ZMIANY SKÓRNE
1. PLAMA (Macula, czyt. Manula) – zmiana barwy skóry wskutek przekrwienia lub niedokrwienia (rumień). Jest ona bez większej lub mniejszej zawartości melaniny.
2. BĄBEL (Urtica) – powstaje w wyniku nagłego okołonaczyniowego obrzęku skóry z jej uniesieniem. Charakterystyczną cechą bąbli jest ich nagłe pojawienie się, krótki czas trwania i pojawienie się silnego świądu.
3. PĘCHERZYK (Vesicula) – widoczna komórka w skórze, wypełniona płynem surowiczym. Z powodu cienkiej pokrywy może dojść do uszkodzenia → nadżerka → strup.
PĘCHERZYK
śródnaskórkowy podrogowy
4. KROSTA (Postula) – widoczna komora skóry, wypełniona ropą. Umiejscawia się podrogowo lub śródnaskórkowo. Częściowo związana jest z przydatkami skóry, z ujściem mieszków włosowych i gruczołów potowych.
„Torbiel” – zawartość ropna krosty. Krosta jest otorbioną komorą z różną zawartością, przeważnie z produktami gruczołów.
5. GRUDKA (Papula) – ma trwałą konsystencję, wielkość do 1 cm. Uniesienie skóry powstaje w wyniku zwiększenia się objętości komórek lub odkładania się stałych substancji.
6. NADŻERKA (Erosio) – ubytek naskórka, mogący obejmować wszystkie jego warstwy. Charakterystyczną formą nadżerki jest przeczos. Jest on uwarunkowany mechanicznie poprzez np. zdrapanie naskórka lub nadmierne drapanie.
7. ROZPADLINA – bolesny szczelinowy ubytek skóry, obejmujący naskórek i skórę właściwą. Umiejscawia się także na błonach śluzowych.
8. WRZÓD (Ulcus) – głęboko sięgający ubytek w tkance skóry właściwej ze słabą skłonnością do gojenia się.
9. ŁUSKA – są to nawarstwienia górnych warstw naskórka, składające się ze zrogowaciałych, oddzielających się kompleksów komórkowych.
10. NADMIERNE ROGOWACENIE NASKÓRKA – przylegające nawarstwienia komórek zrogowaciałych.
11. STRUP (Crusta) – zasuszona wydzielina, przeważnie pokrywająca nadżerki. Kolor może być żółty (ropne tworzenie się strupa), przy głęboko sięgających zmianach z uszkodzeniem ściany naczyń występuje kolor brązowy (zawartość krwista – krwotoczne tworzenie się strupa).
12. BLIZNA (Cicatrix) – gojenie się ubytków skóry, stan zejściowy niektórych wykwitów, występujący z zanikiem lub przerostem skóry.
KRYTERIA BADANIA DERMATOLOGICZNEGO
1. LOKALIZACJA – umiejscowienie ogniska na obszarze skóry powinno być ściśle określone.
2. LICZBA – zmiany występują pod postacią schorzeń jednoogniskowych z pojedynczym wykwitem albo schorzeń wieloogniskowych z kilkoma ogniskami.
3. RODZAJ – szeregowaniem różnych wykwitów skóry zajmuje się nauka o wykwitach – Seniotyka. Ogniska skóry kwalifikuje się przeważnie wg fizykalnych (niebiologicznych) kryteriów – jest to: barwa, stan skupienia, spoistość, wielkość.
4. UKŁAD – rozmieszczenie lub układ większej liczby pojedynczych ognisk: rozsiane, zgrupowane i zlewające się.
5. ROZLEGŁOŚĆ ZMIAN – zasięg rozprzestrzeniania się pojedynczego ogniska, może zostać podany w cm lub porównany do wielkości dłoni / monety.
6. PODZIAŁ WYKWITÓW:
a) wykwity w poziomie skóry:
Ø plama;
b) wykwity ze zwiększeniem objętości:
Ø bąbel,
Ø pęcherzyk,
Ø krosta;
c) wykwity ze zmniejszeniem objętości:
Ø nadżerka,
Ø rozpadlina,
Ø wrzód;
d) nawarstwienia:
Ø łuska,
Ø nadmierne rogowacenie naskórka,
Ø strup;
e) stany zejściowe:
Ø blizna.
7. DOLEGLIWOŚCI – najczęstszą miejscową dolegliwością w chorobach skóry jest świąd – bardzo typowy dla niektórych schorzeń (np. świerzbu), a w niektórych prawie nigdy niewystępujący (np. kiła). Rzadsze są bóle (np. półpasiec, choroby błony śluzowej, żylaki kończyn i odbytu). W ciężkich chorobach skóry mogą występować ogólne dolegliwości.
KRYTERIA ZMIAN
1. KSZTAŁT:
Ø regularny,
Ø nieregularny;
2. ODGRANICZENIE OD ZDROWEJ NIEZMIENIONEJ SKÓRY:
Ø ostre,
Ø nieostre;
3. UKŁAD:
Ø zgrupowany,
Ø rozsiany,
Ø zlewający się (wykwit nachodzi na wykwit);
4. ROZLEGŁOŚĆ ZMIAN:
Ø zlokalizowane,
Ø uogólnione.
SCHORZENIA SKÓRY WYWOŁANE PRZEZ CZYNNIKI FIZYKALNO – CHEMICZNE
Środowisko człowieka ma charakter nie tylko biologiczny, ale także fizykalno-chemiczny. Działalność ludzka w coraz większym stopniu przeobraża środowisko (zmniejsza się środowisko biologiczne i następuje ekspansja środowiska fizykalno-chemicznego). Czynnikami fizykalnymi, które mogą oddziaływać na skórę są np.:
Ø wpływy mechaniczne,
Ø temperatura,
Ø promieniowanie,
Ø elektryczność;
a czynnikami chemicznymi są np.:
Ø woda,
Ø powietrze,
Ø związki chemiczne.
Częściowo chodzi o wpływy naturalnego środowiska, a częściowo o sztucznie stworzone czynniki środowiskowe, szczególnie w pracy i życiu zawodowym (medycyna pracy i schorzenia zawodowe). Ciągle trudno wykrywalnymi uszkodzeniami skóry są schorzenia spowodowane złym stanem naturalnego środowiska człowieka: zanieczyszczeniem środowiska oraz oddziaływaniem dziury ozonowej. Z jednej strony wystąpienie uszkodzeń skóry jest zasadniczo możliwe, ponieważ jest ona narażona na nie jako zewnętrzna powłoka ustroju; z drugiej strony skóra ma pewne mechanizmy obronne zdolne do stawiania oporu. Pod względem medycznym lepiej dają się uchwycić uszkodzenia skóry powstałe w wyniku wyraźnie niefizjologicznych oddziaływań fizykalno-chemicznych.
Charakterystycznymi cechami schorzeń skóry wywołanymi wpływami fizykalno-chemicznymi są:
a) uszkodzenia,
b) reguła „dawka – czas”,
c) wpływ toksyczny,
d) zooalergozy,
e) przenoszenie zakażeń.
SCHORZENIA WYWOŁANE MECHANICZNIE:
A. RANY
Ø rany otwarte – pionowe rozdzielenie skóry, częściowo jako lekkie obrażenia, a częściowo jako wypadki o różnym stopniu ciężkości,
Ø KLINIKA (obraz kliniczny) – w zależności od sposobu powstawania wyróżnia się określone rodzaje ran: cięte, kłute, szarpane, miażdżone, kąsane, otarcia, rany powstałe wskutek wybuchu,
Ø powikłania:
a) zakażenia – rana stanowi wrota zakażenia dla zarazków,
b) powstanie owrzodzenia przy wstępnie uszkodzonej skórze (cukrzyca, tętnicze zaburzenia krążenia),
c) wadliwe powstawanie blizn, np. keloid (zgrubiała skóra),
Ø rokowania gojenia się ran są dobre.
B. PĘCHERZE
Ø powstają wskutek poziomego rozdzielenia się ciągłości skóry i są przeważnie podnaskórkowe,
Ø KLINIKA – powstają przeważnie na rękach, stopach wskutek niefizjologicznego ucisku i rozciągania. Powstawanie pęcherzy przy normalnym obciążeniu skóry wskazuje na istnienie czynników lub chorób predyspozycyjnych takich jak:
ü genodermatozy (pęcherzowe oddzielanie się naskórka),
ü pęcherzowe schorzenia autoimmunologiczne,
ü zaburzenia przemiany materii,
ü cukrzyca z patologią drobnych naczyń skóry.
PRZEWLEKŁE USZKODZENIA SPOWODOWANE UCISKIEM
Przewlekłe mechaniczne obciążenia z okresowymi przerwami mogą prowadzić do reakcji adaptacyjnych skóry (skóra może tolerować zmianę). Dostarczają one nierzadko wskazówek, co do sposobów ich powstawania → ciężka praca fizyczna, specjalne znamiona zawodowe, zmiany skórne u osób psychicznie chorych.
Ø KLINIKA – przewlekłe uszkodzenia są spowodowane uciskiem przy niefizjologicznie przewlekłym obciążeniu skóry – są to hiperkeratozy (leczenie miejscowe keratolizą przez usunięcie; najważniejsze jest usunięcie przyczyny), modzele, nagniotki, krwawienia.
1. ODLEŻYNA – niedokrwienna martwica spowodowana ciągłym, przewlekłym uciskiem powierzchni skóry.
Ø Podział stopnia ciężkości odleżyny wg szerzenia się w głąb tkanek:
ü STOPIEŃ I – zaczerwienienie,
ü STOPIEŃ II – owrzodzenie skóry,
ü STOPIEŃ III – dalsze, głębsze zniszczenie części miękkich, np. mięśni.
USZKODZENIA TERMICZNE SKÓRY
1. OPARZENIE I „SPARZENIE”
Są to skutki miejscowego działania podwyższonej temperatury powyżej 50°C, która wywołuje odpowiednie podwyższenie ciepłoty skóry i miejscowe, a także ogólne następstwa.
Ø OPARZENIE
Jest to przeważnie silne uszkodzenie skóry na skutek oddziaływania wysokiej temperatury, np. otwartego płomienia, gorących przedmiotów (temperatura ok. 900°C).
Wyróżniamy oparzenie:
ü I STOPNIA – rumień, wyleczenie po kilku dniach,
ü II STOPNIA – oprócz rumienia powstają również podnaskórkowe pęcherze,
ü III STOPNIA – martwica lub tworzenie się strupa z głębokim zniszczeniem skóry i przydatków skóry, może nastąpić szok pooparzeniowy, niebezpieczeństwo wystąpienia posocznicy, następnie mogą pojawiać się blizny i keloidy.
2. ODMROŻENIE
Powstaje w wyniku miejscowego działania obniżonej temperatury, wywołującej odpowiednie ochłodzenie skóry.
Wyróżniamy odmrożenie:
ü I STOPNIA – bladość skóry,
...
lenka123456