Alkoholizm - uzależnienie od alkoholu Autor: dr med. Bohdan Tadeusz Woronowicz Źródło: Centrum AKMED - www.akmedcentrum.eu Jak powstaje alkoholizm Aby lepiej zrozumieć w jaki sposób dochodzi do uzależnienia od alkoholu oraz jak wyglądają wzajemne powiązania między czynnikami biologicznymi, psychologicznymi i społecznymi proponuję wyobrazić sobie następującą sytuację. Tak jak ludzie mają mniej bądź więcej biologicznych predyspozycji do alkoholizmu tak samo ziemia (gleba) może być mniej lub bardziej urodzajna. Na bardzo urodzajnej glebie, nawet z niewielkiej ilości i to niezbyt wartościowego ziarna, mają szansę wyrosnąć całkiem przyzwoite rośliny, natomiast na słabej glebie trudno jest wyhodować cokolwiek. Wiadomo również, że, aby wyrosła jakakolwiek roślinka konieczne są odpowiednie warunki klimatyczne związane z temperaturą, wilgotnością czy nasłonecznieniem. Spróbujmy teraz wyobrazić sobie człowieka, który posiada silne predyspozycje biologiczne do uzależnienia (urodzajną lub bardzo urodzajną glebę), który często pije wysokoprocentowe napoje alkoholowe (rzuca dużo "wartościowego ziarna" na glebę) a jednocześnie często przebywa w sprzyjających piciu warunkach środowiskowych (jest więc odpowiednia, wilgotność, temperatura i nasłonecznienie). Jakość ziarna możemy tutaj porównać do mocy napojów alkoholowych. Ziarnem "wartościowym" (o wysokiej jakości) będą w naszym przypadku mocne alkohole czyli napoje spirytusowe, które dokonują największej destrukcji w organizmie i które najszybciej doprowadzają do uzależnienia. U takiego człowieka, w stosunkowo krótkim czasie, musi rozwinąć się alkoholizm (wyrośnie dorodna roślina). Jeżeli jednak, pomimo predyspozycji biologicznych (urodzajnej gleby), człowiek ten nie będzie zbyt często i dużo pił (rzucał ziarna)a warunki środowiskowe nie będą sprzyjały piciu (sucho, zimno i ciemno) wówczas szansa na rozwinięcie się alkoholizmu będzie znacznie mniejsza (albo prawie nic nie wyrośnie albo będzie to słaba i karłowata roślina). Na podobnej zasadzie nie wszystkie osoby posiadające predyspozycje do alkoholizmu, stają się alkoholikami. Korzystając z powyższych porównań można prześledzić również proces zdrowienia. Wyobraźmy sobie, wspomnianą już wcześniej, dorodną roślinę (alkoholizm), której nie podlewamy (nie dostarczamy alkoholu). Prawdopodobnie zacznie ona powoli usychać a proces ten będzie przebiegał latami. Tak dzieje się w przypadku alkoholików którzy z ogromnym wysiłkiem powstrzymują się od picia (nie piją w tzw. "zaparte"). Proces przezwyciężania przez nich choroby trwa niezmiernie długo. Roślina (alkoholizm) jest bowiem okresowo podsuszana a później (w okresie powrotu do picia) obficie podlewana. Dzięki temu okresowemu podlewaniu nie usycha, lecz rośnie nadal. W tym miejscu nasuwa się pytanie co należałoby zrobić, aby pozbyć się niepotrzebnej rośliny? Odpowiedź jest jedna - należy pozwolić jej aby całkowicie uschła a następnie wyrwać ją z korzeniami. W miejscu gdzie rosła, należy posiać inne ziarno a kiedy wykiełkuje z niego nowa roślina - dbać i pielęgnować aby zajęła ona, na stałe, miejsce poprzedniej. Podobnie po zaprzestaniu picia, miejsce po alkoholu należy koniecznie czymś wypełnić poprzez dokonanie gruntownych zmian w sobie i w swoim dotychczasowym życiu. Dlaczego alkoholizm jest chorobą? Za tym, że uzależnienie od alkoholu jest chorobą przemawia fakt, że spełnia ono trzy podstawowe kryteria choroby, tj. narusza stan równowagi między zdrowiem i patologią, charakteryzuje się swoistą etiologią, a wśród przyczyn zmian patologicznych obecny jest czynnik fizyczny. Alkohol oddziaływuje na ośrodkowy układ nerwowy (głównie na mózg), a ten z kolei reaguje na wszelkie zmiany w składzie chemicznym krwi (aspekt patofizjologiczny); jest anatomicznym podłożem życia psychicznego (aspekt psychologiczny) oraz umożliwia kontakt z innymi ludźmi, podlega wpływom społecznym (aspekt socjologiczny). Substancje psychoaktywne (w tym również alkohol) działają na mózg poprzez swoje własności chemiczne i konkurują ze związkami chemicznymi produkowanymi przez układ nerwowy, w celu komunikowania się wewnątrz systemu neuronów. Jednocześnie substancje te uszkadzają struktury mózgowe. Badania neuropatologiczne wykazały, że w porównaniu z grupą kontrolną, u alkoholików 30% neuronów płatów czołowych jest zniszczonych. Jest to o tyle istotne, że te właśnie płaty są odpowiedzialne za wyższe funkcje mózgowe (np. przewidywanie, planowanie) oraz za hamowanie innych struktur, odpowiedzialnych za zachowania bardziej instynktowne (np. agresja). Okazało się, że mózg człowieka uzależnionego ma funkcjonalne niedobory, nawet wtedy gdy nie są widoczne zmiany strukturalne. Powyższe fakty pozwalają stwierdzić, że uzależnienie od alkoholu jest niewątpliwie chorobą, która m.in. charakteryzuje się zaburzeniem czynności mózgu. Chorobą, która jest aktywna bez względu na to czy alkoholik jest w stanie upojenia, czy też zachowuje abstynencję.
agalaik