ŹRÓDŁA INFORMACJI
I. ŹRÓDŁA INFORMACJI
ŹRÓDŁO INFORMACJI – miejsce lub dokument, z którego można uzyskać posukiwane informacje.
ü ŹRÓDŁO BEZPOŚRDNIE – informacje uzyskiwane są bezpośrednio z danego źródła, np. encyklopedie, słowniki.
ü ŹRÓDŁO POŚREDNIE – kierują pośrednio do dokumentów:
o BIBLIOGRAFIE,
o KATALOGI:
§ BIBLIOTECZNE – pojedyncze, centralne.
§ HANDLOWE – księgarskie, wydawnicze, aukcyjne.
II. BIBLIOGRAFIE
1. Definicja BIBLIOGRAFII.
BIBLIOGRAFIA – to spis opisów bibliograficznych, uporządkowany według określonych kryteriów, spełniający określone funkcje informacyjne.
METODYKA BIBLIOGRAFICZNA – ustala zasady sporządzania spisów bibliograficznych.
TEORIA BIBLIOGRAFII – jedna z dyscyplin nauk o książce.
2. POJĘCIA
ZAKRES BIBLIOGRAFII – dotyczy treści dokumentów;
ü PEŁNY – nie dokonuje się selekcji dokumentów ze względu na treść, np. bibliografie narodowe, bibliografie ogólne;
ü OGRANICZONY – wybór dokumentów dotyczących danego zagadnienia, np. bibliografia osobowa, regionalna, lokalna, lub dotyczących danej dziedziny, np. bibliografie dziedzinowe, bibliografie specjalne.
ZASIĘG BIBLIOGRAFII – może być: chronologiczny, terytorialny, autorski, językowy, wydawniczo-formalny.
ü CHRONOLOGICZNY – bibliografie retrospektywne (publikacje wydane w określonym, zamkniętym okresie), bieżące i prospektywne.
3. PODZIAŁ BIBLIOGRAFII
ZASADY DOBORU MATERIAŁÓW:
ü bibliografia KOMPLETNA,
ü SELEKTYWNA,
ü ZALECAJĄCA.
PODSTAWA OPIS:
ü bibliografie PRYMARNE (opis dokumentów z autopsji),
ü bibliografie POCHODNE (przejmują opisy z innych bibliografii).
RODZAJ OPISU:
ü BIBLIOGRAFIE REJESTRACYJNE – mają opis zasadniczy (identyfikacja dokumentu);
ü BIBLIOGRAFIE ADNOTOWANE – opisy bibliograficzne z adnotacją:
o ABSTRAKTOWE,
o ANALITYCZNE – adnotacje mają charakter wskazujący lub opisujący,
o KSIĘGOZNAWCZE,
o KRYTYCZNE – krytyka treści dokumentów.
ü BIBLIOGRAFIE ZAŁĄCZNIKOWE - spis bibliograficzny, dołączony do książek lub artykułów, zawierający wykaz wykorzystanych przez autora źródeł.
ZASIĘG CHRONOLOGICZNY:
ü BIBLIOGRAFIE BIEŻĄCE
ü BIBLIOGRAFIE RETROSPEKTYWNE
ü BIBLIOGRAFIE PROSPEKTYWNE
BIBLIOGRAFIA:
ü OGÓLNA – zakres pełny i zasięg terytorialny, obejmujący przynajmniej teren państwa;
ü SPECJALNA – dotyczy tylko jednej dziedziny wiedzy.
BIBLIOGRAFIA NARODOWA – rejestruje dokumenty opublikowane na terenie danego kraju lub państwa, wydane niekiedy za granicą, ale związane z krajem.
BIBLIOGRAFIA DZIEDZIN LUB ZAGADNIEŃ – jej tematem są wielkie działy wiedzy, poszczególne dziedziny, poszczególne zagadnienia; należą do nich również przedmiotowe bibliografie osobowe, bibliografie regionalne i lokalne.
BIBLIOGRAFIA KRAJOZNAWCZA – spis bibliograficzny piśmiennictwa o danym kraju lub państwie (o wszechstronnym zakresie), często rejestrujący także dzieła literatury pięknej danego kraju w oryginałach i przekładach.
BIBLIOGRAFIA POWSZECHNA (UNIWERSALNA) – rejestruje wszystkie dokumenty bez ograniczeń ze względu na zakres i zasięg.
BIBLIOGRAFIA OSOBOWA:
ü PRZEDMIOTOWA – dokumenty dotyczące danej osoby;
ü PODMIOTOWA – dotycząca twórczości danej osoby.
BIBLIOGRAFIE REGIONALNE - spisy: 1. publikacji wydanych na obszarze danego regionu (bibliografie podmiotowe); 2. prac autorów pochodzących z danego regionu (b. podmiotowe); 3. prac o danym regionie bez względu na ich miejsce wydania (b. podmiotowe). BIBLIOGRAFIE SPECJALNE - mają zakres ograniczony lub zakres pełny, a ograniczony zasięg autorski czy wydawniczo - formalny.
4. UKŁAD BIBLIOGRAFII
A. UKŁAD FORMALNY (MECHANICZNY)
WEDŁUG FORMY WYDAWNICZEJ – dzieli dokumenty na samoistne i niesamoistne wydawniczo, wyodrębnia druki zwarte, pojedyncze utwory, wchodzące w skład większej całości oraz fragmenty tekstów.
ZE WZGLĘDU NA FORMĘ PIŚMIENNICZĄ – dzieli dokumenty ze względu na cechy piśmiennicze (rodzaje i gatunki literackie).
UKŁAD ALFABETYCZNY AUTORSKI – opisy uporządkowane według haseł autorskich lub tytułowych (dzieła zbiorowe, anonimy); stosuje się w bibliografiach o niewielkiej liczbie opisów lub w bibliografiach zespołów osobowych. Dostarcza informacji o tym, co lub kto pisał, a nie o czym pisano.
UKŁAD ALFABETYCZNY TYTUŁÓW – uporządkowanie według pierwszych wyrazów tytułów, występuje rzadko, sporadycznie w bibliografiach osobowych.
UKŁAD TOPOGAFICZN LUB GEOGRAFICZNY - opisy szeregowane według miejsc wydania lub jednostek geograficznych (kraj, region), najczęściej używany w bibliotekach specjalnych etnograficznych, językowych lub międzynarodowych.
UKŁAD TYPOGRAFICZNY – według ośrodków drukarskich.
UKŁAD DZAŁOWY - dzieli piśmiennictwo na podstawowe działy pierwszego rzędu bez dalszych podziałów; działy są logicznie współrzędne i następują po sobie w logicznej kolejności; ich zakres może być węższy lub szerszy w zależności od potrzeb biblioteki lub objętości zebranego materiału; najczęściej stosowany przy małej liczbie opisów, np. PB.
UKŁAD CHRONOLOGICZNY – według dat wydania:
ü CHRONOLOGIA WYDAWNICZA,
ü CHRONOLOGIA PIŚMIENNICZA.
UKŁAD JĘZYKOWY – według języka dokumentów.
B. UKŁAD RZECZOWY:
UKŁAD TEMATOWY:
ü PRZEDMIOTOWY -
ü KRZYŻOWY,
ü KLASOWY.
UKŁAD UJĘCIOWY:
ü DZIAŁOWY,
ü SYSTEMATYCZNY,
ü DZIESIĘTNY.
5. INDEKSY
INDEKS SYSTEMATYCZNY – podaje zawartość bibliografii wykazując działy i poddziały przyjętej klasyfikacji. Zapis składa się z nazw działu lub poddziału i wskaźnika cyfrowego. Indeks ten występuje rzadko, gdyż układ systematyczny jest typowy przeważnie dla zrębu głównego, zaś układy indeksów są z zasady odmienne od układów podstawowej części bibliografii.
INDEKS AUTORSKI
INDEKS OSOBOWY
INDEKS ALFABETYCZNY – podaje w kolejności abecadłowej nazwiska autorów, współpracowników oraz tytuły prac anonimowych, zbiorowych i wydawnictw ciągłych. Zapis indeksowy składa się z nazwiska autora (lub nazwisk autorów), inicjału imienia bądź pełnego imienia i numeru pozycji bibliograficznej, strony lub szpalty zrębu głównego.
INDEKS PRZEDMIOTOWY
III. KATALOGI
1. KATALOGI HANDLOWE
a. HISTORYCZNE
ü handlowe,
ü antykwaryczne,
ü aukcyjne,
ü sortymentowe (typ rodzaju produkcji),
ü nakładowe.
b. WSPÓŁCZESNE
ü Księgarskie – elektroniczne, drukowane,
ü Wydawnicze – elektroniczne, drukowane,
ü Aukcyjne – elektroniczne, drukowane,
2. Adresy www:
a. www.mojeksiazki.republika.pl/historia.htm
b. www.merlin.com.pl
c. www.ips.com.pl
d. www.ika.edu.pl
e. www.wnt.com.pl
IV. POLSKA BIBLIOGRAFIA NARODOWA
1. CZĘŚCI BIBLIOGRAFII NARODOWEJ:
a. PRZEWODNIK BIBLIOGRAFICZNY
b. BIBLIOGRAFIA ZAWARTOŚCI CZASOPISM
c. POLONICA ZAGRANICZNE
d. BIBLIOGRAFIA DOKUMENTÓW KARTOGRAFICZNYCH
e. KSIĄŻKI POLSKIE
Iwa.4