muzeum.doc

Katarzyna Rzeszótko
Spec. nauczycielska
Rok IV, gr.II

Scenariusz lekcji języka polskiego dla klasy VI szkoły podstawowej. (1 godz.)

Temat lekcji: „Muzeum” Wisławy Szymborskiej- kto zwycięży w wyścigu

o przetrwanie?

Cele ogólne:

• Uwrażliwienie ucznia na piękno i sens ludzkiego życia, docenianie wartości, jaką jest życie.

Cele szczegółowe:

Uczeń:

• zna pojęcie podmiotu lirycznego;
• podejmuje próbę interpretacji wiersza;
• podejmuje próbę interpretacji wiersza;
• wskazuje w wierszu uosobienia;
• opisuje sytuację liryczną w wierszu.

Metody: zajęcia praktyczne, metoda problemowa, dyskusja.

Środki dydaktyczne: tekst wiersza „Muzeum” W. Szymborskiej, kartki zawierające tekst z lukami do uzupełnienia, tabela.

Formy pracy: praca z klasą, praca indywidualna i w parach.

PRZEBIEG LEKCJI

Wprowadzenie:

1. Pytamy uczniów o rolę muzeów, o to, czy w domach uczniów są takie przedmioty, które są bezcenne dla ich rodzin.
2. Nauczyciel zapisuje na tablicy przymiotnik „stary”, uczniowie wypisują wyrazy do niego pokrewne, bliskoznaczne.

Np.: przedpotopowy, staromodny, dawny, przestarzały, wiekowy, niemodny, anachroniczny, historyczny, staroświecki, starzec, starość, starocie, starzyzna, staruszek, starzeć się, staro i starają się wyjaśnić ich znaczenie.

3. Głośne odczytanie wiersza przez nauczyciela, następnie uczniowie jeszcze raz czytają go po cichu.

W. Szymborska Muzeum

5

Są talerze, ale nie ma apetytu.
Są obrączki, ale nie m wzajemności
od co najmniej trzystu lat.

Jest wachlarz - gdzie rumieńce?
Są miecze - gdzie gniew?
I lutnia ani brzęknie o szarej godzinie.

Z braku wieczności zgromadzono
dziesięć tysięcy starych rzeczy.
Omszały woźny drzemie słodko
zwiesiwszy wąsy nad gablotką.

Metale, glina, piórko ptasie
cichutko tryumfują w czasie.
Chichocze tylko szpilka po śmieszce z Egiptu.

Korona przeczekała głowę.
Przegrała dłoń do rękawicy.
Zwyciężył prawy but nad nogą.

Co do mnie, żyję, proszę wierzyć.
Mój wyścig z suknią nadal trwa.
A jaki ona upór ma!
A jak by ona chciała przeżyć

Rozwinięcie:

1.      Uczniowie wyjaśniają, dlaczego wiersz nosi tytuł Muzeum, starają się określić okoliczności, w jakich ma miejsce wypowiedź podmiotu lirycznego. O czym myśli podmiot liryczny, czy skupia się tylko na oglądaniu eksponatów muzealnych?

2.      Wymień przedmioty, o których mowa w utworze, zwróć uwagę na kontrast, na którym oparta jest budowa pierwszej, drugiej i piątej strofy.

3.      Jakie znaczenie w wierszu mają czasowniki?

4.      Nauczyciel prosi o nazwanie środka artystycznego, jakim są zwroty: „metale...tryumfują”, „chichocze szpilka”, „przegrała dłoń”, „zwyciężył but”.

5.      Uczniowie zapoznają się z otrzymaną tabelą:

Po przeczytaniu tabeli, nauczyciel zadaje uczniom pytanie: Które z wymienionych w tabeli istnień jest lepsze? Gdyby była możliwość wyboru jednego z nich, na które byście się zdecydowali? Na tym etapie powinna się wywiązać dyskusja, która może doprowadzić do tak sformułowanego wniosku: Przedmioty, które nie mają żadnych uczuć, „przeżywają” swych właścicieli jednakowoż zwycięstwo człowieka nad nimi polega na jakości życia które prowadzi. Stanowi ona, bowiem istotę jego człowieczeństwa.

6.      Skoro wiersz określa relację człowieka do przedmiotu i żyją one od niego dłużej, jaki powinien być jego stosunek do owych przedmiotów?

7.      Ostatnia strofa wiersza mówi o walce: Kto z kim walczy? Jaki jest wynik? Jaki będzie wynik, a także, kto wygra- człowiek czy przedmioty?

8.      Jak zinterpretujesz wiersz Muzeum W. Szymborskiej?

Przykładowa odpowiedź uczniów:

Uczeń może go zinterpretować w następujący sposób: Życie ludzkie jest chwilą, jest także bardzo kruche a zarazem skończone i nietrwałe. Z kolei przedmioty, którymi się otacza, w rezultacie okazują się od niego trwalsze. Stanowi to dramat człowieka, który zaczyna się zastanawiać nad tym, czy jego życie ma jakiś sens? Czy jest cenne, skoro jest takie ulotne i śmiertelne? Osoba mówiąca w wierszu Muzeum, mimo świadomości kruchości życia, jednocześnie przyznaje się do walki o każdą jego chwilę. Jest to oznaką tego, że życie ma dla niej wielką wartość. Może życie właśnie dlatego jest tak cenne, że jest tak bardzo kruche. Można powiedzieć, że walka z suknią to walka z tym, co materialne i śmiertelne o ostateczne zwycięstwo tego, co niematerialne, duchowe, a przez to nieśmiertelne i wieczne.

Zakończenie:

1. Nauczyciel rozdaje wszystkim uczniom kartki z pustymi miejscami, które mają uzupełnić wyrazami z ramki w odpowiedniej dla nich formie.
2. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: O czym jest wiersz Wisławy Szymborskiej Muzeum?
   Przykładowe odpowiedzi uczniów:

◦         o muzeum;

◦         o przemijaniu i śmierci;

◦         o życiu, jego wartości i pięknie

◦         o tym, że przedmioty „przeżywają” swoich właścicieli.

3.      Zadanie domowe: Wybierz jeden z przedmiotów, jakie wymienione są w wierszu Muzeum W. Szymborskiej i opowiedz jego historię- praca pisemna.

ZAŁĄCZNIKI

Załącznik nr.1

Z tabeli umieszczonej pod tekstem wybierz odpowiednie wyrazy i wpisz je w miejsca do tego przeznaczone. Użyj poprawnej formy, tak aby pasowały do całego zdania.

W wierszu Wisławy Szymborskiej Muzeum................................. to pomnik nietrwałości i ................................ludzkiego życia, gdzie zgromadzono ...................................... po ................................ludziach. W muzeum pełno jest śladów ......................., które są jednocześnie dowodami ................................... .

Załącznik nr.2

BIBLIOGRAFIA:

Muzeum, W. Szymborska,

Literatura współczesna 1956- 2006, pod red. A. Skoczek, Wyd. SMS, Bochnia- Kraków- Warszawa

Przewodnik po sztuce uczenia literatury, S. Bortnowski, Wyd. STENTOR, Warszawa.

Szkolne spotkania z literaturą, pod red. A. Janusz- Sitarz, Wyd. Univwrsitas, Kraków 2007.

Ja i świat. Projekty dydaktyczne dla klasy VI, pod red. H. Kaczorowskiej, Oficyna Wydawnicza MARKA, Kielce 2004.