Podejście Leader.pdf

P ODEJŚCIE L EADER

W RAMACH

P ROGRAMU R OZWOJU O BSZARÓW W IEJSKICH

NA LATA 2007-2013

S IERPIEŃ 2008

1. Wstęp

Od dnia 1 maja 2004 roku Polska

korzysta z moŜliwości, jakie daje

Wspólna Polityka Rolna (WPR) oraz

Polityka Regionalna (Spójności) Unii

Europejskiej. W latach 2004-2006

polska wieś korzystała m.in. ze środków

finansowych Europejskiego Funduszu

Orientacji i Gwarancji Rolnej (fr.

FEOGA), dzięki instrumentom Planu

Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW

2004-2006) i Sektorowego Programu

Operacyjnego „Restrukturyzacja

i modernizacja sektora Ŝywnościowego i

rozwój obszarów wiejskich 2004-2006

(SPO – Rolnictwo).

W latach 2000-2006 głównym źródłem finansowania rolnictwa i obszarów wiejskich

w krajach członkowskich Unii Europejskiej (UE) był Europejski Fundusz Orientacji

i Gwarancji Rolnej (EFOiGR), obejmujący Sekcję Orientacji oraz Sekcję Gwarancji. Z Sekcji

Orientacji pochodzą środki na Sektorowy Program Operacyjny „Restrukturyzacja

i modernizacja sektora rolno-Ŝywnościowego i rozwój obszarów wiejskich 2004-2006”, zaś

z Sekcji Gwarancji – Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2004-2006, organizacje

wspólnego rynku rolnego oraz płatności bezpośrednie.

W latach 2004-2006 w ramach SPO Rolnictwo, jako działanie 2.7. realizowany był

PilotaŜowy Program Leader+ (PPL+). Działaniem tym wdraŜane były elementy inicjatywy

wspólnotowej Leader+ w dwóch schematach.

Celem Schematu I było utworzenie Lokalnych Grup Działania (LGD) i opracowanie

Zintegrowanej Strategii Rozwoju Obszarów Wiejskich (ZSROW).

W ramach Schematu II LGD wdraŜały strategie opracowane w ramach schematu I

lub opracowane bez wsparcia ze środków SPO Rolnictwo.

ZSROW musiała uwzględniać co najmniej jedno z następujących zagadnień tematów

wiodących:

zastosowanie nowych informacji know-how i nowych technologii w celu podniesienia

konkurencyjności produktów i usług terenów wiejskich;

poprawa jakości Ŝycia na obszarach wiejskich;

podnoszenie wartości lokalnych produktów zwłaszcza przez ułatwianie małym

jednostkom produkcyjnym dostępu do rynków dzięki wspólnym działaniom;

wykorzystanie zasobów naturalnych i kulturowych, w tym potencjału obszarów

naleŜących do sieci Natura 2000.

W ramach schematu I moŜna było uzyskać pomoc w wysokości 150 tys. zł (ok. 40 tys. euro,

przy kursie 3,75 PLN/EUR). O pomoc wnioskowało 225 beneficjentów, przy czym pomoc

uzyskało 174.

W ramach schematu II moŜna było uzyskać dofinansowanie w wysokości 750 tys. zł (ok. 200

tys. Euro). Z moŜliwości tej skorzystało 149 LGD, uzyskując w ten sposób łącznie 21 463 tys.

Euro, przy czym o pomoc wnioskowało 187 grup.

2. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

1 stycznia 2007 rozpoczęła się nowa perspektywa budŜetowa Unii Europejskiej, a zarazem

nowy okres programowania. W miejsce FEOGA utworzono dwa fundusze rolne. Pierwszy,

Europejski Fundusz Gwarancji Rolnych (EFGR), finansuje płatności bezpośrednie oraz

organizację wspólnych rynków rolnych – tzw. I-wszy filar WPR. Drugi, Europejski Fundusz

Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) jest głównym źródłem wspierania

rozwoju obszarów wiejskich – tzw. II filar WPR.

W Polsce, w ramach EFRROW realizowany będzie Program Rozwoju Obszarów Wiejskich

na lata 2007-2013, który oprócz nowych działań w znakomitej większości obejmuje działania

realizowane wcześniej przez PROW 2004-2006 i SPO – Rolnictwo.

Jednocześnie dotychczasowa Inicjatywa Wspólnotowa LEADER+, która wymagała

odrębnych dokumentów programowych, została włączona do programów rozwoju obszarów

wiejskich. Nastąpiło takŜe oddzielenie polityki rozwoju obszarów wiejskich od polityki

spójności.

Instrumenty PROW 2007-2013 podzielono na osie priorytetowe, których realizacja ma

przyczynić się do osiągnięcia celów ukierunkowanych na trzy zasadnicze problemy

i wyzwania stojące przed obszarami wiejskimi:

Ekonomiczne (niŜszy od przeciętnego dochód, starzenie się ludności wiejskiej, wysoka

zaleŜność od pierwszego sektora);

Środowiskowe (pro-środowiskowa rola rolnictwa i leśnictwa).

Społeczne (wyŜszy od przeciętnego poziom bezrobocia, wykluczenie społeczne, niska

dywersyfikacja rynku pracy oraz niska gęstość zaludnienia, co wpływa na gorszy dostęp

do podstawowych usług);

PowyŜszym problemom zostały przyporządkowane trzy cele główne polityki rozwoju

obszarów wiejskich:

Cel 1: Poprawa konkurencyjności gospodarstw rolnych poprzez ich restrukturyzację,

Cel 2: Poprawa stanu środowiska oraz krajobrazu poprzez racjonalną gospodarkę

ziemią,

Cel 3: Poprawa warunków Ŝycia ludności wiejskiej i promocja dywersyfikacji

działalności gospodarczej.

KaŜdemu z celów głównych polityki odpowiada oś priorytetowa obejmująca odpowiednie

instrumenty polityki rozwoju obszarów wiejskich:

oś priorytetowa 1 (gospodarcza): wsparcie konkurencyjności sektora rolnego i leśnego,

oś priorytetowa 2 (środowiskowa): zrównowaŜone gospodarowanie zasobami gruntów

rolnych i leśnych,

oś priorytetowa 3 (społeczna): dywersyfikacja ekonomiczna obszarów wiejskich

i podniesienie jakości Ŝycia na obszarach wiejskich.

Dodatkowo wyodrębniono tzw. podejście Leader w celu wzmocnienia inicjatywy oddolnej,

wymiany najlepszych praktyk i aktywizacji społeczności obszarów wiejskich. Podejście

Leader tworzy oś priorytetową 4, której zakres realizacji powinien głównie bazować

na działaniach zdefiniowanych w ramach poszczególnych 3 osi priorytetowych.

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oferuje 22 działania:

Oś 1 Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego:

Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie

Ułatwianie startu młodym rolnikom

Renty strukturalne

Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów

Modernizacja gospodarstw rolnych

Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej

Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem

rolnictwa i leśnictwa

Uczestnictwo rolników w systemach jakości Ŝywności

Działania informacyjne i promocyjne

Grupy producentów rolnych

Oś 2 Poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich:

Wspieranie gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach

o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW)

Program rolnośrodowiskowy (Płatności rolnośrodowiskowe)

Zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych niŜ rolne

Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy

i wprowadzanie instrumentów zapobiegawczych

Oś 3 Jakość Ŝycia na obszarach wiejskich i róŜnicowanie gospodarki wiejskiej:

RóŜnicowanie w kierunku działalności nierolniczej

Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw

Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej

Odnowa i rozwój wsi

Oś 4 Leader:

WdraŜanie lokalnych strategii rozwoju

WdraŜanie projektów współpracy

Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja

Dodatkowo w ramach PROW 2007-2013 realizowane jest działanie „Pomoc Techniczna”,

wspierające proces obsługi programu.

W ramach PROW 2007-2013 do wykorzystania jest 17 217 817 440 Euro, z czego

13 230 038 156 Euro pochodzi z EFRROW.

W ramach osi 4 Leader do wykorzystania jest 787 500 000 Euro, z czego 630 000 000 Euro

pochodzi z EFRROW. Udział środków Unii Europejskiej (EFRROW) w finansowaniu

realizacji działań osi 4 wynosi 80%. Pozostałe 20% to krajowe środki publiczne.

Nazwa działania

Wkład publiczny Kwota EFFROW Środki krajowe

WdraŜanie lokalnych strategii

rozwoju

620 500 000

496 400 000

124 100 000

WdraŜanie projektów współpracy

15 000 000

12 000 000

3 000 000

Funkcjonowanie lokalnej grupy

działania, nabywanie umiejętności

i aktywizacja

152 000 000

121 600 000

30 400 000

Razem oś 4 - Leader

787 500 000

630 000 000

157 500 000

Razem PROW 2007-2013

17 217 817 440 13 230 038 156 3 987 779 284

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: