Lerum May Grethe - Córy Życia 01 - Znachorka.pdf - ● Córy życia - inej71

MAY GRETHE LERUM

ZNACHORKA

ROZDZIAŁ I

Lyster, jesień 1651

Nad fiordem wciąż zalegała gęsta szara mgła, gdy pięciu mężczyzn rozpoczęło

wspinaczkę ku Bergaheim. Niedużą płaskodenną łódź do żeglugi śródlądowej, jak i większy

fjerding, przycumowano do starych bali nad wodą. Na dnie większej łodzi ułożono grube

deski, najpierw poprzecznie, później wzdłuż. Obie środkowe ławki tego dnia usunięto.

Fjerding wprawdzie przystosowany był do przewozu wszelkiego rodzaju ładunków,

ale jako jedynego we wsi używano go do transportu zwłok. Ole Seiderstad gwizdał na, jak

mówił, babskie gadanie, bo takie zlecenia przynosiły mu pewien dochód. Ludziska we wsi

żegnali się znakiem krzyża, a Ole chwalił się miarkami ziarna i koszami jaj przynoszonymi do

domu.

- Ci, których wożę, nigdy się nie skarżą - burczał zwykle, gdy ktoś wiedziony

zazdrością lub strachem wyrzucał mu jego zajęcie. Do pracy, której nikt inny nie wykonałby

ze szczególną radością, Ole podchodził obojętnie. Łódź, niegdyś brunatną od żywicy,

przemalował, jakby na znak protestu, na czarno.

Czy to prawda, że zwłoki na pokładzie ściągają na łódź nieszczęście?

Nie, dla Olego śmierć nie znaczyła nic więcej niż przewóz suszonych ryb, kóz czy

liściastych gałęzi. Dzięki niej miał też z czego żyć, trudno wprawdzie mówić o dostatku, ale

od czasu do czasu trafił się pęczek suszonych śledzi, dzban piwa czy mendel jaj. Ole pogodził

się z tym, że dla położonych nad fiordem wiosek jego czarna łódź stała się ponurym znakiem

niczym kruk zwiastującym śmierć, symbolem przemijania. Sam Ole w miarę upływu lat jakby

także czerniał i zarastał, gęste włosy wcale nie siwiały, a broda rosła bujnie jak u młodzieńca.

Między mocno zarysowanymi szczękami ledwo dawało się dostrzec wąskie usta. Oczy

zmieniały kolor w zależności od barwy wody, jednego dnia były szare, innego

ciemnoniebieskie, a kiedy poniżej szczytów gór gromadziły się burzowe chmury - prawie

całkiem czarne. I tak jednak niewielu ludzi patrzyło w oczy temu włóczędze w czarnej łodzi.

O jego sprawach rozmawiano półgłosem, bo Ole trudnił się nie tylko przewozem

zwłok. Po jesiennym jarmarku przed dwoma laty poszeptywano, że obcemu przybyszowi,

kramarzowi z Borgavin, ktoś pomógł przenieść się na tamten świat i wybrać w ostatnią

podróż czarnym fjerdingiem Olego - Miedziaka.

Dzisiaj w tę samą drogę wyruszyć miał Stary Andreas z Bergaheim. Jego maleńka

zagroda leżała na zboczu, na wysokości blisko czterystu metrów. Przodkowie Andreasa w

poszukiwaniu siedziby zawędrowali wysoko, niewielkie gospodarstwo dumnie górowało nad

fiordem i wsią, w której stał kościół. Rodzina z Bergaheim żyła nad zatoką od niepamiętnych

czasów, niektórzy powiadali nawet, że jej mieszkańcy jako jedyni ocaleli od wielkiej zarazy

przed trzystu laty. Później wioski nad fiordem z wolna znów zapełniały się ludźmi, a ostatnio

wyraźnie dawało się zauważyć, że idą lepsze czasy. W Roku Pańskim 1651 zagrody były

większe i piękniejsze niż kiedykolwiek, ziemi uprawnej starczało i dla właścicieli, i dla

dzierżawców. Sporo pól należało do Kościoła i Korony, lecz z braku rąk do pracy leżały

odłogiem.

Mieszkańcy Bergaheim nigdy jednak nie ulegli pokusie opuszczenia zagrody pod

samym niebem, mimo że tak trudno było w niej gospodarować. Kolejne pokolenia

utrzymywały się przy życiu z tego, co zdołało im zapewnić strome zbocze góry, i każde z

nich pozostawiło po sobie na wieki ślady na pnących się w górę stopniach, które z czasem

wykuto w skale.

Tą właśnie stromą ścieżką wspinało się pięciu mężczyzn w ciemnych ubraniach.

Pierwszy odcinek prowadzący od fiordu nie był trudny, szli wydeptaną przez ludzi i zwierzęta

drogą wśród niedużych brzóz i głazów. Dalej zbocze wznosiło się niemal pionowo nad ich

głowami, ostrożnie stawiali kroki, przytrzymując się splecionych z wierzbowych witek lin,

które tu i ówdzie zaczepiono o gałęzie.

Wdrapali się na Knutesteinen, minęli Lyvfannroysi i spoceni, zdyszani stanęli na

skalnej półce.

Pod nimi rozciągał się fiord, na który podczas wspinaczki lękali się spoglądać. Woda

tego dnia lśniła granatową czernią, na środku pieniły się białe grzbiety fal. Od wsi z

kościołem dobiegało ujadanie psów, lecz mgła i wiejący zawsze w tym miejscu wiatr

zagłuszały dźwięki.

Mężczyźni podnieśli wzrok i pomagając sobie nawzajem, pokonali ostatni odcinek

stromizny. Wkrótce znaleźli się na szczycie. Rozciągał się stąd widok na kilka parafii. Na

przeciwległym zboczu fiordu królował biały kościół w głównej wiosce, nieco dalej rysowały

się kościoły Nes i Gaupne, a w głębi fiordu leżała niewidoczna dla ich oczu parafia Fortun.

Rozpościerał się przed nimi dość duży płaskowyż, lecz porastający go brzozowy las

był rzadszy i bardziej karłowaty niż w dole nad wodą. Zarośla wierzby otaczały wielką skalną

półkę, gdzieniegdzie widniały jeszcze zielone plamy upartej trawy, tkwił też stojak,

rozchwiany pod ciężarem na wpół zgniłego siana.

Mężczyźni mijając go poczuli kwaśny odór zgnilizny.

Przypominał o zadaniu, jakie ich czekało.

Starego Andreasa z Bergaheim nie widziano we wsi od czasów wypadku. Od tamtej

pory upłynęło już sześć lat, ale ludzie wciąż wspominali ów dzień, kiedy młodzi małżonkowie

z Bergaheim wraz z dwojgiem dzieci stracili życie. Wprawdzie los nikogo tutaj nie

rozpieszczał, a śmierć była w wielu domach częstym gościem, jednak o takich tragediach

słyszało się rzadko. Zginęła wszak cała rodzina.

Mężczyźni zapewne i teraz mieli w pamięci tamtą wiosenną niedzielę. Brzozy nad

fiordem dopiero wypuściły maleńkie pączki, a trawa na dziedzińcu kościoła ledwie zaczynała

się podnosić z zimnych objęć ziemi. Mieszkańcy wioski zeszli się na nabożeństwo w wielkim

kościele. Popatrywali na wysoką wieżę widoczną wśród dębów, podczas gdy rozmowy

toczyły się własnym torem. Niemało historii czekało na swoją kolej, od ostatniego spotkania

ludzie doświadczyli i narodzin, i śmierci. Większość z zebranych nie wychylała nosa poza

najbliższe osady od jesieni poprzedniego roku, kiedy to zima odcięła ich odnogę fiordu

wrogim dryfującym lodem, który nie pozwalał się sforsować ani łodzią, ani na piechotę.

Starego Andreasa zobaczyli, jeszcze zanim pokonał zakręt poniżej kościoła.

Zniszczony kapelusz wystawał ponad kępą jarzębin przy plebanii. Andreas maszerował

długimi krokami. Na widok jego twarzy rozmowy na dziedzińcu natychmiast się urwały.

Gospodarz z Bergaheim nieczęsto wyprawiał się do wioski, ale czy przez dwa albo trzy

miesiące mógł się aż tak postarzeć?

Wyszedł mu na spotkanie Jonas, chłop Kari.

Ściszonym głosem zamienili kilka słów. Oczekujący na nabożeństwo ujrzeli, jak ich

potężny, silny sąsiad pobladł. Na jego twarzy odmalowało się przerażenie, dłonie zacisnęły

się kurczowo na niedzielnym kapeluszu.

Wkrótce w półmroku kamiennego kościoła pastor obwieścił, co się stało: Jedyny syn

Starego Andreasa, młoda gospodyni i dwoje wnucząt zginęli. Reszty, tego, czego pastor nie

powiedział, a co ludzi najbardziej interesowało, dowiedzieli się pod kościołem.

Chłopczyk wyplątał się z liny, którą przywiązywała go matka, gdy pracowała na

spłachetku pola przy samej krawędzi urwiska. Malec potoczył się ku przepaści, kobieta ze

sznurem w dłoni rzuciła mu się na ratunek i złapała już w momencie, gdy spadał. Zawieszona

tak między niebem a fiordem, śmiertelnie przerażona, jedną ręką trzymając się sznura, a

drugą przyciskając syna do piersi, zaczęła krzyczeć.

Mąż, usłyszawszy ją, przybiegł wraz z sześcioletnią córką, depczącą mu po piętach.

- Złapał ją za rękę, widziałem, jak wyciąga oboje w bezpieczne miejsce. Ale wtedy

puściła lina, której kobieta się przytrzymywała. Uczepiła się mojego syna i pociągnęła go za

sobą prosto w śmierć - sztywnymi wargami opowiadał Andreas.

Starzec nie płakał, nie wyklinał, nie pokazywał żadnych uczuć. Ciało miał jakby

zdrętwiałe, nie patrzył w oczy tym, z którymi rozmawiał.

- A dziewczynka? Co z nią?

- Skoczyła za nimi - odparł stary równie cicho, ale po raz pierwszy zauważyli jakieś

drgnienie w kąciku jego oka.

Ludzie kołem otaczający Andreasa śledzili wyraz jego twarzy, kobiety mocniej otuliły

się chustami.

Stary zwrócił się do Wielkiego Olego Kaupanga.

- Zajmij się pogrzebem. Kiedy coś takiego się dzieje, Ole - Miedziak zwykle jest

niedaleko.

Obrócił się plecami do wioski, wsiadł do swojej lodzi i powiosłował ku górze,

wznoszącej się po drugiej stronie fiordu.

Więcej go nie widzieli. I chociaż przeszukiwali wody fiordu w mokre od deszczu dni,

choć w ciemne noce sondowali w miejscu, gdzie czworo ludzi spadło z urwiska, nie znaleźli

nawet strzępka ubrania. Wyłowili jedynie drewnianą lalkę unoszącą się na wodzie nieco dalej

w małej zatoczce.

Od czasu do czasu mieszkańcy Lyster widywali siny dym snujący się z paleniska w

Bergaheim, w niektóre dni słyszeli dobiegające od strony skalnej półki beczenie owiec.

Zdarzało się, że Andreas wczesnym rankiem wyprawiał się na fiord łowić ryby, kiedy jednak

inne łodzie podpływały zbyt blisko, z całych sił wiosłował, by jak najprędzej się oddalić.

Nigdy nie odpowiadał na zawołania, na pytania o połów i sprzęt rybacki, nigdy nie przyłączał

się do mężczyzn, kiedy robili sobie przerwę w pracy i schodzili na brzeg napić się piwa.

Mężczyźni trochę się niepokoili. W samotnym wieśniaku zalegał jakiś ponury, ciężki

mrok. Wzdrygali się na jego widok, współczucie z wolna przeradzało się w strach i pogardę,

uczucia nieobce wobec tych, którzy stronią od towarzystwa innych.

O wypadku jednak nie zapominano, rodzina z Bergaheim zawsze bowiem była

wszystkim życzliwa, gotowa do pomocy.

Jasnowłosą dziewczynkę pamiętano przede wszystkim przez jej radosny śmiech i

szczodrość. Często przynosiła ze sobą bukieciki suszonych kwiatów i ziół, kobiety, którym

wręczała je w późne letnie wieczory na dziedzińcu kościoła, wciąż pamiętały unoszący się z

nich delikatny aromat, w jakiś dziwny sposób dodający sił i podnoszący na duchu.

Dziewczynka miała wielkie, mądrze patrzące oczy, można się było wręcz zastanawiać, czy to

dziecko nie siedziało kiedyś na kolanach Zbawiciela. W niedzielę, kiedy chrzczony miał być

Lerum May Grethe - Córy Życia 01 - Znachorka.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: