PracamagisterskapMonikiWittIIImiejscewkonkursie.pdf

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

Wydział Prawa i Administracji

Stacjonarne Studium Prawa

Monika Witt

Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego

jako instrument finansowy

wspierania rozwoju regionalnego

Praca magisterska

napisana pod opieką

Prof. dr hab. BoŜeny Popowskiej

Poznań 2006

Wykaz skrótów stosowanych w tek ś cie.

EFRR – Europejskie Fundusz Rozwoju Regionalnego

EFS – Europejski Fundusz Społeczny

NPR – Narodowy Plan Rozwoju

NSRR – Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego

PKB – Produkt Krajowy Brutto

RKS – Regionalny Komitet Sterujący

RPO – Regionalny Program Operacyjny

RM – Rada Ministrów

SIMIK – System Informatycznego Monitorowania i Kontroli

SPO – Sektorowy Program Operacyjny

TUE – Traktat o Unii Europejskiej z 7 lutego 1992 r.

TWE – Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską z 25 marca 1957 r.

UE – Unia Europejska

Ustawa o NPR – Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju

ZPORR – Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego

Zało Ŝ enia wst ę pne.

Prowadzenie ambitnej i dynamicznej polityki regionalnej to jedno z

najistotniejszych wyzwań stojących przed Unią Europejską, będące wyrazem dąŜenia

do osiągnięcia solidarności między Państwami Członkowskimi. Polityka regionalna

jest bardzo doniosłą kwestią dyskutowaną szeroko na forum całej Unii Europejskiej.

Jest ponadto jedną z najwaŜniejszych polityk Wspólnot Europejskich, na którą w

okresie planistycznym 2000 – 2006 przeznaczają one blisko 35% swojego budŜetu,

która to liczba ustępuje tylko wydatkom na rzecz Wspólnej Polityki Rolnej 1 .

Unię Europejską tworzy 25 państw, na które składa się 245 regionów. To

podstawowe dla problematyki polityki regionalnej rozróŜnienie, bo do ogromnych

sum z funduszy strukturalnych mają prawo regiony, a nie kraje. Jak pokazują raporty

Komisji Europejskiej (np. z 17 maja 2005 r.), w 64 regionach Unii Europejskiej

dochód na jednego mieszkańca jest niŜszy od 75% średniej unijnej, czyli poziomu

kwalifikującego do uzyskania środków z funduszy strukturalnych. Sytuacja ta

dotyczy wszystkich polskich województw.

Wraz z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej został naszemu państwu

otwarty dostęp do potęŜnych środków finansowych, jednakŜe z drugiej strony

europejska polityka regionalna wymusza na państwach członkowskich określone

rozwiązania prawne i organizacyjne. Aby polityka ta była skuteczna, powinna być

właściwie zinstytucjonalizowana oraz powinna dysponować odpowiednimi

instrumentami finansowymi i prawnymi.

Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego 2 , któremu

zamierzam poświęcić pracę magisterską, został przygotowany zgodnie z licznymi

wytycznymi zawartymi w aktach prawnych Unii Europejskiej. Jest on jednak przede

wszystkim finansowym instrumentem wspierania rozwoju regionalnego mającym

podstawy normatywne w prawie polskim. Wspieranie rozwoju regionalnego, będące

ustawowym określeniem zadania państwa, zostało zdefiniowane w art.2 pkt.17

1 T.G. Grosse, Polityka regionalna UE i jej wpływ na rozwój gospodarczy: przykład Grecji, Włoch,

Irlandii i Polski , Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2004, s.14

2 Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego, załącznik do rozporządzenia Ministra

Gospodarki i Pracy, Dz. U 2004 nr 166 poz. 1745

Ustawy o Narodowym Planie Rozwoju 3 . Jest nim „zespół działań Rady Ministrów na

rzecz trwałego i zrównowaŜonego rozwoju województw, oparty na jednolitych

zasadach dostępu województw do publicznych środków krajowych i publicznych

środków wspólnotowych, których przeznaczenie określają priorytety rozwoju

regionalnego ustalone w Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego”.

Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego słuŜy realizacji powyŜej

zdefiniowanego zadania administracji publicznej. Jest on programem operacyjnym

realizującym i rozwijającym cele Narodowego Planu Rozwoju 2004 – 2006.

Zagadnienia powyŜsze zamierzam uczynić przedmiotem rozwaŜań niniejszej pracy.

Kwestie te rozpatrywać będę na tle unormowań Ustawy o Narodowym Planie

Rozwoju .

Chciałabym takŜe zaprezentować praktyczne aspekty wdraŜania

Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego w Województwie

Wielkopolskim, które świadczą o jego faktycznej doniosłości oraz efektywności w

zakresie wykorzystania środków finansowych z funduszy strukturalnych Unii

Europejskiej oraz publicznych środków krajowych przeznaczonych na jego

realizację.

Omówię ponadto planowane zmiany w programowaniu działań rozwojowych

w województwach w nowym okresie programowania, czyli w latach 2007 – 2013.

Zasadniczą kwestią w powyŜszej materii będzie wprowadzenie zdecentralizowanego

systemu zarządzania funduszami strukturalnymi oraz wynikający z tego fakt

przeniesienia odpowiedzialności za przygotowanie i realizację Regionalnych

Programów Operacyjnych na poziom wojewódzki (regionalny).

Podstawowym dla niniejszej pracy aktem prawnym, jest Ustawa o

Narodowym Planie Rozwoju , określająca, w myśl art.1, sposób przygotowania i

realizacji Narodowego Planu Rozwoju, w tym:

zasady koordynacji i współdziałania organów administracji rządowej,

organów administracji samorządowej i partnerów społecznych i

gospodarczych

zasady współdziałania z instytucjami Wspólnot Europejskich oraz

organizacjami międzynarodowymi

instrumenty finansowe

3 Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju, Dz. U 2004 nr 116 poz.1206 z

późn. zm.

system instytucjonalny

system programowania, monitorowania, sprawozdawczości, oceny i

kontroli

Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego, który, zgodnie z

brzmieniem art.8 Ustawy o NPR, został utworzony w celu realizacji Narodowego

Planu Rozwoju 2004 – 2006, stanowi załącznik do Rozporz ą dzenia Ministra

Gospodarki i Pracy z dnia 1 lipca 2004 r. w sprawie przyj ę cia ZPORR 4 . Był on,

wraz z Podr ę cznikiem procedur wdra Ŝ ania ZPORR wydanym przez Ministerstwo

Gospodarki i Pracy, kluczowym dla przygotowania niniejszej pracy materiałem

źródłowym. Ponadto oparłam się na obowiązujących obecnie dokumentach

planistycznych, takich jak: Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2001 – 2006 5

oraz Narodowy Plan Rozwoju 2004 – 2006 6 , a takŜe na projektach dokumentów

przyjętych przez Radę Ministrów, które będą obowiązywać w nowym okresie

programowania 2007 -2013.

Praktyczne aspekty prowadzenia polityki regionalnej są przedmiotem

sprawozdań, raportów oraz ekspertyz przygotowywanych przez instytucje

zaangaŜowane we wdraŜanie Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju

Regionalnego. Starałam się jak najpełniej wykorzystać zawarte w nich uwagi

merytoryczne.

Polska przystępując do Unii Europejskiej przyjęła jej acquis communautaire,

które reguluje między innymi istotne dla treści niniejszej pracy zagadnienia polityki

regionalnej oraz spójności gospodarczej i społecznej. Wybrane akty prawa

wspólnotowego były takŜe waŜnymi, poddanymi analizie materiałami źródłowymi.

W pracy uwzględniłam ponadto literaturę przedmiotu, która stanowi część

literatury dotyczącej takich gałęzi prawa jak: prawo europejskie, publiczne prawo

gospodarcze, a takŜe, w zakresie pozycji ustrojowej samorządu województwa, prawa

konstytucyjnego.

Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 1 lipca 2004 r. w sprawie przyjęcia ZPORR

2004 – 2006, Dz. U 2004 nr 166 poz.1745

5 Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego, uchwała nr 105 Rady Ministrów z dnia 28 grudnia

2000 r., Monitor Polski nr 42 poz.851

6 Narodowy Plan Rozwoju 2004 – 2006, załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22

czerwca 2004 r., Dz. U 2004 nr 149 poz.1567

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: