ŹRÓDŁA INFORMACJI.doc

(51 KB) Pobierz

ŹRÓDŁA INFORMACJI

I. ŹRÓDŁA INFORMACJI

ŹRÓDŁO INFORMACJI – miejsce lub dokument, z którego można uzyskać posukiwane informacje.

ü ŹRÓDŁO BEZPOŚRDNIE – informacje uzyskiwane są bezpośrednio z danego źródła, np. encyklopedie, słowniki.

ü ŹRÓDŁO POŚREDNIE – kierują pośrednio do dokumentów:

o BIBLIOGRAFIE,

o KATALOGI:

§ BIBLIOTECZNE – pojedyncze, centralne.

§ HANDLOWE – księgarskie, wydawnicze, aukcyjne.

II. BIBLIOGRAFIE

1. Definicja BIBLIOGRAFII.

BIBLIOGRAFIA – to spis opisów bibliograficznych, uporządkowany według określonych kryteriów, spełniający określone funkcje informacyjne.

METODYKA BIBLIOGRAFICZNA – ustala zasady sporządzania spisów bibliograficznych.

TEORIA BIBLIOGRAFII – jedna z dyscyplin nauk o książce.

2. POJĘCIA

ZAKRES BIBLIOGRAFII – dotyczy treści dokumentów;

ü PEŁNY – nie dokonuje się selekcji dokumentów ze względu na treść, np. bibliografie narodowe, bibliografie ogólne;

ü OGRANICZONY – wybór dokumentów dotyczących danego zagadnienia, np. bibliografia osobowa, regionalna, lokalna, lub dotyczących danej dziedziny, np. bibliografie dziedzinowe, bibliografie specjalne.

ZASIĘG BIBLIOGRAFII – może być: chronologiczny, terytorialny, autorski, językowy, wydawniczo-formalny.

ü CHRONOLOGICZNY – bibliografie retrospektywne (publikacje wydane w określonym, zamkniętym okresie), bieżące i prospektywne.

3. PODZIAŁ BIBLIOGRAFII

ZASADY DOBORU MATERIAŁÓW:

ü bibliografia KOMPLETNA,

ü SELEKTYWNA,

ü ZALECAJĄCA.

PODSTAWA OPIS:

ü bibliografie PRYMARNE (opis dokumentów z autopsji),

ü bibliografie POCHODNE (przejmują opisy z innych bibliografii).

RODZAJ OPISU:

ü BIBLIOGRAFIE REJESTRACYJNE – mają opis zasadniczy (identyfikacja dokumentu);

ü BIBLIOGRAFIE ADNOTOWANE – opisy bibliograficzne z adnotacją:

o ABSTRAKTOWE,

o ANALITYCZNE – adnotacje mają charakter wskazujący lub opisujący,

o KSIĘGOZNAWCZE,

o KRYTYCZNE – krytyka treści dokumentów.

ü BIBLIOGRAFIE ZAŁĄCZNIKOWE - spis bibliograficzny, dołączony do książek lub artykułów, zawierający wykaz wykorzystanych przez autora źródeł.

ZASIĘG CHRONOLOGICZNY:

ü BIBLIOGRAFIE BIEŻĄCE

ü BIBLIOGRAFIE RETROSPEKTYWNE

ü BIBLIOGRAFIE PROSPEKTYWNE

BIBLIOGRAFIA:

ü OGÓLNA – zakres pełny i zasięg terytorialny, obejmujący przynajmniej teren państwa;

ü SPECJALNA – dotyczy tylko jednej dziedziny wiedzy.

BIBLIOGRAFIA NARODOWA – rejestruje dokumenty opublikowane na terenie danego kraju lub państwa, wydane niekiedy za granicą, ale związane z krajem.

BIBLIOGRAFIA DZIEDZIN LUB ZAGADNIEŃ – jej tematem są wielkie działy wiedzy, poszczególne dziedziny, poszczególne zagadnienia; należą do nich również przedmiotowe bibliografie osobowe, bibliografie regionalne i lokalne.

BIBLIOGRAFIA KRAJOZNAWCZA – spis bibliograficzny piśmiennictwa o danym kraju lub państwie (o wszechstronnym zakresie), często rejestrujący także dzieła literatury pięknej danego kraju w oryginałach i przekładach.

BIBLIOGRAFIA POWSZECHNA (UNIWERSALNA) – rejestruje wszystkie dokumenty bez ograniczeń ze względu na zakres i zasięg.

BIBLIOGRAFIA OSOBOWA:

ü PRZEDMIOTOWA – dokumenty dotyczące danej osoby;

ü PODMIOTOWA – dotycząca twórczości danej osoby.

BIBLIOGRAFIE REGIONALNE - spisy: 1. publikacji wydanych na obszarze danego regionu (bibliografie podmiotowe); 2. prac autorów pochodzących z danego regionu (b. podmiotowe); 3. prac o danym regionie bez względu na ich miejsce wydania (b. podmiotowe).

BIBLIOGRAFIE SPECJALNE - mają zakres ograniczony lub zakres pełny, a ograniczony zasięg autorski czy wydawniczo - formalny.

4. UKŁAD BIBLIOGRAFII

A. UKŁAD FORMALNY (MECHANICZNY)

WEDŁUG FORMY WYDAWNICZEJ – dzieli dokumenty na samoistne i niesamoistne wydawniczo, wyodrębnia druki zwarte, pojedyncze utwory, wchodzące w skład większej całości oraz fragmenty tekstów.

ZE WZGLĘDU NA FORMĘ PIŚMIENNICZĄ – dzieli dokumenty ze względu na cechy piśmiennicze (rodzaje i gatunki literackie).

UKŁAD ALFABETYCZNY AUTORSKI – opisy uporządkowane według haseł autorskich lub tytułowych (dzieła zbiorowe, anonimy); stosuje się w bibliografiach o niewielkiej liczbie opisów lub w bibliografiach zespołów osobowych. Dostarcza informacji o tym, co lub kto pisał, a nie o czym pisano.

UKŁAD ALFABETYCZNY TYTUŁÓW – uporządkowanie według pierwszych wyrazów tytułów, występuje rzadko, sporadycznie w bibliografiach osobowych.

UKŁAD TOPOGAFICZN LUB GEOGRAFICZNY - opisy szeregowane według miejsc wydania lub jednostek geograficznych (kraj, region), najczęściej używany w bibliotekach specjalnych etnograficznych, językowych lub międzynarodowych.

UKŁAD TYPOGRAFICZNY – według ośrodków drukarskich.

UKŁAD DZAŁOWY - dzieli piśmiennictwo na podstawowe działy pierwszego rzędu bez dalszych podziałów; działy są logicznie współrzędne i następują po sobie w logicznej kolejności; ich zakres może być węższy lub szerszy w zależności od potrzeb biblioteki lub objętości zebranego materiału; najczęściej stosowany przy małej liczbie opisów, np. PB.

UKŁAD CHRONOLOGICZNY – według dat wydania:

ü CHRONOLOGIA WYDAWNICZA,

ü CHRONOLOGIA PIŚMIENNICZA.

UKŁAD JĘZYKOWY – według języka dokumentów.

B. UKŁAD RZECZOWY:

UKŁAD TEMATOWY:

ü PRZEDMIOTOWY -

ü KRZYŻOWY,

ü KLASOWY.

UKŁAD UJĘCIOWY:

ü DZIAŁOWY,

ü SYSTEMATYCZNY,

ü DZIESIĘTNY.

5. INDEKSY

INDEKS SYSTEMATYCZNY – podaje zawartość bibliografii wykazując działy i poddziały przyjętej klasyfikacji. Zapis składa się z nazw działu lub poddziału i wskaźnika cyfrowego. Indeks ten występuje rzadko, gdyż układ systematyczny jest typowy przeważnie dla zrębu głównego, zaś układy indeksów są z zasady odmienne od układów podstawowej części bibliografii.

INDEKS AUTORSKI

INDEKS OSOBOWY

INDEKS ALFABETYCZNY – podaje w kolejności abecadłowej nazwiska autorów, współpracowników oraz tytuły prac anonimowych, zbiorowych i wydawnictw ciągłych. Zapis indeksowy składa się z nazwiska autora (lub nazwisk autorów), inicjału imienia bądź pełnego imienia i numeru pozycji bibliograficznej, strony lub szpalty zrębu głównego.

INDEKS PRZEDMIOTOWY

III. KATALOGI

1. KATALOGI HANDLOWE

a. HISTORYCZNE

ü handlowe,

ü antykwaryczne,

ü aukcyjne,

ü sortymentowe (typ rodzaju produkcji),

ü nakładowe.

b. WSPÓŁCZESNE

ü Księgarskie – elektroniczne, drukowane,

ü Wydawnicze – elektroniczne, drukowane,