przegld-si-powietrznych-nr-22010.pdf

(3429 KB) Pobierz
250779693 UNPDF
przegląd
ISSN 1897-8444
PROFESJONALIZM
PRZEZ SZKOLENIE
PANOWANIE W POWIETRZU: HISTORIA I PERSPEKTYWY str. 4 | WOJSKOWY
KONTEKST TWORZENIA FUNKCJONALNYCH BLOKÓW PRZESTRZENI str. 18
sił powietrznych
MIESIĘCZNIK | LUTY 2010 | NR 2 (032)
przegląd
przegląd
str. 32
250779693.051.png 250779693.058.png 250779693.059.png 250779693.060.png 250779693.001.png 250779693.002.png 250779693.003.png 250779693.004.png 250779693.005.png 250779693.006.png 250779693.007.png 250779693.008.png 250779693.009.png 250779693.010.png 250779693.011.png 250779693.012.png 250779693.013.png 250779693.014.png 250779693.015.png 250779693.016.png 250779693.017.png 250779693.018.png 250779693.019.png 250779693.020.png 250779693.021.png 250779693.022.png 250779693.023.png 250779693.024.png 250779693.025.png 250779693.026.png 250779693.027.png 250779693.028.png 250779693.029.png 250779693.030.png 250779693.031.png 250779693.032.png 250779693.033.png 250779693.034.png 250779693.035.png 250779693.036.png 250779693.037.png 250779693.038.png 250779693.039.png 250779693.040.png 250779693.041.png 250779693.042.png 250779693.043.png 250779693.044.png 250779693.045.png 250779693.046.png 250779693.047.png 250779693.048.png 250779693.049.png
TRENDY
Panowanie
w powietrzu:
historia
i perspektywy
Pojęcie ,,panowanie w powietrzu” pojawiło
się kilka miesięcy przed wybuchem
I wojny światowej. Choć idea tego zjawiska
została zaakceptowana
w trakcie tej wojny, to sama koncepcja
osiągania dominacji w powietrzu
ewoluowała przez kolejne dziesięciolecia.
str. | 4
SZKOLENIE I BEZPIECZEŃSTWO LOTÓW
DOŚWIADCZENIA str. | 42
Lotnicze formacje
obrony cywilnej
Mimo że obecnie problematyka obrony cywilnej
nie jest tak mocno akcentowana, to nadal są
stosowane rozwiązania organizacyjne przyjęte
w tej dziedzinie. Świadczy o tym chociażby
funkcjonowanie lotniczych formacji obrony cywilnej.
Obieg informacji
meteorologicznych
na lotnisku
str. | 25
INNE ARMIE
Wśród producentów samolotów szkolno-
-treningowych (szkolno-bojowych)
znajdują się m.in. firmy (koncerny)
zbrojeniowe z państw azjatyckich –
Chin, Rosji, Korei Południowej oraz Indii.
Mniej zasobne państwa tego kontynentu
importują statki powietrzne.
str. | 59
Szkolne samoloty wojskowe państw azjatyckich
Od 1 września 2009 r. korespondencję do Gazety Internetowej Redakcji Wojskowej prosimy kierować na adres: portal@redakcjawojskowa.pl
250779693.050.png 250779693.052.png 250779693.053.png
¢ TRENDY
Panowanie w powietrzu: historia i perspektywy
dr hab. Jerzy Gotowała .................................................................................4
Zmiany w przepisach dotyczących żołnierzy zawodowych (cz. II)
płk Piotr Pabisiak-Karwowski ....................................................................12
¢ SZKOLENIE I BEZPIECZEŃSTWO LOTÓW
Wojskowy kontekst tworzenia funkcjonalnych bloków przestrzeni
płk rez. pil. dr Telesfor Marek Markiewicz ................................................18
Obieg informacji meteorologicznych na lotnisku
ppłk rez. dr inż. Bogusław Bartosik, płk rez. dr inż. Dariusz Stępień ...... 25
Profesjonalizm przez szkolenie
ppłk Marek Błaszczak ............................................................................. 32
¢ DOśWIaDCZENIa
przegląd
sił powietrznych
Luty 2010 | NR 2 (032)
Szanowni Czytelnicy!
Na wstępie były do-
wódca Sił Powietrz-
nych przedstawia histo-
rię i perspektywy walki
o panowanie w powie-
trzu, której podstawową
cechą jest wciąż nie
malejąca, ale rosnąca rola i znaczenie
zmasowanych uderzeń rakietowo-lotni-
czych, a w przyszłości środków napadu
powietrzno-kosmicznego. Walka o panowa-
nie w powietrzu wciąż pozostaje głównym
zadaniem sił powietrznych każdego państwa.
Współcześnie są one zdolne zaatakować
i zniszczyć nie tylko większość celów taktycz-
nych, lecz także obiekty przeciwnika na pozio-
mie operacyjnym i strategicznym, tzw. punkty
ciężkości Wardena. Można śmiało powie-
dzieć: samym panowaniem w powietrzu zwy-
cięstwa w wojnie się nie osiągnie, ale bez
niego z całą pewnością czeka nas klęska.
Autor kolejnego artykułu kontynuuje oma-
wianie problematyki zmian w aktach
prawnych dotyczących żołnierzy zawodo-
wych. Dotychczasowe przepisy określające
podmioty właściwe do wyznaczania i zwal-
niania ze stanowisk służbowych żołnierzy
zawodowych opierały się na zasadzie cen-
tralizacji uprawnień. Profesjonalizacja Sił
Zbrojnych wymaga jednak decentralizacji
kompetencji. Przyjęto zatem, że obecnie
wyznaczać i zwalniać będą inne właściwe
podmioty. Wprowadzono także instytucję
tzw. porozumienia, w której ramach zwol-
nienie żołnierza zawodowego z dotych-
czas zajmowanego stanowiska służbowego
w jednostce wojskowej i wyznaczenie na
stanowisko w innej może nastąpić na pod-
stawie porozumienia podmiotów.
Życzę przyjemnej lektury i zachęcam do
przeczytania pozostałych artykułów.
Oświadczenie o stanie majątkowym
płk Tomasz Piekarski ............................................................................... 38
Lotnicze formacje obrony cywilnej
ppłk rez. mgr inż. Kazimierz Wiktor Zmysłowski ..................................... 42
¢ INNE aRmIE
Z kabiny pilota i nawigatora
płk dypl. nawig. inż. Józef Maciej Brzezina,
kmdr por. dypl. pil. Zenon Chojnacki ....................................................... 53
Szkolne samoloty wojskowe państw azjatyckich
ppłk w st. spocz. dr inż. Jerzy Garstka ..................................................... 59
Zespół redakcyjny
Dyrektor Redakcji Wojskowej
redaktor naczelny: Marek Sarjusz-Wolski
tel.: CA MON 845-365, 845-685; faks: 845-503
Zastępca dyrektora: ppłk Lech Mleczko
tel.: CA MON 845-685,
e-mail: lech.mleczko@redakcjawojskowa.pl
Redaktor prowadzący: dr Roman Szustek
tel.: CA MON 845-186,
e-mail: przeglad-sz@redakcjawojskowa.pl
Redaktor merytoryczny: mjr Grzegorz Predel
dr Jan Brzozowski tel.: CA MON 845-186
Opracowanie stylistyczne:
Katarzyna Kocoń, Urszula Zdunek,
Teresa Wieszczeczyńska
Skład i łamanie: studio RW
Kolportaż i reklamacje: Bellona SA
(0-22) 457-04-37, 687-90-41, CA MON 879-041
Informacje o kolportażu: Elżbieta Toczek
tel.: CA MON 840 400, (022) 684 04 00
Zastępca dyrektora, sekretarz redakcji
„Polski Zbrojnej”: Wojciech Kiss-Orski
tel.: CA MON 840-222, (0-22) 684-02-22;
e-mail: wko@redakcjawojskowa.pl
Reklama: reklama@redakcjawojskowa.pl
Zdjęcie na okładce: Artur Weber
Druk: Drukarnia Wydawnictw Specjalnych
Sztabu Generalnego WP
„Przegląd Sił Powietrznych” ukazuje się od listopada 1928 r.
Aleje Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa, tel.: CA MON 845 365, 022 6845365,
022 6845685, www.polska-zbrojna.pl, e-mail: sekretariat@redakcjawojskowa.pl,
ppłk rez. nawig. dr
Roman Szustek,
redaktor prowadzący
Treści numeru są dostępne na stronie internetowej www.polska-zbrojna.pl
2010/02
przegląd sił powietrznych
250779693.054.png 250779693.055.png
TRENDY Ewolucja
dr hab.
Jerzy Gotowała
Akademia Obrony
Narodowej
Były dowódca
Wojsk Lotniczych
i Obrony Powietrznej.
Obecnie jest
pracownikiem
naukowym AON
na Wydziale
Bezpieczeństwa
Narodowego.
Panowanie
w powietrzu: historia
i perspektywy
Pojęcie „panowanie w powietrzu” pojawiło się kilka miesięcy
przed wybuchem I wojny światowej. Choć idea tego zjawiska została
zaakceptowana w trakcie tej wojny, to sama koncepcja osiągania
dominacji w powietrzu ewoluowała przez kolejne dziesięciolecia.
czątku XX wieku zapoczątko-
wało zasadnicze zmiany w sztu-
ce prowadzenia wojny. Dotych-
czas armie i floty strzegły swoich wład-
ców i narody, tworząc zbrojną zaporę
między nimi a przeciwnikiem. Nowy
środek walki, niezależny od ukształto-
wania terenu i przeszkód, umożliwiał
dość swobodne przeskakiwanie tych ba-
rier oraz niemal niezauważalne przeni-
kanie nad terytorium przeciwnika, a na-
wet uderzenia ogniowe bezpośrednio
w jego newralgiczne punkty – obiekty
przemysłowe i skupiska ludności. Po-
nadto środek ten był zdolny nadzwyczaj
szybko dotrzeć do wybranych celów, mi-
nimalizując tym samym szanse przeciw-
nika na jakąkolwiek reakcję.
Definicja, pojęcia
Początkowo piloci bojowi nie zrzuca-
li śmiercionośnych bomb na miasta – ra-
czej z powietrza przypatrywali się roz-
wojowi sytuacji, podglądali przeciwni-
ka. Nie prowadzili również walk po-
wietrznych, dopóki obydwie strony kon-
fliktu nie zaczęły uzbrajać swoich samo-
przegląd sił powietrznych
2010/02
P ojawienie się samolotu na po-
250779693.056.png
lotów obserwacyjnych. Z czasem dostrzeżono bo-
wiem, że przestrzeń powietrzna może być ważnym
obszarem i warto o nią walczyć. Potencjał lotni-
czy znalazł się więc również w innych rodzajach
sił zbrojnych (marynarka wojenna).
Pojęcie „panowanie w powietrzu” trafiło do lot-
nictwa z marynarki wojennej. W siłach morskich
już w połowie XIX wieku używano terminu ,,pa-
nowanie na morzu”. W tamtych czasach (także póź-
niej) państwa kolonialne prowadziły wojny o pano-
wanie na wodach – starały się uzyskać w miarę
swobodny dostęp do nowo odkrytych krajów Afry-
ki, Ameryki oraz Indii w celu ich kolonizowania.
Obecnie przez ,,panowanie w powietrzu” na-
leży rozumieć przewagę lotnictwa jednej z wal-
czących ze sobą stron na TDW lub na strategicz-
nym (operacyjnym) kierunku (w rejonie), umoż-
liwiającą wojskom lądowym, marynarce wojen-
nej, siłom powietrznym i zapleczu wykonywa-
nie zadań bez znaczącego przeciwdziałania lot-
nictwa przeciwnika.
Pochodna masowości użycia
Chociaż lotnictwo było wykorzystywane mili-
tarnie od samego początku I wojny światowej, to
o walce w celu opanowania przestrzeni powietrz-
nej można mówić dopiero w odniesieniu do dru-
giej połowy tej wojny (1916). Wówczas bojowe
zastosowanie samolotów stało się zjawiskiem ma-
sowym. Było to możliwe dzięki nasycaniu lotni-
ctwa nowym, szybko modernizowanym sprzę-
tem. Niemcy przystąpiły do wojny, dysponując
232 samolotami, Francja miała ich 537, a radzie-
cka Rosja – 263. W trakcie wojny lotniczy prze-
mysł poszczególnych krajów intensywnie produ-
kował sprzęt i dostarczał go na pole walki. Na front
niemiecki trafiło 46 tys. samolotów, francuski
– 51 100, a brytyjski – aż 55 tys. maszyn. Liczba
sprzętu, coraz wyższy poziom pilotażowego przy-
gotowania taktycznego oraz potrzeby sprawiły, że
na froncie zachodnim stoczono nawet kilkanaście
bitew powietrznych, w których – z obydwu stron
– wzięło udział ponad 100 samolotów. Z ogrom-
nej liczby 12 220 angielskich, francuskich, nie-
mieckich i austriackich samolotów w walkach
powietrznych zestrzelono aż 9 900 maszyn; po-
zostałe stracono w wypadkach lotniczych lub
w wyniku działań artylerii przeciwlotniczej.
O znaczeniu, jakie wówczas przypisywano pa-
nowaniu w powietrzu, świadczy publikacja w lon-
dyńskim ,,The Daily Mail” z 20 lipca 1917 roku:
Każdy bez mrugnięcia okiem po dotychczasowych
doświadczeniach wojennych powinien przyznać,
że przyszłość naszego kraju i wszystkich naszych
sojuszników pozostaje w rękach tych, którym po-
wierzono wyposażenie i rozwój naszych sił po-
wietrznych. Jakim by był dalszy rozwój wojny, jej
finał niewątpliwie rozegra się w powietrzu. Albo
więc my przeprowadzimy rozstrzygający nalot na
przeciwnika, albo też on wywrze na nas zdecydo-
wany nacisk swoim lotnictwem. Mimo wysiłków
żadna z walczących wówczas ze sobą stron nie
osiągnęła strategicznego panowania.
Na podstawie użycia lotnictwa w I wojnie za
najważniejsze elementy można uznać:
– walkę o panowanie w powietrzu jedynie
w sytuacjach masowego zastosowania lotnictwa.
Ma ona zasadnicze znaczenie, jeśli występują
zgrupowania wojsk, ważne dla kraju obiekty, li-
nie zaopatrzeniowe oraz społeczeństwo, w któ-
rych interesie walka ta jest prowadzona;
– walkę o strategiczne panowanie w powietrzu,
która wymaga pełnego zaangażowania wszyst-
kich elementów składowych państw uczestniczą-
cych w wojnie: wojska, przemysłu, gospodarki
oraz rezerw ludzkich zawczasu przygotowanych
do prowadzenia nowoczesnej wojny;
– operacyjne i taktyczne panowanie w powie-
trzu; osiągano je głównie w wyniku działań lot-
nictwa myśliwskiego oraz artylerii przeciwlotni-
czej. Drugorzędną rolę odgrywały inne rodzaje
lotnictwa (rozpoznawcze, bombowe, szturmowe)
oraz wojska lądowe i artyleria;
nym lub jednocześnie na kilku TDW na określony
czas – wówczas mówi się o panowaniu strategicznym,
oraz na oddzielnym kierunku strategicznym lub opera-
cyjnym na czas jednej operacji i wtedy określa się je
jako panowanie operacyjne. Krótkoterminowe
przejęcie inicjatywy w powietrzu przez lotnicze
zgrupowania czy jednostki w ograniczonym rejonie
przyjęto zaś nazywać panowaniem taktycznym.
2010/02
przegląd sił powietrznych
Klasyfikacja
P anowanie w powietrzu może być osiągnięte na jed-
250779693.057.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin