzył, groźnie

wywijając dla większego wrażenia nożem i widelcem.

Carter Watson ujrzał oczyma wyobraźni ten widelec nieprzyjemnie wbity w jego żebra,

zrozumiał, że daremnie próbowałby „rozpuszczać pysk”, i szybko zawrócił do wyjścia. Widok tego

pokornego odwrotu musiał do reszty rozwścieczyć Patsy Horana, bo ten czcigodny jegomość upuścił

nóż i widelec i skoczył na Watsona.

Ważył sto osiemdziesiąt funtów, tyleż co Watson. Pod tym względem mieli równe szanse. Patsy

był jednak karczemnym zabijaką, na ślepo prącym naprzód, podczas gdy Watson był bokserem. I pod

tym względem on miał przewagę, bo Patsy atakując zapomniał o obronie i ryzykownie zamachnął się

prawą pięścią. Watsonowi wystarczyłoby poczęstować go lewym prostym i uciec. Ale Watson miał

jeszcze jedną przewagę. Boks i doświadczenie wyniesione z nędznych i podejrzanych dzielnic całego

świata nauczyły go panowania nad sobą.

Obrócił się więc w miejscu i zamiast oddać cios, zrobił unik i przeszedł do zwarcia. Patsy, który

szarżował jak byk, miał przewagę rozpędu, Watson zaś, obróciwszy się ku niemu, rozpędu nie miał.

W rezultacie obaj całym ciężarem swoich trzystu sześćdziesięciu funtów runęli z hukiem na ziemię.

Watson znalazł się pod spodem i głową dotykał tylnej ściany wielkiego pokoju. Od ulicy dzieliło go

sto pięćdziesiąt stóp. Zastanawiał się szybko. Przede wszystkim należało uniknąć skandalu. Nie

chciał dostać się do gazet w mieście swego dzieciństwa, gdzie mieszkało jeszcze wielu krewnych i

przyjaciół rodziny.

Dlatego też oplótł rękami człowieka leżącego na nim, przywarł do niego i czekał nadejścia

pomocy, która musiała przyjść zwabiona hałasem. I rzeczywiście nadeszła — to znaczy z baru

wypadło sześciu mężczyzn i półkolem obstąpiło zapaśników.

— Zabierzcie go — rzekł Watson. — Nie ruszyłem go i nie chcę się bić.

Lecz półkole stało w milczeniu. Watson trwał w niezmienionej pozycji i czekał. Po wielu

daremnych próbach ugodzenia go Patsy wdał się w pertraktacje:

— Puść mnie, to i ja cię puszczę — powiedział.

Watson puścił go, Patsy jednak ledwie się podniósł, stanął nad leżącym przeciwnikiem gotów do

zadania ciosu.

— Wstawaj! — rozkazał.

Mówił głosem groźnym i nieubłaganym, jak Bóg Ojciec w dzień Sądu Ostatecznego, i Watson

pojął, że nie może liczyć na zmiłowanie.

— Odejdź pan, to wstanę — odparł.

— Jeśli jesteś dżentelmenem, wstawaj zaraz — rzekł Patsy, a blade oczy pałały mu wściekłością,

gdy pięść szykowała się do miażdżącego ciosu.

W tej samej chwili cofnął nogę, chcąc kopnąć Watsona w twarz. Watson zasłonił się

skrzyżowanymi ramionami i skoczył na nogi tak błyskawicznie, że zamknął w klamrze przeciwnika,

nim ten zdążył uderzyć. Trzymając go raz jeszcze zaapelował do gapiów.

— Chłopcy, zabierzcie go. Widzicie, że go nie ruszam. Nie chcę się bić. Chcę stąd wyjść.

Ludzie w kole ani nie drgnęli, ani się nie odezwali. To milczenie było tak złowróżbne, że

Watsonowi ciarki przeszły po krzyżu. Patsy spróbował się wyrwać, co miało ten efekt, że Watson

powalił go na wznak i wyrwawszy mu się skoczył do drzwi. Ale koło widzów jak mur zagrodziło mu

drogę. Dostrzegł blade, nalane twarze ludzi, którzy nie widują słońca, i zrozumiał, że ma przed sobą

nocnych rzezimieszków, drapieżne zwierzęta wielkomiejskiej dżungli. Odepchnęli go w tył, w

objęcia goniącego za nim jak rozjuszony byk Patsy Horana.

W jeszcze jednym zwarciu Watson, chwilowo bezpieczny, zaapelował do bandy opryszków. I

znów jego głos był głosem wołającego na puszczy. Wtedy zląkł się nie na żarty. Znał wiele

wypadków, kiedy w takich spelunkach maltretowano samotnych gości, łamano im żebra i

masakrowano twarze, kopano i bito na śmierć. Wiedział też, że jeśli ma wyjść cało, nie wolno mu

uderzyć ani napastnika, ani nikogo z bandy. Jednakże ogarnęło go uzasadnione oburzenie. Siedmiu na

jednego — to w żadnym wypadku nie jest uczciwe! Był zły i zbudziło się w nim drapieżne zwierzę

drzemiące w każdym człowieku. Ale przypomniał sobie żonę i dzieci, zaczętą książkę i dziesięć

tysięcy akrów sfalowanej ziemi we własnej, tak lubianej podgórskiej posiadłości. W przelotnej jak

błyskawica wizji ujrzał błękitne niebo, promienie złotego słońca na ukwieconych łąkach, bydło

leniwie brodzące w strumieniach i błysk rzucającego się w bystrym nurcie pstrąga. Życie było piękne

— zanadto piękne, by miał je ryzykować dla zaspokojenia przypływu zwierzęcych instynktów.

Krótko mówiąc, Carter Watson był opanowany i przerażony.

Jego przeciwnik, zamknięty w mistrzowskim zwarciu, próbował się wyswobodzić. Watson znów

go powalił, skoczył do drzwi i znów odepchnęło go półkole ludzi o wyblakłych, nalanych twarzach.

Nowym unikiem umknął prawemu sierpowemu Horana i chwycił go wpół. Powtarzało się to wiele

razy. Watson stawał się coraz zimniejszy, gdy zawiedziony w rachubach Patsy, któremu nie

wychodził żaden cios, wściekał się coraz bardziej i spróbował walczyć w zwarciach głową. Za

pierwszym razem grzmotnął Watsona czołem w nos. Nauczony doświadczeniem Watson przyciskał

odtąd w zwarciach głowę do jego piersi. Oszalały z wściekłości Patsy bódł dalej i pokiereszował

sobie oko, nos i policzek o ciemię Watsona. A im silniej się kaleczył, tym bódł zacieklej i mocniej.

Taka jednostronna walka trwała od dwunastu do piętnastu minut. Watson nie zadał ani jednego

ciosu, szukał tylko ucieczki. Czasem, w krótkich chwilach, gdy odrywał się od przeciwnika i klucząc

między stolikami próbował dostać się do wyjścia, ludzie o bladych, nalanych twarzach łapali go za

poły marynarki i pchali pod prawy sierpowy depczącego mu po piętach Patsy'ego. Raz po raz i

nieskończoną ilość razy Watson przechodził do zwarcia i kładł przeciwnika na obie łopatki, przy

czym zawsze okręcał nim i przewracał go w kierunku drzwi. W ten sposób zbliżał się do celu o

długość ciała.

W końcu, bez kapelusza, rozczochrany, z krwawiącym nosem i podbitym okiem, wydostał się na

chodnik i wpadł w objęcia policjanta.

— Niech pan, aresztuje tego człowieka — zażądał łapiąc z trudem oddech.

— Hej, Patsy! — zawołał policjant — co się tu u ciebie dzieje?

— Jak się masz, Charley — odpowiedział Patsy. — Ten drab wpadł tutaj...

— Niech pan go aresztuje — powtórzył Watson.

— Wynoś się! Zmykaj! — ryknął na niego Patsy.

— Zmykaj! — dorzucił policjant. — Bo jak nie, to ciebie aresztuję.

— Dobrze, ale musi pan także aresztować tego człowieka. Napadł na mnie bez powodu.

— Napadłeś na niego, Patsy? — zapytał policjant.

— Nie. Daj mi skończyć, Charley, i — na Boga — mam świadków na to, co mówię. Siedzę w

kuchni i jem zupę, aż tu wchodzi ten drab i ni stąd, ni zowąd — do mnie. Nawet nie wiem, co to za

jeden. Jest pijany.

— Niech pan spojrzy na mnie — zaprotestował oburzony socjolog. — Czy jestem pijany?

Policjant spojrzał na niego ponuro i groźnie i skinął na Patsy'ego, by mówił dalej.

— Więc ten drab zaczyna się mnie czepiać. „Nazywam się Tira McGrath i rozsmaruję cię na

chlebie. Ręce do góry!” — woła. Uśmiechnąłem się, a ten, bęc, bęc, palnął mnie dwa razy i rozlał mi

zupę. Spójrz na moje oko. Ładnie mnie urządził.

— Co pan zamierza zrobić? — zapytał Watson policjanta.

— Wynoś się, zmykaj, bo zobaczysz, że cię aresztuję — usłyszał w odpowiedzi.

Wtedy w Watsonie zbudziło się poczucie obywatelskiej praworządności.

— Protestuję...

Ale w tej chwili policjant schwycił go za ramię i szarpnął tak mocno, że o mały włos byłby go

przewrócił.

— Chodź, aresztuję cię.

— To i jego niech pan weźmie — żądał Watson.

— Akurat! — rzekł policjant. — Po coś na niego napadł, gdy spokojnie jadł zupę?

Carter Watson był naprawdę zły. Nie tylko napadnięto go bez powodu, dotkliwie pobito i

aresztowano, ale jeszcze wszystkie ranne gazety podały sensacyjny opis jego pijackiej awantury z

właścicielem osławionej knajpy „Vendome”. W tych opisach nie było ani słówka prawdy. Patsy

Horan i jego poplecznicy szczegółowo opowiedzieli całą bijatykę. Nie ulegało wątpliwości, że

Carter Watson był pijany. Trzy razy wyrzucano go z szynku do rynsztoka i trzy razy wracał ziejąc

nienawiścią i przysięgając, że wszystkich stąd powymiata.

„Słynny socjolog urżnął się i siedział w kozie” — taki był pierwszy tytuł artykułu, który wpadł

Watsonowi w oczy na czołowej stronie gazety. Obok ujrzał swoją wielką podobiznę. Inne tytuły

głosiły: „Carter Watson ubiega się o mistrzostwo w boksie”, „Carter Watson dostał za swoje”,

„Słynny socjolog próbuje wymieść do czysta spelunkę” i „Carter Watson znokautowany przez Patsy

Horana w trzeciej rundzie”.

Wypuszczony za kaucją, Carter Watson stanął nazajutrz przed sądem policyjnym oskarżony z

urzędu o zakłócenie porządku publicznego przez napad i pobicie niejakiego Patsy Horana. Ale

przedtem jeszcze prokurator, który bierze pensję za ściganie wykroczeń przeciw porządkowi

publicznemu, odciągnął Watsona na bok na prywatną rozmowę.

— Lepiej byłoby, gdyby pan poniechał sporu — powiedział. — Wie pan co, panie Watson, niech

pan się pogodzi z Patsy Horanem. Uściśnijcie sobie ręce i skończcie z tym. Załatwimy sprawę raz

dwa. Szepnę słówko sędziemu i umorzy sprawę przeciw panu.

— Wcale nie chcę, żeby umarzał sprawę — zaoponował Watson. — Pańskim obowiązkiem jest

mnie przesłuchać, a nie godzić z tym... z tym jegomościem.

London Jack - Dobrodziejstwo wątpliwości.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: