POWSTANIE STANÓW ZJEDNOCZONYCH AMERYKI PÓŁNOCNEJ
1. 13 Kolonii Angielskich
KOLONIA – zamorski obszar jakiegoś państwa z reguły wyzyskiwany przez metropolię
2. Wyzysk kolonii przez Anglię
· Wysokie podatki
· Nakaz kupowania przez kolonistów towarów angielskich
· Zakaz produkcji wielu towarów
3. Bunt kolonistów w 1770 roku
· Wyrzucenie herbaty indyjskiej do morza w Bostonie
4. Zjazd przedstawicieli kolonii na kongresie w Filadelfii 4 lipca 1776 roku i uchwalenie „deklaracji niepodległości Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej”
5. Jerzy Waszyngton – przywódcą kolonistów.
6. Wrogowie Anglii (Francja, Hiszpania, Holandia) popierają finansowo i politycznie kolonistów.
7. Wojna partyzancka załamuje Anglików
8. Tadeusz Kościuszko i Kazimierz Pułaski bohaterami narodowymi Stanów Zjednoczonych.
9. Konstytucja USA z 1787 roku niezmieniona do dzisiaj
· W Ameryce wszyscy byli równi bez względu na pochodzenie społeczne – panowała wolność słowa i wolność wyznania – otwierała drogę kariery ludziom przedsiębiorczym i pracowitym.
REWOLUCJA WE FRANCJI 1789 – 1794 ROKU
1. Rządy absolutne we Francji – to system rządów w którym król decyduje o wszystkich sprawach państwowych.
2. Podział społeczeństwa francuskiego.
Mieszczanie burżuazja (bankierzy, wielcy kupcy, lekarze, adwokaci)
kupcy i rzemieślnicy
biedota
3. Król Ludwik XVI i jego dwór - popadł w zadłużenia, skarb świecił pustkami. Francje dotknęły fale nieurodzajów. W tej sytuacji Ludwik XVI nie mogąc znaleźć rozwiązania tej sytuacji zwołuje w 1789 roku Stany Generalne.
4. Stan III – zażądał, aby zmienić skład i liczbę przedstawicieli i aby głosowali wspólnie 300 stan I + 300 stan II + 600 stan III. Król nie wyraził zgody na takie zmiany w związku z tym stan III zamknął się w Sali do gry w piłkę i ogłosili się Zgromadzeniem Narodowym. Do Zgromadzenia przystąpiło bardzo wielu przedstawicieli stanu I i II.
5. 14 lipca 1789 roku – lud atakuje więzienie w Bastylii – jest to początek rewolucji. Wydarzenia we Francji przeniosły się na prowincję. Chłopi napadali na dwory, klasztory, kościoły. Palili dokumenty. Burżuazja chcąc zapanować w Paryżu nad chaosem utworzyła siłę zbrojną Gwardię Narodową. W sierpniu 1789 roku zgromadzenie uchwaliło Deklarację Praw Człowieka i Obywatela.
6. Uchwalenie Konstytucji we Francji w 1791 roku.
Francja monarchią konstytucyjną
Od tej pory władza króla została bardzo ograniczona. Praktycznie o wszystkich sprawach państwowych (nowe podatki, nowe prawa, polityka zagraniczna) miało decydować zgromadzenie narodowe. W 1793 roku dokonano publicznej egzekucji na Ludwiku XVI i jego żonie za pomocą gilotyny. Francja przestał być monarchią konstytucyjną – stała się Republiką. Francją mieli rządzić urzędnicy wybierani przez lud.
7. Terror jakobinów.
W 1793 roku władzę przejęli jakobini. Nazywano ich przyjaciółmi ludu. Za pomocą terroru utrzymali rewolucję skazując na śmierć wszelkich podejrzanych o spisek. Unowocześnili armię, która zaczęła zwyciężać, wprowadzili maksymalne ceny za chleb. Rządy jakobinów upadły i władzę z powrotem przejęła burżuazja. Utworzono pięcioosobowy Dyrektoriat, który niestety nie wyprowadzał Francji z chaosu i kryzysu.
1795 – III rozbiór Polski
W 1807 roku na mocy pokoju w Tylży między Bonapartem, a Aleksandrem I Carem Rosji powstało małe państwo Polskie z ziem II i III rozbioru Pruskiego. Powstanie Księstwa jest związane z Napoleonem Bonaparte.
Kariera Napoleona ur. 1769 roku na Korsyce
1794 – zostaje generałem brygady
1795 – stłumił bunt zwolenników króla w Paryżu
1796 – zostaje naczelnym dowódcą wojsk w północnych Włoszech
1798 – Bonaparte zwycięża w Egipcie
1799 – Bonaparte wraca do Francji, obala Dyrektoriat, tworzy Konsulat i zostaje konsulem
1802 – zostaje dożywotnim konsulem
1804 – Napoleon zostaje cesarzem Francuzów
Polacy wiązali swoje nadzieje z Bonapartem 1797 roku we Włoszech Jan Henryk Dąbrowski tworzy Legiony Polskie. Po pokonaniu kolejnej koalicji tworzy Księstwo Warszawskie. Księciem miał zostać król saski i system rządów przypominał rządy we Francji.
1807 roku Bonaparte nadał Księstwu Konstytucję między innymi zniósł poddaństwo chłopa. 1812 roku Bonaparte organizuje Wielką Armię 700 – 800 tysięcy żołnierzy i uderza na Rosję. Polacy wystawiają 100 tysięcy żołnierzy i wierzą, że pokonanie Rosji przyniesie Polsce wolność. Rosjanie wycofują się bez walki i zostawiają spaloną ziemię, wciągają Bonapartego w głąb Rosji. Późną jesienią Bonaparte wkracza do Rosji, brakuje jedzenia, przychodzi sroga zima. Napoleon nakazuje odwrót. Atakowani przez mróz, chłopów Rosyjskich, Kozaków, z wielkiej armii zostaje 30 tysięcy ludzi. Klęska. W 1813 roku Napoleon przegrywa bitwę pod Lipskiem, a w 1815 roku pod Waterloo. Zesłany na wyspę św. Heleny umiera w 1821 roku. Na Kongresie Wiedeńskim w 1815 roku zapadają decyzje o likwidacji Księstwa Warszawskiego.
KONGRES WIEDEŃSKI 1814 – 1815
1. Na Kongresie największą rolę odgrywali przywódcy zwycięskich państw nad Napoleonem
· Rosja
· Austria
· Anglia
· Prusy
2. Po co doszło do Kongresu?
Napoleon w Europie zmienił trzy rzeczy:
· Granice
· Władcę państw
· Prawa
3. Jakie zasady zmieniono na kongresie, aby ustanowić nowy porządek w Europie?
I zasada legitymizmu – władza pochodzi od Boga i tylko dziedziczni, legalni władcy mogą zasiadać na tronach.
II zasada równowagi europejskiej – żadne z państw nie mogło uzyskać przewagi nad pozostałymi.
4. Co to było święte przymierze?
W ostatnich latach kongresu we wrześniu 1815 Rosja, Prusy i Austria zawarły przymierze wspólnego pilnowania porządku w Europie, ustanowionego na Kongresie Wiedeńskim.
5. Jakie decyzje zapadły w sprawie Księstwa Warszawskiego?
· Zlikwidowano konstytucję księstwa
· Księstwo podzielono na trzy części
a) Prusy otrzymały obszar poznański, i bydgoski zwany wielkim księstwem poznańskim + Toruń + Gdańsk
b) Kraków i okolice został nazwany Rzeczypospolitą Krakowską pod kontrolą trzech zaborców
c) pozostały obszar nazwano Królestwem Polskim i oddano pod kontrolę Rosji
6. Na czym polegała autonomia Królestwa Polskiego?
· Polacy mieli osobny rząd, wojsko, urzędy, język narodowy
· Polacy mieli swoją wolność osobistą, nietykalność osobistą i majątkową, wolność druku
· Królem miał być zawsze car Rosji
· Car miał prawo veta w stosunku do uchwał sejmu polskiego
7. Rola Wielkiego księcia Konstantego w Królestwie Polskim
8. Jaka była opozycja w Królestwie Polskim?
Opozycja – przeciwstawianie się władzy.
· Legalna – (w sejmie), Kaliszanie (bracia Niemojewscy)
· Nielegalna – Filomaci i Filareci (Wilno), Tomasz Zan, Adam Mickiewicz, Towarzystwo Patriotyczne (Walerian Łukasiński ), spisek Wysockiego.
POWSTANIE LISTOPADOWE
1. Spisek Piotra Wysockiego w Szkole Podchorążych w Warszawie.
Przyczyny wybuchu powstania:
· Dążenie Polaków do odzyskania niepodległości
· Okrucieństwa Konstantego w armii
· Łamanie konstytucji przez cara
· Wieść o powstaniach w Europie
· Policja carska wpada na trop Wysockiego
Noc Listopadowa – 29 – 30 listopada 1830roku (powstanie wybuchło w Warszawie trwało rok)
Do Szkoły Podchorążych wbiega Piotr Wysocki i woła „godzina powstania”. Podchorążowie wybiegają na ulicę i wołają „do broni ludzie”. Bogaci nie chcieli się mieszać i zamykali okna i drzwi. Rozpoczęły się pierwsze starcia z żołnierzami rosyjskimi, których było dużo w Warszawie. Część podchorążych pobiegła do generałów, ci jednak kazali wracać do koszar (generałowie nie wierzyli w wygraną). Po stronie podchorążych stanęła ludność biedna.
· Zdobycie arsenału
· Nieudany zamach na księcia Konstantego
· Chaos i zamieszanie
· Ubodzy warszawiacy wspomagają powstańców, bogaci nie
· Sprzeciw generałów na wieść o powstaniu
Ugrupowania polityczne w powstaniu
· Utworzono Rząd tymczasowy:
1. Konserwatyści
· Zakończyć jak najszybciej powstanie, poprosić cara o przebaczenie i o przestrzeganie konstytucji
2. Kaliszanie
· Walczyć dopóki car nie obieca przestrzegać konstytucji
3. Towarzystwo Patriotyczne
· Bić się do odzyskania niepodległości
Gen. J. Chłopicki – pierwszym dyktatorem – wysyłał parlamentariuszy z przeprosinami
Przebieg:
· Marsz 115.000 armii rosyjskiej na Warszawę w lutym 1831 roku
· Bitwa pod Stoczkiem – 14 luty (zwycięstwo Polaków)
· Bitwa pod Grochowem (nie rozstrzygnięta), szczególna bitwa o Olszynkę Grochowską zmusiła Dybicza do wycofania się, ranny zostaje w nogę Chłopicki, gen. Jan Skrzynecki zostaje nowym dyktatorem (jest nieudolny), Ignacy Prądzyński – młody generał
· Bitwa pod Stoczkiem – dowodził Dwernicki
· Emilia Plater – dowodziła powstańcami
POWSTANIE STYCZNIOWE
1. Jaka była sytuacja w królestwie polskim przed wybuchem powstania styczniowego?
· W 1856 roku Rosja przegrała wojnę z Turcją popieraną przez Anglię i Francję (wojna krymska). Wojna ujawniła słabość Rosji. Car rozpoczął przeprowadzanie reform między innymi uwłaszczył chłopów.
· Wzrost nastrojów niepodległościowych w królestwie polskim
W Królestwie polskim rozwijał się przemysł, sieć kolejowa, cukrownictwo, włókiennictwo, zakładano wyższe uczelnie, towarzystwa o charakterze przemysłowym – wszystko za zgodą władz carskich. Jednak coraz częściej radykalni patrioci organizują manifestacje z okazji różnych rocznic patriotycznych:
· Manifestacje
· Nabożeństwa patriotyczne
· Patriotyczne dekoracje sklepów
· Ubiory i ozdoby patriotyczne
8 kwietnia 1861 roku Rosjanie strzelają do manifestantów w Warszawie – ginie 200 osób.
2. Polityka Aleksandra Wielopolskiego – Naczelnika Rządu Cywilnego w Warszawie.
a) pozytywy jego polityki:
· Oczynszował chłopów
· Spolszczył szkolnictwo i urzędy
· Założył w Warszawie Szkołę Główną (dawny Uniwersytet)
· Był zwolennikiem autonomii Królestwa
b) minusy jego polityki:
· Zwalczał zaciekle ruch niepodległościowy
· Jawnie ukazywał uległość wobec cara
· Urzędy obsadzał najbliższą rodziną
3. Jakie były główne ugrupowania polityczne przed i po powstaniu styczniowym.
BIALI:
· Hrabia Andrzej Zamoyski
· Bogate ziemiaństwo, mieszczaństwo
· Uwłaszczyć chłopów z odszkodowaniem dla szlachty
· Dążyć do autonomii pokojowymi manifestacjami
CZARNI:
· Jarosław Dąbrowski (pseudonim łokietek)
· Średnia szlachta, warstwy ubogie
· Uwłaszczył chłopów bez odszkodowania
· Niepodległość na drodze ogólnonarodowego powstania
4. Jaki wpływ na powstanie mia...
AnaMarie83