Okołooperacyjne lecznie płynami.doc

Anestezjologia C3  18.11.2005

Okołooperacyjne leczenie płynami

Płyny ustrojowe:

Całkowita zawartość wody:

·        Noworodek 70-80% wagi ciała

·        Mężczyzna 55-65%

·        Kobiety 45-50%

Im więcej tkanki tłuszczowej im starszy organizm tym mniej wody.

Przestrzenie wodne:

Przestrzeń wodna pozakomórkowa 30-40%

1.      płyn śródmiąższowy /pozakomórkowa, pozanaczyniowa

2.      osocze krwi- pozakomórkowa, śródnaczyniowa 5% m.c.

Krew 7,5% m.c -> 25% wody pozakom.

Przestrzeń wodna śródkomórkowa 20%

Przestrzeń wodna  transcelularna ok. 3%

Skład jonowy płynów:

Kationy

                            Osocze                            p. śródmiąższowa                            p. śródkomórkowa

Na                            142                                          144                                                        10

K                            4                                          4                                                        150

Ca                            5                                          3                                                        150

Mg                            3                                          2                                                        40

Osmolarność płynów ustrojowych

Stężenie molowe rozpuszczonych cząsteczek w litrze roztworu.

Osmolarność osocza wynosi 290-300 mosmol/l = /stęż. Na w mEq / +5 /x2

Fizjologiczne zapotrzebowanie na płyn i elektrolity

Dostarczenie wody:

·        Płyny ok. 2,5 litra na dobę w tym woda z pokarmów stałych

·        Woda oksydacyjna ok. 300 ml/dobę

Utrata wody:

·        Diureza 600-2000ml/dobę

·        Parowanie niewidzialne ok. 900ml/dobę

·        200-400 ml skóra

·        400-600 ml płuca

Zapotrzebowanie:

·        woda 25-40 ml/kg osoby dorosłe

·        u dzieci zapotrzebowanie większe/ zależnie od wagi wieku dziecka (większa zawartość wody w organizmie)

Przelicznik:

Pierwsze 10 kg m.c.               100ml/kg/dobę

Drugie 10 kg m.c               50 ml/kg/dobę

Masa ciała > 20 kg               25ml/kg/dobę

50 kg -  2250ml/dobę

100 kg  -3500 ml/dobę

wiek                                           podstawowe zapotrzebowanie

1 dzień                                          30 - 60 ml/kg

2 dzień                                          60 ml/kg

3 dzień                                          90 ml/kg

4 dzień i więcej              100 - 110 ml/kg

Odwodnienie

Nadmierna utrata wody przez organizm

Odwodnienie izotoniczne- utrzymane stężenie Na, zachowana osmolarność, zmniejszenie przestrzeni pozakomórkowej, w tym w osoczu.

Odwodnienie hypertoniczne- większa utrata  wody niż Na, wzrost osmolarności, odwodnienie komórkowe.

Odwodnienie hypotoniczne- niskie stężenie na, utrata wody, zmniejszenie przestrzeni pozakomórkowej.

Przewodnienie

Nadmierna podaż lub retencja wody.

Zaburzenia elektrolitowe

K +3,8 =5,6 mEq/l

Hypokaliemia <3,8

Najczęstsze zaburzenie u pacjentów operowanych

Hyperkalliemia >5,8 mEq/l

Hypokaliemia:

·        wzrost pobudzanie mięśnia sercowego

·        zwiększenie możliwości występowania zaburzeń rytmu serca

·        wydłużone działania leków zwiotczających

·        powoduje osłabienie motoryki przewodu pokarmowego

spadek K o 1 mEq/l = niedobór ok. 200 mEq

uzupełnienie niedoboru

Niedobór K = /4,5 mEq/l - akt. stęż/ x 0,4 c.c.+ 50

Śródoperacyjne podawanie płynów:

·         Pokrycie zapotrzebowania podstawowego

·         Uzupełnianie strat spowodowanych zabiegiem operacyjnym

Zapotrzebowanie podstawowe na płyny:

·         Dorośli               1,5 ml/kg/ godz.

·         Dzieci                            2 ml/kg/ godz.

·         Małe dzieci              4 ml/kg/ godz.

·         Noworodki               3ml/kg/godz.

Podawanie płynów:

·         Niedobór płynów u dorosłych po przerwie nocnej 500 ml płynu w ciągu pierwszych 30-40 minut znieczulenia.

·         Pacjenci bez zaburzeń gospodarki wodno-elektolitowej powinni otrzymać 600-1000ml podczas 1-2 godz. operacji.

·         Małe zabiegi operacyjne zapotrzebowanie na płyny- pokrycie tylko podstawowego zapotrzebowania

Roełe zabiegi operacyjne:

Utrata płynów:

·         Parowanie płynów/ otrzewna, jelito, opłucna

·         Oddzielenie płynu w wypreparowanych tkankach, usuniętych narządach

·         Utrata krwi

Im większy zabieg trzeba dodać 4; 6; 8 ml/kg/godz. (przy rozległych zabiegach np. resekcja jelita)

Kontrola leczenia płynami:                                                        u pacjenta odwodnionego

·        

Częstość akcji serca                                                        tachykardia

·         RR                                                                                    $

·         OCŻ                                                                                    $

·         wydalanie moczu                                                        $

·         Ht, Hb                                                                                    #

·         Na+, K+

Płyny stosowane do leczenia w okresie okołooperacyjnym :

Krystaloidy:

·         Roztwory niskocząsteczkowe

·         przejrzyste

·         Można przez wszystko przepuścić

·         Łatwo przechodzą z łożyska do wnętrza komórki

·         Nie wywołują reakcji uczuleniowych

·         Łatwo dyfundują przez błony naczyń włosowatych

·         Zazwyczaj izotoniczne

·         Łatwe do podania

·         W elektrolitowych- skład zbliżony do składu osocza

Wady:

·         Szybko opuszczają łożysko naczyniowe

·         Tylko około 1/3 pozostaje w łożysku

Zastosowanie:

·         Pokrycie zapotrzebowania podstawowego w okresie okołooperacyjnym

·         Uzupełnienie strat płynów

Krystaloidy:

·         Sól fizjologiczna- 0,9% NaCl

·         Płyn Ringera

·         5% glukoza w wodzie

·         0,45% NaCl

Koloidy:

·         mętne

·         Roztwory substancji wielocząsteczkowych

·         Preparaty krwi

·         Używane jako środki osoczozastępcze

·         Uzupełniają niedobór płynu śródnaczyniowego

·         Wywierają efekt objętościowy/ dłużej pozostają w łożysku

·         nie przechodzą przez błony naczyń włosowatych

·         wywierają ciśnienie onkotyczne

·         ściągają wodę do łożyska naczyniowego

Koloidy:

Naturalne:

·         Osocze

·         Albuminy

Sztuczne:

·         Pochodne skrobi

·         Dekstrany

·         Pochodne żelatyny

Zastosowanie:

·         Wyrównywanie straty płynów w okresie okołooperacyjnym

·         Uzupełnienie straty krwi

·         Osiągnięcie hemodikcji- rozcieńczenie ukrwienia

·    ...