PrzeSP-2009-10.pdf

przegląd

ISSN 1897-8444

rAdiolokACjA

str. 38

59-LECIE WOJSK RADIOTECHNICZNYCH SIŁ POWIETRZNYCH str. 4 |

SAMOLOTY SZKOLNO-BOJOWE SIŁ POWIETRZNYCH USA I ROSJI str. 44

sił powietrznych

MIESIĘCZNIK | PAŹDZIERNIK 2009 | NR 10 (028)

WSPÓŁCZESNA

TRENDY

str. | 4

Prace nad wynalezieniem nowych

sposobów wykrywania obiektów powietrznych

rozpoczęto w latach 30., gdy coraz większe

znaczenie w działaniach bojowych

zaczęły odgrywać samoloty.

59-lecie Wojsk

Radiotechnicznych

Sił Powietrznych

TRENDY

str. | 19

SZKOLENIE I BEZPIECZEŃSTWO LOTÓW

Informacje

klimatyczne

dla lotnisk

str. | 34

str. |46

Siły Powietrzne

w zwalczaniu

zagrożeń

terrorystycznych

DOŚWIADCZENIA

str. | 38

Współczesna

radiolokacja

Radiolokacja jest dynamicznie rozwijającą się

dziedziną telekomunikacji, wykorzystującą

skomplikowane struktury sygnałów. Ich prawidłową

detekcję mają zapewniać systemy rozpoznawcze.

Od 1 września 2009 r. korespondencję do Gazety Internetowej Redakcji Wojskowej prosimy kierować na adres: portal@redakcjawojskowa.pl

¢ TRENDY

przegląd

sił powietrznych

59-lecie Wojsk Radiotechnicznych Sił Powietrznych,

gen. bryg. Michał Sikora ...............................................................................4

październik 2009 | nr 10 (028)

Siły Powietrzne w zwalczaniu zagrożeń terrorystycznych,

mł. chor. sztab. nawig. mgr Krzysztof Lewandowski ...............................19

Szanowni Czytelnicy!

AKTUALNOŚCI .........................................................................................26

Z okazji obchodzone-

go w tym miesiącu

święta wojsk radio-

technicznych ich szef

oprócz życzeń skie-

rowanych z tej okazji

do ludzi służących

w tym rodzaju wojsk przedstawia historię

i zarysowuje przyszłość. Do tworzenia

nowoczesnych struktur organizacyjnych

przyczyniła się w znacznym stopniu dyna-

miczna modernizacja posiadanego sprzę-

tu radiolokacji. Sukcesywnie modernizo-

wano ich podstawowe uzbrojenie – radary

rodziny NUr. Efektem tych działań była

przede wszystkim pełna kompatybilność

i możliwość bezpośredniej współpracy

z systemem Dunaj oraz zwiększenie ich

niezawodności i odporności na zakłócenia.

Ugrupowanie bojowe wojsk radiote-

chnicznych, z jednocześnie przebudowa-

nym systemem dowodzenia i łączności,

tworzono z myślą o osiągnięciu pełnej kom-

patybilności z natowskim systemem obro-

ny powietrznej NATINADS.

w kolejnym artykule autor podejmuje proble-

matykę użycia Sił Powietrznych w zwalczaniu

zagrożeń terrorystycznych z powietrza.

Zagrożenie z powietrza i terroryzm powietrzny

nie są tylko kwestią bezpieczeństwa

wewnętrznego państwa. Poszukiwanie roz-

wiązań prewencyjnych tylko na arenie mię-

dzynarodowej może być jednak niezwykle

trudne, a tym samym mało efektywne i sku-

teczne. w związku z tym krajowe podmioty

zapewniające bezpieczeństwo w powietrzu

są zdeterminowane do ciągłej pracy w poszu-

kiwaniu skuteczniejszych form zalegalizowa-

nego przeciwdziałania opartego na różno-

rodnych procedurach.

Życzę przyjemnej lektury.

¢ SZKOLENIE I BEZPIECZEŃSTWO LOTÓW

Wloty silników samolotów naddźwiękowych,

płk w st. spocz. prof. zw. dr hab. inż. Stefan Szczeciński,

ppłk dr inż. Ryszard Chachurski, dr inż. Włodzimierz Balicki,

mgr inż. Paweł Głowacki ......................................................................... 29

Informacje klimatyczne dla lotnisk,

kmdr por. rez. dr hab. Bogusław Bartosik,

płk rez. dr inż. Dariusz Stępień ................................................................34

¢ DOSWIaDCZENIa

Współczesna radiolokacja,

kpt Adam Cendrowski .............................................................................38

¢ INNE aRMIE

Samoloty szkolno-bojowe sił powietrznych USA i Rosji,

ppłk w st. spocz. dr inż. Jerzy Garstka .....................................................44

Zespół redakcyjny

Dyrektor Redakcji Wojskowej

redaktor naczelny: Marek Sarjusz-Wolski

tel.: CA MON 845-365, 845-685; faks: 845-503

Zastępca dyrektora: ppłk Lech Mleczko

tel.: CA MON 845-685,

e-mail: lech.mleczko@redakcjawojskowa.pl

Redaktor prowadzący: dr Roman Szustek

tel.: CA MON 845-186,

e-mail: przeglad-sz@redakcjawojskowa.pl

Redaktor merytoryczny: mjr Grzegorz Predel

dr Jan Brzozowski tel.: CA MON 845-186

Opracowanie stylistyczne:

Katarzyna Kocoń, Urszula Zdunek,

Teresa Wieszczeczyńska

Skład i łamanie: Aneta Rosiak

Kolportaż i reklamacje: Bellona SA

(0-22) 457-04-37, 687-90-41, CA MON 879-041

Informacje o kolportażu: Elżbieta Toczek

tel.: CA MON 840 400, (022) 684 04 00

Zastępca dyrektora, sekretarz redakcji

„Polski Zbrojnej”: Wojciech Kiss-Orski

tel.: CA MON 840-222, (0-22) 684-02-22;

e-mail: wko@redakcjawojskowa.pl

Reklama: reklama@redakcjawojskowa.pl

Zdjęcie na okładce: Stanisław Czeszejko

Druk: Drukuj Tanio.com

ul. Ludźmierska 29, 34-400 Nowy Targ

„Przegląd Sił Powietrznych” ukazuje się od listopada 1928 r.

Aleje Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa, tel.: CA MON 845 365, 022 6845365,

022 6845685, www.polska-zbrojna.pl, e-mail: sekretariat@redakcjawojskowa.pl

ppłk rez. nawig. dr

Roman Szustek,

redaktor prowadzący

Treści numeru są dostępne na stronie internetowej www.polska-zbrojna.pl

2009/10

przegląd sił powietrznych 3

TRENDY Zapewnić sprawność systemu SP

gen. bryg.

michał sikora

Dowództwo sił

Powietrznych

Absolwent WOSR

(1984) i AON

(1993). Po

ukończeniu AON

objął stanowisko

dowódcy 25 brt.

Następnie był

dowódcą 28 brt

(1995–2001).

W 2001 r. objął

obowiązki dowódcy

6 Brygady

Dowodzenia,

w 2003 r.

stanowisko zastępcy

dowódcy

2 BRt. Po ukończeniu

studiów polityki

obronnej w AON

(2005) został

wyznaczony na

stanowisko dowódcy

2 BRt. W 2007 r.

objął stanowisko

dowódcy 3 BRt.

W 2008 r.

mianowany na

stopień generała

brygady. Od 2009 r.

jest szefem Wojsk

Radiotechnicznych

Sił Powietrznych.

59-lecie Wojsk

Radiotechnicznych

Sił Powietrznych

Prace nad wynalezieniem nowych sposobów wykrywania obiektów

powietrznych rozpoczęto w latach 30., gdy coraz większe znaczenie

w działaniach bojowych zaczęły odgrywać samoloty.

atak następował w nocy lub przy złej

pogodzie. Powstała wówczas idea wy-

korzystania fal radiowych do budowy

urządzeń umożliwiających wykrywa-

nie samolotów. Pierwszy w pełni mo-

bilny i funkcjonalny radar został skon-

struowany w 1937 roku w USA.

Współczesna obrona powietrzna,

w której skład wchodzą m.in. środki

rozpoznania radiolokacyjnego (rada-

ry), obejmuje całość przedsięwzięć

nie bombowego, sprawił, że

wojna i zagrożenie z powie-

trza przeniosły się z linii

frontu na głębokie tyły państw prowa-

dzących wojnę. Okazało się, że ówcze-

śnie dostępne „narzędzia” ostrzegania

przed nalotem miały zbyt mały zasięg

i dokładność. Nie wiedziano też, w ja-

ki sposób zlokalizować nadlatujące sa-

moloty przeciwnika, szczególnie jeśli

4 przegląd sił powietrznych

2009/10

R ozwój lotnictwa, szczegól-

Trudne początki

przeciwlotniczej na żadnym z frontów (systemu

OP jako samodzielnego elementu WP), ponieważ

zadania stawiane przed tymi formacjami nie wy-

kraczały poza ramy operacyjne. Systemy takie,

wchodzące w skład każdego frontu, tworzyły

wówczas odpowiednie siły aliantów.

Protoplastą późniejszych Wojsk Radiotech-

nicznych (WRt), które powstały w powojennej

Polsce, były kompanie obserwacyjno-meldun-

kowe ( obsmeld ), zorganizowane w Wojsku Pol-

skim w drugiej połowie 1944 roku. Był to dru-

gi element obrony przeciwlotniczej, który po-

wstawał równolegle z jednostkami artylerii

przeciwlotniczej.

W powojennej Polsce, ze względu na zaist-

niałą sytuację polityczną i militarną, System

OP kształtowano według wzorów radzieckich.

Brak własnych urządzeń radiolokacyjnych po-

wodował, że w początkowym okresie jego skład

i wyposażenie było odwzorowaniem radziec-

kich struktur i sprzętu z końcowego okresu

II wojny światowej. Późniejsze wprowadzenie

na uzbrojenie wojska urządzeń radiolokacyj-

nych doprowadziło do powstania Wojsk Radio-

technicznych, ale dopiero w połączeniu z mo-

dernizacją techniczną aktywnych środków obro-

ny przeciwlotniczej uzyskano zarys systemu

w jego obecnym, nowoczesnym kształcie.

Przeciwlotnicze korzenie

Po zakończeniu działań wojennych stacjonu-

jące na obszarze Polski 5 i 10 Korpus Obrony

Powietrznej Kraju (OPK), wyposażone w rada-

ry, przejęły praktycznie wszystkie zadania zwią-

W II Rzeczypospolitej stworzono namiastkę sys-

temu obrony przeciwlotniczej, który zbudowano na

miarę możliwości gospodarczych i technicznych, jed-

nak nie posiadał on istotnego elementu ostrzegania,

który stanowiły radary. Brak możliwości wystarczają-

co wczesnego wykrywania samolotów czynił go dale-

ce nieefektywnym, czego dowiódł w 1939 roku prak-

tyczny sprawdzian jego skuteczności.

związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa

własnym siłom zbrojnym oraz strategicznym

obiektom infrastruktury państwa przed nieprzy-

jacielskim atakiem z powietrza – tworzy ona

system zwany Systemem Obrony Powietrznej

(OP). Jego znaczenie z czasem, wraz z gwał-

townym rozwojem lotnictwa, rozwinęło się do

poziomu operacyjnego. W jego ramach mieści

się wykorzystanie lotnictwa myśliwskiego, ar-

tylerii i rakiet przeciwlotniczych, systemu ob-

serwacji wzrokowej oraz najmłodszego spośród

wcześniej wymienionych – systemu rozpozna-

nia radiolokacyjnego.

okres międzywojenny, wojenny i powojenny

Pierwsze systemy obrony powietrznej z wyko-

rzystaniem stacji radiolokacyjnych (radarów 1 )

zaczęto tworzyć już w okresie międzywojennym,

a największe znaczenie uzyskały one w Wielkiej

Brytanii (system Chain Home i Low Chain Ho-

me), Niemczech (system Helle Nachtjagd i jego

rozbudowana wersja Himmelbett), USA i ZSRR

(system Rewień). Prace były prowadzone w głę-

bokiej tajemnicy, dlatego też urządzenia radio-

lokacyjne miały w każdym z tych krajów różne

rozwiązania techniczne i konstrukcyjne.

W końcu lat 30. w Polsce podjęto prace nauko-

wo-badawcze w dziedzinie radiolokacji. Ośrod-

kiem tych badań stał się Instytut Radiotechnicz-

ny 2 , otwarty w 1929 roku w Warszawie. Na kie-

rownika prac w zakresie radiolokacji prowadzo-

nych w instytucie wyznaczono prof. dr. inż. Ja-

nusza Groszkowskiego 3 . Podstawowym przed-

miotem zainteresowania instytutu były genera-

tory magnetronowe na fale decymetrowe.

W procesie tworzenia Wojska Polskiego u bo-

ku aliantów nie rozpatrywano zagadnień obrony

1 Nazwę „radar” (właściwie „rADAr”) utworzyli oficerowie amery-

kańscy F.r. Furth i S.m. tucker od pierwszych liter wyrazów angiel-

skich, określających zadania radiolokacji: radio Detection And ran-

ging – wykrywanie i określanie odległości przy pomocy radia. An-

gielska wersja tego akronimu to radio Aids for Defence And reco-

naissance – radiowe pomoce dla obrony i rozpoznania. Ponieważ

obie wersje nazwy nie oddawały w pełni istoty tego wynalazku (np.

pierwsza dotyczy tylko zastosowań niektórych typów radarów), to po

1945 roku zaczęto objaśniać ten skrót jako radio Direction And

range lub radio-Angle Direction And range.

2 od 1934 roku Państwowy instytut telekomunikacyjny – Pit.

3 od 1945 roku dyrektor Państwowego instytutu telekomunikacyj-

nego – Pit.

2009/10

przegląd sił powietrznych 5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: