06_CBT_LeczenieFarmakologiczneBezsennosci.pdf
(
70 KB
)
Pobierz
06 CBT leczenie farmakologiczne bezsenności
Cel prezentacji
Leczenie farmakologiczne bezsennosci
1. Grupy leków stosowanych w leczeniu zaburzen
bezsenno sci
2. Zasady prowadzenia leczenia farmakologicznego
bezsenno sci
3. Ograniczenia doste pnych farmakologicznych
metod leczenia bezsennosci
Warsztaty: Terapia poznawczo-behawioralna zaburzen snu, Centrum CBT
1
2
Leczenie farmakologiczne bezsennos ci
Przewlekla bezsennosc - przyczyny
1. Jest bardzo atrakcyjne z punktu widzenia pacjenta
-
szybko prowadzi do poprawy
-
nie wymaga zmiany trybu zycia
-
jest powszechnie akceptowane
2. Jest ogólnodostepne
3. Leki uspokajaja ce i nasenne s a dobrze tolerowane
4. Negatywne skutki leczenia sa widoczne dopiero po
kilku miesia cach
5. Jest leczeniem objawowym
1. 50-60% Zaburzenia psychiczne ( glównie
zaburzeniaafektywne i lekowe)
2. 10-20% Uzaleznienia (glównie od lek ów i alkoholu)
3. 10-30% Schorzenia somatyczne (
choroby zapalne,
zespoly b ólowe, choroby metaboliczne i
endokrynologiczne)
4. <20%
Pierwotne zaburzenia snu
–
Bezsennosci psychofizjologiczna
–
Zespól niespokojnych n óg
–
Zespól op óznionej fazy snu
3
4
Grupy leków stosowanych w leczeniu bezsennosci
1. Leki uspokajajace: benzodiazepiny
–
powstawanie tolerancji i duze ryzyko powstania uzaleznienia
–
dozwolony czas leczenia maksymalnie 4 tygodnie
2. Leki nasenne: agonisci receptora GABA:
zopiklon, zolpidem i zaleplon
–
mozliwe powstawanie tolerancji i uzaleznienia
–
dozwolony czas leczenia maksymalnie 4 tygodnie
3. Inne: leki przeciwdepresyjne
,
neuroleptyki
,
leki
przeciwhistaminowe
–
brak wystarczaj acych danych potwierdzaj acych skutecznosc i
bezpieczenstwo w leczeniu pierwotnej bezsennosci
–
brak rejestracji dla wskazania leczenia bezsennosci pierwotnej
–
brak danych na temat wplywu na sen w leczeniu przewleklym
4. Leki dostepne bez recepty
(melatonina, melisa, waleriana, szyszki
chmielu)
10 cech idealnego leku nasennego
1. Szybkie dzia l anie
2. Skuteczna indukcja i utrzymanie snu
3. Naturalny profil snu
4. Brak wpl ywu na sprawnosc w ciagu dnia
5. Brak dzia l an niepozadanych i interakcji
6. Brak rozwoju tolerancji
7. Brak ryzyka uzale znienia
8. Brak objawów odstawiennych
9. Zastosowanie niezale znie od wieku
10. Duza szerokosc terapeutyczna
5
6
Hypnogram - Profil snu
Schemat poznawczo -behawioralny:
„bledne kolo”
bezsennosci
Wrazliwy System
regulacji
czuwania/snu
Czynnik wywolujacy/
Stresor/ Wiek/ Choroba
Zaburzenia
snu
Zmniejszone
zapotrzebowanie
na sen nocny
Zwi ekszone
napiecie
psychiczne
Zwi ekszony czas
spedzany w lózku,
oszczedzanie sie,
dosypianie
Lek przed
zaburzeniami snu
Zmeczenie
fizyczne
Wyczerpanie
psychiczne
7
8
Benzodiazepiny
Wplyw benzodiazepin na sen
1. Najczesciej stosowana w Polsce grupa leków w leczeniu
bezsenno sci
1. Poprawa cia glosci snu
•
skr ócenie latencji snu
•
zmniejszenie ilosci wybudze n
•
zwiekszenie ca lkowitego czasu snu
•
zmniejszenie czasu czuwania nocnego
2. Dzia lanie nasenne jest tylko jednym z wielu dzia lan
klinicznych benzodiazepin obejmuja cych:
•
Dzia lanie przeciwle kowe ( anksjolityczne)
•
Dzia lanie przeciwdrgawkowe
•
Dzia lanie zmniejszajace napiecie mies niowe
(miorelaksuja ce)
•
Dzia lanie amnestyczne
•
Dzia lanie hamujace o srodek oddechowy
•
Wp lyw na koordynacj e i osrodek i r ównowagi
2. Wp lyw na architektur e snu:
•
Zwiekszenie ilosci snu stadium 2
•
Zmniejszenie ilosci snu glebokiego
•
Zmniejszenie ilosci snu REM
9
10
Hypnogram - Profil snu
Bezpieczenstwo leczenia benzodiazepinami
1. Benzodiazepiny sa przewa znie dobrze tolerowane i
rzadko wchodz a w interakcje z innymi lekami
2. Ze wzgl edu na powstawanie tolerancji i ryzyko
uzale znienia cia gle stosowanie benzodiazepin nie
powinno przekraczac 4 tygodni
3. Odstawienie benzodiazepin moze powodowa c:
•
Bezsennosc z odbicia
•
Napady le ku
•
Niepokój psychoruchowy
•
Napady drgawkowe
•
Zaburzenia swiadomo sci
11
12
Przeciwwskazania do podawania benzodiazepin
Wybór benzodiazepiny w leczeniu bezsennosci
Nazwa leku
Szczyt
stezenia
we krwi
(godziny)
t 1/2
substancji
czynnej
(godziny)
t 1/2
metabolity
(godziny)
Dawka
w mg
Dawka
równowazna
do 10 mg
diazepamu
Nazwy handlowe
1.Zespól bezdechu sennego
•
Hamowanie osrodka oddechowego i
dzia lanie miorelaksuja ce
Alprazolam
1 -2
10 -15
0,25-1 1- 1,5
Afobam, Alprazomerck,
Alprox, Neurol, Xanax,
Zomiren
2.Chorzy w wieku podeszlym
•
Dzia lanie zmniejszajace napiecie mies niowe
(miorelaksuja ce)
•
Dzia lanie amnestyczne
•
Zaburzenia r ównowagi
Bromazepam
0,5 -4
10 -20
3-6
5- 6
Lexotan, Sedam
Chlordiazepoksyd 1
-4
5- 30
36- 200
1
0-25 25
Elenium
Diazepam
1 -2
20 -43
36- 200
2-5
10
Relanium
Estazolam*
0,5 -0,6
8- 24
1-2
2
Estazolam
Flunitrazepam* 1
9- 25
36- 200
0,5-1
1
Rohypnol
Klonazepam
1 -4
18 -40
0,5-2
0,5- 2
Clonazepamum, Rivotril
Klorazepat
zmienny 1- 2
36- 200
5-10
20
Cloranxen, Tranxene
Lorazepam
2,4
8- 24
1
1- 2
Lorafen
Lormetazepam* 1 -3
8- 14
0,5-1
1- 2
Noctofer
Midazolam*
20-50 min 1- 4
do 20
7,5
7,5
Dormicum
Nitrazepam*
0,5 -7
15 – 30
5
5
Nitrazepam
Oksazepam
1 -4
4- 15
10-20 30
Oxazepam
Temazepam*
2,5
5- 14
10
20
Signopam
13
14
Leczenie bezsennosci – kumulowanie leku
Wybór benzodiazepiny w leczeniu bezsennosci
Nazwa leku
t 1/2 substancji
czynnej
(godziny)
t 1/2
metabolity
(godziny)
Nazwy handlowe
Powtarzanie tego samego leku w okresach kr ótszych ni z
czterokrotna wartosc okresu póltrwania prowadzi do jego
kumulacji.
Benzodiazepiny dzialajace krótko
Midazolam*
1-4
do 20
Dormicum
Benzodiazepiny dzialajace srednio dlugo
Alprazolam
10 -15
Afobam, Alprazomerck, Alprox,
Neurol, Xanax, Zomiren
Bromazepam
10 -20
Lexotan, Sedam
Oznacza to, ze jezeli podajemy codziennie lek o okresie
póltrwania d luzszym ni z 6 godzin, to dochodzi do
kumulowania si e poziomu leku w surowicy.
Estazolam*
8-24
Estazolam
L
orazepam
8-24
L
orafen
Lormetazepam* 8-14
Noctofer
Nitrazepam*
15 – 30
Nitrazepam
Oksazepam
4-15
Oxazepam
Temazepam*
5-14
Signopam
B
enzodiazepiny
d
zialajace dlugo
Chlordiazepoksyd 5-30
36 -200
Elenium
Diazepam
20 -43
36 -200
Relanium
Flunitrazepam* 9-25
36 -200
Rohypnol
Klonazepam
18 -40
Clonazepamum, Rivotril
K
lorazepat
1-2
3
6 -200
C
loranxen, Tranxene
15
16
Leczenie bezsennosci benzodiazepinami
Odstawienie benzodiazepin
1. Leczenie przerywane - przyjmowanie leku np. co 3 dzie n,
tylko w okre slone dni tygodnia, tylko w okresach
pogorszenia snu
2. Przyjmowanie leku w najmniejszej dawce
Objawy odstawienia benzodiazepin
Objawy utozsamiane przez pacjenta z
bezsennoscia
bezsennosc
niepokój psychoruchowy
nadwrazliwosc na bodzce zewnetrzne
poczucie zagrozenia, lek
zwiekszona potliwosc
przyspieszenie rytmu serca
dolegliwosci bólowe, np. mies ni
zaburzenia ostrosci widzenia
uczucie goraca
bezsennosc
zmeczenie, drazliwosc
nadwrazliwosc na bodzce zewnetrzne
zwiekszona potliwosc
przyspieszenie rytmu serca
zmeczenie oczu
napady drgawkowe,
zaburzenia swiadomosci (majaczenie)
niekiedy objawy psychotyczne
17
18
Niebenzodiazepinowi agoni sci receptora GABA =
leki nasenne II generacji
Farmakokinetyka lek ów nasennych II generacji
1. Leki z wyboru w leczeniu bezsennosci przygodnej i
kr ótkotrwa lej (czas trwania < 1 miesiaca)
2. Sa to leki opracowane wy lacznie do leczenia zaburze n
snu
3. Nie posiadaja aktywnych metabolit ów, korzystne
parametry farmakokinetyczne
4. Powstaje tolerancja, mozliwe powstanie uzaleznienia
5. Maksymalny czas cia glego leczenia 4 tygodnie
Nazwa
Maksymalne
stezenie we
krwi
(godziny)
Czas
póltrwania
Budowa
Dawka
Nazwy
handlowe
preparatów
zopiklon
1-2
5-8 godzin
Pochodna
cyklopironolu
7,5
Imovane,
Zopiclon,
Zopiratio
zolpidem
1
2-3
Pochodna
imidazopirydyny
10
Stilnox
Sanval,
Hypnogen,
Zolpic
zaleplon
0,7-1,1
1
Pochodna
pyrazolopirymidyny
5- 10
Selofen
19
20
Wplyw leków nasennych II generacji na sen
Leczenie bezsennos ci lekami nasennymi II generacji
1. Poprawa cia glosci snu
•
skr ócenie latencji snu
•
zmniejszenie ilosci wybudze n
•
zwiekszenia ca lkowitego czasu snu
•
zmniejszenie czasu czuwania nocnego
1. Maksymalny czas cia glego podawania to 4 tygodnie,
nastepnie lek nale zy podawa c w sposób przerywany:
-
maksymalnie przez 3 kolejne noce
-
mniej niz 15 razy w cia gu miesiaca (np. przerwa weekendowa
+ jedna noc w srodku tygodnia)
2. Przyjmowanie leku w najmniejszej dawce
2. Wp lyw na architektur e snu:
•
zwiekszenie ilosci snu stadium 2
•
nieznaczne zmniejszenie ilosci snu
gle bokiego
•
nieznaczne zmniejszenie ilosci snu REM
21
22
Leki przeciwdepresyjne w leczeniu bezsenno sci
Leki przeciwdepresyjne w leczeniu bezsenno sci
1. Dzial anie na mechanizmy patofizjologiczne wspólne dla bezsennosci
i zaburzen afektywnych
•
Zwie kszanie przekaz nictwa serotoninergicznego
•
Hamowanie aktywnosci osi podwzgó rzowo-przysadkowo-
nadnerczowej
2. Brak ryzyka uzaleznienia
3. Znacznie mniejszy i powolny rozwój tolerancji
4. Dzial ania niepozadane zalez ne od stosowanego preparatu,
przeciwwskazane w niektó rych jednostkach chorobowych
5. Mozliwosc powaz nych interakcji lekowych
Heterogenna grupa leków o r óznej strukturze chemicznej
•
Trójpierscieniowe leki przeciwdepresyjne (TLPD)
•
Amitryptylina (Amitriptylinum)
•
Doksepina (Doxepin, Sinequan )
•
Opipramol (Pramolan )
•
Czteropierscieniowe leki przeciwdepresyjne
•
Mianseryna (Lerivon, Miansemerck , Mianserin, Norserin)
•
Mirtazapina
(Remeron, Mirzaten)
•
SARI Antagonisci receptora 5-HT2, inhibitory zwrotnego
wychwytu serotoniny
•
Trazodon (Trittico CR)
23
24
Leki przeciwdepresyjne w leczeniu bezsenno sci
Wplyw lek ów przeciwdepresyjnych na sen
1. Odmienne dzial anie niz leki nasenne
•
koniecznosc podawania leku na 2- 3 godziny przed
planowanym czasem snu
2. Najbardziej skuteczne sa z regu ly niskie dawki
1. Poprawa cia glosci snu
•
skr ócenie latencji snu
•
zmniejszenie ilosci wybudze n
•
zwiekszenie ca lkowitego czasu snu
•
zmniejszenie czasu czuwania nocnego
2. Wp lyw na architektur e snu:
•
Zwiekszenie ilosci snu g lebokiego
•
Znaczne zmniejszenie ilo sci snu REM
25
26
Leki przeciwpsychotyczne w leczeniu bezsennosci
Leki przeciwhistaminowe w leczeniu bezsenno sci
1. Heterogenna grupa obejmujaca wiele substancji o róznej
strukturze chemicznej
•
Pochodne fenotiazyny (promazyna, prometazyna,
lewomepromazyna)
•
Pochodne tioksantenu (chlorprotyksen)
•
Neurleptyki II generacji (olanzapina, kwetiapina,
risperidon)
2. Przewaznie z le tolerowane przez chorych z bezsennoscia
pierwotna
3. Skuteczne w leczeniu chorych z uzale znieniem od alkoholu lub
benzodiazepin, zespol ach otepiennych
4. Mozliwe liczne interakcje z innymi lekami oraz dzia l ania
niepozadane
5. Korzystny wpl yw na sen udokumentowany gl ównie w trakcie
leczenia chorych na schizofrenie lub u zdrowych po pojedynczej
dawce leku
27
1. Heterogenna grupa obejmujaca wiele substancji o róznej
strukturze chemicznej
•
Hydroksyzyna
•
Liczne praparaty zl ozone zawierajace Difenhydramine i
Doksylamine
2. W tym mechanizmie nasennie dzia l aja równie z niektóre leki
przeciwdepresyjne i przeciwpsychotyczne (mianseryna,
mirtazapina, prometazyna)
3. Dzia l anie na sen sl abo poznane
4. Szybka utrata skutecznosci
5. Brak ryzyka uzale znienia
6. Stosowane w okresie odstawiana leków nasennych i
uspokajajacych
7. Mozliwe dzia l ania niepozadane i interakcje z innymi lekami
28
Leki dostepne bez recepty
Melatonina
1. Zawieraja najczesciej waleriane (wyciag z kozl ka lekarskiego),
melise i szyszki chmielu, czesto w postaci preparatów zl ozonych
1. Naturalny hormon czl owieka wydzielany przez szyszynke w
odpowiedzi na zapadniecie zmroku
2. Stosowane proporcje skl adnik ów sa bardzo zróznicowane i
rzadko uzasadnione badaniami naukowymi
2. Szczyt stezenia we krwi melatonina osiaga w ciagu nocy,
odpowiada on dawce melatoniny egzogennej równej 0,5 mg
3. Nie jest lekiem nasennym , tylko choronobiotykiem
3. Czesto preparaty dostepne bez recepty przygotowane sa w
formie nalewek na alkoholu
4. Wskazana w zaburzeniach rytmu okol odobowego i zespole jet-
lag
4. Zarejestrowane jako substancje spozywcze i moga byc w
zwiazku z tym agresywnie reklamowane
5. Zarejestrowana jako substancja spozywcza i moze byc w
zwiazku z tym agresywnie reklamowana
5. Niewiele dzia l an niepozadanych, mozliwe interakcje z innymi
lekami
29
30
Plik z chomika:
Anister
Inne pliki z tego folderu:
Bezsenność.pdf
(3645 KB)
06_CBT_LeczenieFarmakologiczneBezsennosci.pdf
(70 KB)
WykladKursEEGWplywLeczeniaFarmakologicznegoNaZapisEEG.pdf
(700 KB)
WykladKursEEGObrazSennosciWZapisieEEG.pdf
(598 KB)
Wyklad_Bezsennosc_w_praktyce_lekarza_POZ.pdf
(558 KB)
Inne foldery tego chomika:
ADHD
ALKOHOLIZM
ANOREKSJA
BADANIE PSYCHIATRYCZNE
BULIMIA
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin