Anton Czechow, Potwarz.pdf

Na podstawie: Anton Czechow (-), Śmierć urzędnika,

tłum. A. W., ”Bibǉoteka Groszowa”, Warszawa, 

Wersja lektury on-line dostępna jest na stronie wolnelektury.pl .

Ten utwór nie jest chroniony prawem autorskim i znajduje się

w domenie publicznej, co oznacza, że możesz go swobodnie wy-

korzystywać, publikować i rozpowszechniać.

ANTON CZECHOW

Potwarz

Nauczyciel kaligraﬁi Sergiusz Kapitonycz Achiniejew wyprawiał wesele swej córce,

którą wydawał za nauczyciela historii i geograﬁi Iwana Piotrowicza Łoszaǳinych.

Bawiono się ochoczo — wszystko szło, jak po maśle. W salonie śpiewano, grano,

tańczono. Po pokojach biegali, jak opętani, wypożyczeni w klubie lokaje w czarnych

akach i białych, zabruǳonych krawatach. Panowała wrzawa i gwar. Nauczyciel ma-

tematyki Tarantułow, Francuz Pasdequoi i młodszy rewizor izby kontroli Mzda, sie-

ǳąc koło siebie na soﬁe, opowiadali gościom wypadki, jak to składano w grobie

żywych luǳi, śpiesząc się i przerywając sobie wzajemnie, ponadto zaś wypowiadali

swoje opinie o spirytyzmie. Żaden z nich nie wierzył w spirytyzm, ale wszyscy się zga-

ǳali, że istnieją na świecie rzeczy, których nigdy nie zgłębi rozum luǳki. W drugim

pokoju nauczyciel literatury Dodonski tłumaczył gościom, w jakich razach żołnierz,

stojący na warcie, ma prawo strzelać do przechodniów. Rozmowy, jak widać, były

straszne, lecz przyjemne. Przez okna z podwórza zaglądali luǳie, nie mający prawa

wejść do środka ze względu na swą sytuację społeczną.

Punktualnie o północy gospodarz klasowy Achinejew poszedł do kuchni przeko-

nać się, czy wszystko już gotowe do kolacji. Kuchnia od podłogi do suﬁtu zapełniona

była dymem, z którym mieszały się wonie pieczonych gęsi i kaczek oraz wiele innych.

Na dwóch stołach rozstawione, porozkładane były w artystycznym niełaǳie różne za-

kąski i napoje. Przy stołach krzątała się kucharka Marfa, czerwona baba z podwójnym

brzuchem.

— Pokaż no mi jesiotra! — powieǳiał Achiniejew, zacierając ręce i oblizując się.

— Co za zapach! Co za miazmat! — Chciałoby się całą kuchnię zjeść! No, pokażże

jesiotra!

Marfa zbliżyła się do jednej z ławek i ostrożnie uniosła zatłuszczony arkusz gazety.

Pod tym arkuszem na ogromnym półmisku leżał jesiotr w galarecie, upstrzony ka-

parami, oliwkami i marchewką. Achiniejew spojrzał na jesiotra i osłupiał z zachwytu.

Twarz mu się rozjaśniła, oczy zaiskrzyły. Nachylił się i wydał wargami dźwięk nie-

posmarowanego koła. Postawszy chwilkę, strzepnął palcami i jeszcze raz cmoknął

wargami.

— Ba! Dźwięk płomiennego pocałunku!… — Z kim się tak całujesz, Marfo? —

ozwał się głos z sąsiedniego pokoju i we drzwiach ukazała się strzyżona głowa po-

mocnika gospodarza klasowego Wańkina. — Z kim to? A-a-a — barǳo przyjem-

nie! Z Sergiuszem Kapitonyczem. Dobry starzec, nie ma co mówić! Z płcią nadobną

tête-à-tête.

— Ja się wcale nie całuję — zmieszał się Achiniejew — kto ci to powieǳiał

durniu? Ja tylko tego… wargami cmoknąłem… z zadowolenia… na widok ryby…

— Gadaj zdrów!

Uśmiechnięta twarz Wańkina zniknęła za drzwiami, Achiniejew zarumienił się.

…Licho wie, co takiego — pomyślał sobie. — Pójǳie teraz, gałgan, bęǳie opo-

wiadał i naplotkuje. Przed całym miastem mnie skompromituje, bydlę!

Achiniejew nieśmiało wsunął się do salonu i zerknął w bok: gǳie Wańkin? Wań-

kin stał koło fortepianu i przybrawszy zuchowatą pozę, szeptał coś do ucha, śmiejącej

się, krewnej inspektora.

…To o mnie! — pomyślał Achiniejew, — O mnie niech go szlak traﬁ! A ona

wierzy! Śmieje się. Boże drogi! Nie można tego tak zostawić… nie… Trzeba tak zro-

bić, żeby mu nie wierzyli… Pomówię z nimi wszystkimi — i jego jeszcze na dudka

wystrychnę.

Achiniejew podrapał się w głowę i wciąż zażenowany, zbliżył się do Pasdequoi.

— Byłem dopiero co w kuchni, żeby wydać dyspozycje co do kolacji — powieǳiał

Francuzowi. — Ja wiem, że pan lubi ryby, a mam, panie drogi, jesiotra — palce

lizać! Ze dwa arszyny! He-he-he… Ale à propos… o mało nie zapomniałem… Z tym

jesiotrem — to prawǳiwa anegdota! Wchoǳę do kuchni i chcę obejrzeć potrawy…

Patrzę na jesiotra i z zadowolenia… że to sztuka pikantna… cmok wargami! A w tej

właśnie chwili nagle wchoǳi ten dureń Wańkin i — ha-ha-ha! mówi: — „A-a-a…

Całujecie się tu?… z Marfą kucharką.”— Też wymyślił, osioł! Obskurna baba, a on…

całować się! ǲiwak!

— Kto ǳiwak? — spytał Tarantułow, zbliżywszy się.

— To ten Wańkin! Wchoǳę do kuchni…

I opowieǳiał o Wańkinie.

— Rozśmieszył mnie ten dureń! Moim zdaniem zaś przyjemniej byłoby pocało-

wać się z mopsem, niż z Marfą — dodał, obejrzał się i ujrzał za sobą Mzdę.

— My o Wańkinie — powieǳiał mu. — To dopiero ǳiwak! Wchoǳi do kuchni,

zobaczył mnie razem z Marfą i zaczyna różne żarciki stroić. — „Czemu się całujecie?”

powiada. Po pĳanemu widać tak mu się zdawało. Ale ja, mówię, pręǳej z indorem się

pocałuję, niż z Marfą. Ja mam żonę, powiadam, durniu ty jeden. Rozśmieszył mnie!

— Kto pana rozśmieszył? — zagadnął pop, nauczyciel religii.

— Wańkin. Stoję sobie, wiǳi pan, w kuchni i patrzę na jesiotra…

I tak dalej.

Nie minęło i pół goǳiny, a już wszyscy goście wieǳieli o historii z jesiotrem

i Wańkinem.

…Niech im sobie teraz opowiada! — myślał Achiniejew. — Niech! On zacznie

opowiadać, a każdy mu zaraz przerwie: — „Przestać, durniu, pleść głupstwa! Wiemy

wszystko!”

I Achiniejew uspokoił się do tego stopnia, że wypił cztery kieliszki nad miarę.

Odprowaǳiwszy po kolacji państwa młodych do sypialni, udał się do siebie i zasnął,

jak niewinne ǳiecię; nazajutrz zaś już nie pamiętał o historii z jesiotrem. Lecz nie-

stety! Człowiek strzela, a Bóg kuli nosi. Złe języki zrobiły swoje i Achiniejewowi

nie pomogły jego zabiegi. Akurat w tyǳień później, w środę, po trzeciej lekcji, gdy

Achiniejew stał w pokoju nauczycielskim i rozprawiał o występnych nałogach ucznia

Wysiekina, zbliżył się do niego dyrektor i odwołał go na bok.

— Mam parę słów do pana, Sergiuszu Kapitonyczu — rzekł do niego. — Prze-

praszam… To nie moja sprawa, muszę jednak dać do zrozumienia… Mój obowiązek…

Wiǳi pan, kursują pogłoski, że pan żyje z tą… kucharką… To nie moja sprawa, ale…

Niech pan sobie z nią żyje… jak pan chce, tylko prosiłbym, nie tak otwarcie! Ja pana

proszę! Nie zapominaj pan, że jesteś pedagogiem!

Potwarz



Achiniejewowi zrobiło się zimno i mdło. Jak pokąsany przez rój pszczół i oblany

wrzątkiem, poszedł do domu. Szedł i zdawało mu się, że całe miasto patrzy na niego,

jak na zhańbionego. W domu oczekiwało go nowe nieszczęście.

— Czemu nic nie żresz? — spytała go żona podczas obiadu. — Nad czymś się

zamyśliłeś? O amorach myślisz? Za Marfuszą się zatęskniłeś? O wszystkim wiem, ty

bisurmanie! Dobrzy luǳie otworzyli mi oczy. Uch… barbarzyńco!

I bęc go po twarzy… Wstał od stołu i nie czując ziemi pod nogami, bez czapki

i płaszcza, powlókł się do Wańkina. Zastał go w domu.

— Podlec z ciebie — zwrócił się Achiniejew do Wańkina. — Za coś mnie przed

całym światem błotem obrzucił? Dlaczegoś o mnie potwarz rozsiewał?

— Jaką potwarz? Co się panu przyśniło?

— A kto naplotkował, że ja się z Marfą całuję? Powiesz, że nie ty? Nie ty, zbrod-

niarzu?

Wańkin drgnął i zadygotał wszystkimi ﬁbrami swej pomiętej twarzy, wzniósł oczy

ku obrazowi i przemówił:

— Niech mnie Bóg skarze! Niech mi oczy wypłyną, niech zdechnę, jeżeli chociaż

słowo o panu mówiłem. Niech mnie wszystkie… cholery za mało!…

Szczerość Wańkina nie ulegała wątpliwości. Jasnym było, że to nie on naplotko-

wał.

…Lecz kto?…kto… — zamyślił się Achiniejew, przebiegając w pamięci wszystkich

swoich znajomych i bĳąc się w piersi. — Któż wreszcie?…

— Kto?… — i my spytamy czytelnika.

Potwarz



Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: