1. Skolioza- zwana bocznym skrzywieniem kręgosłupa to wada postawy polegająca na wielopłaszczyznowym odchyleniu linii kręgosłupa od stanu poprawnego. Odchylenie wyst. w trzech płaszczyznach:
§ Czołowej- kręgosłup wygina się w bok w prawa lub lewą stronę.
§ Strzałkowej- pogłębia się wygięcie kifotyczne lub lordotyczne.
§ Poprzecznej- następuje rotacja (obrót) kręgów, co prowadzi do powstania garbu.
Stopnie skolioz w zależności od zaawansowania:
v Postawa skoliotyczna- to wstępne stadium wady. Występuje asymetria ustawienia barków i łopatek, niesymetryczne są duże trójkąty talii, ale nie ma jeszcze bocznego skrzywienia kręgosłupa lub jest ono niewielkie. Napięciem mm. Można uzyskać pełną korekcje postawy.
v Skolioza I o jest to skrzywienie, którego kąt dochodzi do 30 o ( wg. Cobba). Zmiany dotyczą ukł. więzadłowo- mięśniowego bez zniekształceń kostnych. Możliwa jest korekcja bierna skrzywienia i to całkowita.
v Nie występuje tu jeszcze garb żebrowy (powst. na skutek rotacji kręgów poprzez stawy żebrowo- kręgowe działają siły deformujące klatkę piersiową) i wał lędźwiowy (tworzą go zrotowane kręgi lędźwiowe oraz mm. przebiegające wzdłuż kręgosłupa) nie stosuje się ćwiczeń derotacyjnych, oraz intensywnych ćw. oddechowych.
v Skolioza IIo – to skrzywienie o wartościach kata 31-60o wyst. zmiany strukturalne w kręgach i krążkach międzykręgowych kręgosłup ulega zrotowaniu, co objawia się garbem żebrowym. Korekcja czynna nie daje efektów a bierna niewielkie.
Objawy: Garb żebrowy tylny po stronie wypukłej i wygięcie żebrowe tylne po str. wklęsłej.
§ Obniżenie kl. piersiowej w str. wypukłą
§ Obniżenie i skrócenie ku przodowi talerza biodrowego.
v Skolioza IIIo jest skrzywieniem przekraczającym kat 60o z daleko posuniętymi zmianami strukturalnymi sklinowaniem i torsją (utrwalone zniekształcenie w ukł kostno- wiezadłowo-mięśniowym przebiegające najczęściej w 3 płaszczyznach) kręgów deformacjami żeber i miednicy. Chorzy z tym skrzywieniem są najczęściej operowani. Do zabiegów są przygotowywani przez ćwiczenia zwiększające ruchomość kręgosłupa i poprawę pojemności życiowej płuc.
Podział ze wzgl. na przyczyny powstawania skolioz:
Skoliozy strukturalne:
· Kostnopochodne- * wrodzone- kręgi klinowe zrosty międzykręgowe, torakopochodne zrosty żeber, układowe zaburzenia kostnienia- łamliwość kości.
· Nerwopochodne- * wrodzone- chor. Rechlinghousena- niedorozwój rdzenia
kręgowego
· Porażenie wiotkie- wiotkość skierowana w stronę porażenia
· Porażenie spastyczne- MPD- wypukłość skierowana w stronę
zdrową.
· Mięśniopochodne- * wrodzone- płodowe zbliznowacenie mięśni.
* Dystrofia mięśniowa.
Badanie:
Ø Barki- czy wyrostki barkowe są na tym samym poziomie, czy odległość od barku do ucha jest równa.
Ø Łopatki- czy kąty łopatek są na tym samym poziomie, sprawdzamy czy jest garb żebrowy i wał lędźwiowy.
Ø Trójkąty talii- sprawdzamy czy miednica jest na tym samym poziomie
Ø Sprawdzamy kręgosłup poprzez skłon w przód patrzymy na patologie ułożenia kręgosłupa.
Z przodu:
Ø Barki- czy są na tym samym poziomie czy nie idą do przodu
Ø Sprawdzamy czy sutki są na równej linii
Ø Sprawdzamy czy klatka piersiowa jest fizjologiczna czy patologiczna.
Ø Trójkąty taliowe czy są na równej linii
Ø Kolce biodrowe przednie czy są na tej samej wysokości.
Z boku:
Ø Sprawdzamy czy krzywizny kręgosłupa są prawidłowo ukształtowane
Ø Sprawdzamy garb żebrowy
Ø Przodo- lub tyłopochylenie miednicy
Ø Czy wyst. przeprost w st. kolanowych
Leczenie:
Ø Środki profilaktyczne, (gdy wyst. asymetrie i osłabienie mm) ćw. ogólnorozwojowe i ogólnokondycyjne.
Ø Leczenie ułożeniowe do kata 30o: * leżenie na boku wklęsłym
Ø Wyciągi kosz miedniczy, Halo, Cotrela
Ø Celem jest uzyskanie jak największej korekcji elastyczności i ruchomości kręgosłupa. Dominują tu ćw. rozciągające.
Ø Przed zabiegiem operacyjnym stosujemy opatrunki gipsowe zakładane od mostka do talerzy biodrowych.
Ø Po operacji na 6-8 tyg. zakładany jest opatrunek gipsowy i stosujemy ćw. izometryczne mm. grzbietu i brzucha, ćw. czynne i czynne z oporem. Po zdjęciu gipsu ćw. ze skłonami i skrętami
2. Koślawość stóp- przy koślawości stopa ulega skręceniu na zewnątrz i opiera się o podłoże brzegiem przysrodkowym. Dziecko z tą wada zdziera obcas po str. wewnętrznej.
Ø Dziecko należy zaopatrzyć w odpowiednie obuwie- wysoki zapiętek trzymający kostkę but powinien być delikatnie wysklepiony przyśrodkowo.
Ø Ćwiczenia na miękkim podłożu
Ø Obcas Thomasa- wyżej przy str. przyśrodkowej
Ø Siad skrzyżny z supinacja stopy do środka
Ø Stosujemy ćw. w pozycjach niskich obciążające brzeg zewnętrzny np.: klaskanie stopami, branie piłki stopami, nauka prawidłowego obciążania zewnętrznego brzegu stopy.
Ø W pozycjach wyższych np. wstawanie z siadu po turecku, bocianki.
3. Szpotawość stóp- charakteryzuje się skręceniem pięty do wewnątrz i oparciem jej na krawędzi zewnętrznej. Przy tej wadzie dziecko zdziera obcas po str. zewnętrznej
Ø Stosowany jest odwrotny obcas Thomasa (but jest też podbijany)
Ø Ćwiczenia: siad z nogą na nodze
Ø Siad odwrócony
Ø Ciężko się prowadzi
Ø W miarę wzrostu oś pomału sama się ustawia
4. Płaskostopie poprzeczne- statyczne obniżenie lub spłaszczenie sklepienia poprzecznego stopy. Jest to jedna z najczęstszych dolegliwości stopy, częściej wyst. u kobiet. Przeciążenia przodostopia powodują rozchodzenie się wachlarzowato kości śródstopia. Obniżenie sklepienia poprzecznego doprowadza do nadmiernego rozstawu palców, co powoduje ich nadmierne ściskanie. Wyrośla kostne i kości śródstopia wyraźnie się odznaczają. Paluch ma tendencje do koślawości a II palec staje się młotkowaty
Przyczyny:
· Twarde podłoże
· Nadwaga
· Stojąca praca
· Chodzenie na wysokich obcasach
· Objawy
· Ból w okolicy podbicia
· Rogowacenie podeszwowej części śródstopia
· Pieczenie
· Wrażliwość w fazie odbicia
Ø Wygodne szerokie obuwie
Ø Wkładki ortopedyczne
Ø Ćw. mm. stopy
Ø Aparat korygujący paluch
5. Choroba Scheuermana- jest to jałowa martwica chrząstek nasadowych trzonów kręgów odc. piersiowego, inna nazwa to kifoza dziecięca. Dotyczy najczęściej dolnego odcinka piersiowego kręgosłupa dając obraz pleców okrągłych lub okrągło- wklęsłych. Uszkodzone są struktury kostne więzadła i mięśnie, daje objawy bólowe.
Na skutek zmniejszenia odporności nasad i chrząstek pokrywających trzony dochodzi do wciskania zawartości krążka przez płytkę chrzestną do istoty gąbczastej, te wypuklenia wyst. w przedniej części trzonu w tych miejscach pojawiają się zaburzenia wzrostowe.
Objawy:
· Garbienie się
· Dolegliwości bólowe
· Pogłębienie kifozy Th4-Th8- typ górny, Th8-Th12- typ dolny
· Stopniowe ograniczenie ruchomości kręgosłupa
· Nieregularne obrysy trzonów w RTG
· Wyst. przepuklinki
· Zwężenie przestrzeni międzykręgowej
· Wystawanie krawędzi trzonów do przodu (obj. Knuttsona)
· Badanie:
· Ruchomość kręgosłupa
· Pomiary zgięciowe
· Ruchomość kl. piersiowej
· Test ścienny Degi
· Testowanie mm. Grzbietu.
Ø Zapobieganie zniekształceniu odbudowujących trzonów
Ø Rozciągnięcie mm. Piersiowych
Ø Zwiększenie ruchomości kręgosłupa w stronę wyprostu
Ø Ćw. w niskich pozycjach w klęku podpartym
Ø Ćw. czynne w odciążeniu w poz. leżącej
Ø Celem jest nawyk trzymania prostej postawy i czynna praca mm. Prostujących
Ø Choroba utrwala się problem w utrzymaniu prawidłowej postawy stosujemy dużo ćw. pozwalających utrzymać prawidłowa postawę ciała i ćw. elągacyjne
6. Plecy okrągłe- wada ta charakteryzuje się zwiększonym wygięciem kręgosłupa ku tyłowi w odcinku piersiowym. Dziecko z tą wada ma głowę i barki wysunięte do przodu odstające łopatki tzw. skrzydełkowe. Osłabione są m. grzbietu, ściągające łopatki natomiast nadmiernie napięte i przykurczone są m. piersiowe, zwiększona jest lordoza szyjna lekkie ugięcie kolan, kat przodopochylenia miednicy jest zmniejszony
Cele rehabilit:
v Zmniejszenie kifozy piersiowej
v Wzmocnienie m. grzbietu i ściągające łopatki
v Rozciągniecie m kl. piersiowej
Ø Ćw. na brzuchu w kier. wyprostu
Ø Pod brzuch nie kładziemy kocyka, aby nie pogłębić spłyconej lordozy lędźwiowej
Ø Pozycja leżenie na plecach z ugiętymi nogami w st. kolanowych, aby nie pogłębiać lordozy szyjnej
Ø Ćw. mięśni brzucha
Ø W Scheuermanie- uszkodzone są struktury kostne, więzadła mięsnie wyst. objawy bólowe. Choroba ta utrwala się i wyst. problem w utrzymaniu prawidłowej postawy. Stosuje się dużo ćwiczeń na utrzymanie prawidłowej postawy i ćw. elagacyjnych
Ø W plecach okrągłych- uszkodzone są mięśnie i więzadła. Pacjent lepiej się koryguje. Stosujemy ćw. rozciągające mm. kl. piersiowej, i wzmacniające mm grzbietu.
8. Bóle krzyża
· Krążka międzykręgowego- ciąża wady wrodzone, złamanie kompresyjne, nowotwory, osteoporoza.
· Zaburzenia statyczne i dynamiczne- chodzenie stanie
Ćwiczenia i profilaktyka:
Celem leczenia jest zarówno uwolnienie chorego od dokuczliwych dolegliwości ograniczających jak również zapobieganie wystąpieniom ostrych rzutów choroby i związanym z tym cierpieniem i przykuciem chorego do łóżka.
Dolegliwości bólowe mogą ustąpić po:
Ø Stosowanie miejscowo ciepła lub ciepła i zimna naprzemiennie
Ø Ułożenie w pozycji odbarczenia korzeni- na boku lub na plecach z przykurczonymi nogami
Ø Po ustąpieniu objawów bólowych należy zmniejszyć zgięcie k.g. w stawach kolanowych i biodrowych w celu przywrócenia fizjologicznej lordozy- komfort zapewnia podłożenie małej poduszki pod odcinek lędźwiowy.
Ø...
katka30