Pastisz, Gatunki literackie
Pastisz (fr. pastiche - utwór naśladowczy)- celowe, świadome naśladownictwo stylu, często o charakterze parodiującym; jest to stylizacja polegająca na zgęszczaniu najwyraźniejszych właściwości maniery artystycznej. Pastisz niekiedy służy krytyce lub polemice. Pierwsze pastisze powstały w starożytnym Rzymie, gdzie naśladowano styl rzeźby greckiej.
Ma on charakter imitatorski, stanowi rekonstrukcję zasad wzorca, może być zabawą literacką lub zabiegiem krytycznoliterackim, może też służyć jako punkt wyjścia do parodii, np. naśladowanie stylu poetyckiego Młodej Polski:
Liście się sypią ulewą złotą Na stawów zgasłą, ponurą toń - Smętek jesieni senną pieszczotą Czarnych cyprysów całuje dziś skroń. (K. Wyka, Duchy poetów podsłuchane)
Pastisz nie służy karykaturze, ani wyjaskrawianiu czy wyolbrzymianiu cech pierwowzoru, lecz służy do uwypuklenia jego rysów charakterystycznych. Niekiedy może nawet posłużyć do zrekonstruowania uszkodzonego tekstu, np. wiersz A. Mickiewicza Wsłuchać się w szum wód głuchy... w zbiorze pastiszów K. Wyki Duchy poetów podsłuchane. Przykładem pastiszu jest również utwór J. Tuwima Le style c'est l'homme, czyli wierszyk o Andzi, co ukłuła się i płakała.
Podział funkcjonalny (potoczny)
Funkcje
Satyryczna (parodia)
Niesatyryczna (pastisz)
Gatunki
Parodia
Trawestacja
Szarża
Pastisz
Relacje
Transformacja
Naśladowanie
Podział strukturalny
(Źródło: Gerard Genette, Palimpsesty , Warszawa 1990)
joasia_klaudia