Wykład 6 Woda i elektrolity
1) Bilans wodny
WODA POBRANA
-żywność 0.7
-napoje 0.5-2.5(1.5)
-metabolizm 0.3
Suma: 1.6-3.6(2.5)
WODA WYDALONA
-mocz 0.6-2.6(1.5)
-pot 0.5
-płuca 0.4
-kał 0.1
DOBOWY DZIENNY POBÓR I WYDALANIE: 2.5L
2) Podział wody
Woda całkowita: mężczyźni-60% masy ciała, kobiety 55% m.c.
Woda wewnątrzkomórkowa 70% (zewnątrznaczyniowa 68%, wewnątrznaczyniowa 2%-erytrocyty,leukocyty,płytki)
Woda zewnątrzkomórkowa 30% (wewnątrznaczyniowa-transcelularna 23%- płyn mózgowa-rdzeniowy, komór oka,otrzewnowy,opłucnowy..; wewnątrznaczyniowa-osocze 7%)
Krew-7% masy ciała (średnio 5l)
3) Woda w tkankach
-większość tk. Zawiera wodę w ilości 70-80%
-kości 20%
-tłuszczowa 10-15%
-osocze-woda 93%
4) Zależność od wieku
-niemowlęta 77%
-dzieci 65%
-dorośli 60%
-osoby starsze 55%
5)Definicja mEq- mEq jest jednostką miary stężeń używaną w chemii i naukach biologicznych; jest miarą zdolności substancji do łączenia z innymi substancjami;
Na+ 140mmol/l à 140mEq/l
K+ 2.5mmol/l à 5mEq/l
60) Stężenia elektrolitów
· Komórka
Na 12
K 140 à 190mEq/l
Pozostałe 38
Cl 4
HCO3 12 à 190mEq/l
Białko 65
Pozostałe 109
· Płyn m/komórkowy
Na 142
K 4.5 à 151mEq/l
Ca 2.5
Mg 2.0
Cl 113
HCO3 27 à 151mEq/l
Białko 4
Resztkowe 7
· Osocze
Na 140
K 4.0 à151mEq/l
Ca 5.0
Cl 102
Hco3 24 à151mEq/l
Białko 17
Resztkowe 8
7) luka anionowa= Na- (Cl+HCO3)
Na 140; Cl 102; HCO3 24
Jest to różnica między suma anionów nieoznaczalnych a sumą kationów resztkowych.
- aniony nieoznaczalne: białka 15mEq/l; kwasy organiczne 5; fosforany 2; siarczany 1
SUMA 23mEq/l
-kationy resztkowe: wapń 5; potas 4.5; magnez 1.5
SUMA 11mEq/l
8) zjawisko osmozy; osmolalność płynu wewnątrzkomórkowego jest taka sama jak zewnątrzkomórkowego-te dwa kompartymenty zawierają izotoniczne roztwory. Woda utrzymuje te same ciśnienia osmotyczne, mimo że może to powodować obkurczanie lub pęcznienie komórki.
Osmotycznie czynna substancja redukuje liczbę cząsteczek wolnej wody.
Osmolalność osocza:
-pomiar osmolalności przy użyciu osmometru
-osmolarność obliczona= 2Na (140) + glukoza (5) + mocznik (5)= 290mM (275-290)
-osmolarność efektywna obliczona= 2Na (140) + glukoza (5)= 285mM (270-285)
9) luka osmolarna=osmolalnośc zmierzona-osm. Obliczona. Luka pojawia się wtedy,gdy osmolalność zmierzona przekracza osm. obliczona o więcej niż 10mOsm. W przypadku jej wzrostu należy przeprowadzić badania diagnostyczne w celu stwierdzenia jej przyczyny i podjęcia leczenia.
ànajczęstsze przyczyny wzrostu luki to: etanol, metanol, alkohol izopropylowy, mannitol, glikol etylenowy.
10) Oznaczanie stężenia Na
Starsza metoda oparta na fotometrii płomieniowej została zastąpiona przez pomiar przy użyciu elektrod jonoselektywnych (ISE).
Niedobór Na mEq= ( 135- (Na+) ) *masa ciała (kg) * 0.6
11) Potas- znaczenie kliniczne
-odpowiada za objętość wody wewnątrzkomórkowej
-odpowiada za polaryzację błon i dynamikę skurczu mięśni (zaburzenia pracy mięśni szkieletowych i serca)
EKG w hiperkaliemii:
-K ok. 6-7 mEq/l wzrost załamka T
-ok. 7-8 mEq/l załamek T wyższy i węższy
- 8-10 mEq/l amplituda załamków obnizona, odcinek PR wydłużony, QRS poszerzone
- powyżej 10 załamek P znika a QRS staje się sinusoidą.
Oznaczanie stężenia-tak jak przy Na.
-artefakty: pseudohipokaliemia występująca w przebiegu białaczki szpikowej z leukocytozą powyżej 100tys/mikroL; pseudohiperkaliemia występująca podczas hemolizy, szczególnie podczas nieprawidłowego pobrania krwi lub opóźnionego oddzielania krwinek od surowicy i rozpadu płytek krwi w trakcie wykrzepiania.
12) Wapń-znaczenie kliniczne
-mineralizacja kości (krzywica, osteoporoza)
-pobudliwość nerwowo-mięśniowa (tężyczka)
-IV czynnik krzepnięcia
-uszczelnianie śródbłonków
-hamowanie reakcji alergicznych.
Homeostaza wapnia
-źródłem wapnia jest wchłanianie w przewodzie pokarmowym i metabolizm tkanki kostnej
-przebudowa kości jest procesem stałym0 kość stale jest resorbowana i tworzona
-zalezy od trzech systemów: nerek, kości i przewodu pokarmowego oraz od trzech hormonów: PTH, kalcytoniny i vit.D3
Wapń w osoczu
-dializujący: zjonizowany- 40-50%, związany 5%
-niedializujący: związany z białkami- 30-50%
Wpływ zaburzeń równowago kwasowo- zasadowej na stężenie wapnia zjonizowanego:
-zaburzenia rk-z zmieniają to stężenie przez zmianę frakcji Ca związanej z albuminami
-albuminy posiadaja ładunek ujemny i wiążą jony Ca i H
-kwasica nasila jonizację jonów Ca oraz zwiększa stężenie jonów H+ ,które wiążą się z albuminami, utrudniając wiązanie jonów Ca++
-alkaloza hamuje jonizacje jonów wapnia oraz zmniejsza stężenie H+, które uwalniają miejsca wiążące Ca++ na albuminach. Tak więc w alkalozie (np. ostrej oddechowej) stężenie wapnia zjonizowanego ulega obniżeniu, co może powodować tężyczkę.
13) Gospodarka wapniowo-fosforanowa
-wapń całkowity i zjonizowany w surowicy
-fosforany w surowicy
-wapń i fosforany w moczu-wydalanie dobowe
-PTH, kalcytonina,kalcytriol.
Fosforany-znaczenie kliniczne
-mineralizacja kości
-główny składnik buforu fosforanowego
-składnik fosfolipidów, białek, związków wysokoenergetycznych (ATP)
Magnez-znaczenie kliniczne
-wraz z Ca wpływa na pobudliwość nerwowo-mięśniową
-jest kofaktorem około 300 enzymów
Jon chlorkowy-znaczenie kliniczne
-elektroobojętność płynów pozakomórkowych
-produkcja HCL z żołądku
Wodorowęglany
-główny składnik anionu (buforu) wodorowęglanowego.
coralclub