dermatologia-wyklad6.pdf

(75 KB) Pobierz
(Microsoft Word - WYK\243AD nr 6 DERMATOLOGIA.doc)
WYKŁAD nr 6 DERMATOLOGIA 18.12.2007
ZŁO Ś LIWE NOWOTWORY NABŁONKOWE
PODZIAŁ:
Rak brodawkuj ą cy (carcinoma verrucosum)
Rak brodawkujący jamy ustnej (papillomatosis florida oris)
Papillomatosis cutis carcinoides
Olbrzymie kłykciny kończyste
Epithelioma cuniculatum
Rogowiak kolczysto komórkowy (keratoacanthoma)
Rogowiak kolczystokomórkowy olbrzymi (giant keratoacanthoma)
Keratoacanthoma centrifugum margmatum
Mnogie rogowiaki kolczystokomórkowe
Uogólnione wysiewne rogowiaki kolczystokomórkowe (generalized
eruptivekeratoacanthomas)
Zespół Muira-Toriego
Zespół Ferguson-Smith
Rak kolczystokomórkowy (Squamous cell carcinoma)
Rak kolczystokomórkowy wargi
Rak kolczystokomórkowy języka
Rak kolczystokomórkowy prącia
Rak kolczystokomórkowy sromu
Rak podstawnokomórkowy (basal cell carcinoma)
Wczesny rak podstawnokomórkowy
Rak podstawnokomórkowy guzkowy
Rak podstawnokomorkowy wrzodziejący
Rak podstawnokomórkowy barwnikowy:
o
Rak podstawnokomórkowy twardzinopodobny (sclerosing basal cell
carcinoma)
o
Rak podstawnokomórkowy torbielowaty
o
Nabłonki mnogie powierzchowne
Fibroepithelioma
Pośredni typ raka podstawnokomórkowego
Rak podstawnokomórkowy w bliźnie
Rak podstawnokomórkowy przerzutowy
CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH NOWOTWORÓW SKÓRY:
Zespół nabłoniaków znamionowych (Nevoid basal cell carcinoma syndrome)
Jest to:
Rak kolczystokomórkowy niskiego stopnia klinicznie przyjmujący wygląd brodawkowaty,
wykazujący w badaniu histopatologicznym minimalną atypię, w prypadku którego
wystąpienie przerzutów jest znikome.
Epidemiologia:
W jamie ustnej rak brodawkujący stanowi 5-10% przypadków raka kolczysto-komórkowego.
Zmiany zazwyczaj dotyczą męŜczyzn w starszym wieku (60-80 lat), palących przez dłuŜszy
okres swojego Ŝycia duŜe ilości papierosów. UŜywanie tabaki lub Ŝucie tytoniu wydaje się
stanowić jeszcze większe zagroŜenie.
Epidemiologia
Choroba ta równieŜ znacznie częściej występuje u osób w starszym wieku i niemal zawsze
dotyczy przedniej powierzchni podudzi. Guzy mogą się rozwijać de novo , jednak znacznie
częściej powstają w przebiegu przewlekłych zmian wrzodziejących, takich jak gruźlica,
hallogenoderma, głębokie infekcje grzybicze i przewlekłe ropne zapalenie skóry.
Olbrzymie kłykciny ko ń czyste
Obraz kłykcin olbrzymich narządów płciowych moŜe przyjmować groteskowe formy.
Badania materiału pochodzącego ze zmian wykazały obecność HPV6 i HPV11, co pozwoliło
na zakfalifikowanie tych zmian do rodziny raka brodawkującego. Zmiany te znacznie częściej
są spotykane u męŜczyzn i zazwyczaj lokalizują się na dalszej części prącia. Obserwuje się
równieŜ zajęcie pachwin i okolicy odbytu.
Epithelioma cuniculatum
Występuje bardzo rzadko i lokalizuje się wyłącznie na podeszwie
Rogowiak kolczystokomórkowy (keratoacanthoma)
Szybko rosnący guz wywodzący się z mieszków włosowych, który w obrazie
mikroskopowym przypomina raka kolczystokomórkowego, jednak w większości przypadków
wykazuje tendencję do samoistnej regresji.
Rogowiak kolczystokomórkowy olbrzymi (giant keratoacanthoma)
Do najczęstrzych lokalizacji naleŜą nos, powieki oraz grzbiet dłoni. W tym przypadku
róŜnicowanie pomiędzy keratoacanthoma i rakiem kolczystokomórkowym jest
najtrudniejsze. Guz moŜe niszczyć okoliczne tkanki, a nawet dawać przerzuty.
Mnogie rogowiaki kolczystokomórkowe
Rak brodawkuj ą cy jamy ustnej (papillomatosis florida oris)
o
Papillomatosis cutis carcinoides
o
U pacjentów zawodowo naraŜonych na kontakt z niektórymi substancjami
chemicznymi, na przykład dekarzy stykających się ze smołą, przez wiele lat moŜe następować
rozwój licznych ognisk rogowiaka kolczystokomórkowego.
Uogólnione wysiewne rogowiaki kolcystokomórkowe (generalized eruptive
keratoacanthomas):
Według niektórych autorów, odmiana Grzybowskiego dotyczy włśnie zmian bez
keratowatego zagłębienia, podczas gdy odmiana Wittena-Zaka obejmuje oba rodzaje zmian.
Według innej szkoły, typ Grzybowskiego to zmiany o charakterze wysiewnym
natomiast odminana Wittena-Zaka nie.
Zespół Muira-Torrego
U pacjentów z zespołem Muira-Torrego powstają mnogie rogowiaki
kolczystokomórkowe, liczne nowotwory gruczołów łojowych oraz róŜnego rodzaju
nowotwory złośliwe narządów wewnętrznych.
Zespół Ferguson-Smith
Ferguson-Smith w latach 30. XX wieku zidentyfikowała kilka szkockich rodzin, w
których występowały, dziedziczone w sposób autosomalny dominujący, mnogie rogowiaki
kolczystokomórkowe. W typowych przypadkach zespołu Ferguson-Smith dochodzi do zajęcia
twarzy, z licznymi kraterowatymi bliznami wokół ust, przy czym zmiany pojawiają się juŜ w
młodym wieku. Guzy te w porównaniu z klasycznym keratoacanthoma , częściej zajmują
tkankę okołonerwową. Pomimo, ze niemal wszystkie zmiany ustępują, po pwenym czasie
istnieje ryzyko wystąpienia agresywnego raka kolczystokomórkowego.
Rak kolczystokomórkowy (squamous cell carcinoma)
Złośliwy nowotwór nabłonka płaskiego, który na skórze zazwyczaj rozwija się na
podłoŜu rogowacenia słonacznego lub innej formy raka in situ.
o
Rak moszny u kominiarzy
 
Arsen
 
Nieprawidłowe bliznowacenie
 
Blizny popoarzeniowe
 
Smoła pogazowa
 
Olej silnikowy
 
Promieniowanie słoneczne
 
Promieniowanie jonizujące
 
Krezot
 
Immunosupresja terapeutyczna
 
Leczenie PUVA
 
HPV (wirusy onkogenne)
Rak kolczystokomórkowy wargi
Rokowanie w przypadku raka koczystokomórkowego wargi jest znacznie gorsze w
porównaniu z tym samym nowotworem umiejscowionym na skórze kilka centymetrów dalej.
Około dwie trzecie raków kolczystokomórkowych diagnozowanych przez dermatologów
Czynniki patogenetyczne raka kolczystokomórkowego
 
dotyczy właśnie wargi. U męŜczyzn nowotwór występuje 20 razy częściej niŜ u kobiet i
zazwyczaj zajęta jest warga dolna - „słoneczny taras” twarzy.
Rak kolczystokomórkowy j ę zyka
Jest to drugi po raku wargi, najczęstrzy nowotwór jamy ustnej. Występuje znacznie
częściej u starszych męŜczyzn niŜ u kobiet i osób młodych.
Rak kolczystokomórkowy pr ą cia
Niemal wszystkie guzy nowotworowe lokalizują się na Ŝołędzi. Najczęściej występują
na powierzchni grzbietowej i w rowku zaŜołędnym.
Rak kolczystokomórkowy sromu
Proces nowotworowy dotyczy starszych kobiet zazwyczaj obejmuje powierzchnię
pomiędzy wargami sromowymi większymi i mniejszymi.
SKALA BRODERSA RAKA KOLCZYSTOKOMÓRKOWEGO
o
Stopie ń I 25% komórek niezró Ŝ nicowanych
o
Stopie ń II 50% komórek niezró Ŝ nicowanych
o
Stopie ń III 75% komórek niezró Ŝ nicowanych
o
Stopie ń IV >75% komórek niezró Ŝ nicowanych
Rak podstawnokomórkowy (basal cell carcinoma)
Często spotykany, wolno rosnący miejscowo złośliwy nowotwór skóry, w przebiegu
którego wyjątkowo rzadko występują przerzuty. Z tego powodu guz ten czasami jest
określany jako „nabłoniak”, co sugeruje mniejszy stopień złośliwości.
Wczesny rak podstawnokmórkowy
Wczesne raki podstawnokomórkowe mogą manifestować się w sposób bardzo
niewinny. Często są to niewielkie zgrubienia z pojedynczymi teleangiektazjami.
o
Postać guzkowa – spotykana najczęściej. Jest to zazwyczaj guzek o perłowych
lub woskowych brzegach z zaznaczonymi teleangiektazjami.
Rak podstawnokomórkowy wrodziej ą cy
Zmiany nowotworowe mogą nacekać i niszczyć okoliczne tkanki. W związku z tym,
powstało określenie wrzód świrdujący lub drąŜący (ulcus terebrans) ; terebrans oznacza
„wgłębiający się” lub „drąŜący tkanki”.
Rak podstawnokomórkowy barwnikowy
Zazwyczasj przybiera formę grudkową lub guzkową, a barwę od sinoniebieskiej do
czarnej.
Rak podstawnokomórkowy twardzinopodobny (Sclerosing basal cell carcinoma)
Typową zmianę stanowi blizna zanikowa z nielicznymi teleaniektazjami,
zlokalizowana na twarzy, zazwyczaj w okolicy nosa. Na czole lub policzkach.
Rak podstawnokomórkowy torbielowaty
Przyjmuje formę miękkiej, przeźroczystej grudki, zazwyczasj zlokalizowanej w
okolicy oczu.
Nabłoniaki mnogie powierzchowne
Typową zmianą jest rumieniowa, pokryta strupami plama, która ulega powolnemu
wzrostowi.
Fibroepithelioma (Guz Pinkusa)
Guzy te stanowią zazwyczaj miękkie, róŜowe albo cieliste guzki lub tarczki, któe
lokalizują się na tułowiu, zwykle w okolicy lędźwiowo-krzyŜowej.
Po ś redni typ raka podstawnokomórkowego
W obrazie mikroskopowym tkanki guza stwierdza się zarówno cechy róŜnicowania w
kierunku raka podstawnokomórkowego, jak i raka kolczystokomórkowego.
Rak podstawnokomórkowy przerzutowy
Dotyczy zwłaszcza dwóch bardzo rzadkich odmian nowotworu. Nawroty po
radioterapii pośredinego (metatypowego) raka podstawnokomórkowego.
Zespół nabłoniaków znamionowych (nevoid basal cell carcinoma syndrome)
Zespół nabłoniaków znamionowych jest dziedziczony w sposób autosomalny
dominujący
Przerzuty nowotworowe do skóry
o
Guzek róŜopodobny (carcinoma erysipelatoides)
o
Guzek siostry Mary Joseph
o
Guzkowe przerzuty gruczolakoraka
Zgłoś jeśli naruszono regulamin